Lev Troçki

Lev Troçki





Lev Troçki, 1929Doğum tarihi7 Kasım 1879Doğum yeriYanovka, UkraynaÖlüm tarihi21 Ağustos 1940Ölüm yeriCoyoacán, Meksika

Lev Davidoviç Troçki (Rusça: Лев Давидович Троцкий / Lev Davidovich Trotskiy; aslında Lev Davidoviç Bronşteyn; Rusça: Лев Давидович Бронштейн) (7 Kasım 1879, Yanovka, Ukrayna - 21 Ağustos 1940, Coyoacán, Meksika), Bolşevik siyasetçi, devrimci, Marksist teorisyen

Sovyetler Birliği'nin ilk yıllarında etkili bir siyasetçiydi Dışişlerinden Sorumlu Halk Komiseri görevini alan ilk kişi, Kızıl Ordu'nun kurucusu ve komutanı, Savaştan Sorumlu Halk Komiseri oldu Ayrıca Bolşevik Parti'nin Politbüro üyesiydi Lenin'in ölümünün ardından parti içinde gelişen sağcı anlayışa ve bürokratik yönelimlere karşı Sol Muhalefet'i örgütledi Josef Stalin ile giriştiği siyasi mücadeleyi kaybedince resmi görevlerden alındı ve Sovyetler Birliği'nden sürgün edildi
Önemli Marksist teorisyenlerden biridir, görüşleri Troçkizm adıyla anılır, Stalin ve Mao'nun görüşlerine karşı en önemli muhalefet hareketini oluşturur

Leon Davidoviç Bronştayn adıyla Yanovka’da küçük toprak sahibi bir Yahudi ailesinin çocuğu olarak doğdu Troçki adını 1902 yılından itibaren kullanmaya başlamıştır

1917 Rus devrimi'nin önde gelen isimlerindendir Sovyetler Birliği'nin kurulmasında, ihtilâl sonrası iç isyanların ve ayaklanmaların bastırılmasında birinci derecede rol oynadı Kızılordu`nun kurucusu olarak kabul edilir Lenin'in ardından Sovyetlerin ikinci adamı oldu Lenin'in ölümünden sonra Stalin ile giriştiği iktidar mücadelesini kaybetti ve ülkeyi terk etmek zorunda kaldı




Hayatı



Lev Troçki'nin Büyükada'da 1929 ile 1933 yılları arasında yaşadığı evi


Troçki, 1879 yılında Güney Ukrayna'da bulunan Kerson'da doğdu Ailesi Yahudi olmasına rağmen evde konuşulan dil Rusça ve Ukrayna dili idi Troçki'nin kız kardeşi Olga Bolşevik Parti'nin ileri gelenlerinden Lev Kamenev ile evlenmiştir Dokuz yaşlarında iken Odessa'da bulunan teyzesinin yanına giderek burada eğitim gördü Daha sonra eğitimine devam etmek gayesiyle Nikolayev'e gitti Matematik ve hukuk alanında yüksek öğrenim yaptı Troçki, Rusça, Ukraynaca, İbranice, Almanca, İngilizce, Fransızca ve İspanyolca dillerini konuşabiliyordu Öğrenciliği sırasında sosyal demokrat çevrelerle temasa geçti ve devrimci gruplara dahil oldu Marksizm görüşünü benimsedi 1897 yılında Nikolayev şehrine taşındı Burada Güney Rusya İşçi Birliği adlı gizli bir örgütün kurucuları arasında yer aldı Sosyalist fikirleri halk arasında yaymak için çeşitli broşür ve bildiriler yazdı1898 yılında bu gizli örgüte mensubiyetinden dolayı Çarlık polisi tarafından yakalanarak hapse konuldu İki yıl tutuklu kaldı

Hapis hayatından sonra Sibirya'ya sürgüne yollandı Sürgünde iken marksist bir felsefe öğrencisi olan Aleksandra Sokolovskaya ile evlendi İkilinin Nina Nevelson ve Zinaida Volkova adlarındaki iki kızı bu dönemde dünyaya geldi "Troçki" takma ismini bu süreçte kullanmaya başladı Bu ismi Odessa cezaevindeki bir gardiyandan almıştı Yaklaşık iki yıl sürgün kaldıktan sonra 1902 yılında Sibirya'dan firar ederek önce Viyana'ya, akabinde Londra'ya gitti Burada Georgy Plekhanov, Vladimir Lenin, Julius Martov gibi devrimcilerin yer aldığı Iskra dergisinin editör grubuna katıldı ve "Pero" takma adıyla yazılar yazdı Bir yıl sonra Londra'da toplanan Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin kongresine katıldı Bu kongrede parti içinde Bolşevikler ve Menşevikler olmak üzere iki hizip oluştu Bolşevik Lenin'e karşı Troçki Menşevik kanatta yer aldı Ancak, bir yıl sonra Menşeviklerin görüşlerine katılmadığını belirterek Menşeviklerden ayrıldı 1905 devriminin yenilgisinden sonra Sibirya'ya sürüldü ama firar etti Firarın öyküsünü 1905 adlı kitabına yaptığı ek bir bölümde anlatmaktadır 1917 yılında devrim öncesinde Lenin'in davetiyle Bolşeviklere katıldı Lenin'in Nisan Tezleri'ni kaleme almasından sonra aralarında teorik bir fark da kalmadığından 1917'de Bolşeviklere katılmıştır

1897'de mücadeleye Narodnik (halkçılık hareketi) düşünceleri savunarak atıldı Sürgün şartlarında okuduğu Marksist klasiklerin etkisiyle bir süre sonra kendisini dönemin devrimci akımı olan 'Sosyal Demokrat' ilan etti 4 Mayıs 1917'de ülkeye döndüğünde geçici hükümete karşı Bolşevik Parti'ye yakın bir tutum aldı ve Enternasyonalistlerle birlikte hereket etti ve Bolşeviklere dahil oldu Lenin "son yazıları" dahil olmak üzere iki metninde Troçki için "aramızdaki son bolşevik olmasına karşın, kabul etmeliyiz ki en yetenekli bolşevik odur" demiştir

Rus Devrimi (1917)

Troçki, Rusya'ya döndükten sonra Petrograd Sovyeti Başkanlığına seçildi Bu sıfatıyla Rus ihtilalinin alt yapısının hazırlanmasında, ayaklanmaların örgütlenmesinde ve yönetiminde aktif ve önemli bir rol üstlendi İhtilalin gerçekleşmesinde ve Rus Çarlığının yıkılmasında büyük pay sahibi oldu Devrim sonrasında Sovyetler Birliği'nin önemli adamlarından birisi haline geldi Önce Dışişleri, daha sonra Savaş Bakanlığına getirildi En önemli faaliyeti ise Kızılordu ile ilgili olanıdır Başkumandan sıfatıyla Kızılordunun kurulması görevi kendisine verildikten sonra bunu gerçekleştirdi İhtilal sonrası meydana gelen karışıklıklar ve iç ayaklanmalar boyunca bu orduyu idare etti Troçki, Komünist Enternasyonal`in kurulmasında da önemli rol oynadı İlk dört kongrenin programları ve bildirileri kendisi tarafından hazırlandı Meydana gelen sorunların çözümünde sergilediği farklı tutum ve fikirler sebebiyle, parti çoğunluğuyla ters düştü

1918

I Dünya Savaşı'nda Rusya’nın yenilgisini onaylayan Brest-Litovsk Antlaşmasını imzalamak için görevlendirilmiştir Lenin'e göre; ilerleyen yıllarda devrimin dünya çapına yayılması kaçınılmaz olduğu için yapılacak barış ve kabul edilen yenilgi de ancak geçici olacaktır Troçki, Sovyetler Birliği'nin yer altı ve yer üstü kaynaklarını başka devletlere bırakmasını öngördüğü gerekçesiyle bu anlaşmayı imzalamadan geri döndü İnşa aşamasında olan Sovyetler Birliği'nin iç sorunlarıyla uğraşırken, dışa karşı bu tavizin verilebileceği düşüncesiyle Brest Litovsk Antlaşması Troçkî'nin yerine görevlendirilen Kamenev tarafından imzalandı Bu antlaşma ile Rusya 1878 yılında ele geçirdiği Kars, Ardahan ve Iğdır'ı Osmanlı İmparatorluğu’na geri veriyordu

Stalin`le mücadelesi ve sürgün

Lenin'in 1924 yılındaki ölümünden sonra partinin elinde tüm yetkileri toplamaya başlamış olan Stalin ile iktidar mücadelesine girişti Bu mücadelede giderek güç kaybetti ve teker teker elinde bulunan yetkileri kaybetti Önce Savaş Komiserliği görevinden alındı Daha sonra Siyasi Büro ve akabinde Komünist Enternasyonal yürütme kurulu merkez komitesinden alındı Taraftarlarının St Petersburg'da sokak gösterilerine kalkışmalarından sonra parti üyeliğinden de atıldı Böylece iki yıl zarfında tüm yetkileri elinden alındı

1927‘de yapılan XV Komünist Kongre’de parti üyeliğinden atıldı ve sürgün hayatı Kazakistan'da Almatı yakınlarındaki Semyonov-Tiyanşansky bölgesinde başladı Bu sürgün sırasında 9 Haziran 1928’te, 26 yaşındaki Nina adındaki kızını Moskova’da kaybetti Nina’nın kocası da Troçki’nin sürgününden önce tutuklanmıştı 18 Ocak 1929 tarihinde Sovyet Ceza Kanunu’nun 58/10 maddesine göre karşı devrimcilik ve yasa dışı Sovyet partisi kurmak suçlamasıyla Sovyetlerden kovuldu 1929-1933 yılları arasında İstanbul Büyükada'da sürgün hayatı yaşadı¹ Kaldığı yer çok sıkı güvenlik önlemleriyle korundu Düzenli olarak balığa çıkardı, yemek seçmez, sigara içmez yanında da içilmesine izin vermezdi Sakin bir hayat sürdü, bu sırada bazı hatıra ve düşüncelerini kaleme aldı ve yayınladı

Bu anlamda İstanbul yılları onun için verimli geçtiği gibi olaylı da oldu 20 Şubat 1932’de Stalin tarafından Sovyet vatandaşlığından atıldığında İstanbul'daydı İstanbul'da yazdığı kitapları; Sürekli Devrim, Stalin Grubunun Hatası, Rus Devrimi Tarihi, Çin Devriminin Sorunları, Hayatım ve diğer bazı eserlerdir 1933 Ocak ayında diğer kızı Zina, Hitler rejiminin altında Berlin’de intihar etmeye zorlandı Bu olay onun ruh dünyasını sarsmış olmasına karşın, mücadele disiplininden hiç kopmadı (Daha sonra oğlu Lev Sedov da öldürülecektir) 17 Temmuz 1933’te aldığı vizeyle İstanbul'dan ayrılarak Fransa'ya giden Troçki burada 2 yıl kaldı ve sınırdışı edildi Akabinde Norveç'e gittiyse de burada da 2 yıl kaldıktan sonra terk etmek zorunda kaldı 9 Ocak 1937'de Meksika'ya sığındı ve Mexico'ya yerleşti Dördüncü Enternasyonal'in inşasına başladı Uluslararası Sosyalist Devrim İçin Mücadelesini bu merkezden ölene kadar sürdürdü

1940 yılında GPU ajanı olan Ramón Mercader adlı Stalinist bir İspanyalı, gazeteci kılığında, röportaj yapmak bahanesiyle kaldığı evine gitti Fırsat bulunca başına kazmayla vurmak suretiyle ağır şekilde yaraladı Troçki saldırganla boğuştuğu sırada odaya giren Troçki'nin korumaları Mercader'e saldırdı Troçki korumalarına "Onu öldürmeyin, bu adamın anlatacak bir hikâyesi var" diye seslendi Aldığı yaranın etkisiyle Troçki ertesi gün öldü Ölümünden önce iki kez bilinci yerine geldi, ilkinde eşine "Burjuva basına iyi malzeme olduk" diyerek ölümle yüz yüze geldiği bir anda cesaretini yitirmediğini gösterdi Bir sonraki bilincin geri gelişi ise son sözlerini sarf etmesini sağladı Bu sözler: "Dördüncü Enternasyonal'in zaferinden eminim, ileri!" olmuştur [kaynak belirtilmeli] Pek çok kesim tarafından cinayetin Stalin tarafından işletildiği düşüncesi savunulur Stalinistler ise bunun asılsız bir iddia olduğu görüşündeler
e vet

Eserleri

1905
Bireysel Terörizmin İflası
Entelijensa ve Sosyalizm
Marksistler Bireysel Terörizme Neden Karşıdırlar?
Üçüncü Kongrenin Temel Dersi
Komunist Enternasyonal'in Taktikleri Üzerine
Dördüncü Dünya Kongresi Raporu
Yoldaş McKay'e Mektup
Paris Komunü Üzerine
"Avrupa Birleşik Devletleri" Sloganı İçin Uygun Zaman mı?
Doğu'da Perspektifler ve Görevler
Ekim Dersleri
Lenin'den Sonra Üçüncü Enternasyonal
Tek Ülkede Sosyalizm?
Katalan Milliyetçiliğinin İlerici Karakteri
İspanyol Komunizmi Ve Katalan Federasyonu
Katalonya'da ulusal Sorun
Rus Devrimini Savunurken
Sürekli Devrim-Sonuçlar ve Olasılıklar
Milliyetçilik ve Ekonomik Yaşam
Uluslararası Komünist Birliğin Temel Teorik Görüşleri Üzerine Bir Tartışmaya Katkı
Savaş ve Dördüncü Enternasyonal
Amerika Komunist Olursa
Merkezci Kombinasyonlar ve Marksist Taktikler
Merkezci Simya mı, Marksizm mi?
Güney Afrika Tezleri Üzerine
Terörizm ve Sovyetler Birliği'ndeki Stalinist Rejim
Komunist Manifesto'nun Doksanıncı Yıldönümü
Lenin ve Emperyalist Savaş
Grynszpan’dan Yana: Faşist Kıyım Çetelerine ve Stalinist Hainlere Karşı
Zamanımızda Marksizm
Bir Kez Daha "Marksizmin Krizi" Üzerine

Lev Troçki,-Bolşevik Siyasetçi, Devrimci, Marksist Teorisyen




Vladimir İlyiç Lenin'in yanı sıra, 1917 Ekim Devrimi'nin başlıca önderlerinden olan (Leon Trotsky-1879-1940) Lev Troçki, Ukrayna'daki Odessa yakınlarında, Yahudi kökenli bir çiftçi ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi Asıl adı Lev Davidoviç Bronştayn olan Troçki okula Odessa'da başladı 1896'da eğitimini sürdürmek için gittiği Nikolayev'de Marksizm'le tanıştı Kısa bir süre devam ettiği Odessa Üniversitesi'nden ayrıldıktan sonra Nikolayev'deki bir devrimci işçi örgütünün kuruluşuna katılarak çarlığın zorba yönetimine karşı mücadeleye girişti

Bu eylemleri nedeniyle 1898'de tutuklanıp Sibirya'ya sürgüne gönderildi 1902'de Troçki adına düzenlenmiş sahte bir pasaportla sürgünden kaçmayı başardı ve o günden sonra Troçki adını kullandı Troçki, Sibirya'dan kaçtıktan sonra Londra'ya giderek Lenin'le buluştu 1905 Devrimi başlayınca devrime katılmak için Rusya'ya döndü; ama devrim başarısızlığa uğrayınca tutuklanıp yargılandı 1907'de Sibirya'dan ikinci kez kaçıp Viyana'ya gitti 1917'ye kadar İsviçre, Fransa, İspanya gibi birçok Avrupa ülkesinde yaşadı; kapitalist sisteme ve I Dünya Savaşı'na karşı görüşlerini açıklayarak mücadelesini sürdürdü



Ocak 1917'de New York'a giderek Rusça bir gazete çıkardı Ama, Rusya'da 1917 Şubat Devrimi başlayınca ülkesine döndü Lenin'in önderliğindeki Bolşevikler'e katılan Troçki kısa sürede yükselerek Lenin'den sonra ikinci adam olmayı başardı Bolşevikler bir ayaklanma düzenleyerek Aleksandr Kerenski'nin geçici hükümetini devirip Sovyet yönetimini kurduğunda dışişleri halk komiserliğine getirilen Troçki, daha sonra Kızıl Ordu'yu örgütlemekle görevlendirildi

Lenin 1924'te öldükten sonra Josef Stalin'le giriştiği iktidar mücadelesini kaybeden Troçki 1928'de sürgüne gönderildi 1929'da da ülke dışına sürülen Troçki bir süre İstanbul'da Büyükada'da kaldı Daha sonra Fransa ve Norveç'e gitti; sonunda Meksika'ya yerleşti Ünlü Moskova duruşmalarında (1936-38) yokluğunda hain ilan edilen Troçki, 12 yıl sonra Meksika'daki evinde uğradığı suikast sonucu öldü Troçki'nin Stalin'in emriyle öldürülmüş olduğuna inanılır Eylemci kişiliğinin yanı sıra önemli bir kuramcı olan Troçki, Bazıları İngilizce olan birçok kitap yazmıştır Bunlar arasında Sosyalizmin Güncel Meseleleri (1923), Edebiyat ve Devrim (1923), Lenin (1924), Faşizme Karşı Mücadele (1932) ve İhanete Uğrayan Devrim {The Revolution Betrayed; 1937) gibi yapıtları sayılabilir Ayrıca bak EKİM DEVRİMİ; LENİN VLADİMİR İlyİÇ; Sovyet Sosyalîst Cumhurîyetlerî BîrlİGİ; Stalİn Josef