Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Neler

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Nelerdir?
Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Neler
BİTKİ TOPLULUKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ
EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI
ü Ekvatoral iklim sahasında görülür

ü Sıcaklığın ve yağışın fazla olmasından dolayı uzun boylu,gür,geniş yapraklı ve yaprağını dökmeyen ağaçlardan oluşmuştur

ü Yıllık yağış miktarı 2000 mm

nin üzerindedir

ü Yağmur ormanlarının yaprakları geniş olduğu için güneş ışınları orman altına ulaşamaz

ü Bu nedenle orman altında bataklıklar fazladır

ü Bataklıkların fazla olması tarım ve yerleşmeyi olumsuz etkilemektedir

ü Ekvatoral bölgede orman altının bataklıklarla kaplı olması ve sıcaklık ve yağışın çok olmasından dolayı yerleşmeler, yükseltisi 2000-3000 m olan alalara kurulmuştur

ü Ağaçların boyu 50-60 metreyi bulmaktadır
Ekvatoral yağmur ormanlarında görülen sıcaklık ve yağış grafiği:

Ekvatoral yağmur ormanlarının görüldüğü alanlar:
Afrika Kıtasında;Kongo havzası ile Gine körfezi
Güney Amerika’da;Amazon Havzası,Hint okyanusunda;Endonezya ve Malezya

MUSON ORMANLARI
v Muson iklim bölgesinde görülür

v Yıllık ortalama sıcaklık fazla olduğu için yayvan yapraklı ağaçlardan oluşmuştur
v Tipik ağacı teak ağacıdır

v Yıllık yağış miktarı 2000mm civarındadır

v Yağışların büyük bölümü yaz ayında görüldüğü için yaz aylarında yeşillenen ağaçlar kışın yapraklarını dökerler

v Güney, güneydoğu ve doğu Asya’da etkilidir
Muson ormanlarının görüldüğü yerler ve sıcaklık-yağış grafiği:

SAVAN
Ø Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot topluluklarıdır

Ø Yıllık yağış miktarı fazla olmasına rağmen kış aylarının kurak geçmesi ve buharlaşmanın fazla olması nedeniyle boyları 2 metreye ulaşan otlardan oluşur

Ø Savanlar arasında ağaç toplulukları da vardır

Bu ağaç topluluklarına park(galeri) ormanları denir

Ø Ortalama yağış miktarı 1500mm civarındadır

Ø Her iki yarım kürede de 10 ile 20° enlemlerinde görülür

Savanların görüldüğü yerlerdeki sıcaklık-yağış grafiği:

Savanların görüldüğü yerler:
Güney ve Orta Afrika, Sudan,Güney Amerika‘da Brezilya’daVenezüella, Kolombiya, Peru ve Bolivya’da etkilidir

ÇÖL BİTKİLERİ

Çöl ikliminin bitki örtüsüdür
Geniş kum örtüleri ve kayalıklardan oluşan bu bölgelerde yıllık yağış miktarı 200mm nin altındadır

Bitki örtüsü çok seyrek olarak kurakçıl otlar, çalılar ve kaktüslerdir

Ancak sulu alanlarda(vahalarda) hurma ve palmiye ağaçlarına da rastlanabilir

Dönenceler çevresi ve Kıtaların iç kesimlerinde görülür
Yağışlar yok denecek kadar azdır
Gece – Gündüz arasındakisıcaklık farkı 50° C yi bulur

Çöl bitkilerinin görüldüğü alanlar:
Meksika’nın kuzeyinde, Kuzey Afrika’da, Avustralya’nın ortasında, Arabistan’da, Güney Afrika’da(Kalahari çölü) Orta Asya’da ve Kuzey Amerika’da rastlanır

Çöllerin görüldüğü yerlerdeki sıcaklık-yağış grafiği:

MAKİ
¤ Akdeniz ikliminin bitki örtüsüdür

¤ Karakteristik özellikleri, kışın yapraklarını dökmemeleri ve yaz kuraklığına dayanıklı olmak için yaprak, gövde ve kök sistemlerinin su kaybını önleyecek yapıda olmalarıdır

¤ Yaz kuraklığına uyum sağlamasından dolayı yaprakları kadifemsi bir yüzeye sahiptir

¤ Daima yeşil yapraklı olan makiler kuraklığa dayanıklı oldukları halde soğuğa karşı fazla dayanıklı değildir

¤ Makiyi oluşturan bitkiler: yabani zeytin, mersin, keçiboynuzu, kermes meşesi, defne,kocayemiş,zakkum süpürge çalısı vb

’dir

Makilerin görüldüğü yerler:
Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler

(Libya, Mısır ve Lübnan hariç

Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır

), Avustralya’nın güneybatısı, G

Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir

En geniş anlamıyla 30-40 derece enlemleri arasında kıtaların özellikle batı kıyıları
Makilerin görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği:

TAYGA ORMANLARI
ü Sert karasal iklimin nemli alanlarında görülür

ü Sıcaklığın düşük olmasından dolayı iğne yapraklı ağaçlardan oluşmaktadır

ü Bu ormanların görüldüğü yerlere en fazla yağış yazın en az yağış kışın düşmektedir

ü Yıllık yağış miktarı 500 mm civarındadır

ü Kanada,Norveç,Rusya gibi ülkelerde görülür

Tayga ormanlarının görüldüğü yerler

BOZKIR(STEP)
• Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde görülen bitki türüdür

• İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan küçük boylu ot topluluğudur

• Steplerin görüldüğü yerlerde yıllık yağış miktarı 250-400mm civarındadır

• Geven , deve dikeni, gelincik, çoban yastığı gibi bitkilerden oluşur

• Steplerin bir kısmı doğal olurken bir kısmı da ormanların insanlar tarafından tahribi sonucu ortaya çıkmıştır

(Bu şekilde oluşan bozkıra Antropojen Bozkır denir)
Bozkırların(steplerin) görüldüğü yerler:
Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür

Asya,Avrupa ve Amerika kıtasının iç kesimlerinde görülür

Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen karasal iklim buna örnektir

Bozkırların(steplerin) görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği:

TUNDRA
v Tundra iklim sahasında görülür

v Soğuğa dayanıklı otsu bitki topluluklarıdır

Bunlar kısa ve serin geçen yaz döneminde yeşerirler

v Tundra, kutba en yakın bitki örtüsüdür

v Yıllık yağış miktarı 200-250mm civarındadır

v Kutup bölgesi dışında yetişen bazı ağaçlara buradaancak bodur çalılar halinde rastlanır

Kutup söğüdü ve bodur huş bunlara örnek verilebilir

Tundraların görüldüğü yerler:
Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimleri

Yaklaşık olarak 70-80 enlemleri çevresinde görülür

Güney yarımküredeki etki alanı KYK dekine oranla çok azdır bunun nedeni GYK de okyanusların geniş alan kaplamasıdır

Tundraların görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği:

ÇAYIR
Ø Orta kuşak karasal ikliminin yarı nemli sahalarında ve yüksek dağlarda görülür

Ø Yazların serin ve yağışlı geçmesi, çayırların yeşil kalmasını sağlar

Ø Çayırlar genellikle düz ve taban suyu yüksek olan taban arazilerde oluşmuşlardır

Ø Toprak uzun süre nemli olduğundan bitki örtüleri sık ve yüksek boyludur

Ø Sık ve yüksek boylu olan bitki örtüleri sıkı bir çim kapağı meydana getirerek toprağı sıkıca tutar

Ø Aktif büyüme döneminde yapraklar tüm yüzeyi kapatır

Ø Biçilerek değerlendirilen bu alanlardan elde edilen ot kış aylarında hayvanlara verilir

Alpin Çayırları:Genellikledağların yüksek kesimlerinde orman örtüsünün üst sınırından sonra ortaya çıkan ot örtüsüdür olarak bilinir

Ülkemizde Alpin çayırlar dağların 2100 m

den sonraki kesimlerde görülmeye başlar

İlkbahar ve yaz mevsimlerinde karların erimesi ile ortaya çıkan bu çayırlar rengarenk açan çiçekleri yanında yer yer de 1 m

'yi bulan uzun boyları ile dikkat çekerler

Çayırların görüldüğü yerler:

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Neler Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Nelerdir? Bitki Topluluklarının Genel Özellikleri Nedir? Bitki Topluluklarının Dağılışı Neler BİTKİ TOPLULUKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ EKVATORAL YAĞMUR ORMANLARI ü Ekvatoral iklim sahasında görülür ü Sıcaklığın ve yağışın fazla olmasından dolayı uzun boylu,gür,geniş yapraklı ve yaprağını dökmeyen ağaçlardan oluşmuştur ü Yıllık yağış miktarı 2000 mmnin üzerindedir ü Yağmur ormanlarının yaprakları geniş olduğu için güneş ışınları orman altına ulaşamaz ü Bu nedenle orman altında bataklıklar fazladır ü Bataklıkların fazla olması tarım ve yerleşmeyi olumsuz etkilemektedir ü Ekvatoral bölgede orman altının bataklıklarla kaplı olması ve sıcaklık ve yağışın çok olmasından dolayı yerleşmeler, yükseltisi 2000-3000 m olan alalara kurulmuştur ü Ağaçların boyu 50-60 metreyi bulmaktadır Ekvatoral yağmur ormanlarında görülen sıcaklık ve yağış grafiği: Ekvatoral yağmur ormanlarının görüldüğü alanlar: Afrika Kıtasında;Kongo havzası ile Gine körfezi Güney Amerika’da;Amazon Havzası,Hint okyanusunda;Endonezya ve Malezya MUSON ORMANLARI v Muson iklim bölgesinde görülür v Yıllık ortalama sıcaklık fazla olduğu için yayvan yapraklı ağaçlardan oluşmuştur v Tipik ağacı teak ağacıdır v Yıllık yağış miktarı 2000mm civarındadır v Yağışların büyük bölümü yaz ayında görüldüğü için yaz aylarında yeşillenen ağaçlar kışın yapraklarını dökerler v Güney, güneydoğu ve doğu Asya’da etkilidir Muson ormanlarının görüldüğü yerler ve sıcaklık-yağış grafiği: SAVAN Ø Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot topluluklarıdır Ø Yıllık yağış miktarı fazla olmasına rağmen kış aylarının kurak geçmesi ve buharlaşmanın fazla olması nedeniyle boyları 2 metreye ulaşan otlardan oluşur Ø Savanlar arasında ağaç toplulukları da vardırBu ağaç topluluklarına park(galeri) ormanları denir Ø Ortalama yağış miktarı 1500mm civarındadır Ø Her iki yarım kürede de 10 ile 20° enlemlerinde görülür Savanların görüldüğü yerlerdeki sıcaklık-yağış grafiği: Savanların görüldüğü yerler: Güney ve Orta Afrika, Sudan,Güney Amerika‘da Brezilya’daVenezüella, Kolombiya, Peru ve Bolivya’da etkilidir ÇÖL BİTKİLERİ Çöl ikliminin bitki örtüsüdür Geniş kum örtüleri ve kayalıklardan oluşan bu bölgelerde yıllık yağış miktarı 200mm nin altındadır Bitki örtüsü çok seyrek olarak kurakçıl otlar, çalılar ve kaktüslerdir Ancak sulu alanlarda(vahalarda) hurma ve palmiye ağaçlarına da rastlanabilir Dönenceler çevresi ve Kıtaların iç kesimlerinde görülür Yağışlar yok denecek kadar azdır Gece – Gündüz arasındakisıcaklık farkı 50° C yi bulur Çöl bitkilerinin görüldüğü alanlar: Meksika’nın kuzeyinde, Kuzey Afrika’da, Avustralya’nın ortasında, Arabistan’da, Güney Afrika’da(Kalahari çölü) Orta Asya’da ve Kuzey Amerika’da rastlanır Çöllerin görüldüğü yerlerdeki sıcaklık-yağış grafiği: MAKİ ¤ Akdeniz ikliminin bitki örtüsüdür ¤ Karakteristik özellikleri, kışın yapraklarını dökmemeleri ve yaz kuraklığına dayanıklı olmak için yaprak, gövde ve kök sistemlerinin su kaybını önleyecek yapıda olmalarıdır ¤ Yaz kuraklığına uyum sağlamasından dolayı yaprakları kadifemsi bir yüzeye sahiptir ¤ Daima yeşil yapraklı olan makiler kuraklığa dayanıklı oldukları halde soğuğa karşı fazla dayanıklı değildir ¤ Makiyi oluşturan bitkiler: yabani zeytin, mersin, keçiboynuzu, kermes meşesi, defne,kocayemiş,zakkum süpürge çalısı vb’dir Makilerin görüldüğü yerler: Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler(Libya, Mısır ve Lübnan hariç Buralarda görülmeme sebebi yer şekillerinin engebesiz olmasıdır), Avustralya’nın güneybatısı, G Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir En geniş anlamıyla 30-40 derece enlemleri arasında kıtaların özellikle batı kıyıları Makilerin görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği: TAYGA ORMANLARI ü Sert karasal iklimin nemli alanlarında görülür ü Sıcaklığın düşük olmasından dolayı iğne yapraklı ağaçlardan oluşmaktadır ü Bu ormanların görüldüğü yerlere en fazla yağış yazın en az yağış kışın düşmektedir ü Yıllık yağış miktarı 500 mm civarındadır ü Kanada,Norveç,Rusya gibi ülkelerde görülür Tayga ormanlarının görüldüğü yerler BOZKIR(STEP) • Orta kuşağın yarı kurak iklim bölgelerinde görülen bitki türüdür • İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz başlarında kuruyan küçük boylu ot topluluğudur • Steplerin görüldüğü yerlerde yıllık yağış miktarı 250-400mm civarındadır • Geven , deve dikeni, gelincik, çoban yastığı gibi bitkilerden oluşur • Steplerin bir kısmı doğal olurken bir kısmı da ormanların insanlar tarafından tahribi sonucu ortaya çıkmıştır (Bu şekilde oluşan bozkıra Antropojen Bozkır denir) Bozkırların(steplerin) görüldüğü yerler: Sıcak ve ılıman kuşak kara içlerinde görülür Asya,Avrupa ve Amerika kıtasının iç kesimlerinde görülür Yurdumuzda İç Anadolu Bölgesinde ve Ergene Bölümünde görülen karasal iklim buna örnektir Bozkırların(steplerin) görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği: TUNDRA v Tundra iklim sahasında görülür v Soğuğa dayanıklı otsu bitki topluluklarıdırBunlar kısa ve serin geçen yaz döneminde yeşerirler v Tundra, kutba en yakın bitki örtüsüdür v Yıllık yağış miktarı 200-250mm civarındadır v Kutup bölgesi dışında yetişen bazı ağaçlara buradaancak bodur çalılar halinde rastlanır Kutup söğüdü ve bodur huş bunlara örnek verilebilir Tundraların görüldüğü yerler: Sibirya, İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde, Kanada’nın kuzeyinde, Grönland adasının kıyı kesimleriYaklaşık olarak 70-80 enlemleri çevresinde görülürGüney yarımküredeki etki alanı KYK dekine oranla çok azdır bunun nedeni GYK de okyanusların geniş alan kaplamasıdır Tundraların görüldüğü yerlerin sıcaklık-yağış grafiği: ÇAYIR Ø Orta kuşak karasal ikliminin yarı nemli sahalarında ve yüksek dağlarda görülür Ø Yazların serin ve yağışlı geçmesi, çayırların yeşil kalmasını sağlar Ø Çayırlar genellikle düz ve taban suyu yüksek olan taban arazilerde oluşmuşlardır Ø Toprak uzun süre nemli olduğundan bitki örtüleri sık ve yüksek boyludur Ø Sık ve yüksek boylu olan bitki örtüleri sıkı bir çim kapağı meydana getirerek toprağı sıkıca tutar Ø Aktif büyüme döneminde yapraklar tüm yüzeyi kapatır Ø Biçilerek değerlendirilen bu alanlardan elde edilen ot kış aylarında hayvanlara verilir Alpin Çayırları:Genellikledağların yüksek kesimlerinde orman örtüsünün üst sınırından sonra ortaya çıkan ot örtüsüdür olarak bilinir Ülkemizde Alpin çayırlar dağların 2100 m den sonraki kesimlerde görülmeye başlar İlkbahar ve yaz mevsimlerinde karların erimesi ile ortaya çıkan bu çayırlar rengarenk açan çiçekleri yanında yer yer de 1 m'yi bulan uzun boyları ile dikkat çekerler Çayırların görüldüğü yerler: