Wystan Hugh AUDEN (1907-1973), İngiliz Asıllı Amerikalı Şair

Wystan Hugh AUDEN (1907-1973), İngiliz asıllı Amerikalı Şair



Wystan Hugh AUDEN (1907-1973)
21 Şubat 1907'de İngiltere'de York'ta doğdu Asıl adı Wystan Hugh Auden'dır Surrey'de St Edmund's school'u bitirdi Oxford Üniversitesi Christ Church Collage'de İngilizce öğrenimi gördü Burada da Neville'nin öğrencisi oldu 1928'de bir yıl kadar Almanya'da kaldı, Brecht'ten ve epik tarzdan etkilenmiş olarak döndü Öğretmenlik yaptı 1935'te Thomas Mann 'ın kızı Erika ile evlendi 1937'de İspanya İç Savaşı'nda Cumhuriyetçi'lerin safında cankurtaran şoförü olarak çalıştı Ertesi yıl Japon işgali altındaki Çin'e gitti WH Auden aralarında Cecil Day-Lewis, Stephen Spender, Louis Mac Niece, Christopher Isherwood gibi genç ve köktenci şair ve aydınlardan oluşan Auden Kuşağı ve Pylon Şairleri denilen grubu oluşturdu İkinci Dünya Savaşı öncesinde İngiltere'de en etkin anti-faşist şiirlerini yazdı


1939'da ABD'ne göç etti, 1941'de bir yıl kadar University of Michigan' da ingilizce dalında asistan profesör oldu, sonra, 1942 den 1945 e kadar olmak üzere Pennsylvania-Swarthmore College 'a geçti 1946'da ABD vatandaşı oldu Amerika'da ve İngiltere'de şiir dersleri okuttu 20yy'ın en üsta şairlerinden biridir Yapıtlarının merkezinde ahlaki, politik, sosyal ve psikolojik konular yer alır 1948'de Pulitzer Şiir Ödülü'nü, 1953'te Bollingen Ödülü'nü, 1956'da Ulusal Kitap Ödülü'nü kazandı Amerika da yaşamasına rağmen Christ Church College-Oxford ile bağlarını koparmadı ve 1972'de onursal üyelik kazandı İngiltere'de yaşamak için geri döndü Ancak Oxford eskisi gibi değildi Auden için hayal kırıklığı oldu 28 Eylül 1973'te Viyana'da uykusunda kalp yetmezliğinden öldü

Yapıtlarından bazıları:

Poems (1930)
The Orators (1932)
The Dance of Death (1933)
Look, Stranger! (1936)
The Dog Beneath the Skin (1935)
The Ascent of f6 (1936)
The Age of Anxiety (1947)
Ödülleri:
1948 Pulitzer Şiir Ödülü
1953 Bollingen Ödülü
1956 Ulusal Kitap Ödülü

ALLA'SEN SÖYLE NEDİR
AŞKIN ASLI ASTARI

Kimine göre ufak bir çocuktur aşk,
Kimine göre bir kuş,
Kimi der, kalp kuruş;
Ama komşuya sordum, nedense yüzüme
Mânâlı mânâlı baktı,
Karısı bir kızdı bir kızdı, sormayın,
Aşkedecekti tokadı

Şıpıtık terliğe mi benzer yoksa
Yoksa kandil çiçeğine mi,
Hacıyağına mı benzer dersin kokusu
Yoksa leylâk çiçeğine mi?
Çalı gibi dikenli mi, batar mı eline,
Andırır mı yoksa pufla yastıkları,
Keskin mi kenarı yoksa yatar mı eline?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

Tarih kitapları dokundurur geçer
Köşesinde kenarında,
Hele bir lafı açılmaya görsün
Şirket vapurlarında;
Eksik olmaz gazetelerin, bilhassa
İntihar haberlerinde,
Mâniler düzmüşler gördüm üstüne
Telefon rehberlerinde

Aç kurtlar gibi ulur mu dersin
Bando gibi gümbürder mi yoksa,
Taklit edebilir misin istesen kemençede,
Ne dersen piyanoda çalınsa;
Çiftetelli gibi coşturur mu herkesi
Yoksa ağıraksak bir hava mı?İstediğin zaman kesilir mi sesi?

Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

Bir hâl oldum çardakların altında
Onu araya araya,
Küçüksu'ya baktım orada da yok,
Boşuna çıktım Çamlıca'ya;
Anlamadım gitti bülbülün şarkısını,
Bir acayip gülün lisanı da;
Benim bildiğim o kümeste değildi
Ne de yatağın altında

Aklına esince çıkarabilir mi dilini,
Başı döner mi asma salıncakta,
At yarışlarında mı geçirir hafta tatilini,
Usta mı düğüm atmakta,
Millet der peygamber demez mi?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı

Ona rasladığı zaman duyduğu şeyleri
Kabil değil unutamazmış insan,
Yolunu gözlerim bacak kadardan beri
Ama o geçmedi bile yanımdan;
Merdiven dayadım otuz beşime,
Öğrenemedim gitti bir türlü,
Ne mene mahlûktur bu düşerler peşine
Bunca insan geceli gündüzlü?

Gelsin ya, nasıl, pat diye gelir mi dersin
Burnumu karıştırırken tatlı tatlı,
Ya tutar yatakta bastırırsa sabahleyin?
Talih bu ya, otobüste nasırıma basmalı!
Gelişi yoksa havalardan anlaşılır mı,
Selâmı efendice mi yoksa gider mi aşırı,
Değiştirir mi dersin bir kalemle hayatımı?

Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

WH Auden
Çeviri: Can Yücel