Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi
Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi
Gazneli Devleti (Farsça: غزنویان Ghazneviyān), 963-1186 yılları arasında hüküm süren, İran'ın kuzeyinde, Horasan'da kurulmuş devlet

Siyasi Tarih

Samani Devleti'nin memlûklerinden Horasan kumandanı Alp Tigin (Alptegin), 961'de Vezir Ali Muhammed Bel'ami ile birleşerek kendi adayını zorla Samani tahtına oturtmak istediğinde başarısızlığa uğrar

Böylelikle Gazne Devleti'nin temeli atılmış olur

Gazneliler, Alp Tigin'in beraberinde getirdiği Türk memlûkleri ve Fars bürokratlarına dayanmaktadır

Hanedanlık, Gazneli Mahmud zamanında altın çağını yaşar (997-1027)

Başarılı bir komutan olarak bilinen Gazneli Mahmud sadece ülkenin topraklarını genişletmekle kalmaz aynı zamanda Gaznelilerin çoğunu da Müslüman yapar

Gazneli Mahmut'un oğlu olan I

Mesut'un tahta gelmesiyle hanedanlık geriler

Dandanakan Savaşı'yla da Selçuklular ülkenin büyük bir bölümünü ele geçirirler

Gazneliler tarîhî kaynaklarda Yeminiler ve Sebüktiginler olarak geçer

Alp Tigin Dönemi

Samaniler'in Horasan valisi olan Alp Tigin tarafından Samaniler yönetimi tanınmıyarak Gazne bölgesinde kurulan devlettir

Bu dönemde Gazneliler Samanilere bağlı kalıyordu ve tam olarak siyasi ve askeri faaliyetlerde bulunamamışlardır

Sebük Tigin Dönemi

Sebük Tigin döneminde devlet tam bağımsız hale gelmiş ve hükümdarlık saltanat haline dönüşmüştür

Devletin sınırları Afganistan ve Pakistan'a kadar genişlemiştir

Yine bu dönemde Hindular İslamiyet ile tanışmışlardır

Gazneli Sultan Mahmut Dönemi

997 yılında hükümdar olan Gazneli Mahmut, 999'da Karahanlılar'dan da yardım alarak Horasan'ı fethetmiş ve Samanoğulları Devleti'ne son vermiştir

Gazneli Mahmut 1001-1027 yılları arasında Hindistan üzerine 17 sefer düzenlenmiştir

Bu seferler;

Hindistanın yer altı ve yer üstü zenginliklerini ele geçirmek,
Hindistanda İslamiyeti yaymak,
İslam dünyasının lideri olmak amacıyla yapılmıştır

Bu dönemde ülke sınırları Ganj nehrine kadar genişlemiş, Hindistan içlerinden kaynaklar sağlanmıştır, devletin ekonomisi güçlenmiştir

1017 yılında Harezm bölgesi de devlet sınırları içine katılmıştır

Gazneli Mahmut Abbasi halifesini Şii Büveyhoğullarına karşı korumuş; halife, Gazneli Mahmuda Sultan unvanını vermiştir

Bu tarihten sonra Türkler, Sünni İslamiyetin savunucusu konumuna gelmişlerdir

Sultan unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır

Selçuklular'ın büyük güç olacağını önceden sezmiş[kaynak belirtilmeli], Arslan Yabgu'yu esir alarak bunu engellemeye çalışmıştır

Gazneli Mahmud döneminde askeri alanda önemli bir yenilik olarak filler orduda kullanılmaya başlanmıştır

Selçuklular ile mücadele ve Yıkılış

1040 Dandanakan savaşı sonunda ağır yenilgi alan Gaznelilerin yönetim merkezi Gazne 1150'de Gurlular tarafından işgal edilmiş ve hanedan ailesi Lahor'a kaçmak zorunda kalmıştır

1187 yılında Gurlular'dan Sultan Gıyasuddin-i Guri Lahor'a saldırarak Gaznelileri yıkmışlardır

Gazneliler Dandanakan Savaşı sonunda gücünü kaybetmiş bunun üzerine Gazneliler arasında çıkan iç savaştan sonra 'Gurlular' ( Hindistan yerli kabilelerinden birisi) Gaznelileri yıkmıştır

Mavera-ün'nehir'den Ganj boylarına, Hindistan içlerine; Hazar kıyılarından Pamir yaylalarına kadar uzanan bölgeler

(4

700

000 km2)

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi Gazne Devleti'nin Ekonomi Ve Coğrafi Konumu - Gazne Devleti Ekonomi Ve Coğrafisi Gazneli Devleti (Farsça: غزنویان Ghazneviyān), 963-1186 yılları arasında hüküm süren, İran'ın kuzeyinde, Horasan'da kurulmuş devlet Siyasi Tarih Samani Devleti'nin memlûklerinden Horasan kumandanı Alp Tigin (Alptegin), 961'de Vezir Ali Muhammed Bel'ami ile birleşerek kendi adayını zorla Samani tahtına oturtmak istediğinde başarısızlığa uğrar Böylelikle Gazne Devleti'nin temeli atılmış olur Gazneliler, Alp Tigin'in beraberinde getirdiği Türk memlûkleri ve Fars bürokratlarına dayanmaktadır Hanedanlık, Gazneli Mahmud zamanında altın çağını yaşar (997-1027) Başarılı bir komutan olarak bilinen Gazneli Mahmud sadece ülkenin topraklarını genişletmekle kalmaz aynı zamanda Gaznelilerin çoğunu da Müslüman yapar Gazneli Mahmut'un oğlu olan I Mesut'un tahta gelmesiyle hanedanlık geriler Dandanakan Savaşı'yla da Selçuklular ülkenin büyük bir bölümünü ele geçirirler Gazneliler tarîhî kaynaklarda Yeminiler ve Sebüktiginler olarak geçer Alp Tigin Dönemi Samaniler'in Horasan valisi olan Alp Tigin tarafından Samaniler yönetimi tanınmıyarak Gazne bölgesinde kurulan devlettir Bu dönemde Gazneliler Samanilere bağlı kalıyordu ve tam olarak siyasi ve askeri faaliyetlerde bulunamamışlardır Sebük Tigin Dönemi Sebük Tigin döneminde devlet tam bağımsız hale gelmiş ve hükümdarlık saltanat haline dönüşmüştür Devletin sınırları Afganistan ve Pakistan'a kadar genişlemiştir Yine bu dönemde Hindular İslamiyet ile tanışmışlardır Gazneli Sultan Mahmut Dönemi 997 yılında hükümdar olan Gazneli Mahmut, 999'da Karahanlılar'dan da yardım alarak Horasan'ı fethetmiş ve Samanoğulları Devleti'ne son vermiştir Gazneli Mahmut 1001-1027 yılları arasında Hindistan üzerine 17 sefer düzenlenmiştir Bu seferler; Hindistanın yer altı ve yer üstü zenginliklerini ele geçirmek, Hindistanda İslamiyeti yaymak, İslam dünyasının lideri olmak amacıyla yapılmıştır Bu dönemde ülke sınırları Ganj nehrine kadar genişlemiş, Hindistan içlerinden kaynaklar sağlanmıştır, devletin ekonomisi güçlenmiştir 1017 yılında Harezm bölgesi de devlet sınırları içine katılmıştır Gazneli Mahmut Abbasi halifesini Şii Büveyhoğullarına karşı korumuş; halife, Gazneli Mahmuda Sultan unvanını vermiştir Bu tarihten sonra Türkler, Sünni İslamiyetin savunucusu konumuna gelmişlerdir Sultan unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır Selçuklular'ın büyük güç olacağını önceden sezmiş[kaynak belirtilmeli], Arslan Yabgu'yu esir alarak bunu engellemeye çalışmıştır Gazneli Mahmud döneminde askeri alanda önemli bir yenilik olarak filler orduda kullanılmaya başlanmıştır Selçuklular ile mücadele ve Yıkılış 1040 Dandanakan savaşı sonunda ağır yenilgi alan Gaznelilerin yönetim merkezi Gazne 1150'de Gurlular tarafından işgal edilmiş ve hanedan ailesi Lahor'a kaçmak zorunda kalmıştır 1187 yılında Gurlular'dan Sultan Gıyasuddin-i Guri Lahor'a saldırarak Gaznelileri yıkmışlardır Gazneliler Dandanakan Savaşı sonunda gücünü kaybetmiş bunun üzerine Gazneliler arasında çıkan iç savaştan sonra 'Gurlular' ( Hindistan yerli kabilelerinden birisi) Gaznelileri yıkmıştır Mavera-ün'nehir'den Ganj boylarına, Hindistan içlerine; Hazar kıyılarından Pamir yaylalarına kadar uzanan bölgeler (4700000 km2)