Mektup Nedir? Mektup Türleri Nelerdir? Mektup Çeşitleri Nedir? Mektup Örnekleri Neler

Mektup Nedir? Mektup Türleri Nelerdir? Mektup Çeşitleri Nedir? Mektup Örnekleri Neler
Mektup Nedir? Mektup Türleri Nelerdir? Mektup Çeşitleri Nedir? Mektup Örnekleri Neler

MEKTUP
Başka bir yerde bulunan kişiye yada kuruma bir bilgi iletmek amacıyla yazılan yazılara mektup denir
Mektubun diğer yazı türlerinden ayrı bir özelliği vardır Herşeyden önce; bağımsızdır,ufukları alabildiğine geniştir,dar kalıplar ve kurallar içinde tanımlanamaz Konuları oldukça bol ve sınırsızdır Doğallığın ve içtenliğin en çekici belgesidir Elbette ki herkese aynı içtenlikle mektup yazılmaz Gönderdiğimiz kişi yada kurumla olan ilginin derecesine göre,mektubun hitap bölümünden,amaç,hatta sonuç bölümüne kadar değişen üslup özelliği vardır
Mektup kiÅŸiliÄŸimizin bir aynasıdır Saygımız,sevgimiz,karakterimiz,inancımız,görà ¼ÅŸ ve düşüncelerimiz hatta kültürümüz mektubumuza yansır
Basit bir yazı türü gibi görülmesine rağmen mektubun da kendine özgü bir düzeni,bir disiplini,bir planı vardır
Mektup Yazarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
· Mektup yazarken kullanacağımız kağıt ve zarf temiz olmalıdır Bu basit ayrıntı karşımızdakine verdiğimiz değeri gösterir
· Mektuptaki hitap,göndereceğimiz kişi yada kurum göz önünde bulundurularak seçilmelidir: Sevgili Kardeşim, Canım Kardeşim, Canım
· Babacığım, Aziz Dostum, Saygıdeğer Büyüğüm, Sayın Murat Bey, Sayın Genel Müdür
· Mektupta daha sonra giriş ve amaç bölümüne geçilir Bu bölümde mektubun niçin yazıldığı belirtilir
· Sonuç bölümünde daha çok klişe sözlere yer verilerek, hoşa gidici bir dilekle mektup bitirilir ; sevgi ve saygılar sunar,esenlikler dilerim gibi
· Öfkeli anlarda kesinlikle mektup yazılmamalıdır
· Mektupta kullanılan ağır ve kırıcı sözler, ileride pişmanlığa yol açabilir Ancak, yazının kalıcı etkisi nedeniyle, yarattığı kırgınlık tümüyle unutulamaz · Mektup Türleri
Mektuplar, konularına ve yazanla yazılan arasındaki ilgiye göre üçe ayrılır :
1 Özel mektuplar
2 Resmi mektuplar
3 İş mektupları
Özel Mektuplar
Birbirine yakın, tanışık insanlar ve eş dost arasında yazılan mektuplardır
Tebrikler
Bayramlarda, yılbaşlarında veya mutlu bir olay dolayısıyla karşı tarafa iyilik ve mutluluk dileklerinde bulunmak amacıyla yazılan kısa,öz ve içten mektuplardır Bunlarda kağıt yerine daha çok basılı kartlar kullanılmaktadır
Telgraf
Mektubun gecikebileceği ivedi durumlarda bildirilmesi gereken istek, olay ve haberleri, kısa ve öz olarak anlatan bir mektup türüdür Telgrafta az ve öz ifade önemlidir
§ Alacak olanın adı,soyadı ve açık adresi yazılır
§ Telgraf çekmemize sebep olan konu,kısa ve öz olarak ifade belirtilir
§ Sağ alt köşeye gönderenin adı ve soyadı yazılır
§ Telgraf metninin altına bir çizgi çekilir Bu çizginin altına gönderenin adresi yazılır Bu bilgi,alıcının bulunmaması durumunda telgrafın iadesi için gereklidir Ücrete tabi değildir
Telgraf,bugün kullanım alanı yok denecek kadar az kalmış bir yazışma türüdür
Resmi Mektuplar
Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kiÅŸilerle devler daireleri arasında yazılan mektuplardır Bu tür mektuplarda, konunun uzunluÄŸuna göre tam veya yarım sayfa boyutunda çizgisiz,beyaz kağıtlar kullanılır Anlatım ciddi ve ağırbaÅŸlı olmalıdır Konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer verilmez Konu en açık ve yalın biçimde ele alınır Ãœst makam yetkilisi alt makamdakine yazdığı yazıyı “rica ederim”, alt makamdaki üst makamdakine “bilgilerinize saygıyla sunarım” veya “arz ederim” ÅŸeklinde bitirmelidir
Resmi Yazışmalarda Dikkat Edilecek Noktalar :
· Kağıdın üst yanından iki santim aşağıda ve ortada olmak üzere yazının çıktığı dairenin adresi bulunur
· Sağ üst köşeye tarih konur
· Yazıya başlamadan,hangi tarih ve sayılı yazıya cevap olarak yazıldığı belirtilir
· Yazının ilk paragrafında sorun veya konu ortaya konur
· Gelişme paragraflarında,bizim konu hakkındaki görüşümüz belirtilir,bizden istenilen bilgiler verilir
· Sonuç bölümünde,yazının gönderildiği makamın durumuna göre ( alt makam,üst makam ) yazı,rica yada sunu biçimlerinden biriyle bitirilir
· Resmi yazıyı tamamlayan evraklar,metnin sol alt kısmına,sıra numarası verilerek belirtilir
· Kağıdın sol en alt köşesine yazıyı daktilo edenle,konuyla ilgili bölüm şefinin ad ve soyadlarının ilk harfleri yazılır
İş Mektupları
Ticaret ve endüstri kurumlarının birbirlerine ve kişilere, kişilerin bu kurumlara gönderdikleri mektuplara iş mektubu denir İşyerleri bu mektuplarda, firma ismini taşıyan başlıklı ( antetli ) beyaz kağıtlar kullanırlar Yazıda daktilo ( veya bilgisayar ) kullanmak yerleşmiş bir kuraldır İş mektuplarında da konu kısa,öz olarak açık ve yalın bir anlatımla ele alınmalıdır Resmi mektupların özellik ve yazılışlarını kavramış olmak bu tür mektup yazmada da büyük kolaylık sağlar
İş Mektuplarının Yazılışında Uyulacak Kurallar :
· Ciddi bir anlatım kullanılmalı, kısa ve özlü bir anlatım yolu seçilmelidir
· Her iş için ayrı bir mektup yazılmalıdır
· Daktilo veya mavi mürekkepli dolma kalem kullanılmalıdır
· Ele alınan konu hakkında amaca uygun açıklamalar yapılmalı, gerekli yerlerde teknik terimler kullanılmalıdır
· İstekler yapmacıklığa kaçmadan ciddi bir hava içinde belirtilmeli, saygı bildiren kelimeler ölçülü şekilde kullanılmalıdır
· EÄŸer yazılan iÅŸ mektubu, bir baÅŸka mektuba cevap niteliÄŸi taşıyorsa,bu, metnin başında “ilgi” bölümünde belirtilmelidir Bunun için o mektubun tarihi ve numarasının yazılması yeterlidir
DİLEKÇE
Bir dilekte yada ÅŸikayette bulunmak veya bilgi vermek amacıyla resmi makamlara sunulan tarihli,imzalı mektupturKiÅŸiyi ve kamuyu ilgilendiren bir hakkın saÄŸlanması, bir haksızlığın düzeltilmesi, kaldırılması için gerçek yahut tüzel kiÅŸilerce ilgili makamlara yazılan yazılara dilekçe denildiÄŸi gibi, “istida, arzuhal” de denir
Dilekçe Yazımında Göz Önünde Bulundurulması Gereken Kurallar :
· Dilekçeler,konularına göre uzun veya kısa olabilir Konular kısa v öz olarak belirtilir Gereksiz ayrıntılara yer verilmez
· Dilekçelerde ciddi, ağırbaşlı bir dil kullanılır Anlatımın yalın ve duru olmasına özen gösterilir Süslü,yapmacık,laubali bir ifadeden kesinlikle kaçınılmalıdır
· Dilekçeler ; çizgisiz,beyaz dosya kağıdına daktiloyla veya dolmakalemle,okunaklı el yazısıyla yazılmalıdır
· Dilekçe hangi kuruma veriliyorsa,bu makamın adı başa yazılır Kurum adının sağ altına kurumun bulunduğu şehir adı yazılır
· Konunun kısa bir özeti bu başlığın altına yazılır
· Daha sonra konunun belirlendiği metin bölümüne geçilir Bu bir şikayet dilekçesiyse,şikayet sağlam kanıtlara dayandırılmalıdır Eğer iş isteme dilekçesiyse, öğrenim durumu,yaş,kısa bir özgeçmiş,kurumca aranan seçkin nitelikler açık seçik belirtilmelidir
· Dilekçede bir durum belirtiliyorsa ,son cümle “Durumu bilgilerinize saygılarımla sunarım”, bir istek belirtiliyorsa “GereÄŸini izinlerinize saygılarımla sunarım” ÅŸeklinde olmalıdır
· Dilekçe bitiminde sağ alt köşeye ad ve soyadı yazılmalı,imzalanmalıdır Tarih,isim ve imzanın bir satır üstünde olabileceği gibi dilekçenin sağ üst köşesine de konulabilir
· Sol alt köşeye açık adres yazılmalıdır
Dilekçe, herkesin zaman zaman yazmak zorunda kalabileceği bir mektup türüdür Dilekçenin ilk bakışta güven verici bir düzen içinde olması gerekir

Mektuplar, dört grupta sınıflanmaktadır:

(1) Özel Mektuplar
(2) Edebî Mektuplar
(3) Resmî ve İş Mektupları
(4) Açık Mektuplar

1) Özel Mektuplar

Akraba ve dost gibi yakın çevredeki insanlara yazılan mektup çeşididir Bu tür mektuplarda doğal ve samimi anlatım ön plândadır Sanatçı ve edebiyatçıların, daha çok genel konular üzerinde yazdıkları özel mektuplara "edebî mektup" da denmektedir

Özel mektupları yazarken dikkat edilecek özellikler şunlardır:

(a) Mektup yazılacak kâğıt, şekil yönünden düzenli ve temiz olmalıdır

(b) Mektup, mürekkepli ya da tükenmez siyah renkli kalemle yazılmalıdır

(c) Mektubun sağ üst köşesine "tarih", yanına da yazıldığı "yerin adı" konmalıdır

(d) Mektubu göndereceğimiz kişinin genel özelliklerine göre (yaşı, kültür düzeyi, yakınlık derecesi vb) "hitap cümlesi" bulunmalıdır

(e) Mektubun sağ alt köşesine "ad-soyad" yazılmalı ve "imza" atılmalıdır

(f) Mektubun sol alt köşesine "adres" yazılmalıdır

2) Edebî Mektuplar:

Edebî mektuplar; yazarları, içerikleri ve ifade şekilleri ile özel mektuplar içinde ayrı yer tutar ve ayrı şekilde ele alınırlar Edebî mektuplarda, mektubun yazıldığı dönemin edebiyat ve düşünce olayları yer alır Yazar, karşısındakine öğüt verir, yol gösterir Eski dönemlerde, bu tür kişisel edebî mektuplar, "Mektûbât = Mektuplar" adı altında toplanır ve geniş kitlelerin de okuyabilmesi için yayımlanırdı

3) Resmî ve İş Mektupları:

a) Resmî Mektuplar:
Resmî dairelerin ve tüzel kişilik taşıyan kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılarla; bunların, vatandaşların başvurularına verdikleri yazılı cevaplara denir İş mektuplarına benzerler
Bu mektupların hitap başlığı, yazılan dairenin ya da tüzel kişilik sahibi kuruluşun kanun ve tüzüklerdeki tam adıdır Bu mektuplarda tarih ile birlikte mektubun sıra numarası ve konusu belirtilir Mektup, cevap mahiyetinde ise "ilgi" hanesine cevabı olduğu mektubun sayı ve tarihi, "konu" hanesine de kısaca amaç yazılır Bu yapıldıktan sonra iki ya da üç satır aralığı bırakılarak mektup yazılır
Resmî mektuplarda açık, kesin, anlaşılır bir dil kullanılır Mektubun sonu, alt makama yazılıyorsa " rica ederim", üst makama yazılıyorsa " arz ederim" şeklinde biter Mektup metninin sağ altında ise mektubu yazanın makamı, adı ve soyadı ile imzası bulunur

b) İş Mektupları:
Özel kişilerle iş kurumları ve iş kurumlarının kendi arasında, işle ilgili olarak yazılan mektuplara denir Bu mektuplarda konusu ne olursa olsun bir iş ya da hizmet söz konusudur Bu bir sipariş, satış, şikâyet, borç alıp verme isteği, tavsiye ya da bilgi isteme olabilir

İş mektuplarını, konularına göre altı başlık altında inceleyebiliriz:

-Sipariş mektupları
-Satış mektupları
-Şikâyet mektupları
-Alacak mektupları
-Tavsiye mektupları
-Başvuru mektupları vb

İş mektuplarına, kendisine mektup yazılan kişi ya da kurumun ad ve adresi ile başlanır Kâğıdın sağ tarafına tarih yazılır Adres ve tarihten sonra uygun bir aralık bırakılır, paragraf yapılarak doğrudan istek yazılır Son bölüme saygı ifade eden bir söz eklenerek mektup bitirilir Mektup metninin sağ altında mektubu yazanın adı ve soyadı ile imzası yer alır
İş mektuplarında şekil birliğini sağlamak için, son zamanlarda satır başı yapılmamakta, satır başları, satır aralıkları daha da açılarak gösterilmektedir Böylece yazı, sol ve sağ yanlardan bir blok hâlinde ve aynı ölçüler içinde kalmaktadır

Resmî ve iş mektuplarında dikkat edilecek özellikler şunlardır:

ı) Mektup yazılacak kâğıt şekil yönünden düzenli ve temiz olmalıdır

ıı) Bu tür mektuplar, mümkünse daktilo ya da bilgisayarla yazılmalıdır Mümkün değilse, özel mektuplarda olduğu gibi siyah mürekkep ya da tükenmez kalemle yazılmalıdır

ııı) Resmî mektuplarda yazının çıktığı kurumun adı, kâğıdın üstüne ortalanarak büyük harflerle yazılmalıdır

ıv) Kâğıdın sağ üst köşesine tarih yazılmalıdır

v) Mektubun gideceği makamın adı ve yeri ise kağıdın orta üst yerine ortalanarak yazılmalıdır

vı) Yazı metnine başlamadan hangi tarih ve sayılı yazının cevabı olduğu yazılmalıdır

vıı) Mektubun giriş paragrafında sorun ya da konu kısaca belirtilmelidir Gelişme paragraflarında ise konu ve sorun açılmalıdır Sonuçta ise, arz / rica ifadelerine yer verilmelidir

4) Açık Mektup:

Her hangi bir düşünceyi, görüşü açıklamak, bir tezi savunmak için bir devlet yetkilisine ya da halka hitaben, bir kişi ya da kurum tarafından yazılan, gazete, dergi aracılığı ile yayımlanan mektuplardır
Açık mektuplarda sadece yazanı değil, geniş kitleleri ilgilendiren önemli konular ele alınır
Açık mektubun türü; makale, fıkra, inceleme yazılarından birine uygun olabilir Açık mektup örneklerine zaman zaman gazete ve sanat dergilerinde rastlanmaktadır

b DİLEKÇE

Dilekçeler bir iş mektubu olarak da kabul edilebilir Bir dileği, isteği, ihbar ve şikâyeti bildirmek üzere ya da her hangi bir konuda soru sormak için resmî, özel kurum ve kuruluşlara, gerçek ya da tüzel kişilere yazılan imzalı ve adresli bir çeşit iş mektubudur
Dilekçeler genellikle çizgisiz ve beyaz dosya kâğıdına dolma kalemle ya da daktilo / bilgisayarla yazılır Kâğıdın üstünde üç, solunda üç, sağında bir santimetre boşluk bırakılır

Dilekçeler, ana hatlarıyla dört kısımdan ibarettir:

Hitap: Dilekçeye gönderilen makamın adı ve yeri yazılarak başlanır Hitaptaki kelimelerin tamamı ya da ilk harfleri büyük yazılır

Dilekçe Metni: İş mektuplarında olduğu gibi dilekçelerde de anlatılmak istenen ifadenin açık, anlaşılır, kesin, net ve öz olması gerekir Yanlış anlaşılmalara meydan verilmemelidir İfadeler bitirildikten sonra dilekçe, " arz ederim" cümlesi ile bitirilmelidir

Tarih ve İmza: İmzasız dilekçeler dikkate alınmadığı için dilekçe metninin biraz altında kâğıdın sağ alt tarafında tarih ve imzanın mutlaka bulunması gerekir Tarih kısmı, kâğıdın sağ üst köşesinde de bulunabilir

Gönderenin Adresi: Adres; tarih ve imza kısmından biraz aşağıda kâğıdın sol alt kısmına yazılmalıdır Adresin ilk satırında ad ve soyad, ikinci satırında cadde, sokak ve apartman numarası yer alır Üçüncü satırda ise ilçe ve ilin adı bulunur Dilekçeye eklenmiş belge var ise adres kısmının altına EK ya da EKLER başlığı açılır ve belgelerin adları yazılır