Boruhattı Sistemi

Boruhattı sistemi


Genellikle çelik ya da çelikle pekiştirilmiş beton (betonarme) boruların uç uca eklenmesiyle oluşan boruhatları, sıvı ve gazların bir yerden bir yere taşınmasında en elverişli sistemdir Eklenen borular yüzlerce, hatta binlerce kilometrelik uzun bir yol oluşturduğu için bu aktarma düzenine boruhattı, boruyolu ya da aynı anlamdaki İngilizce pipeline teriminin Türkçe okunuşuyla payplayn denir

Boruhattının yapımında kullanılacak gerecin seçiminde en önemli iki etken, taşınacak ürünün niteliği ile ürünün bu kanalda ilerleyebilmesi için gerekli olan basınçtır Örneğin tarlalan sulamak ya da pissuları boşaltmak için döşenen düşük basınçlı boruhatlarında betonarme ve plastik borular kullanılabilir Oysa ürünün yüksek basınç altında taşındığı petrol ve doğal gaz

boruhatları, patlama ya da kırılmalan önlemek için, her zaman çelikten yapılır Boruların çapı da kullanım amacına göre 5 santimetreden birkaç metreye kadar değişir
Bugün var olan boruhatlarının büyük bölümü ham petrolün ve arıtılmış petrol ürünlerinin aktarılması için döşenmiştir Çünkü petrol ve doğal gaz, bulunduğu yataktan tüketiciye ulaşıncaya kadar çok uzun bir yol izler Kuyudan çıkarilan ham petrol ile doğal gazın önce işlenmek üzere rafinerilere (arıtımevlerine),

burada işlenen ürünlerin de çoğu kez yükleme limanlarına, depolama tanklarına ve fabrika ya da ev gibi tüketim merkezlerine taşınması gerekir Ham petrolü ya da benzin, mazot gibi bir petrol ürününü demiryolu, karayolu ve denizyolu üzerinden tankerler ya da varillerle taşımanın maliyeti çok yüksektir Bu nedenle, hatların döşenmesindeki yatırım giderlerinin fazlalığına karşın boruhattıyla taşıma en ekonomik yol sayılır

Yeni bir petrol ya da doğal gaz kuyusu açıldığında, bu kuyu bir boruhattına bağlanır Çoğu kez dağları aşarak gideceği yere ulaşan boruhattının içinde sıvının ya da gazın düzenli olarak akmasını sağlamak için ürüne belirli bir basınç uygulamak gerekir Bunun için, hat boyunca bir dizi pompalama ya da sıkıştırma (kompresör) istasyonu kurulur Ürün tüketiciye ulaştığında da basıncı kullanım için gerekli olan düzeye düşürülür