Benin-Benin Halk Cumhuriyeti

Benin-Benin Halk Cumhuriyeti

Benin1975'e kadar adı Dahomey olan Benin Halk Cumhuriyeti, Batı Afrika'nın Gine Körfezi'nde yer alır Doğuda Nijerya, kuzeydoğuda Nijer, kuzeybatıda Burkina Faso (1984'e kadar Yukarı Volta) ve batıdaTogo ile çevrilidir Kıyısında sığ, tuzlu su gölleri olan lagünler; daha içeride bir bataklık şeridiyle yağmur ormanı vardır Gene iç bölgelerde kuzeye doğru yükselerek Atakora Dagları'na kadar uzanan otlaklarla örtülü yaylalar yer alır En uzun ırmağı Oueme, PortoNovo'da denize dökülür Grand Popo' da denize dökülen Mono Irmağı, Togo sınırını oluşturur Benin'de sıcak, nemli ve bol yağışlı bir iklim egemendir

Çoğunluğu Siyah Afrikalı olan halk çiftçilikle geçinir Darı, mısır, bir tür yerelması olan yam ve manyok yetiştiriciliğinin yanı sıra, yaylalarda, sığır ve koyun beslenir Dışarıya sattıkları başlıca ürünler palmiye çekirdeği ve yağı, yerfıstığı, kahve ve pamuktur
Benin'in başkenti PortoNovo 208000 nüfusludur Bir lagün kıyısında, dar bir kara şeridine kurulmuş olan liman kenti Cotonou' nun nüfusu ise 487000'dir İç bölgelerdeki ana yerleşim merkezi ve eski başkent Abomey'in nüfusu 54000'dir PortoNovo'da, Dahomey Krallığı ve Fransız sömürgeciliği döneminden kalma ilginç yapılar vardır Benin Krallığı'nın tarihi, Abomey'deki müzede tüm ayrıntilanyla sergilenmektedir Geleneksel dans gösterilerinin düzenlendiği bu tarihi kentte, yerel el sanatı ürünleri önemli bir gelir kaynağıdır

17 ve 18 yüzyıllarda, yerli halkın çoğu köle olarak toplandığı için Dahomey, Köle Kıyısı adıyla tanındı 1625'ten beri varlığınısürdüren Dahomey Krallığı, 1899'da Fransızlar'a yenilince Fransız Batı Afrikası'na katıldı 1959'da özerkliğini, 1960'ta bağımsızlığını ilan etti 196070 arasında ikisi yasal olmak üzere 11 hükümet değişikliği oldu 1975'te yeni bir düzenlemeyle, Benin Halk Cumhuriyeti adını aldı Resmi dili Fransızca olan bu ülkenin, Fransa ile güçlü bağları vardır Çalkantılı bir siyasal yapısı olan Benin dış yardıma bağımlı yoksul bir ülkedir

Benin’e ilişkin bilgiler

RESMİ ADI: Benin Cumhuriyeti
YÖNETİM BİÇİMİ: Tek meclisli, çok partili cumhuriyet
YÜZÖLÇÜMÜ: 112600 km2
NÜFUS (1991): 4776000
BAŞKENT: PortoNovo (resmi); Cotonou (fiili)

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1982): Cotonou(487000), PortoNovo (208000), Parakou (66000),Abomey (54000), Kandi (53000)


COĞRAFİÖZELLİKLER:

110 km uzunluğundaki alçak kıyışeridi lagünlerle kaplıdır İç bölgelerde, Oueme Irmağı'nın suladığı, kuzeye doğru yükselen verimli bir yayla yer alır

BAŞLICA ÜRÜNLER: Manyok, mısır, yam, palmiye
çekirdeği, yerfıstığı, kahve ve pamuk

EĞİTİM DURUMU: Nüfusun yaklaşık yüzde 50'sinin 15 yaşın altında olduğu bu ülkede, yaşları 512 arasındaki çocuklar için eğitim zorunludur

1975'te Benin Halk Cumhuriyeti adını alan ve sosyalist bir düzenin kurulmasına çalışilan Benin'de son yıllarda önemli gelişmeler görüldü SSCB ile Doğu Avrupa'daki köklü değişikliklerden sonra Benin'de de MarksizmLeninizm reddedildi ve ülkenin adı Benin Cumhuriyeti olarak değiştirildi

Otuz yıldır ilk kez serbest seçimlerin yapılmasıyla Benin 1991'de çok partili demokrasi
ye geçiş sürecine girdi Seçimlerde Başkan Mathieu Kerekeu, Nicephore Soglo karşısında yenilgiye uğrayarak, Afrika'da seçimle görevden uzaklaştırilan ilk devlet başkanı oldu Benin'in çözüm bekleyen sorunlarının başında, son yıllarda giderek artan ekonomik ve toplumsal sıkıntılar geliyordu

DEVLETİN ADI: Benin Halk Cumhuriyeti

BAŞŞEHRİ: Porto-Novo

NÜFUSU: 4776000

YÜZÖLÇÜMÜ: 112600 km2

RESMİ DİLİ: Fransızca ve mahalli dil

DİNİ: İslam, Hıristiyan ve Animizm

PARA BİRİMİ: Afrika Frankı



Afrika'nın batısında Gine Körfezinde, kuzeyinde Nijer ve Yukarı Volta, doğusunda Nijerya, batısında Toga Devleti, güneyinde Gine Körfezi (Atlas Okyanusu)ile çevrili bir devlet Eski ismi Dahomey Cumhuriyetiydi Batı Afrika'nın en küçük devletlerinden birisidir


Tarihi


Bilinen en eski tarihi 16 asra dayanmaktadır Bu zamanlarda Avrupalılar ilk olarak buralara gelmişlerdir Geldiklerinde Dahomey Krallığı bulunuyordu Portekizliler ve diğer Avrupa ülkeleri 16 asrın son çeyreğinde burada köle ticareti yapmışlar ve bir kısım halkı Yeni Dünyaya götürmüşlerdir Avrupalılarla bilhassa Fransızlarla iyi ilişkiler içinde bulunmuşlar, 18 asırda ülkeye doğu taraflardan gelen Yorubolar hakim olmuşlardır Dahomey Krallığını ellerine geçiren bu kabile ülkeyi bir asır (19 asra kadar)yönetmişlerdir Yoruboların iktidarı kaybetmeleri üzerine zaten ekonomik olarak ülkeyi kendisine bağlamış olan Fransa, 1904 yılında ülkeyi istila etmek suretiyle sömürgesi haline getirdi 1958'e kadar Fransız sömürgesi olan ülke, 1958'de içişlerinde bağımsızlık kazandı 1 Ağustos 1960'ta ise tamamen bağımsızlığına kavuştuktan sonra Dahomey Cumhuriyeti adını almış, 1975'te ise ismi Benin Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir

Fiziki Yapı

Doğu-batı uzunluğu 125 km ve kuzey-güney uzunluğu ise 670 km olan Benin, Atlas Okyanusu sahillerinde kıyı boyunca 2,5 km genişlikte kumlu bir şeride sahiptir Bu kumlukların gerisinde bataklıklar ve ormanlıklardan sonra ülke sabit bir eğimle kuzeye gittikçe yükselir Ülkenin kuzeyi, dağlık ve ovalık bölüm olmak üzere ikiye ayrılır Kuzeybatıda bulunan Atakora Sıradağları ortalama 330-930 m yüksekliğe sahiptir Kuzeydoğu kesiminde yer alan verimli ovalar ise Bargou ve Kandi ovaları olarak bilinirler


Ülkenin önemli akarsuları güneyde bulunmaktadır Kuzey kesimleri Nijer Nehrinin Benin'deki kolları sulamaktadır Güney bölgesinde bulunan Queme Nehri, Atakora Dağlarından doğar Sonra 450 km yol katederek Nokoue Gölüne dökülür Mono Irmağı, Benin-Toga sınırının güneybatı sınırını çizdikten sonra, Gine Körfezinde Atlas Okyanusuna karışır Güney bölgesinin diğer bir önemli nehri olan Coutfo ise Toga'da doğar ve Aheme Gölüne dökülür
Önemli gölleri ise, önemli ırmaklarının döküldüğü Nokoue ve Aheme gölleridir Nokoue Gölü başşehir olan Porto-Novo civarındadır Aheme Gölünün en önemli özelliği fazla suların Gine Körfezine (Atlas Okyanusuna)akıtılmasıdır

İklim

Genel olarak sıcak bir iklime sahip olan ülkede iki farklı iklim tipi görülür Ülkenin güney kesimlerinde ekvator iklimi hüküm sürerken, kuzey kesimlerinde tropikal bir iklim hakimdir Güney bölgeleri senenin bütün aylarında ortalama aynı sıcaklığa sahiptir Ayrıca gece-gündüz sıcaklık farkı yoktur Bol yağış alan bölgenin senelik yağış ortalaması 1041 milimetreyi geçer Kuzey bölgelerde iklim değişir Gece-gündüz sıcaklık farkı artar, yağışlar nisbeten azdır Kuzey bölgesinde mayıs-eylül ayları arası yağışların bol olduğu mevsimdir


Tabii Kaynakları


Tabii kaynakları bakımından oldukça fakir bir ülkedir Ülkenin güneyindeki bataklık, bölgenin kuzeyinde ormanlık bir kuşak ülkeyi doğu-batı istikametinde kaplar Yer altı madenleri az miktardadır Atakora Dağlarında demir bulunmuştur Ülkenin kuzeybatı kesimlerinde altın madeni işletilmektedir Ayrıca fosfat da bulunmuştur Gine körfezindeki kara sularında 1968 yılında petrol bulunmuş ise de işletilmemektedir

Nüfus ve Sosyal Hayat

4776000'den fazla olan nüfusunu çeşitli etnik gruplar ihtiva eder Kilometrekareye 408 kişi düşer Güney kesimlerinde doğudan (Nijerya'dan)gelen bir zamanlar ülkede iktidarı elinde bulunduran Yorubolar, kuzeyde ise Fons ve Bariba kabileleri yaşar Kabile hayatının devam ettiği Benin'de, göçebe olarak yaşayan Fovlani ve Peul aşiretleri de vardır Halk genellikle tarımla uğraşır Resmi dili Fransızca olan ülkede okul ve resmi yerlerde Fransızca kullanılmakla beraber, halk kendi mahalli lisanlarını devamlı kullanırlar Halkın % 17'si Müslüman, % 65'i Animist, kalanı ise Katolik mezhebine dahil Hıristiyanlardır Okuma-yazma oranı düşük olup % 11'dir Eğitim, devlet kontrolünde yapılır Eğitim serbesttir Orta öğretime devam eden öğrenciler ve halk 9 ay eğitim gördükten sonra üç ay da askeri ve ideolojik eğitimden geçirilmektedir Benin Üniversitesi 1970'de açılmıştır Basın ve yayın tamamen hükumet tarafından yapılmaktadır İki radyo ve bir TV istasyonu ile 5000 basan günlük Ehuzu Gazetesi hükumet tarafından idare edilmektedir Çalışanlar için sosyal haklar tanınmamıştır, sağlık tesisleri de yetersizdir

Siyasi Hayat

1960'ta Dahomey Cumhuriyeti adıyla bağımsızlığını kazanan ülkede, 1964'te hazırlanan ilk anayasa ile başkanlık sistemine dayanan bir idare kuruldu 1965'te yapılan bir darbe neticesinde anayasa feshedildi 1968'de tekrar hazırlanan anayasa, başkanlık sistemini kaldırmıyordu 1972'de yapılan yeni bir darbe ile bu anayasa kaldırıldı ve cunta idareyi ele geçirdi Ülke, askeri cuntalar tarafından Marksist-Leninist bir rejimle idare edilmeye başladı 1975 senesinde ülkenin adı 'Benin Halk Cumhuriyeti' olarak ilan edildi İhtilal lideri cumhurbaşkanıdır 69 üyeli bir millet meclisi vardır Bu meclisin 30 üyesi sivil, kalanı askeri kişilerden müteşekkildir Hepsi tayin suretiyle işbaşına gelir


Ekonomi


Halkın çoğunluğu tarımla uğraşır Kahve, hurma, yer fıstığı, tütün, fasulye, biber, patates yetiştirilir Bol miktarda dış ülkelere satar Yağ hurması ürünlerinden büyük miktarda gelir sağlar Ormanlık bölgelerde bol miktarda Hindistan cevizi bulunur Son zamanlarda kıyılardan uzak kesimlerde petrol bulunmuştur Fakat henüz işletilmemektedir Bazı küçük hayvanları besleyip, dış ülkelere satarlar Kıyı bölgelerde balıkçılık yapılır
Sanayisi kurulmamıştır Sanayi mamüllerini dışardan ithal eder Kireç taşı yatakları işletilmektedir Dış yardımlara büyük ihtiyaç duymakta ve bütçesinin denkliğini böylelikle sağlamaktadır Daha çok Fransa'dan yardım almaktadır