Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699)

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699)
Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699)

Kanunî Sultan Süleyman'ın ölümü ile, devletin henüz karalarda üstünlüğü, iç denizlerde hakimiyeti ve sosyal düzeni devam etmekte idi

Duraklama Döneminde artık ihtiyaç kalmayan yaya ve müsellemler ve voynuklar gibi bazı eski askeri birlikler kaldırılmıştır

Kapıkullarının toplam mevcudu; 1470'lerde 13

000, timarlı sipahi 60

000; 1526'da kapıkulu 24

000, timarlı sipahi 80

000 olduğu halde, 1610'larda kapıkulu 40

000'e çıkmış, timarlı sipahi sayısı 20

000'e düşmüştür

Sonuç olarak, tımar sisteminin bozulmasının en olumsuz tarafı, devletin iktisadi yapısına yansımasıdır

1593-1606 Avusturya harplerinde tımarlıların yerine mecburiyet sebebiyle Sekban ve Tüfenkçilerin sayılarının fazlalaştırılması tımar sistemiin bozulmasına aynı zamanda sulh dönemlerinde boşta kalan Sekbanların başıbozukluğu ordu disiplininin bozulmaya başlamasına neden olmuştur

Küçük timar sahipleri 1580'lerden itibaren batıdan gelen büyük ölçüde gümüşün fiyatların düşmesine sebep olması üzerine masraflı seferlerden kaçınmaya başlamışlardır

İltizam sisteminin yaygınlaşması üzerine tımar sisteminin önemini kaybetmiş ve eyaletlerde asker yetiştirilmemeye başlanmıştır

Sokullu Mehmed Paşanın ölümünden sonraki 30 sene boyunca devlet idaresinde ehliyet sahibi yöneticilerin getirilmemesi orduyada yansımıştır

Düzenin bozulduğu Yeniçeri Ocağını düzenlemek isteyen II

Osman (1618-1622) yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek yerine, I

Mustafa getirilmiş ve sonrasında, Yedikule Zindanları'nda katledilmiştir

III Murat döneminden itibaren kapıkulu ocaklarına kanunlara aykırı asker alınarak sayılarının artırılması
Yeniçerilerin geçim sıkıntısını ileri sürerek askerlik dışında işlerle uğraşmaları
Denizcilikle ilgisi olmayan kişilerin donanmanın başına getirilmesi
Avrupa’da meydana gelen harp teknolojisindeki gelişmelerin takip edilmemesi

gibi etkenler Osmanlı askeri sisteminin bozulmasına neden olmuştur

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699) Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699) Duraklama Döneminde Osmanlı Ordusu (1566-1699) Kanunî Sultan Süleyman'ın ölümü ile, devletin henüz karalarda üstünlüğü, iç denizlerde hakimiyeti ve sosyal düzeni devam etmekte idi Duraklama Döneminde artık ihtiyaç kalmayan yaya ve müsellemler ve voynuklar gibi bazı eski askeri birlikler kaldırılmıştır Kapıkullarının toplam mevcudu; 1470'lerde 13000, timarlı sipahi 60000; 1526'da kapıkulu 24000, timarlı sipahi 80000 olduğu halde, 1610'larda kapıkulu 40000'e çıkmış, timarlı sipahi sayısı 20000'e düşmüştür Sonuç olarak, tımar sisteminin bozulmasının en olumsuz tarafı, devletin iktisadi yapısına yansımasıdır 1593-1606 Avusturya harplerinde tımarlıların yerine mecburiyet sebebiyle Sekban ve Tüfenkçilerin sayılarının fazlalaştırılması tımar sistemiin bozulmasına aynı zamanda sulh dönemlerinde boşta kalan Sekbanların başıbozukluğu ordu disiplininin bozulmaya başlamasına neden olmuştur Küçük timar sahipleri 1580'lerden itibaren batıdan gelen büyük ölçüde gümüşün fiyatların düşmesine sebep olması üzerine masraflı seferlerden kaçınmaya başlamışlardır İltizam sisteminin yaygınlaşması üzerine tımar sisteminin önemini kaybetmiş ve eyaletlerde asker yetiştirilmemeye başlanmıştır Sokullu Mehmed Paşanın ölümünden sonraki 30 sene boyunca devlet idaresinde ehliyet sahibi yöneticilerin getirilmemesi orduyada yansımıştır Düzenin bozulduğu Yeniçeri Ocağını düzenlemek isteyen II Osman (1618-1622) yeniçeriler tarafından tahttan indirilerek yerine, I Mustafa getirilmiş ve sonrasında, Yedikule Zindanları'nda katledilmiştir III Murat döneminden itibaren kapıkulu ocaklarına kanunlara aykırı asker alınarak sayılarının artırılması Yeniçerilerin geçim sıkıntısını ileri sürerek askerlik dışında işlerle uğraşmaları Denizcilikle ilgisi olmayan kişilerin donanmanın başına getirilmesi Avrupa’da meydana gelen harp teknolojisindeki gelişmelerin takip edilmemesi gibi etkenler Osmanlı askeri sisteminin bozulmasına neden olmuştur