Eko Sistemler

EKOSİSTEM

Canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalına ekoloji denir Canlıların karşılıklı madde alışverişi yapabildikleri her hangi bir ortam, ekosistemdir Diğer bir değişle herhangi bir ortamdaki, canlı ve cansız varlıkların birlikte oluşturdukları bütünlüğü, ekosistem denir

DENGENİN KORUNMASI

Doğanın yapısında mükemmel şekilde işleyen bir denge vardır Bu dengenin bozulmasından, tüm canlı ve cansızlar etkilenirler
Doğada iki canlı türü vardır Bunlar üreticiler ve tüketicilerdir

BESLENME DÖNGÜLERİ

Bir eko sistem ortasında üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar bir arada yaşarlar Birinin varlığı, diğerine bağlıdır Bütün canlılar yaşamak için enerjiye ihtiyaç duyarlar Enerjilerini besin maddelerinden sağlarlar Yeşil bitkiler, yapraklarındaki klorofil sayesinde fotosentez ile besin oluştururlar



Karbondioksit + su + güneş ışığı klorofil =besin + oksijen
Fotosentez olayı, yeşil bitkilerin, yaprakları yardımıyla karbondioksit gazını, kökleri ile topraktan suyu alarak, klorofil yardımıyla, besin ve oksijen yapmalarıdır

Fotosentez sırasında besinin bir kısmını kedileri için kullanırlar Diğer kısmını da tüketiciler kullanır Böylece, iki canlı gurubu da gereksinim duyduğu enerjiyi alır

Bir takım bakteri türleri, ayrıştırıcı organizmalardır Bunlar ekosistemin en önemli öğelerindendir Ayrıştırıcılar, topraktaki ölü bitki ve hayvan kalıntılarını ve sindirilmemiş organik atıkları parçalarlar

SU DÖNGÜSÜ

Canlılar, yaşamlarını sürdürebilmeleri için suya ihtiyaç duyarlar Vücudumuzun 1/3’ü kanımızın %90’ı sudan oluşur İnsan vücudundaki suyun %20’si kaybedildiğinde, canlı yaşamı tehlikeye girer Besin maddelerinin sindirilmesi, çözülmesi ve bu maddelerin vücut içinde taşınması, su sayesinde olur



Fotosentez olayının gerçekleşebilmesi için de su gereklidir
Bulutlar, su buharı kütleleridir Bulutlar, rüzgarın etkisi ile sürüklenerek, soğuk hava katmanına rastlarlar Soğuk hava katmanında yoğunlaşırlar Yoğunlaşan bulutlar, yağış şeklinde yeryüzüne düşerler


Yağış olarak düşen suların bir bölümü, toprak tarafından emilir Bir bölümü ise buharlaşarak gök yüzüne yükselir Akarsular, yer altı kaynak sularının yeryüzüne çıkması ile oluşur Bu akarsular, deniz ve göllere sularını döker Deniz ve göllerdeki sular buharlaşır, aynı olaylar tekrar eder

KARBON DÖNGÜSÜ

Canlıların temel yapısını oluşturan karbon kaynağı, atmosferde ve sularda çözünmüş olan co2 (karbondioksit) gazıdır



Fotosentez yapan yeşil bitkiler, havadan co2 alılar Oksijen açığa çıkmasıyla, fotosentez yapan bitkilerin yapısında kalan karbon döngüsü sağlanmış olur
Besin + oksijen → co2 + su + enerji

OKSİJEN DÖNGÜSÜ

Doğadaki oksijenin bir bölümü, atmosferde serbest olarak moleküller (o2 ) halinde bulunur Bir kısmı ise organik maddelerle, h2o ve co2 gibi inorganik maddelerin yapısında bulunur

Oksijen döngüsünde bitkiler, co2 alıp o2 verirler Canlılar da o2 alıp co2 verirler
Havanın içindeki oksijen, canlılar tarafından alınarak, solunum olayında kullanılır Bu olayın sonucunda meydana gelen co2 , atmosfere verilir Atmosferdeki co2 bitkiler tarafından alınır,fotosentez sonucunda atmosfere o2 verilir

AZOT DÖNGÜSÜ

Azot da, canlılar tarafından devirli olarak kullanılan temel maddelerdendir Azot temel kaynağı, atmosferde %78 oranında bulunan azot gazıdır



Canlıların temel yapı maddesi, protein oluşturur Azot, proteinlerin, nükleik asitlerin ve vitaminlerin yapısında bulunmaktadır Bitkiler, azotu gaz olarak kullanamazlar Azot, nitrit bakterileri tarafından nitrite, nitrat bakterileri tarafından nitrata dönüştürülür

Havadaki azot, baklagillerin köklerinde bulunan azot bağlayan bakteriler tarafından alınarak, azotlu bileşiklere dönüştürülür

Bu azotlu bileşikler, topraktaki su sayesinde çözünerek, kök yoluyla bitkilere geçer Bitkiler, bu azotu besin maddesine dönüştürürler Canlılar, bu besin maddesini yiyerek dolaylı olarak azotu bünyelerine almış olur

Hayvanlar ve bitkilerin dışarı verdikleri atık ve kalıntılardaki azotu ayrıştırarak gaz halinde atmosfere verirler Böylece, azotun doğadaki dengesi korunmuş olur

Alıntı: Cahit Cemal - Afartoman
__________________