Atina - Eski Atina - Günümüzde Atina

Bugünkü Yunanistan'ın başkenti olan Atina'nın yaklaşık 2500 yıl önce dünyanın kültür merkezi olduğunu düşünmek oldukça zordur Kent, tarihsel yapılar, anıtlar ve heykellerle bezenmiş olmasına karşın, yoğun trafiği, kirli havası, işlek Pire limanı, dükkân ve işyerlerinin bulunduğu kalabalık caddeleri ve 3 milyonu aşan nüfusuyla, batı dünyasının öteki büyük kentlerinden farklı değildir

Atina, Yunanistan'ın güneyindeki Attika bölgesinde kurulmuştur Kentin yaklaşık 9,5 km güneybatısında, Ege Denizi'nin bir girintisi olan Saron Körfezi yer alır Atina, kuzeyi ve doğusu dağlarla çevrili, kireçtaşı tepeleri ve sarp kayalıklarla bölünen bir ovada kurulmuştur Bu tepelerden 156 metreye ulaşan birinin üzerindeki Akropol'den bütün kent görülebilir

Eski Atina

Oluşumunun, Akropol Tepesi'ne kurulan bir kaleyle başladığı sanılan Atina, İÖ 6 yüzyıl ortalannda Yunanistan'ın en büyük kenti durumuna geldi Atina Persler'in saldırılarına karşı güçlü bir ileri karakol işlevi gördü Persler İÖ 479'da Avrupa'dan çıkarıldı Bundan sonra da Asya'dan gelebilecek bir saldınya karşı oluşturulan kent devletleri birliğinin önderliğini yaptı Bu birlik, giderek "Atina İmparatorluğu"na dönüştü Kent devletlerinin güvenlikleri için Atina'ya ödediği paralar, güvenlik sağlandıktan sonra, Atina kentini batı uygarlığının merkezi yapmak amacıyla kullanıldı İÖ 5 yüzyıl ortalarında Atina'yı yöneten Perikles kentin bir kültür merkezi durumuna gelmesini sağladı Bugün Akropol'ü süsleyen görkemli tapınaklar, heykel ve anıtlar da o dönemde yapılmıştır

Eski Atina, Akropol'ün çevresinde, yaklaşık 8 km2'lik bir alana yayılıyordu Kent halkının günlük toplanma yeri olan Agora (pazar yeri) merkezde kurulmuştu Agora'nın her yöne açılan dar sokaklarından biri de Akropol Tepesi'ne ulaşıyordu Yolun sonundaki mermer tören kapısının arasından, kente adını veren bilgelik tanrıçası Athena'nın dev boyutlu bronz heykeli görünüyordu

Daha yukarıda Athena'nın görkemli tapınağı Parthenon yükseliyordu Burada tanrıçanın, mermer sütunların çevrelediği, altın ve fildişinden yapılmış bir başka heykeli bulunuyordu Parthenon yakınlarında, Athena ve efsanevi bir Yunan kralı adına yapılmış, başka bir tapınak vardı Bu tapınağın Bakireler Balkonu'nu, ustaca yapılmış genç kız heykeli biçimindeki altı sütun destekliyordu

Güneyde ise, küçük ve zarif bir yapı olan, zafer tapmağı bulunuyordu
Açık hava tiyatrosu Akropol'ün güney yamacına kurulmuştu Taştan oyulmuş oturma yerleri ortadaki dairesel boşluğun üçte ikisini çevreliyordu Koronun yer aldığı bu alana "dans edilecek yer" anlamına gelen orkestra adı verilmişti Sahne ise, 30000 izleyicinin görüş alanına girebilecek biçimde, orkestranın arkasına yerleştirilmişti Eski Yunan tiyatrosunda önemli bir yeri olan koro, düzenlenen bir yarışmayla belirlenirdi

O dönemde kent en parlak günlerini yaşamaktaydı Atina tiyatro oyunlarıyla olduğu kadar, edebiyat, felsefe, eğitim ve bilim alanında da ün kazanmıştı Sonraki yüzyıllarda gücü azalan Atina, önce Sparta ve Makedonya'nın, İÖ 2 yüzyılda da Roma Imparatorluğu'nun egemenliğinde kalmasına karşın, kültürel önemini yitirmedi Merkezi Konstantinopolis (İstanbul) olan Bizans İmparatorluğu'nun doğuşu ve Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Atina bir taşra kasabası görünümü aldı

Athena'nın bronz heykeli Konstantinopolis'e götürüldü ve 1203'te saldırganlarca parçalanarak yok edildi Bizans İmparatorluğu'nu ortadan kaldırdıktan sonra, 1458'de Atina'yı ele geçiren Osmanlılar, Parthenon'u camiye dönüştürdüler Atina ve Yunanistan 400 yıl boyunca Osmanlılar'ın egemenliği altında kaldı Bu süre içinde savaşlar ve yangınlar sonucu Atina'daki pek çok tarihsel anıt yok oldu

Günümüzde Atina

Atina 1832'de, Yunanistan'ın bağımsızlığa kavuşmasından sonra hızla büyümeye başladı Yıkıntıya dönüşen pek çok tarihsel yapı ve anıt onarıldı; kente yeni yapılar eklendi

Atina, 8 km uzaklıktaki Pire limanına doğru yayılmıştır Kent merkezi, Omönia ve Sîntagma meydanları arasındaki üçgen bölgedir Belli başlı mağazalar, oteller, lokantalar, Ulusal Kitaplık, Atina Akademisi ve Atina Üniversitesi hep bu bölgededir Bugün parlamento binası olarak kullanılan eski saray, kent merkezine yakındır Sürgündeki kraliyet ailesini bir zamanlar barındırmış olan Kraliyet Sarayı ise güneydoğudadır İlk kez 1896'da

düzenlenen günümüz Olimpiyat Oyunları için onarılan stadyum da aynı kesimde yer alır Kentin geniş alan ve caddelerinden uzaklaşıldığında, yöresel ürünlerin pazarlandığı eski, dar sokaklarla karşılaşılır

Pire limanıyla birlikte Atina, Yunanistan'ın sanayi ve deniz taşımacılığı merkezidir Pire' ye, Yunan adalarına ve Batı uygarlığının beşiği sayılan Atina'ya, her yıl milyonlarca turist gelir Atina turizm, dokumacılık, kimya ve deri ürünlerinin yanı sıra; çömlek, mobilya, şarap ve çeşitli içecek üretiminin de yoğun olduğu bir kenttir