Azerbaycan

Batı Asya'da yer alan Azerbaycan bölgesinin SSCB sınırları içinde kalan bölümünde Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurulmuştur SSCB'yi oluşturan 15 cumhuriyetten biridir Kuzeyinde Rusya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, batısında Gürcistan ve Ermenistan Sovyet Sosyalist cumhuriyetleri, doğusunda İran vardır Hazar Denizi Azerbaycan'ın doğusunda yer alır Ermenistan'ın bir bölümü Azerbaycan'ı ikiye ayırır Güney kesimini Nahcivan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oluşturur



Yörenin Hıristiyanlık öncesi dönemlere uzanan bir tarihi vardır 19 yüzyıla kadar çeşitli dönemlerde Araplar, Persler, Türkler ve Moğollar yörede egemen oldular Azerbaycan'ın bugünkü topraklarını oluşturan bölge 19 yüzyılın başında Rus İmparatorluğu'na katıldı Azerbaycan 1936'da SSCB'nin bir cumhuriyeti oldu


Bölgenin tam ortasında Kura Irmağı'nın geniş ovası yer alır Bu düz ovayı dağlar çevreler Kuzeyde Kafkaslar'ın, Büyük Kafkas Sıradağlarını oluşturan güneydoğu tepeleri bulunur Ovanın güney ve batısında Küçük Kafkas Sıradağları ve Ermenistan Dağlan vardır{bak Kafkas Dağlari) Elbruz Dağlan'nın bir bölümü olan Taliş Sıradağları ise güneyde yer alır Azerbaycan'ın Hazar Denizi kıyısında dar bir düzlük vardır Dağlar kuzeyden gelen soğuk hava kütleleri ve batı rüzgârlarının getirdiği neme karşı yöreyi korur


Azerbaycan'ın nüfusunun üçte ikisini Türk kökenli halk oluşturur Geri kalan nüfus Rus ve Ermeni kökenlidir
Otlakların çoğu sığır, koyun ve benzeri çiftlik hayvanlarını yetiştirmek için kullanılır Düzlüklerdeki tarlalarda sulama yapılarak iyi nitelikli pamuk, pirinç ve yonca yetiştirilir


Kışlık tahıl, üzüm ve tütün vadilerle bayırların başlıca ekinleridir Lenkoran dolaylarının nemli iklimi çay, portakal, limon, incir benzeri astropikal ürünlerin sulama yapılmadan yetiştirilmesine elverişlidir
Azerbaycan'ın temel hammaddesi petroldür Bir zamanlar, dünya da üretilen petrolün yarısı bu bölgede çıkarılıyordu Daha sonra VolgaUral yöresindeki kaynaklardan elde edilen doğal gaz ve petrol miktarı Azerbaycan'dakini aştı Çıkarılan petrolün büyük bir bölümü Azerbaycan'ın başkenti ve en büyük kenti olan Baku'da işlenmektedir Dışarıya satılan petrol boru yoluyla Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bir kenti olan Batum'a ulaşır Azerbaycan'da önemli dokuma, metal işleme ve balıkçılık sanayileri vardır
İki yıllık bir dönem için seçilen 400 üyenin oluşturduğu Azerbaycan Yüksek Sovyeti en yetkili yasama organıdır Bakanlar konseyi başkanı aynı zamanda hükümet başkanıdır


1980'lerin sonlarında SSCB'nin öteki cumhuriyetlerinde olduğu gibi Azerbaycan'da da reform talepleri ve bağımsızlık yanlısı hareket güç kazandı 1989'da, komünist yönetime karşı yürütülen muhalefete önderlik eden, Ebulfeyz Elçibey önderliğindeki Azerbaycan Halk Cephesi oluşturuldu 1990'da yapılan genel seçimlerde Ayaz Muttalibov cumhurbaşkanlığına seçildi SSCB'de Ağustos 1991'deki başarısız darbe girişiminin ardından Azerbaycan bağımsızlığını ilan etti Aynı yılın sonunda da, yeni kurulan Bağımsız Devletler Topluluğu'na katıldı Ayaz Muttalibov'un Mart 1992'de görevden ayrılmasından sonra 7 Haziran'da yapılan, 74 yıllık aradan sonraki ilk serbest seçimlerde Halk Cephesi önderi Ebulfeyz Elçibey cumhurbaşkanı oldu


Azerbaycan Cumhuriyeti'nin topraklan içinde yer alan, ama nüfusunun büyük çoğunluğu Ermeniler'den oluşan Dağlık Karabağ Şubat 1988'de Azerbaycan'dan ayrılarak Ermenistan'a bağlanma kararı aldı Bu, iki cumhuriyetin arasının açılmasına ve kanlı çatışmalara yol açtı Sovyet yönetimi bu kararı kabul etmeyerek bölgeye asker gönderdi ve olayları kanlı biçimde bastırdı Dağlık Karabağ sorunu tüm uluslararası çabalara karşın çözülemedi Eylül 1992'ye gelindiğinde, iki ülke arasındaki çarpışmalar gittikçe şiddetlenerek sürüyordu