Giordano Bruno - Giordano Bruno Kimdir? Giordano Bruno'nun Astronomiye Katkısı Nedir?

Giordano Bruno - Giordano Bruno Kimdir? Giordano Bruno'nun Astronomiye Katkısı Nedir?
Giordano Bruno - Giordano Bruno Kimdir? Giordano Bruno'nun Astronomiye Katkısı Nedir?

Giordano Bruno (1548 - 17 Şubat, 1600) İtalyan filozof Rönesans felsefesini biçimlendiren filozofların en önemlilerinden biridir ve şair yönüyle de edebiyata en yakın duranıdır Ona 'Doğacı coşkunluğun düşünürü'de denilebilir

Soylu bir ailenin çocuğu olarak 1548 yılında İtalya'nın Nola kasabasında dünyaya geldi Onaltı yaşındayken Dominiken adını taşıyan bir tarikatta yer aldı Kopernilus sistemiyle tanışınca, Bruno tarikat mensubu bir kişi olmaktan sıyrıldı ve buna bağlı olarak Hıristiyan inancıyla arasındaki bütün bağları koparttı Kiliseye karşı bir sistem içinde yer aldığından din sapkınlığı ile suçlandı Engizisyondan baskısından kurtulmak için Roma'ya ardından Kuzey İtalya'ya kaçtı

Dinsizlikle suçlandığı için hiçbir yerde kalıcı olarak yaşayamadı, sürekli gezdi Cenevre'ye geçti, ardından Güney Fransa, Paris ve Londra'da devam etti yaşamına 1582 yılında Sorbonne Üniversitesi'nde bir kürsü elde etti Londra'da yapıtlarının bir bölümünü bastırdı Londra'dan kısa bir süreliğine yine Paris'e geçen Bruno, bu defa da Almanya'ya gitti ve eserlerini yayımlatma çabalarını sürdürdü Daha sonra Zurich'e geçen Bruno, bir İtalyan aristokrat tarafından Venedik'e davet edilince bu daveti kabul etti Burada Galileo Galilei ile tanıştı Ama Mocenigo adlı bu aristokrat'la çatışınca, onun tarafından Engizisyon'a teslim edildi Ona, düşüncelerinden vazgeçmesi ve sonsuz evren görüşünün din sapkınlığı olduğunu kabul etmesi durumunda kilise tarafından affedileceği söylendi Ama o, gördüğü bütün işkencelere karşın, görüşlerinden taviz vermedi ve ölüme mahkum edildi

Ölüm kararını Bruno'ya bildiren yargıç, ondan şu cevabı almıştır: "Ölümümü bildirirken siz benden daha çok korkuyorsunuz" Kilisenin bu kararı, 1600 yılının Şubat ayında, Roma'da Campo dei Fiori meydanında Bruno'nun diri diri yakılması ile yerine getirildi

Bruno evrenin sonsuzluğu yanında evrenin birliği ilkesini de benimser Buna göre Ortaçağ felsefesi'nde temel alınan gök ile yer ayrılığını rededer Bruno; Tanrı'nın ve evrenin birbirinden farklı iki töz olmadığı, ama aynı gerçekliğin iki sonsuz görünümü olduğunu kabul eder Ona göre her şey Tanrısal kuvvetin görünüşüdür:

"Ne gördüğüm hakikati gizlemekten hoşlanırım, ne de bunu aşıkça ifade etmekten korkarım Aydınlık ve karanlık arasındaki, bilim ve cehalet arasındaki savaşa her yerde katıldım Bundan dolayı her yerde zorlukla karşılaştım ve cehaletin babaları olan resmi akademisyenlerin yanı sıra kalın kafalı çoğunluğun öfkesinde hedef olarak yaşadım"

Düşüncelerinin açıklanmasının kendisi için çok tehlikeli olduğunu bildiği halde, yukarıdaki cümlesinden de anlaşılacağı gibi, yazı ve konuşmalarında düşüncelerini hep böyle açıkça ifade etmiştir

Eserleri
* Il Candelaio (Şamdancı) (1582)
* Della Cause principio et uno (Neden, ilke ve birlik üzerine) (1584)
* De l'infinito universo et mundi (Sonsuz evren ve dünyalar üzerine) (1585)
* De gl'heroici furori (Yiğitçe öfkeler üzerine) (1585)

Giordano Bruno (1548-1600)



İtalyan düşünürü

Leibniz’in Monadoloji kuramının öncüsü oldu Goethe üzerinde de etkili oldu Leibniz 'in 'Praestabilirte Harmonie'sı (Önceden belirlenmiş uyum) kuramında Bruno'nun monad görüşünün, Tanrı’nın bir ezeli monad (Urmonad) ve insanların ruhlandırılmış monadlar (atomlar) olması görüşü vardır

Bütün nesneleri özdeş gördü Maddeyi soyut olarak ele aldı

Tipik bir Rönesans adamıdır Doğa karşısında duyduğu büyük coşkunluk yüzünden şair-düşünürdür

Gençliğinde Dominiken Tarikatı’na girmiş, oysa cüppesiyle birlikte Metafizik düşünceleri de üstünden attı Hareketli bir hayatı vardı, her yerde kovuşturmaya uğradığından serbestçe düşünebilmek için ömrü boyunca kentten kente dolaştı Sonunda yakalanarak, Roma'da Campo di Fiora Meydanı’nda yakıldı

Kendisine bu cezayı tebliğ eden Engisizyon yargıcına ''Ölümümü bildirirken siz benden çok korkuyorsunuz'' dedi

Copernicus sisteminden esinlenerek evrenin sonsuzluğunu kavramış Tanrı’nın da, varsa eğer, ancak böyle bir sistem içinde, sonsuzlukta gerçekleşebileceğini düşündü

Der ki: ''Evren bir türdendir, aynı maddeden yapıldı Sonsuz evrenin içinde sonsuz dünyalar vardır Her şeyin nedeni yaratıcı doğa (La Nature naturans) dır Bu sonsuz birlikteliğin içinde sonlu varlıklar, yeni yaratıklarının tohumu olmak üzere, sürekli olarak göçüp giderler Tek tek varlıklar yetkin değildirler ama bütün her bakımdan yetkindir Evrende her şey bu yetkin bütünü yansıtır Ne doğum, ne de ölüm vardır Sürekli değişmeyle bu bütün her an yenilenmektedir Bu yüzdendir ki evren, en küçük zerrelerinde bile, canlı ve doğurgandır Öte dünya yoktur, çünkü evren herhangi bir öteye imkan bırakmamacasına sonsuzdur İnsanın ve dolayısıyla Felsefenin ödevi, evreni bilmek ve tanımaktır Evreni bilmek, Tanrı’yı da bilmek demektir''

Engizisyonun karanlık geçmişinin son kurbanı Bruno; yaşadığı evreni sevmiş, öldüğünde ona karışacağını bilmiş, yaşarken de onunla karşılaşmış bulunmanın sevincini duymuş biriydi