Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı Ve Açı Çeşitleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı ve Açı Çeşitleri
Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı ve Açı Çeşitleri

Bir “Açı” , bir noktadan ayrılan iki doğru çizgi arasındaki açıklıktır

Şekil : 4 Bu çizgilere o açının “Kenar” ları denir

Bir açının kenarlarının başladığı noktaya, o açının “Köşe” si denir

Açı Nedir?
Birbirini kesen iki yüzey veya aynı noktadan çıkan iki yarım doğrunun oluşturduğu geometrik biçim, zaviye

Başlangıç noktaları ortak olan iki ışının ya da iki yarı doğrunun oluşturduğu geometrik şekil

Işınların ortak noktasına Açının köşesi ve ışınlara da açının kenarları adı verilir

Açı ölçümünde, ölçü birimi olarak genellikle derece kullanılır

Ancak trigonometride Açı ölçüsü birimi radyandır

p radyan, 180ºye; 1 radyan 180º/p ya da 57,29578… º’ye ve 1º yaklaşık 0,011745 radyana eşittir

360º’lik (2p radyan) Açıya tam Açı, 180º’lik (p radyan) açıya doğru açı, 90º’lik (p/2 radyan) açıya dik açı denir

90º’den küçük Açılar dar, 90º’den büyük açılar da geniş açıdır

Tümler açı terimi, toplamları 90º olan açıları, bütünler açı terimiyse toplamları 180º olan Açıları belirtir

Köşesi bir çemberin merkezinde yer alan Açılara merkez açı, köşesi çember üzerinde bulunan ve kenarları da çemberin kirişlerinden oluşan açılara çevre ya da çember açı denir

Açı işareti, “Ù” şeklindedir

Açı yazılırken açının köşesini oluşturan harf ortada belirir

Örneğin [AB ışınıyla [AC ışınının oluşturduğu açı BÂC veya CÂB
ya da kısaca Â olarak ifade edilir

Bir açı, üzerinde bulunduğu düzlemi bölgelere ayırır

Açının iç kısmındaki noktaların oluşturduğu bölgeye iç bölge, açının dışındaki noktaların oluşturduğu bölgeye de dış bölge denir

Açıyla açının iç bölgesine açısal bölge denir

Açıyla açının iç bölgesinin kesişimi boş küme, açıyla açının iç bölgesinin birleşimi açısal bölgedir

Yine açıyla açının dış bölgesinin kesişimi boş kümedir

Açı ve açının iç bölgesiyle açının dış bölgesinin birleşimi, düzlemi oluşturur

Açıortay
Bir açıyı, ölçüleri birbirine eşit olan iki açısal bölgeye ayıran doğru parçası

Açıölçer
iletki
Açı ölçüm
Açı ölçmede söz konusu olan yöntem ve teknik

Bütünler açı
Ölçülerinin toplamını 180 dereceye çıkaran açılardan her biri

çevre açı
Geometride, bir çemberin iç bölgesinde, köşesi çember üzerinde bulunan açı

dar açı
Ölçüsü 90 dereceden küçük olan açı

dış açı
İki doğruyu kesen bir doğrunun bu doğruların dışında kalacak biçimde yaptığı açı

dış ters açı
İki paralel doğruyu kesen üçüncü bir doğrunun iki yanında, paralellerin dışında altlı üstlü oluşan dört açıdan her biri

dik açı
Birbirini kesen iki doğrunun oluşturduğu açılar eşit olduklarında, bu Açıların her biri
Doğru açı
180 derecelik açı
Geniş açı
Bir dik açıdan daha büyük olan açı

iç ters açı
İki paralel doğruyu kesen üçüncü bir doğrunun iki yanında ve paralellerin içinde altlı üstlü ortaya çıkan dört açıdan her biri

Komşu açı
Tepeleri ve birer kenarları ortak olan iki açıdan her biri

Merkez açı
Köşesi çemberin merkezinde bulunan açı

Ölü açı
Doğal veya yapay bir engel dolayısıyla gözetlemenin veya atışın mümkün olmadığı yer veya bölge

kör nokta

sınır açı
Bir ortamdan gelip daha kırıcı başka bir ortama geçerken kırılan ışının oluşturabileceği en büyük açı

Tam açı
Açının bir kenarını, tepesi çevresinde döndürerek elde edilen açı

ters açı
Birinin kenarları öbürünün kenarlarının uzantısından oluşan açılardan her biri
Tümler açı
Bir dar açıyı dik açı değerine çıkaran açı

yöndeş açılar
İki paralel çizginin bir kesenle kesişmesinden oluşan ve biri içte, biri dışta olarak kesenin aynı tarafında kalan açılar

Bakış açısı
Bir olay, konu veya düşünce incelenirken izlenen belirli yön, görüş açısı, açılım, perspektif:
Görme Açısı
Bir cismin iki ucundan gelen ışınların gözün görme merkezinde meydana getirdiği açı

Görüş açısı
Bir şeyi görebilme alanı
Saat açısı
Bir gök cisminin boylamının gözlemcinin boylamına göre kutupta yaptığı açı

Tepe açısı
Eksenden dikey kesitte yumuşakça çenetlerinin uç kısmında oluşan açı

Açı, başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesidir

Işınların kesiştiği noktaya “açının köşesi”, ışınlara ise “açının kenarı” denir

Açıların birçok çeşidi vardır:Geniş açı, dar açı, dik açı, tam açı, doğru açı, tümler açı, bütünler açı, Pozitif açı, Negatif açı, merkez açı, çevre açı gibi

Geniş açı:90°C’den 180°C’ye kadar Dar açı:0°C’den 90°’ye kadar Dik açı:tam 90°C Tam açı:360°C Doğru açı:180°C
Açı kelimesi, pek çok geometri terimi gibi, okul kitabı olarak okutulmak üzere yazılan bir geometri kitabında, Atatürk tarafından Türkçeye kazandırılmıştır

Düzlemde açı, bir doğru parçasının sabit bir nokta çevresinde dönme miktarının ölçüsüdür

Saat ibrenin ters yönü “pozitif”, düz yönü “negatif” kabul edilir

Babilliler, bir tam dönüşü 60 birime bölmüşlerdir (altmışlık sistem)

* 1 devir = 360 derece ( 360° )
* 1 derece = 60 Dakika ( 60′ )
* 1 dakika = 60 saniye ( 60″ )
Yani yukarıda listelenen birim dönüşüm eşitliklerini kullanarak 1 derecenin 60×60 = 3600 saniye (3600″ ) olduğu sonucuna kolaylıkla ulaşılabilir

Yatay ve düşey doğrultular arasındaki açı 90°’dir ve “dik açı” diye tanımlanır

Genel olarak yüksek matematikte kullanılan birim radyan dır

(1 devir = 2π radyan)

Başlangıç noktaları ortak olan ve ortak bir kapalı eğriden geçen iki ışın arasında kalan açıya “merkez açı” denir

Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının meydana getirdiği noktalar kümesi

O noktasına açının tepesi, Ox ve Oy yarıdoğrularına ise açının kolları denir

Açının gösterilişi tepe noktası ortada, kolları iki kenarda olmak suretiyle veya sadece tepe noktası yazılarak gösterilir

Ayrıca üzerine açı olduğunu belirtmek üzere ” ^ ” işareti konur

Mesela: x‘y, ‘ gibi

Açılar genel olarak konveks ve konkav açı olmak üzere iki bölüme ayrılırlar

Konveks açı: Bir düzlem bölge içerisindeki herhangi iki noktayı birleştiren doğru parçası, tamamen bu bölge içerisinde kalıyorsa böyle bölgelere konveks bölge, böyle bölge meydana getiren açılara da konveks açı denir

Konkav açı: Bir düzlem bölge içerisindeki herhangi iki noktayı birleştiren doğru parçası tamamen bu bölge içerisinde kalmıyorsa, yani doğru parçası bir başka bölgede de bulunuyorsa, böyle bölgelere konkav bölge, böyle bölge meydana getiren açılara da konkav açı denir

Açı ölçü birimleri: Dört çeşit açı ölçü birimi vardır

Bunlar: Derece (°), Grad (g), Radyan (rad) ve Milyem’dir

Derece: Bir çemberin 1/360’ına bir derecelik yay, bu yayı gören merkez açıya 1 derecelik açı denir

1° şeklinde gösterilir

Derecenin 1/60’ına Dakika, dakinanın 1/60’ına da saniye denir

Sırayla 1′ ve 1″ şeklinde gösterilir

1° = 60′ = 3600″
Grad: Bir çemberin 1/400’üne bir gradlık yay ve bu yayı gören merkez açıya bir gradlık açı denir

1g şeklinde gösterilir

Grad’ın 1/10’una desigrad, desigrad’ın 1/10’una santigrad, santigrad’ın 1/10’una da miligrad denir ve aşağıdaki şekilde yazılır

1g= 10dg = 100cg = 1000mg
Radyan: Bir çemberin, yarıçap uzunluğundaki yayına bir radyanlık yay ve bu yayı gören merkez açıya bir radyanlık açı denir

Radyan’ın askatları yoktur

Milyem: Bir çemberin 1/6400’üne karşılık gelen yaya bir milyemlik yay ve bu yayı gören merkez açıya bir milyemlik açı denir

m/ şeklinde gösterilir

Milyemin askatları yoktur

Bu açı ölçü birimi sadece topçuluk ve radar sistemleri gibi askeri gayeler için kullanılır

Bunun haricindeki Mühendislik ve okullardaki matematik (geometri) derslerinde kullanılmaz

Açı ölçülerinin birbirine çevrilmesi :
360° = 400g = 2p rad = 6400 m/
180° = 200g = p rad = 3200 m/
Açılar durumlarına göre özel isimler alırlar

Tam açı: Bir ışının başlangıç noktası etrafında tekrar başlangıç konumuna gelinceye kadar döndürülmesi neticesinde meydana gelen açı

Ölçüsü 360° veya 400g veya 2p rad’dır

Doğru açı: Aynı doğrultuda ve O noktasına göre farklı yönlerde bulunan iki ışının meydana getirdiği açı

Ölçüsü 180° veya 200g veya p raddır

Dik açı: Ölçüsü doğru açının yarısına eşit olan açı

Ölçüsü 90° veya 100g veya p/2 rad’dır

Dik olduğunu belirtmek için açının köşesine, içerisinde nokta bulunan kare çizilir

Dar açı: Dik açıdan daha küçük olan açı

Geniş açı: Dik açıdan daha büyük olan açı

Komşu açı: Tepe noktası ve bir kolu ortak olan açılardır

Tümler açı: Bir dar açıyı dik açıya tamamlayan açı

Bütünler açı: Bir açıyı doğru açıya tamamlayan açı

Ters açılar: Tepe noktası ortak ve kolları birbirinin uzantısı olan açılardır

Her iki açı aynı ölçüye sahiptir yani birbirine eşittir

Yöndeş açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği ve paralel doğruların ve paralel doğruları kesen doğrunun da aynı tarafında bulunan açılardır

Birbirlerine eşittirler

İç ters açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların iç kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönlerinde kalan açılardır

Birbirine eşittirler

Dış ters açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların dışında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönlerinde bulunan açılar

Birbirine eşittir

Karşı durumlu açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların iç kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun aynı yönünde kalan açılardır

Bu açılar birbirinin bütünleyeni durumundadır

Yan durumlu açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların birinin iç, diğerinin dış kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönünde kalan açılar

Bu açılar birbirinin bütünleyeni durumundadır

Merkez açı: Tepesi, bir dairenin merkezi ve kolları, dairenin yarıçapları olan açı

Çevre açı: Tepesi, bir çember üzerinde bulunan ve kolları kiriş olan açı

Kiriş-teğet açı: Bir çembere ait herhangi bir noktadan geçen teğet ve kirişin meydana getirdiği açı

Açı ortay: Bir açının, tepesinden geçen ve açıyı iki eşit parçaya ayıran yarı doğru

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı Ve Açı Çeşitleri Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı ve Açı Çeşitleri Açı Nedir? Açı Çeşitleri Hangileridir? Açı Çeşitleri Nelerdir? Açı ve Açı Çeşitleri Bir “Açı” , bir noktadan ayrılan iki doğru çizgi arasındaki açıklıktır Şekil : 4 Bu çizgilere o açının “Kenar” ları denir Bir açının kenarlarının başladığı noktaya, o açının “Köşe” si denir Açı Nedir? Birbirini kesen iki yüzey veya aynı noktadan çıkan iki yarım doğrunun oluşturduğu geometrik biçim, zaviye Başlangıç noktaları ortak olan iki ışının ya da iki yarı doğrunun oluşturduğu geometrik şekil Işınların ortak noktasına Açının köşesi ve ışınlara da açının kenarları adı verilir Açı ölçümünde, ölçü birimi olarak genellikle derece kullanılır Ancak trigonometride Açı ölçüsü birimi radyandır p radyan, 180ºye; 1 radyan 180º/p ya da 57,29578… º’ye ve 1º yaklaşık 0,011745 radyana eşittir 360º’lik (2p radyan) Açıya tam Açı, 180º’lik (p radyan) açıya doğru açı, 90º’lik (p/2 radyan) açıya dik açı denir 90º’den küçük Açılar dar, 90º’den büyük açılar da geniş açıdır Tümler açı terimi, toplamları 90º olan açıları, bütünler açı terimiyse toplamları 180º olan Açıları belirtir Köşesi bir çemberin merkezinde yer alan Açılara merkez açı, köşesi çember üzerinde bulunan ve kenarları da çemberin kirişlerinden oluşan açılara çevre ya da çember açı denir Açı işareti, “Ù” şeklindedir Açı yazılırken açının köşesini oluşturan harf ortada belirir Örneğin [AB ışınıyla [AC ışınının oluşturduğu açı BÂC veya CÂB ya da kısaca Â olarak ifade edilir Bir açı, üzerinde bulunduğu düzlemi bölgelere ayırır Açının iç kısmındaki noktaların oluşturduğu bölgeye iç bölge, açının dışındaki noktaların oluşturduğu bölgeye de dış bölge denir Açıyla açının iç bölgesine açısal bölge denir Açıyla açının iç bölgesinin kesişimi boş küme, açıyla açının iç bölgesinin birleşimi açısal bölgedir Yine açıyla açının dış bölgesinin kesişimi boş kümedir Açı ve açının iç bölgesiyle açının dış bölgesinin birleşimi, düzlemi oluşturur Açıortay Bir açıyı, ölçüleri birbirine eşit olan iki açısal bölgeye ayıran doğru parçası Açıölçer iletki Açı ölçüm Açı ölçmede söz konusu olan yöntem ve teknik Bütünler açı Ölçülerinin toplamını 180 dereceye çıkaran açılardan her biri çevre açı Geometride, bir çemberin iç bölgesinde, köşesi çember üzerinde bulunan açı dar açı Ölçüsü 90 dereceden küçük olan açı dış açı İki doğruyu kesen bir doğrunun bu doğruların dışında kalacak biçimde yaptığı açı dış ters açı İki paralel doğruyu kesen üçüncü bir doğrunun iki yanında, paralellerin dışında altlı üstlü oluşan dört açıdan her biri dik açı Birbirini kesen iki doğrunun oluşturduğu açılar eşit olduklarında, bu Açıların her biri Doğru açı 180 derecelik açı Geniş açı Bir dik açıdan daha büyük olan açı iç ters açı İki paralel doğruyu kesen üçüncü bir doğrunun iki yanında ve paralellerin içinde altlı üstlü ortaya çıkan dört açıdan her biri Komşu açı Tepeleri ve birer kenarları ortak olan iki açıdan her biri Merkez açı Köşesi çemberin merkezinde bulunan açı Ölü açı Doğal veya yapay bir engel dolayısıyla gözetlemenin veya atışın mümkün olmadığı yer veya bölge kör nokta sınır açı Bir ortamdan gelip daha kırıcı başka bir ortama geçerken kırılan ışının oluşturabileceği en büyük açı Tam açı Açının bir kenarını, tepesi çevresinde döndürerek elde edilen açı ters açı Birinin kenarları öbürünün kenarlarının uzantısından oluşan açılardan her biri Tümler açı Bir dar açıyı dik açı değerine çıkaran açı yöndeş açılar İki paralel çizginin bir kesenle kesişmesinden oluşan ve biri içte, biri dışta olarak kesenin aynı tarafında kalan açılar Bakış açısı Bir olay, konu veya düşünce incelenirken izlenen belirli yön, görüş açısı, açılım, perspektif: Görme Açısı Bir cismin iki ucundan gelen ışınların gözün görme merkezinde meydana getirdiği açı Görüş açısı Bir şeyi görebilme alanı Saat açısı Bir gök cisminin boylamının gözlemcinin boylamına göre kutupta yaptığı açı Tepe açısı Eksenden dikey kesitte yumuşakça çenetlerinin uç kısmında oluşan açı Açı, başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesidir Işınların kesiştiği noktaya “açının köşesi”, ışınlara ise “açının kenarı” denir Açıların birçok çeşidi vardır:Geniş açı, dar açı, dik açı, tam açı, doğru açı, tümler açı, bütünler açı, Pozitif açı, Negatif açı, merkez açı, çevre açı gibi Geniş açı:90°C’den 180°C’ye kadar Dar açı:0°C’den 90°’ye kadar Dik açı:tam 90°C Tam açı:360°C Doğru açı:180°C Açı kelimesi, pek çok geometri terimi gibi, okul kitabı olarak okutulmak üzere yazılan bir geometri kitabında, Atatürk tarafından Türkçeye kazandırılmıştır Düzlemde açı, bir doğru parçasının sabit bir nokta çevresinde dönme miktarının ölçüsüdür Saat ibrenin ters yönü “pozitif”, düz yönü “negatif” kabul edilir Babilliler, bir tam dönüşü 60 birime bölmüşlerdir (altmışlık sistem) * 1 devir = 360 derece ( 360° ) * 1 derece = 60 Dakika ( 60′ ) * 1 dakika = 60 saniye ( 60″ ) Yani yukarıda listelenen birim dönüşüm eşitliklerini kullanarak 1 derecenin 60×60 = 3600 saniye (3600″ ) olduğu sonucuna kolaylıkla ulaşılabilir Yatay ve düşey doğrultular arasındaki açı 90°’dir ve “dik açı” diye tanımlanır Genel olarak yüksek matematikte kullanılan birim radyan dır (1 devir = 2π radyan) Başlangıç noktaları ortak olan ve ortak bir kapalı eğriden geçen iki ışın arasında kalan açıya “merkez açı” denir Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının meydana getirdiği noktalar kümesi O noktasına açının tepesi, Ox ve Oy yarıdoğrularına ise açının kolları denir Açının gösterilişi tepe noktası ortada, kolları iki kenarda olmak suretiyle veya sadece tepe noktası yazılarak gösterilir Ayrıca üzerine açı olduğunu belirtmek üzere ” ^ ” işareti konur Mesela: x‘y, ‘ gibi Açılar genel olarak konveks ve konkav açı olmak üzere iki bölüme ayrılırlar Konveks açı: Bir düzlem bölge içerisindeki herhangi iki noktayı birleştiren doğru parçası, tamamen bu bölge içerisinde kalıyorsa böyle bölgelere konveks bölge, böyle bölge meydana getiren açılara da konveks açı denir Konkav açı: Bir düzlem bölge içerisindeki herhangi iki noktayı birleştiren doğru parçası tamamen bu bölge içerisinde kalmıyorsa, yani doğru parçası bir başka bölgede de bulunuyorsa, böyle bölgelere konkav bölge, böyle bölge meydana getiren açılara da konkav açı denir Açı ölçü birimleri: Dört çeşit açı ölçü birimi vardır Bunlar: Derece (°), Grad (g), Radyan (rad) ve Milyem’dir Derece: Bir çemberin 1/360’ına bir derecelik yay, bu yayı gören merkez açıya 1 derecelik açı denir 1° şeklinde gösterilir Derecenin 1/60’ına Dakika, dakinanın 1/60’ına da saniye denir Sırayla 1′ ve 1″ şeklinde gösterilir 1° = 60′ = 3600″ Grad: Bir çemberin 1/400’üne bir gradlık yay ve bu yayı gören merkez açıya bir gradlık açı denir 1g şeklinde gösterilir Grad’ın 1/10’una desigrad, desigrad’ın 1/10’una santigrad, santigrad’ın 1/10’una da miligrad denir ve aşağıdaki şekilde yazılır 1g= 10dg = 100cg = 1000mg Radyan: Bir çemberin, yarıçap uzunluğundaki yayına bir radyanlık yay ve bu yayı gören merkez açıya bir radyanlık açı denir Radyan’ın askatları yoktur Milyem: Bir çemberin 1/6400’üne karşılık gelen yaya bir milyemlik yay ve bu yayı gören merkez açıya bir milyemlik açı denir m/ şeklinde gösterilir Milyemin askatları yoktur Bu açı ölçü birimi sadece topçuluk ve radar sistemleri gibi askeri gayeler için kullanılır Bunun haricindeki Mühendislik ve okullardaki matematik (geometri) derslerinde kullanılmaz Açı ölçülerinin birbirine çevrilmesi : 360° = 400g = 2p rad = 6400 m/ 180° = 200g = p rad = 3200 m/ Açılar durumlarına göre özel isimler alırlar Tam açı: Bir ışının başlangıç noktası etrafında tekrar başlangıç konumuna gelinceye kadar döndürülmesi neticesinde meydana gelen açı Ölçüsü 360° veya 400g veya 2p rad’dır Doğru açı: Aynı doğrultuda ve O noktasına göre farklı yönlerde bulunan iki ışının meydana getirdiği açı Ölçüsü 180° veya 200g veya p raddır Dik açı: Ölçüsü doğru açının yarısına eşit olan açı Ölçüsü 90° veya 100g veya p/2 rad’dır Dik olduğunu belirtmek için açının köşesine, içerisinde nokta bulunan kare çizilir Dar açı: Dik açıdan daha küçük olan açı Geniş açı: Dik açıdan daha büyük olan açı Komşu açı: Tepe noktası ve bir kolu ortak olan açılardır Tümler açı: Bir dar açıyı dik açıya tamamlayan açı Bütünler açı: Bir açıyı doğru açıya tamamlayan açı Ters açılar: Tepe noktası ortak ve kolları birbirinin uzantısı olan açılardır Her iki açı aynı ölçüye sahiptir yani birbirine eşittir Yöndeş açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği ve paralel doğruların ve paralel doğruları kesen doğrunun da aynı tarafında bulunan açılardır Birbirlerine eşittirler İç ters açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların iç kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönlerinde kalan açılardır Birbirine eşittirler Dış ters açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların dışında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönlerinde bulunan açılar Birbirine eşittir Karşı durumlu açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların iç kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun aynı yönünde kalan açılardır Bu açılar birbirinin bütünleyeni durumundadır Yan durumlu açılar: Birbirine paralel iki doğruyu kesen rastgele bir doğrunun meydana getirdiği, paralel doğruların birinin iç, diğerinin dış kısmında ve paralel doğruları kesen doğrunun ters yönünde kalan açılar Bu açılar birbirinin bütünleyeni durumundadır Merkez açı: Tepesi, bir dairenin merkezi ve kolları, dairenin yarıçapları olan açı Çevre açı: Tepesi, bir çember üzerinde bulunan ve kolları kiriş olan açı Kiriş-teğet açı: Bir çembere ait herhangi bir noktadan geçen teğet ve kirişin meydana getirdiği açı Açı ortay: Bir açının, tepesinden geçen ve açıyı iki eşit parçaya ayıran yarı doğru