Şengül Şirin
|
Alman Demokratik Cumhuriyeti
Alman demokratik cumhuriyeti
Doğu Almanya olarak da bilinen Alman Demokratik Cumhuriyetinin kuzeyinde Baltık Denizi, batısında ve güneybatısında Almanya Federal Cumhuriyeti, doğusunda Polonya, güneydoğusunda ise Çekoslovakya yer almaktadır Kuzeyde Elbe ve Öder ırmakları ile irili ufaklı akarsuların ve göllerin akaçladığı geniş ovalar uzanır Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin yüzölçümü Federal Almanya'nınkinin yaklaşık yarısı kadardır
ALMAN DEMOKRATİK CUMHURİYETİ'NE İLİŞKİN BİLGİLER YÜZÖLÇÜMÜ: 108 333 km2 NÜFUS: 16 598 000(1987) YÖNETİM BİÇİMİ: Halk Cumhuriyeti DOĞAL YAPI: Kuzey Baltık kıyılarındaki ovalar yer yer Thüringen, Erzgerbirge ve Harz dağları gibi engebelerle kesilerek güneye doğru uzanır TARIM ÜRÜNLERİ VE HAMMADDELER: Tahıllar, patates, linyit, potas, kayatuzu BAŞLICA SANAYİLER: Makine, mühendislik, demiryolu araçları, elektronik aletler, ev eşyası, dokuma, porselen, kimyasal ürünler, optik aletler
ÖNEMLİ KENTLER:
Berlin (Doğu), Leipzig, Dresden, KarlMarxStadt, Magdeburg
Ovalar, Leipzig'in güneyinde ve Magdeburg'un güneybatısında yerini yaylalara ve "maden dağlan" da denen Harz Dağları'na, Thüringen ve Erzgebirge gibi değerli maden yatakları bulunan engebeli topraklara bırakır Ülkenin en yüksek dorukları Erzgebirge'de 1 214 metre yükseklikteki Fichtelberg ve Harz Dağları'ndaki 1 142 metre yükseklikteki Brocken'dir Ülkede kışlar uzun ve sert, yazlar oldukça ılıktır Doğuya doğru gittikçe iklim koşullan çetinleşir
Kentler, Kırsal Alanlar, Sanayi ve Ulaşım
Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti Doğu Berlin önemli bir kara ve demiryolu kavşağıdır Tarihi bir kent olan Leipzig, basımevleriyle ve Avrupa'nın en ünlü fuarlan arasında sayılan yıllık ticaret fuarlarıyla tanınır Büyük besteci J S Bach, Leipzig'de gömülüdür Dresden ise paha biçilmez sanat koleksiyonları ve operasıyla ünlüdür Dünyaca beğenilen Dresden porselenleri kentten birkaç kilometre uzaklıktaki Meissen'de yapılır Dres
den'in güneybatısında makine, dokuma ve kimya sanayisiyle tanınan KarlMarxStadt (eski Chemnitz) yer alır {bak BERLİN; DRESDEN; Leipzig)
Alman Demokratik Cumhuriyeti'nde üretim, merkezi bir plana göre yapılır Devlet küçük çiftçileri, topraklarını birleştirerek ortak üretim yapmaya özendirmektedir Her çiftliğin en az ne kadar üreteceği ekonomik planda belirlenir Topraktan elde edilen başlıca ürünler buğday, arpa, patates, şekerpancarı ve hayvan yemi olarak üretilen mısırdır Tarımın ülke ekonomisinde çok önemli bir payı olmasına karşın, ülkenin işgücünün üçte biri sanayi alanında çalışır
Alman Demokratik Cumhuriyeti Doğu Avrupa'nın en ileri ve refah düzeyi en yüksek olan ülkesidir Bunun başlıca nedeni sanayi alanındaki gelişmişliğidir Çok zengin linyit yataklarına sahiptir ve enerji gereksiniminin yaklaşık üçte ikisini bu yataklardan sağlar Buna karşılık demir ve çelik üretimi için gerekli olan kok kömürü açısından yoksuldur Nükleer enerji için gerekli olan uranyum Erzgebirge'den çıkarılır Ülkede ayrıca bol miktarda potas, kayatuzu ve kereste bulunmaktadır
II Dünya Savaşı'ndan sonra ülke, Ruhr ve Ren bölgesinin Federal Almanya'da kalmasından dolayı kömür ve elektrik sıkıntısı çekmişti Bu yüzden linyit kaynaklarından yararlanarak elektrik üretmek zorunda kaldı Enerji santrallarında ise SSCB'den aldığı petrolü kullanmaktadır Aynca nükleer enerji santrallarının yapımı planlanmaktadır Metalürji, kimya ve mühendislik sanayilerinin geliştirilmesine büyük önem verilmektedir Gelişmiş bir makine üretim sanayisi olan ülkenin üretiminin başlıca alıcıları SSCB ile öbür Doğu Avrupa ülkeleridir
Öder Irmağı üstündeki Frankfurt, Brandenburg ve Dresden dolaylarında büyük demirçelik işletmeleri vardır Makine üretimi ülkenin sanayi üretiminin üçte birini oluşturur Optik aletler, fotoğraf makineleri ve dürbünler Jena'da, porselen eşya Meissen'de üretilir
Alman Demokratik Cumhuriyeti çok işlek bir kara ve demiryolu ağına sahiptir Elbe, Öder, Saale ırmakları ve çok sayıda kanal yoluyla Baltık Denizi'ne bağlanan geniş bir ulaşım şebekesi kurulmuştur Deniz ticareti için Baltık kıyılarından yararlanılır Ülkenin başlıca limanları Rostock, Wismar ve Stralsund' dur Devlet havayollarının adı Interflug'dur ve merkez havalimanı Doğu Berlin'deki Schönefeld'dir
Yönetim Biçimi
Alman Demokratik Cumhuriyeti Nisan 1968'de onaylanan anayasaya göre sosyalist bir ülkedir Başlıca yönetim organları Parlamento, Devlet Konseyi, Bakanlar Kurulu bölgesel ve yerel yönetimler ve yargı kurumlarıdır Halk Meclisi adı verilen Parlamento'ya 21 yaşını dolduran herkes aday olabilir Oy verme yaşı 18'dir Devlet Konseyi içişlerden sorumludur Bölgesel ve yerel yönetimler kentlerin ve kırsal alanların planlanması, konut sorunu, kamu hizmetleri, yerel taşımacılık, eğitim, sağlık ve spor gibi konularda merkezi hükümete yardımcı olur
Yaş Biçimi
36 yaş çocukları için okulöncesi eğitim, anaokullarınca sağlanır Zorunlu eğitim 616 yaş arasındadır Eğitim üç aşamalıdır İlk iki aşamada öğrencilere her okuldaki olağan dersler öğretilir Üçüncüsü ise "politeknik" eğitim aşamasıdır Bu dönemde öğrenciler, haftada dört saat olmak üzere fabrikalarda ve tarlalarda çalışırlar Çocukların birçoğu için bu çalışma gelecekteki mesleğinin ön hazırlığıdır Ayrıca üniversiteye hazırlık niteliğinde, sınavla girilen okullar da vardır
Ülkede spora çok önem verilir ve spor çalışmaları devletçe desteklenir Spora eğilimli, yetenekli çocuklar özel spor okullarında eğitilir Gençler bisiklet, atletizm, yüzme, jimnastik gibi bütün olimpiyat sporlarına özendirilir Demokratik Alman sporcular Olimpiyat Oyunları'nda pek çok şampiyonluk kazanarak üstünlüklerini göstermişlerdir
Alman Demokratik Cumhuriyeti'nde halkın geliri dengeli dağılmıştır Ülkenin refah düzeyi dengeli bir biçimde yükselmektedir Çok sayıda insan, sendikaların ya da fabrikaların sağladığı tatil olanaklarından yararlanır İşgücünün yandan fazlasını kadınlar oluşturur Küçük çocukları olan anneler, devletin sağladığı kreşler, anaokulları, oyun evleri türünden kuruluşlara çocuklarını bırakabildikleri için işlerinden ayrılmak zorunda kalmazlar (Ayrıca bak Alman Edebîyati; Alman Sanati VE MÜZİĞİ; ALMANYA; ALMANYA FEDERAL CUMHURİYETİ )
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|