Sigorta Eksperti Nasıl Olunur? Sigorta Eksperti Nedir? Sigorta Eksperti Neye Denir?

Sigorta Eksperti Nasıl Olunur? Sigorta Eksperti Nedir? Sigorta Eksperti Neye Denir?
Sigorta Eksperti Nasıl Olunur? Sigorta Eksperti Nedir? Sigorta Eksperti Neye Denir?
SİGORTA HASAR EKSPERLERİ YÖNETMELİĞİ TASLAĞI

BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ KAPSAM VE TANIMLAR
Dayanak, Amaç ve Kapsam
Madde 1- 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanununun 38maddesine dayanılarak hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı sigorta hasar eksperlerinin nitelikleri, çalışma şekil ve şartları ile tabi olacakları denetim esaslarının belirlenmesidir

Reasürörlerin, reasürans sözleşmelerinin özel şartları gereğince Türkiye'de görevlendireceği kişiler için Yönetmelik kapsamında olma şartı aranmaz

Yabancı ülke vatandaşları ile bu ülkelerde faaliyet gösteren eksperler, Türk vatandaşlarına ve Türkiye'de faaliyet gösteren eksperlere sigortacılık mevzuatıyla tanınan haklardan aynı şartlarla, milletler arası anlaşmalar veya karşılıklık esasına göre yararlanır
Tanımlar
Madde 2- Bu Yönetmelikte geçen:

a) Kanun; 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanununu,

b) Yönetmelik; İşbu, Sigorta Hasar Eksperleri Yönetmeliğini,

c) Müsteşarlık; Hazine Müsteşarlığını,

d) Sigorta Şirketi/Sigortacı; Türkiye'de kurulmuş sigorta şirketleri ile yabancı ülkelerdeki sigorta şirketlerinin Türkiye'deki şubelerini,

e) Eksper; Sigorta edilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan kayıp ve hasarların miktarını, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatlı kıymet tespiti, ön ekspertiz gibi işleri mutad meslek olarak yapan gerçek kişi Sigorta Hasar Eksperlerini,

f) Meslek Örgütü; Üye eksper sayısı en az 100 olan eksper derneklerini,

g) Komisyon; Yönetmelikle verilen görevleri yürütmek üzere, meslek örgütleri yönetim kurullarınca, konularına göre yeter sayıda kişiden ve üyeleri sayısı oranında oluşturulacak komisyonu,

h) Sicil; Müsteşarlık nezdinde tutulan Sigorta Hasar Eksperleri Sicilini,

ı) Belge; Müsteşarlıkça sicile kaydedilen eksperlere görevlerini yapabilmek üzere verilen belgeyi,

i) Aktif Liste; Müsteşarlığın kontrolünde, komisyonca elektronik ortamda tutulan, üçüncü kişilere açık ve sadece fiilen eksperlik yapabilecek eksperlerin bilgileri yer alan listeyi

ifade eder İKİNCİ BÖLÜM
EKSPERLERDE ARANAN NİTELİKLER VE EKSPERLİK BELGELERİ
Eksperlerde Aranılan Nitelikler

Madde 3- Eksperlerde bulunması gereken genel nitelikler şunlardır: Medeni hakları kullanma ehliyetini haiz bulunmak; İflas etmemiş, sigortacılık mevzuatına aykırı hareketlerinden dolayı hapis veya birden fazla ağır para cezası ile cezalandırılmamış, taksirli suçlar hariç olmak üzere, affa uğramış olsalar dahi ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis yahut basit ve nitelikli zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile, istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymemiş bulunmaktır Haklarında bu suçlardan dolayı kovuşturma ya da dava açılmış olanların başvuruları ile ilgili işlemler, kovuşturmanın veya davanın sonuçlandırılmasına kadar ertelenir

Yukarıda sayılan nitelikleri sürekli taşıyan ve Yönetmelikte sayılan diğer şartları yerine getirdikten sonra sicile kaydı yapılarak kendilerine belge verilen eksperlerden, aktif listede yer alanlar eksperlik yapabilir
Eksperler, bu yönetmelikle aranılan niteliklerinde herhangi bir değişiklik ortaya çıktığı takdirde, durumu en geç beş iş günü içerisinde Müsteşarlığa bildirmek zorundadır

Tüzel Kişi Eksperler
Madde 4– Eksperler, temsil ve ilzama yetkili olacakları ve anasözleşmelerinin faaliyet konusu ile ilgili maddesinde münhasıran sigorta hasar eksperliği; şirket ünvanında da “sigorta eksperlik”, “sigorta eksperliği” “sigorta ekspertiz” veya “sigorta ekspertiz hizmetleri” ifadelerinin yer aldığı, başkaca bir tanımın kullanılmadığı sigorta hasar ekspertiz şirketleri kurabilir, bu şekilde kurulan şirketlerde görev alabilir Ancak, bu durum, eksperlerin kişisel görev ve sorumluluklarını ortadan kaldırmaz

Başka İş Yapma Yasağı
Madde 5– Eksperler ile bunların kuracakları şirketlerin kurucuları/ortakları, yöneticileri ve eksper çalışanları maaş veya ücret şeklinde gelir getirici mesleki ve ticari başka bir faaliyette bulunamaz ve sigortacılık alanında faaliyette bulunan başka kuruluşlara doğrudan veya dolaylı ortak olamaz

Bir gerçek kişiye ait dolaylı pay sahipliğinin belirlenmesinde bu gerçek kişi ile bu kişinin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 245'inci maddesinin 1 2 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı derecelerde akrabalığı veya bir iş ortaklığı olan kişilere, bunların sınırsız sorumlulukla katıldıkları ortaklıklara veya bu kişi veya ortaklıkların ayrı ayrı veya birlikte sermayesini veya yönetimini kontrol ettikleri ortaklıklara ait paylar birlikte dikkate alınır Tüzel kişilere ait dolaylı pay sahipliğinin belirlenmesinde de bunlara ait paylar ile bunların sermayesini veya yönetimini kontrol ettikleri ortaklıklara ait paylar birlikte hesaplanır

Aktif Eksperler Listesi
Madde 6– İçeriği Müsteşarlık ve Komisyonca müştereken belirlenen aktif listenin temel bilgileri; sigorta şirketleri, sigortalılar ve konuyla ilgili tarafların bilgisine sunulmak üzere, Komisyonca takip edilerek sürekli güncelleştirilir Sicile kayıtlı eksperlerden, bu Yönetmelikte aranılan tüm gerekleri yerine getirmiş bulunanlar, Müsteşarlığın talimatı ile Komisyonca aktif listeye alınır ve koşulları değişmediği sürece listede kalır

Eksperlerin aktif listeye alınması ve listeden çıkarılması işlemleri Müsteşarlığın talimatı ile Komisyonca yürütülür Aktif listede yer almayan eksperler eksperlik faaliyetinde bulunamaz Bunların düzenledikleri raporlar geçersizdir

Tüm sigorta şirketleri gerek atayacakları, gerekse sigortalı tarafından atanan eksperlerin aktif listede kayıtlı olup olmadığını araştırmakla yükümlüdür, aksi durumda sözkonusu ekspere görev verilemez
Eksperlik Belgeleri

Madde 7- Sigorta Hasar Eksperliği Belgeleri;[*]Yangın, Mühendislik, Muhtelif Kaza,[*]Motorlu Kara Taşıtlarına İlişkin Kaza,[*]Hava, Deniz ve Demiryolu Taşıtları Kaza,[*]Ferdi Kaza ve Hastalık,[*]Nakliyat,[*]Hayvan Hayat,[*]Tarımsal Ürünler,[*]Hukuksal Koruma
sigortaları ile Müsteşarlıkça belirlenen yeni sigorta dallarında ayrı ayrı verilir

Eksperlik belgesi almak isteyen ve Yönetmelikte öngörülen şartları taşıyanların Yönetmeliğin 20maddesinde düzenlenmiş bulunan kurslara kabulünde aşağıda sayılan dallarda, karşılarına yazılı meslek erbabına öncelik verilir:
c) Hava, Deniz ve Demiryolu Taşıtları Kaza Sigortası: Uçak, gemi, makina mühendisi ve gemi kaptanı
d) Ferdi Kaza ve Hastalık Sigortası: Tıp doktoru
f) Hayvan Hayat Sigortası: Veteriner
g) Tarımsal Ürünler: Ziraat Mühendisi
h) Hukuksal Koruma: Avukat

Belirtilen bu meslekler dışında, ilgili dallar için uygunluğu bulunabilecek diğer mesleklere de öncelik tanınabilmesi için, varsa ilgili meslek odası ya da kuruluşundan temin edilecek gerekçe ile Müsteşarlığa başvurulur Müsteşarlıkça uygun görüldüğü takdirde, bu mesleklerde öncelik listesine ilave edilir ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EKSPERLERİN GÖREVLERİ VE SORUMLULUKLARI; ÇALIŞMA ŞEKİL VE ŞARTLARI
Eksperlerin Görev ve Sorumlulukları

Madde 8– Eksperlerin asıl görevleri, konusu yalnızca sigorta olan ve incelenmesi istenilen kayıp ve hasarın neden ve niteliği ile miktarını bizzat inceleyip belirlemektir, Eksperler, yine konusu sigorta olmak kaydıyla mutabakatlı kıymet ve ön ekspertiz raporlarının hazırlanması ve hasar konusunda gözetim faaliyetlerinde de bulunabilir

Eksperler, kayıp ve hasarın tam olarak tespiti için, sigorta konusu üzerinde ayrıntılı araştırma isteyebilir Kayıp ve hasarın tespit edilip taraflarla mutabık kalındıktan sonra, hasarın giderilmesinin takibi eksperin görevi değildir

Sigorta şirketlerinin, sigorta aracılarının, sigortalıların ve konu ile ilgili servis-tamirhane gibi diğer tüm ilgili tarafların eksperlerin sağlıklı ve tarafsız görev yapmalarına, gerekli kolaylığı sağlayarak, yardımcı olmaları şarttır
Bir eksper, ekspertiz görevini aldıktan sonra, sicil kaydı silinmiş veya herhangi bir nedenle göreve devam edemeyecek durumda ise, bu görevi Komisyonun atayacağı diğer bir eksper tamamlar Ancak, sadece şekil şartına aykırılık nedeniyle aktif listeden çıkartılmış olan eksper aldığı işi tamamlayabilir
Eksperler, incelemelerini her halukarda, tarafsızlık ilkesini gözeterek yapar ve taraf tutma kuşkusuna bile yer bırakmadan raporlarını hazırlar

Eksperler, tarafsızlıklarını şüpheye düşürecek önemli sebepler varsa ya da taraflardan birisi ile veya bunların yetkilileri ile akraba ve hatta arkadaşlık veya husumet veya sürekli ticari ilişki içinde ise ekspertiz görevini kabul edemez

Eksperlerin, ekspertizi yapılacak değerlerin ve bunlara ilişkin diğer sigorta ettirilebilir menfaatlerin kendilerine ait olması, taraflardan birisi ile bir şeyin satılması, hibe edilmesi, kiraya verilmesi, kiralanması, kullanım hakkı, eksperlik ücreti hariç olmak üzere borç, alacak ilişkisi gibi haller tarafsızlığını şüpheye düşürecek önemli sebeplerden sayılır

Yukarıdaki hallerin varlığının sonradan anlaşılması halinde düzenlenen raporlar hükümsüz olup, sonuçları tarafların uyuşup uyuşmamalarına göre yeniden değerlendirilir
Etik Değerler ve Meslek Standartları
Madde 9- Eksperler, Komisyonca belirlenecek etik değerlere, mesleğin haysiyetine, kılık kıyafete, hal ve gidişe, beşeri ilişkilere ve bunların yanısıra, şirket ünvanlarında ve ofis düzenlemelerinde gerekli titizliği en yüksek seviyede göstermek zorundadır
İlan, Reklam ve Duyurular
Madde 10- Eksperler, Başbakanlık ve/veya Hazine Müsteşarlığı adına görev yaptığı izlenimini vermeyecek şekilde, yönetmelik şartlarına ve sigortacılık teamüllerine uygun olarak, görevleriyle bağdaşık ilan verebilir, duyuru yapabilir Eksperler, hiç bir şekilde reklam veremez, hediye veya eşantiyon hazırlayamaz

Şahsi Sorumluluk ve Mesleki Sorumluluk Sigortası
Madde 11- Tüzel kişi ekspertiz şirketlerinde görevli eksperlerin ekspertiz faaliyetleri sonucunda ortaya çıkabilecek zararlardan tüzel kişiliğin sorumlu tutulması, bu gerçek kişi eksperlerin hasar tespitlerinde şahsi sorumluluğunu ortadan kaldırmaz

Eksperler, görevlerini yerine getirirken hak ve yetkilerinin kullanımı sırasında doğurabilecekleri risklerin teminatı olarak, belge sahibi bulundukları her dal için, ayrı ayrı teminatı 100 milyar TLden az olmamak üzere mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadır Bu şart, tüzel kişi eksperlerde görev alan gerçek kişi eksperlerin belgeleri için de geçerlidir

Her takvim yılında yenilenecek olan mesleki sorumluluk sigortası eksperlerce, en geç Ocak ayı sonuna kadar Komisyona gönderilmek zorundadır Bu gereği yerine getirmeyen eksperler, Komisyonca Şubat ayı sonuna kadar Müsteşarlığa bildirilir Müsteşarlık, sorumluluk sigortası teminat tutarını ihtiyaçlara göre yeniden belirleyebilir
Eksperlerin Çalışma Şekilleri

Madde 12- Eksperler, sigortacının veya sigortalının yazılı veya sözlü başvurusuna dayanarak görevlerine başlar ve durumu derhal diğer taraflara bildirir Eksperler, görevi kabul etmez ise durumu yazılı olarak en geç iki gün içinde başvuru sahibine bildirir Bildirimde bulunmayan eksperler görevi kabul etmiş sayılır

Eksperler, incelemeleri sırasında, kurtarma imkanının bulunduğunu tespit etmeleri durumunda, durumu ilgililere derhal bildirmek zorundadır Eksperler, özellikle önemli hasarlarda, gerekli görürlerse, taraflardan yetkilileri incelemeye çağırabilir

Eksperler, kayıp ve hasar tespit çalışmalarında, mevzuata dayanarak, sigorta poliçesinin asıl veya sureti ile ilgili belge ve defterlerin kendilerine ibraz edilmesini isteyebilir, belgelerden suret alabilir Makul süre içinde belgeler verilmez veya defterler gösterilmez ise, eksperler bu durumu tespit ederek incelemelerini sonuçlandırır

Eksperler, kayıp ve hasar tespit çalışmaları sonunda, taraflarla hasar miktarı üzerinde mutabakat sağlanmış ise imzalı mutabakatnameyi ekspertiz raporuna iliştirir Uzlaşma sağlanamayan durumlarda eksperler, uzlaşma sağlanamamasının nedenlerini içeren bir belgeyi ekspertiz raporuna ekler
Ekspertiz Ücreti

Madde 13- Ekspertiz ücreti, eksper ile sigortacı arasında anlaşma ile kararlaştırılır ve ödenir Ekspertiz işlemi esnasında yapılan masraflar tahmin edileni aşarsa, bu durum hemen şirkete bildirilir Ücret konusunda, herhangi bir anlaşmazlık doğarsa, ücret taraflarca ortaklaşa seçilecek bir hakem tarafından tesbit edilir

Eksper ekspertiz işlemi için üzerinde anlaşılan ücretin dışında, tarafsızlığına şüphe düşürecek dolaylı veya dolaysız hiç bir menfaat sağlayamaz

Meslek örgütleri ekspertiz hizmetlerine ilişkin olarak, kendi üyelerinin salt çoğunluğu ile ilgili meslek örgütünün kendi üyelerini bağlayan bir rehber tarife hazırlayabileceği gibi, Komisyonca belirlenen ve tüm sigorta şirketleri ile üzerinde mutabık kalınan ve tüm sektörü bağlayacak ortak bir tarife de hazırlanabilir
Uzman Kullanımı

Madde 14- Eksperler, ihtiyaç duyulması halinde, bizzat bulunacakları incelemelerinde ayrıca, konusunda kendisini kanıtlamış uzmanlardan yararlanabilir Bu durumda eksperler, uzmanlar işe başlamadan önce uzmanların kimliği ile uzmanlık konularını kendisini görevlendiren tarafa derhal yazı ile bildirmek zorundadır, aksi halde, tayin edilen uzmanlara verilecek ücret ekspertiz ücretine dahil edilemez

Eksperleri tayin eden taraflar, bedelini karşılayarak ayrıca kendileri uzman tayin edebilir Bu suretle tayin edilen uzmanların kimliği yazılı olarak eksperlere bildirilir; bu uzmanların çalışma ve tespitleri yönetmelik kapsamında değerlendilemez ve kendilerine yapılan ödeme ekspertiz ücretine dahil edilemez
Raporun Kapsamı ve Taraflara Verilmesi

Madde 15- Ekspertiz işlemini mümkün olan en kısa sürede tamamlamak zorunda olan eksperler, düzenleyecekleri raporun birer nüshasını ekpertiz işleminin tamamlandığı tarihten itibaren en geç yedi iş günü içinde sigortacıya vermekle yükümlüdür Talep edilmesi halinde raporun bir örneği sigortalıya da verilir Ancak, her durumda, eksperlerce tespit edilen hasar miktarı taraflara bildirilir

Stajyer eksperlerin düzenleyip ön imza koyduğu ekspertiz raporları, yanında çalıştıkları eksperlerin imzalaması ile geçerli olur
Tek Tip Ekspertiz Raporu
Madde 16- Eksperler, içeriği sigorta dallarına göre ve sigorta poliçesi hükümleri gözönünde tutularak Komisyonca belirlenen ve Müsteşarlıkça onaylanan tek tip ekspertiz raporlarını kullanmak zorundadır

Sigorta şirketleri, hasar ihbarı ile birlikte sigortalı menfaate ait hasar dışındaki tüm bilgileri, Komisyonca oluşturulacak “Merkezi Veri Tabanı”ndan alacakları tek tip ekspertiz raporuna uygun biçimde elektronik ortamda eksperlere ulaştırmak zorundadır Eksperler, düzenleyip imzaladıkları raporlarının sigortacıya verilmesini takiben bir örneğini elektronik ortamda sigortacıya göndeririler

Tek tip raporların birer örneği, Merkezi Veri Tabanında, gerekli incelemelerin yapılabilmesini teminen Müsteşarlığın erişimine açık, konusuna göre ayrılmış güvenli “Tek Tip Rapor Bankası”nda saklanır Bu bilgiler ayrıca, her eksperin ve sigorta şirketlerinin kendi raporlarına girebileceği şekilde ayrıntılı biçimde düzenlenir

Tek tip raporlar, Müsteşarlığın izni olmadan üçüncü kişilere verilemez
Hasar Ekspertiz Defteri
Madde 17- Eksperler, şekli Komisyonca tespit edilecek ve Müsteşarlıkça onaylanacak, müteselsil sayfa numaraları noterce onaylanmış bir hasar ekspertiz defteri tutmak zorundadır Bu deftere verilen ekspertiz işleri, tarih sırasıyla ve müteselsil numara ile kaydedilir ve hizalarına bu konu ile ilgili raporun düzenlenme ve tevdi tarihleri yazılır Rapor verme imkanının kalmadığı durumlarda, deftere bu durumu belirten kayıt düşülür
Sırların Saklanması
Madde 18- Eksperler, incelemeleri sırasında ve daha sonra sigortacı veya sigortalı hakkında öğrendiği kişisel veya ticari sır niteliğindeki bilgileri kanunen yetkili kılınmayan hiçbir kimseye açıklayamaz Dolaylı veya dolaysız veremez Sigorta şirketleri, eksperlerden bu yolda bir talepte bulunamaz DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İLK KEZ EKSPER OLACAKLAR; KURS, SINAV, STAJ, SİCİLE KAYIT VE BELGE
Başvuru
Madde 19- Komisyonca, Müsteşarlığın talimatıyla veya görüşü alınarak, ülke çapında coğrafi bölgeler ve eksperlik dalları itibariyle belirlenecek hasar başına düşen eksper oranları baz alınarak belirlenecek eksper ihtiyacına göre en az üç ay süreli eksperlik kursları açılır veya açtırılır Açılacak bu kursların sonunda yazılı sınav yapılır

Eksper olabilmek için açılacak bu kurslara başvurmak ve Yönetmeliğin 3’üncü maddesinde sayılan genel niteliklerin yanısıra, başvuru tarihi itibariyle en az dört yıllık yüksek okul mezunu olmak, 30 yaşından gün almış olmak ve uygunluğu, Komisyonun önerisi üzerine Müsteşarlıkça yapılacak değerlendirme ile belirlenecek Eksperlik mesleğini yapabilecek en az beş yıllık deneyime sahip bulunması şarttır

Sigorta şirketlerinin herhangi bir kademesinde görev yapmış olmak tek başına bu deneyime sahip olmak anlamına gelmemektedir Bir dalda eksperlik belgesine sahip olan adaylar, başka bir dalda belge almak isterlerse aynı esaslara tabi olur

Kurslar
Madde 20- Açılacak kursların tarihi, içeriği, ücreti, kayıt için istenilecek belgeler, eğitimi verilecek dallar ve bunların ülke çapındaki coğrafi bölge itibariyle kontenjanları Komisyon tarafından belirlenir Kurslar Türkiye çapında genel açılabileceği gibi, bölgesel de açılabilir Başvuru, kayıt ve staja ilişkin bilgilerle birlikte en az bir ay önce Türkiye genelindeki günlük ve satışı en yüksek beş gazetenin ikisinde, üç gün süre ile ve en az 1/4 sayfa olarak ilan edilir

Bir eksperlik dalı için ihtiyacın altında adayın ön kayıt yaptırması halinde o dalda kurs programı açılmayabilir Bir dalda belirlenen kontenjandan fazla müracaat var ise, Tüm adaylar eğitime alınabileceği gibi, Komisyonca Üniversitelere veya Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi veya Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine ön eleme sınavı da yaptırılabilir Bu durumda sınav ücreti adaylar tarafından ödenir

Kurs Bitirme Sınavları
Madde 21- Kurs bitirme sınavları, komisyonun önereceği yeter sayıda temsilci ve sınav yapılan dalların öğretmenlerinden oluşan Sınav Kurulunca yapılır Müsteşarlık sınavlarda, başkan sıfatı ile bir temsilci bulundurabilir Sınav soruları “Çoktan Seçmeli” veya “Soru Cevap” şeklinde hazırlanabilir

Sınavda adayların başarısız sayılmaması için her bir dersin sınav notunun yüz üzerinden en az altmış, bütün sınavların not ortalamasının ise en az yetmiş olması gerekir Tüm adaylar kursa alınmış ise, sınavda barajı aşan adayların içinden en yüksek puandan başlayarak aşağıya doğru eksper ihtiyacı kadarı seçilebilir Bu durumda, barajı aşan diğer adaylar iki yıl süre içerisinde yeni kontenjan oluşması halinde açılabilecek kurslardan başarılı sayılarak, doğrudan sınavlara kabul edilirler
Sınavda başarılı olamayanlar, iki ay içerisinde bir kez daha açılacak bitirme sınavına katılabilmek üzere Komisyonca bir liste halinde takip edilir Ancak ikinci sınavda da başarılı olamayanlar daha sonra belge almak istedikleri taktirde yeniden sınava girmek üzere bütün işlemlere yeniden başlamak zorundadır

Sınavlarda kopya yaptığı, başkasından kopya aldığı veya başkasına kopya verdiği tespit edilenlerin durumu bir tutanakla belgelenir Bu adaylar sınavda başarılı olamamış sayıldıkları gibi, Komisyonca hazırlanıp Müsteşarlık emrine hazır tutulan bir liste halinde takip edilerek iki yıl boyunca açılacak eksperlik sınavlarına da alınmaz

Sınav Kurulu, sınav sonuçları ile sınav cevap kağıtlarını sınav tarihinden itibaren en geç üç iş günü içinde Komisyona verir Sonuçlar, ayrıca, sınavın yapıldığı mahalde ve görülebilir bir yerde liste ile ilan edilir

Komisyon, kazananları sınav sonuçlarının Sınav Kurulu tarafından kendisine verildiği tarihten itibaren en geç on iş günü içinde gerekli bilgi ve belgelerle birlikte Müsteşarlığa bildirir Müsteşarlıkça onaylanan adaylar, Komisyonca stajyer adaylar listesine alınır Sınav belgeleri Komisyonca iki yıl süre ile saklanır
Staj

Madde 22- Eksperlik kurs ve sınavını başarı ile tamamlayan adaylar, sınav sonuçlarının duyurulmasından itibaren en geç bir yıl içinde staj yapmak üzere komisyona başvurur Komisyonun uygun göreceği, aynı uzmanlık dalında eksperlik belgesini haiz ve en az sekiz yıl fiilen eksperlik yapmış ve talepte bulunan eksperlerin yanında dokuz ay süreyle en az asgari ücret üzerinden fiilen ve sigortalı olarak çalışmak suretiyle staj yapar Eksperler yanlarında en fazla iki stajyer çalıştırabilir Yeterli talebin olmadığı durumlarda, eksperler komisyonca belirlenen stajyerleri kabul etmek zorundadır

Eksperler, haftada en az bir kez olmak üzere, tüm ekspertiz incelemelerinde stajyer eksperi de bulundurmak zorundadır Stajyer eksperler incelemesine katıldıkları raporlara ön imza atar

Eksperler, Komisyona, stajyer eksperlerin staja başladıkları tarihi bildirmek, her ay kişisel durumları, çalışmaları, başarı dereceleri hakkında “ara”; staj bitiminde ise eksperlik yapıp yapamayacağı hakkında kanaatlerini belirtir gerekçeli “sonuç” raporlarını vermek zorundadır

Stajyerin durumu hakkında eksperlerin sonuç raporlarını vermesinden sonra Komisyon, ara raporları da göz önünde tutarak, stajyerlerin Sicile kaydedilip kendilerine eksperlik belgesi verilmesine, staj sürelerinin uzatılmasına veya başka bir eksperin yanında yeniden staj yapmalarına veya stajyerlerin eksper olamayacaklarına ilişkin görüşünü Müsteşarlığa yazılı olarak bildirir

Müsteşarlık, stajyerlerin durumuna ilişkin Komisyon görüşünün yanısıra, gerekirse, yanında staj yapılan eksperler tarafından düzenlenmiş ara ve sonuç raporlarında yer alan hususları da değerlendirmek suretiyle karar verir ve verdiği kararın mahiyetine göre sonucu Komisyon ve/veya stajyer eksperlere bildirir
Sicile Kayıt ve Eksperlik Belgesi

Madde 23- Müsteşarlıkça stajını başarılı olarak tamamladığına karar verilenler; durumlarının yönetmeliğin 3’üncü maddesinde sayılan şartlara uygun olduğuna ve eksperlik yaptıkları sürece bu şartlara uyacaklarına dair taahhütname vermelerinden sonra Eksperler Siciline kaydedilir ve kendilerine, içeriği Müsteşarlıkça belirlenip Komisyonca düzenlenen ve Müsteşarlıkça tasdik edilen eksperlik belgeleri verilir
Yemin, Eksperlik Kimliği ve Mühür
Madde 24- Meslek örgütü üyesi olmasa bile, Müsteşarlıktan belge almış her bir eksperlere, içeriği Komisyonca belirlenip Müsteşarlıkça onaylanan “3, 4 ve 5’inci maddelerde aranılan şartları taşıdıklarına, bunlardaki değişiklikleri hemen bildireceklerine, yönetmelik şartlarına, etik değerlere, meslek haysiyet ve standartlarına uygun davranacaklarına” ilişkin olarak Komisyona verecekleri sözlü ve yazılı yemin karşılığında, içeriği Komisyonca belirlenip Müsteşarlıkça onaylanan, eksperin vesikalık fotoğrafı ile belge aldığı dalların da yer aldığı eksperlik kimliği ile zimmetli sigorta eksperliği mührü verilir Komisyonca verilecek bu kimlik ve kaşelerin takibinden komisyona karşı eksperler sorumludur

Geçerli bir nedeni olmaksızın, bir yıldan daha uzun süreyle faaliyette bulunmayan eksperler, Komisyonca takip edilerek faaliyette bulunmadıkları dallara ilişkin durumları gözden geçirilmek üzere Müsteşarlığa bildirilir Gerekirse aktif listeden silinen bu eksperler söz konusu dalda yeniden eksperlik yapabilmek için gerekçeleri ile meslek örgütüne başvurmak zorundadır Komisyon görüşü ile birlikte Müsteşarlığa iletenlerden durumu uygun bulunanlar yeniden aktif listeye alınır
E-Eksper
Madde 25- Eksperlere, üye olmalarına bakılmaksızın, Komisyonca hazırlanıp, Müsteşarlıkla onaylanan ortak bir internet ağında kendilerine “ adsoyad@xxxxx” şeklinde bir e-posta adresi verilir Söz konusu internet ağı Müsteşarlığın erişimine uygun biçimde tesis edilir BEŞİNCİ BÖLÜM
DENETİM, FAALİYETİN DURDURULMASI VE SİCİLDEN SİLİNME
Dosyaların Saklanması ve Denetim

Madde 26- Eksperlerin tüm faaliyetleri Müsteşarlıkça denetlenir

Eksperler, çalışmaları sırasında topladıkları bilgileri, hazırladıkları veya aldıkları yazıları, uzman raporlarını ayrı bir dosya içinde, teminatı ödenenler için iki, devam edenler için beş yıl süreyle düzenli bir şekilde saklar Eksperler, dosyaları talep veya karar üzerine Müsteşarlığın denetimle görevlendirilenmensuplarına ibraz etmek zorundadırUyarı ve Faaliyetin Durdurulması

Madde 27- Müsteşarlıkça re'sen, şikayet veya ihbar üzerine yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda;
a) Yönetmeliğin hilafına görevi kabul etmek,
b) incelemenin sonuçlandırılmasını geciktirmek,
c) ekspertiz raporunu süresi içinde taraflara vermemek,
d) etik değerlere aykırı davranmak,
e) yanıltıcı ilan vermek veya reklam vermek
fiillerinden yalnızca birini işlediklerinin tespit edilmesi halinde eksperler uyarılır

Eksperlerin, yukarıda fiillerinin birden fazlasını bir seferde, veya iki yıl içerisinde birini işlediklerinin tespit edilmesi halinde veya aşağıdaki fiillerinden herhangi birini işlediklerinin tespit edilmesi halinde, aktif listeden kaydı silinerek faaliyetleri iki ay süre ile geçici olarak durdurulur Bu durum ayrıca sicile de işlenir Bu süre, mesleki sorumluluk sigortalarını yaptırmayanlarda, bu gereği yerine getirene kadardır
a) mesleki sorumluluk sigortalarını zamanında yaptırmamak,
b) Komisyonca belirlenen tipte ekspertiz raporu kullanmamaları,
c) kurtarma imkanını bildirmemeleri,
d) hasar ekspertiz defterini usulüne uygun tutmamaları,
e) yetkili olmadıkları dalda ekspertiz yapmaları,
f) Yönetmeliğin 4maddesindeki zorunluluk ve şartlara uyulmaması

Sicilden Silinme
Madde 28- Eksperlerin faaliyete devam etmeyeceklerini bildirmesi, eksperlik faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasına sebep teşkil eden yukarıda sayılan fiil veya fiillerin herhangi birini birinci fiilden itibaren iki yıl içinde yeniden işlediklerinin tespiti ile; Yönetmeliğin görevini tarafsızlıkla yapmaya ilişkin hükümleri ile 3, 5 ve 18’inci maddelerinde belirlenen zorunluluk ya da yasaklara uymadıklarının veya bunların sonradan kaybedildiğinin tesbiti hallerinde Sicildeki kayıtları silinir

Eksperler Sicilinden kaydı silinenlerin, ayrıca eksperlik belgesi iptal edilerek keyfiyet kendilerine ve ilgili birimlere bildirilir Eksperler, durumun kendilerine tebliği üzerine, sahip bulunduğu eksperlik belgelerini derhal geri vermek zorundadır Bu eksperler aktif listeden çıkartılır ALTINCI BÖLÜM
GEÇİCİ VE SON HÜKÜMLER
Eski Eksperlik Belgeleri
Geçici Madde 1- Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce sicile kaydedilen eksperler; Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren altı ay içinde durumlarını yönetmeliğe uydurmak zorundadır Bu süre içerisinde gereğini yerine getiremeyenler eksperlik görevi alamaz

Ancak, bu eksperlerden,

a) Eksperliğe aktif olarak devam edecek olanlar; en geç yukarıda anılan süreyi takip eden altı ay içerisinde, yönetmelik gereklerinin yerine getirildiğini kanıtlamak suretiyle, yeni eksperlik belgelerini almak için meslek örgütlerine başvurmak zorundadır

b) Henüz, aktif olarak eksperlik yapmayacak olanlar; en geç takip eden altı ay içerisinde, keyfiyeti meslek örgütüne bildirmek zorundadır Geçici bir listede tutulan bu kişiler, yönetmeliğin yayımlandığı takvim yılını takip eden beş yıl süre içinde eksperlik yapmak istediklerinde, bu süreyi aşmamak ve durumlarının yönetmeliğe uygunluğunu kanıtlamak kaydıyla, yeni eksperlik belgelerini almak için, bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen şekilde, başvuruda bulunabilir

Bu madde kapsamında olup, bir yıl içinde müracaat edenlerin durumu Komisyonca, görüş ile birlikte gerekli işlem yapılmak üzere Müsteşarlığa iletilir Yine bu süre içinde müracaat etmeyenlerin eksperlik belgeleri otomatik olarak geçersiz olur

Değişen eksperlik dallarında, kazanılmış hak nedeniyle, eksperlik belgesi almak mümkün bulunmaktadır

Aktif Liste
Geçici Madde 2- Aktif liste, bu yönetmeliğin yayımından bir yıl sonra kullanılmaya başlanır

Eski Raporlar ve Defterler
Geçici Madde 3- Bu Yönetmelikte belirtilen ekspertiz raporu örneği ile hasar ekspertiz defterinin şekli tespit edilinceye kadar eskilerinin kullanılmasına devam olunur
Yürürlük

Madde 29- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer
Kaldırılan Hükümler

Madde 30- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren, 1151992 tarih ve 21225 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sigorta Eksperleri Yönetmeliği ve Yönetmeliğe ilişkin değişiklikler yürürlükten kalkar
Yürütme

Madde 31- Yönetmeliğin hükümleri Müsteşarlığın bağlı bulunduğu Devlet Bakanı tarafından yürütülür

Meslek Standardları Komisyonu (MSK)

Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza)

Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza), kendi başına ve belirli bir süre içerisinde hasar ile ilgili hazırlıkları yaparak, hasar tespiti ve ekspertiz raporunu hazırlama işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir

ÖNSÖZ

Ülkemizde son yıllarda yapılan bütün çalışmalarda Türk ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün artırılması ve başta Gümrük Birliği olmak üzere Avrupa Birliği ile bütünleşme süreci hedeflenmiştir 1990’lı yıllarda yaşanan hızlı küreselleşme süreci, giderek artan teknolojik yenilikler ve uluslararası pazarlardan pay kapma yarışları, ülkelerin insan kaynaklarını geliştirmeye yönelmesine neden olmuştur Çalışanların iş değiştirme ve iş bulma yeteneğiyle doğrudan ilgili olarak işgücü hareketliliğinin artırılması, işgücü piyasasının şeffaflaştırılması ve verimliliğin artırılması istihdamla ilgili her türlü girişimde öne çıkmaktadır Çalışma yaşamının istediği ve ihtiyaç duyduğu insanların niteliklerinin tanımlanmasında, iş yaşamınca geliştirilen ve benimsenen meslek standardları büyük önem taşımaktadır Bu standardlara uygun insan yetiştirilmesi ve istihdamı ise ancak meslek standardları hazırlandıktan sonra gerçekleştirilebilecektir

Ülkemizde meslek standardları ve belgelendirmeye ilişkin en geniş kapsamlı girişim, “İstihdam ve Eğitim Projesi” kapsamında,Devlet, işçi ve işveren kesimini temsil eden kuruluşlarınoluşturduğu Meslek Standardları Komisyonu (MSK) tarafından yürütülmektedir Bu komisyonda: Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB), İş ve İşçi Bulma Kurumu (İİBK), Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ile gözlemci üye olarak Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı (MEKSA) temsilcileri bulunmaktadır Teknik çalışmalar MSK’nun kararları doğrultusunda, uygulama birimi olan Araştırma ve Teknik Hizmetler Birimi (ATHB) tarafından, Almanya’da faaliyet gösteren Federal Mesleki Eğitim Kurumu (BIBB)’nun teknik yardımları ile yürütülmektedir

Elinizdeki bu standard, ülkemizde istihdam ve eğitim arasında sağlam köprüler kurmak, istihdamı geliştirmek amacıyla oluşturulan “İstihdam ve Eğitim Projesi”nin sekiz bölümünden biri olan Meslek Standardları ve Belgelendirme Sistemi bölümü çalışmaları çerçevesinde hazırlanmıştır Sözkonusu standard, Sigorta Eksperliği (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza) meslek dalında 3 seviyede çalışan bir kişinin yapması gereken görev ve işlemler ile sahip olması gereken genel bilgi ve becerileri göstermektedir Bu alanda bizzat faaliyet gösteren kişilerden oluşan bir çalışma grubu tarafından, iki gün süren teknik çalışma sonunda oluşturulmuştur Sözkonusu grubu oluşturan kişiler, ülkemizde faaliyet gösteren değişik büyüklükteki (küçük-orta-büyük) işletmelerden MSK/ATHB kanalıyla davet edilerek bir araya getirilmiştir Bu standard daha sonra MSK tarafından önerilen ilgili kuruluşlara gönderilmiş ve görüşleri alınmıştır Meslek Standardları ve Belgelendirme çalışmalarımıza teknik elemanlarını göndermek suretiyle destek veren işletmelere ve değerli bilgilerini bizlerle paylaşan ve elinizdeki bu standardı hazırlamamıza yardım eden; Sayın Ertuğrul Muhsin SARIYOL (Ersa Sigorta Ekspertiz Hizmetleri Ltd Şti), Sayın Aydın Aygın DARICALI (İstanbul Ekspertiz Hizmetleri Ltd Şti), Sayın Ferit ŞAHİN (Sakarya Ekspertiz Hizmetleri Ltd Şti), Sayın Oğuz Vasıf İPKİN (Sürmeli Ekspertiz Hizmetleri Ltd Şti), Sayın Ümit Nadir ALTIN (Nadirler Ltd Şti), Sayın Mehmet Kutlay SARAÇOĞLU (Serbest), ve ayrıca, hazırlanan meslek standardına değerli görüşleri ile katkıda bulunan başta MSK üyesi kuruluşlar ve alt teşkilatları olmak üzere, ilgili tüm kuruluşlara teşekkür ediyoruz

Meslek Standardı geliştirme çalışmalarımızı daha sonra sınav ve belgelendirme sistemi oluşturma faaliyetleri izleyecektir Ülkemizde istihdamın geliştirilmesine önemli katkılar yapacağına inandığımız bu çalışmanın, bu yolda yapılacak başka çalışmalara ışık tutmasını, yeni girişimlere vesile olmasını diliyoruz

Mustafa DEMİREZEN

Meslek Standardları Komisyonu Başkanı

DPT İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Dairesi Başkanı

İÇİNDEKİLER

I Meslek Standardı

II Unvan ve Tanımı

III Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza)'nin Yaptığı Görev ve İşlemler

IV Genel Olarak Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipmanlar

V Genel Bilgi ve Beceriler

VI Genel Tutum ve Davranışlar

VII Uluslararası Standard Meslek Sınıflandırma Sistemi (ISCO-88)
ile Karşılaştırma

VIII Avrupa Birliği’nce Ortak Kabul Gören Meslek Profilleri

ile Karşılaştırma

IX Mesleğin Bugünkü Durumu ve Gelecekteki Eğilimler

IXI Türk İşgücü Piyasasında
IXII Avrupa Birliği’nde

X MSK Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınır?

I MESLEK STANDARDI

Meslek Standardı Nedir?

Meslek Standardı, bir mesleğin gereklerinin kabul edilebilir standardlarda yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan asgari bilgi, beceri, tutum ve davranışları gösteren normlardır Meslek standardları ayrıca, başta çalışanlar, eğitimciler ve işverenler olmak üzere, ilgili bütün kesimlere, bir mesleğin başarı ile yürütülebilmesi için gerekli olan nitelikler ve o meslekte yeterlilik belgesi alabilmek için yapılacak sınavlarda aranacak ölçme ve değerlendirme kriterleri hakkında fikir vermektedir

Bir Meslek Standardı genel olarak aşağıdaki hususları içermektedir:

· standardın hazırlandığı seviye için yaygın olarak kullanılan mesleki unvan ve tanım,
·bir mesleğin gereklerini uygun olarak yerine getirmek için kişinin yapması gereken görev ve işlemler,
·genel olarak kullanılan araç-gereç ve ekipmanlar,
·bir mesleğin gereklerini uygun şekilde yerine getirebilmek için kişinin sahip olması gereken genel bilgi ve beceriler ile tutum ve davranışlar,
·mesleğin uzmanlık dalları ile birlikte mevcut durumu ve gelecekte göstereceği eğilimler

Meslek Standardına Neden İhtiyaç Duyuluyor?

Meslek Standardı hazırlanmasının başlıca amaçları:

· işgücü piyasasında, belirli bir meslekte istihdam edilebilmek için işgücünde aranan mesleki yeterlilikleri ortaya koymak,
·işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu mesleki yeterlilikleri ortaya koyarak, eğitim programcılarına müfredat hazırlamada yardımcı olmak,
·kişilerin, sözkonusu mesleki yeterliliklerle donatılmasına yönelik olarak sunulan mesleki eğitim, meslek değiştirme, mesleki ilerleme vb eğitim hizmetlerine destek vermek,
·eğitim ile işyaşamı arasında sağlam köprüler kurularak, işyaşamının eğitime ilgi, katılım ve katkısını artırmak,
·iş değiştirme ve işe yerleştirme faaliyetlerine yardımcı olmak,
·Türk ekonomisinin uluslararası rekabet gücünün, nitelikli işgücü ile desteklenmesine yardımcı olmak,
·uluslararası normlara uygun, saygın ve güvenilir bir sınav ve belgelendirme sisteminin kurulmasına yardımcı olmak,
·bütün kesimlerce kabul gören mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücünün sayı ve oranını artırmak,
·mesleki yeterlilik belgelerine sahip işgücü istihdamının yaygınlaştırılmasıyla tüketiciye daha kaliteli mal ve hizmet sunulmasına destek vermek,
·mesleki yeterlilik belgesi sahibi nitelikli işgücü hareketliliğini artırmak, ve
·uzun vadede işsizliğin azaltılmasına ve istihdamın geliştirilmesine katkıda bulunmaktır

Meslek Standardı Nasıl Hazırlanıyor ?

Meslek Standardları, MSK’nun uygulama birimi olan ATHB (Araştırma ve Teknik Hizmetler Birimi) tarafından çalışma yaşamını temsil eden çeşitli büyüklükteki (küçük, orta, büyük) işyerlerinden gelen ve bizzat alanda çalışan meslek uzmanları ile sıkı bir işbirliği içinde hazırlanmaktadır Hazırlanan meslek standardı daha sonra, MSK tarafından önerilen ilgili kuruluşlara gönderilmekte ve görüşleri alınmaktadır MSK tarafından onaylandıktan sonra ise ilgili tüm tarafların kullanımına sunulmaktadır Meslek Standardları hazırlanırken, bir yandan Türk işgücü piyasasının ve ekonomisinin gereklilikleri yansıtılmaya çalışılmakta, öte yandan uluslararası gelişmelerin de gözden uzak tutulmamasına çaba gösterilmektedir Standard hazırlama çalışmalarında, gerek ülke içi gerekse uluslararası alanda yapılmış çalışmalardan, kaydedilmiş gelişmelerden yararlanılmaktadır Elinizdeki standardın VII’nci ve VIII’nci bölümlerinde uluslararası meslek sistemleri ile karşılaştırma yapılmıştır

Meslek Standardları genel olarak üç ayrı seviye (1, 2, 3) gözönüne
alınarak hazırlanmaktadır

Seviye 1: Bu seviyede çalışan kişi, mesleğin gerektirdiği rutin ve basit görev ve işlemleri yapabilir

Seviye 2: Bu seviyede çalışan kişi, geniş veya dar bir meslek alanında, o mesleğin gerektirdiği bir kısmı rutin olmayan ve kompleks nitelikli görev ve işlemleri yapabilir Bu görev ve işlemleri yerine getirirken bireysel sorumluluk alabilir ya da başkaları ile işbirliği içinde çalışabilir

Seviye 3: Bu seviyede çalışan kişi, geniş veya dar bir meslek alanında, o mesleğin gerektirdiği çoğunlukla rutin olmayan ve kompleks nitelikli görev ve işlemleri değişik koşullarda yapabilir Bu görev ve işlemleri yerine getirirken önemli ölçüde sorumluluk alabilir ve kendi başına karar verebilir Çoğunlukla yanında çalışanları yönlendirir ve denetler

Elinizdeki meslek standardı 3 seviyedeki bir Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza) için hazırlanmıştır

II UNVAN VE TANIMI

Unvan: Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza) (Seviye 3)

Tanım: Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza), kendi başına ve belirli bir süre içerisinde hasar ile ilgili hazırlıkları yaparak, hasar tespiti ve ekspertiz raporunu hazırlama işlemlerini yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir

III SİGORTA EKSPERİ (MOTORLU KARA TAŞITLARI-KAZA)'NİN YAPTIĞI GÖREV VE İŞLEMLER

Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza),işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma düzenlemelerine ve mesleğin verimlilik ve kalite gerekliliklerine uygun olarak, aşağıdaki görev ve işlemleri yerine getirir

GÖREVLER

İŞLEMLER

A
İş Organizasyonu Yapmak
A01İş ihbarı almak
A02İş kayıtlarını tutmak
A03İlgili taraflar ile irtibat kurmak
A04İş programı yapmak
A05Milli reasuransa kayıt/rapor vermek
A06Ekspertiz raporu düzenlemek
A07Ekspertiz raporunu ilgililere iletmek
B
Hasar Tespiti Öncesi Hazırlıkları Yapmak
B01Hasar sahibine işlemler hakkında bilgi vermek
B02Hasar ile ilgili dokümanların hazırlanmasını sağlamak
B03Hasar ile ilgili dokümanları toplamak
B04Araç ile ilgili dokümanları kontrol etmek
B05Trafik kazası tesbit tutanağı/ifade ve görgü tutanağını kontrol etmek
B06Alkol raporu tutanağını kontrol etmek
B07Ağır taşıtlarda yük irsaliyesini/kantar fişlerini kontrol etmek
B08Kazaya neden olan aracın hasar fotoğraflarını temin etmek
C
Hasar Tesbiti Yapmak
C01Ekspertiz mahalline ulaşmak
C02Hasarlı aracın kimliğini tesbit etmek
C03Aracın genel durumunu kontrol etmek
C04Hasarlı kısımlarda meydana gelen izleri kontrol etmek
C05Hasarlı parçaları incelemek
C06Aracın periyodik bakım kartlarını kontrol etmek
C07Aracın mekanik aksamını kontrol etmek
C08Değiştirilecek parçaların listesini yapmak
C09Parçaların fiyat araştırmasını yapmak
C10İşçilik ücretini belirlemek
C11Aracın onarım süresini belirlemek
C12İlgili ile hasar tutarı mutabakat belgesi düzenlemek
D
Mesleki Gelişime İlişkin Faaliyetleri Yürütmek
D01Yardımcı elemanlara eğitim vermek
D02Meslekle ilgili toplantı, seminer vb faaliyetlere katılmak
D03Meslekle ilgili yayınları, teknolojik gelişmeleri izlemek
D04Meslekle ilgili hizmetiçi eğitim, işbaşı eğitim vb faaliyetlere katılmak

Aşağıda 4 5 ve 6 bölümlerde yer alan listeler mesleğin geneli ile ilgili olup, mesleğin daha iyi anlaşılması için standarda dahil edilmiştir Sözkonusu listeler alfabetik olarak hazırlanmış olup, bir işyerinden diğerine değişebilmektedir

IVGENEL OLARAK KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMANLAR

Araçlar, Makine ve Ekipmanlar

1Bilgisayar
2Cep telefonu
3Databank
4Faks
5Fotoğraf makinesi
6Fotokopi makinesi
7Hesap makinesi
8Telefon
9Telefon fihristi
10Ulaşım aracı
11Video kamera
12Yazıcı

Gereçler (Malzemeler)

1İhbar fişi
2Kaşe
3Kırtasiye malzemeleri

V GENEL BİLGİ VE BECERİLER

1Araç, gereç ve ekipman bilgisi
2Bilgisayar programları kullanım bilgisi
3Daktilo/klavye kullanma yeteneği
4Dinleme yeteneği
5El becerisi
6Görsel yetenek
7İkna yeteneği
8İletişim yeteneği
9İnsan psikolojisi bilgisi
10İşyeri çalışma prosedürleri bilgisi
11Kalite kontrol prensipleri bilgisi
12Karar verme yeteneği
13Kayıt tutma yeteneği
14Malzeme bilgisi
15Malzeme katalogları/el kitapları bilgisi
16Mekanik bilgisi
17Mesleğe ilişkin yasal düzenlemeler bilgisi
18Mesleki elekrik bilgisi
19Mesleki elektronik bilgisi
20Mesleki matematik bilgisi
21Mesleki teknolojik gelişmelere ilişkin bilgi
22Mesleki terim bilgisi
23Öğrenme yeteneği
24Organizasyon yeteneği
25Problem çözme yeteneği
26Standart ölçüler bilgisi
27Temel muhasebe bilgisi
28Yedek parça bilgisi

VI GENEL TUTUM VE DAVRANIŞLAR (1)

1Araştırıcı olmak
2Detaylara özen göstermek
3Dikkatli olmak
4Dürüst olmak
5Esnek çalışmaya yatkın olmak
6Etkili ve güzel konuşmak
7Güleryüzlü olmak
8Güvenilir olmak
9İş disiplinine sahip olmak
10İyi niyetli olmak
11Kararlı olmak
12Meslek ahlakına sahip olmak
13Sabırlı olmak
14Sır saklamak
15Sorumluluk sahibi olmak
16Tarafsız olmak
17Temiz olmaya özen göstermek
18Titiz olmak
19Uzlaşmacı olmak
20Yeniliklere açık olmak
21Zamanı iyi kullanmak

VII ULUSLARARASI STANDARD MESLEK SINIFLANDIRMA SİSTEMİ
(ISCO-88) İLE KARŞILAŞTIRMA

Elinizdeki "Sigorta Eksperi (Motorlu Kara Taşıtları-Kaza) Meslek Standardı" ISCO-88 sınıflandırma sisteminde "Kıymet Biçiciler, Bilirkişiler ve Mezatçılar" ünite grubunda (Ana Grup 3, Alt-Ana Grup 34, Alt Grup 341 ve Ünite Grubu 3417) yer almaktadır

VIII AVRUPA BİRLİĞİ’NCE ORTAK KABUL GÖREN
MESLEK PROFİLLERİ İLE KARŞILAŞTIRMA

Avrupa Birliği’nce ortak kabul gören meslek profilleri, kısa adı CEDEFOP olan Avrupa Mesleki Eğitimi Geliştirme Merkezi tarafından hazırlanmaktadır Ancak, sigota eksperliği (motorlu kara taşıtları-kaza) mesleği için hazırlanmış bir profil mevcut olmadığından karşılaştırma yapılamamıştır

IX MESLEĞİN BUGÜNKÜ DURUMU VE GELECEKTEKİ EĞİLİMLER

IXI Türk İşgücü Piyasasında

Sigorta eksperliği mesleği aşağıda sıralanan dört uzmanlık alanına ayrılmaktadır Bunlar;

1 Tarım Sigortaları
2 Motorlu Kara Taşıtlarına İlişkin Kaza Sigortaları
3 Yangın, Mühendislik, Muhtelif Kara Sorumluluk Sigortaları
4 Nakliyat, Emtia, Tekne Sigortalarıdır

Elinizdeki standard kapsamında sigorta eksperi (motorlu kara taşıtları - kaza)' ne ait görev ve işlemler yeralmaktadır Her dört uzmanlık alanına ait temel bilgiler ve beceriler benzerlik gösterdiğinden, meslek mensuplarının işbaşı eğitimi ve hizmet içi eğitimi yoluyla diğer uzmanlıklar arasında yatay geçiş yapabilmeleri mümkün görülmektedir

Sigorta eksperleri yakın zamana kadar, geleneksel usta-çırak ilişkisi içerisinde yetiştirilirken son yıllarda lise mezunları arasından sınav ile seçilen adaylar, kısa süreli kurslar yoluyla eğitilerek mesleğe alınmaktadır Seçilen adaylar iki ay teorik, bir ay uygulamalı olmak üzere üç aylık bir eğitimden sonra yeterlilik sınavına alınmaktadırlar Sınavda başarı gösteren adaylar sigorta eksperi olarak belgelendirilmekte ve iş yaşamına atılmaktadırlar

Günümüzde sigorta eksperliği yapacak olan bireylerin modern ofis ve iletişim araç ve gereçlerini rahatlıkla kullanabilme bilgi ve becerilere sahip olmaları gerekmektedir Bu nedenle, sigorta eksperliğinin iki yıllık meslek yüksek okullarının eğitim programlarına alınarak ülke ihtiyacı kadar eksper yetiştirilmesi yönünde görüşler dile getirilmektedir

Geçmişte kısıtlı ulaşım şartları, ilkel iletişim ve yazım ekipmanları ile yürütülen sigorta eksperliği daha zor ve zaman alıcı bir çalışma olanı idi Günümüzde kolay ve bol seçenekli ulaşım şartları ve gelişmiş iletişim ve yazım araç ve gereçlerinin bu alanda kullanılması, eksperlerin işlerini kolaylaştırmıştır Bu kolaylıklar eksperlerin günde birden daha çok işi takip etmelerine imkan vermiştir Ulaşım, iletişim ve büro sistemlerindeki hızlı teknolojik gelişmeye meslek mensuplarının ayak uydurabilmeleri için sürekli hizmet içi eğitim kurslarının düzenlenmesine gereksinim bulunmaktadır

Motorlu kara taşıt sayılarının hızla artması sebebiyle, karayolu ulaşım ve taşımacılığı sisteminde iyi yetişmiş, tecrübeli sigorta eksperlerine giderek artacağı görülmektedir Bu alanda verilen hizmetlerin kalitesinin artırılabilmesi için, bir yandan meslek mensuplarının sistemli bir örgün eğitimden geçirilmeleri; öte yandan bu alanın çağdaş yasal düzenlemeler ile desteklenmesi gereği dile getirilmektedir

IXII Avrupa Birliği’nde

Bu bölümde sigorta eksperliği (motorlu kara taşıtları-kaza) mesleğinin yer aldığı sektördeki genel eğilimler, çalışan işgücünün istihdam durumu, değişen mesleki vasıflar, teknoloji ve organizasyona ilişkin yenilikler ile müşteri talepleri açılarından ele alınmaktadır

Türk işgücü piyasasındaki durumun anlatıldığı yukarıdaki bölümden farklı olarak bu bölümde, meslekten ziyade mesleğin içinde yer aldığı sektöre ilişkin genel nitelikteki bilgilere yer verilmiştir CEDEFOP kaynaklarından(2) yararlanılarak özetlenilen bu bilgiler Avrupa Birliği’ne üye ülkeler bazında farklılıklar gösterebilmektedir

Büro işleri ve yönetimle ilgili faaliyetler kamu sektörü dahil olmak üzere çeşitli hizmet alanlarında bulunmaktadır Temelde faaliyet alanları değişmemiş olmakla birlikte bilginin işlenme, dağıtım ve analiz edilme biçimleri değişmiştir

Günümüzde bilgisayarlar bir yazım aracı olarak, personel yönetimi ve muhasebe işlemlerinde ise bir yönetim aracı olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır Farklı yerlerde terminalleri bulunan büyük ve kapsamlı bilgisayarların yerini bilgisayar ağıyla birbirine bağlı olan kişisel bilgisayarlar almaktadır

Bu gelişmeler, işyerlerindeki çalışma alanlarının daha fazla sermaye ve emek yoğun hale gelmesi anlamına gelmektedir Standart rutin işler büyük ölçüde ortadan kalkarken sekreterlik işleri daha kapsamlı büro veya yönetim faaliyetleri haline gelmektedir Bu ise şimdiye kadar kendilerine verilen işleri yapan vasıflı işgücünün sahip olması gereken mesleki gerekliliklerinin arttığını göstermektedir Söz konusu personelin artık daha zor yazılımlar kullanarak daha kapsamlı işler yapması gerekmektedir

Geleneksel metin ve ses aktarma yöntemlerinin yanısıra, metin aktarma işlemleri için faks, internet, elektronik posta vb modern iletişim yöntemleri de kullanılmaktadır Organizasyonla ilgili görevler, müşteri hizmetleri, stoklama, satınalma ve satış vb her faaliyet alanında biraraya getirilmektedir Görevlerin bu şekilde biraraya getirilmesi kurum içi hiyerarşinin bütün aşamalarında çalışanların daha esnek ve iletişim kurmaya istekli olmalarını gerektirmektedir

Bu sektörde, özellikle büro işleri alanında bilgi işlem uzmanlığı, programcılık ve bilgi işlem operatörlüğü gibi yeni meslek alanları ortaya çıkmıştır

İdari etkinliklerin öneminin bütün sektörlerde artması, rasyonalizasyon ve artan verimlilik sayesinde istihdamın büyük oranda düşmesi engellenmiştir Ancak, büro işlerine ilişkin talepler basit işlerin sayısında önemli bir azalmaya yol açmıştır Bu azalma bankacılık ve sigorta alanlarında daha büyük boyuttadır Bu alanlarda ayrıca, müşteri hizmetleri ve genel finansal hizmetler gibi (ön büro ve arka ofis işleri) daha önce ayrı olan alanlar, bilgisayarlar ve bilgisayar ağları vasıtasıyla birleştirilmiştir Bankacılık ve sigorta alanlarındaki mevcut rasyonalizasyon ve belli iş alanlarında görülen yoğunlaşma eğilimleri dikkate alındığında, sigortacılık dahil olmak üzere, finansal hizmetler alanında çalışan kişi sayısının bu düzeyde kalamayacağı tahmin edilmektedir

Hesap bildirimi ve mevduat bilgisi gibi bilgisayar çıktılarının müşteriler tarafından kartlar vasıtasıyla alınabilmesi, ev bankacılığı ve diğer bazı bölümlerinde kaydedilen ilerlemeler bankacılığın emek yoğun bazı bölümlerinde iş yükünün azalmasını sağlayabilecektir Bu durum, çalışanların krediler, teminat ve uzun bir süredir büyüme görülen diğer finansal hizmetler alanında yoğunlaşması sonucunu doğuracaktır Bütün bu gelişmelerin bir sonucu olarak sektördeki personel sayısında ciddi bir azalma beklenmektedir

Diğer sektörlerin hemen hemen hepsinde olduğu gibi bu sektörde de düşük vasıflı işgücü yapısal değişiklikler nedeniyle işsiz kalma riski en yüksek olan gruptur Örneğin, önceleri kendi başına bir meslek olarak kabul edilen ve özel önemi olan veznedarlık mesleği, artık ayrı bir meslek dalı olarak görülmemektedir Günümüzde bir banka memuru için veznedarlıkla ilgili görevler diğer pek çok görevden sadece bir tanesidir

Finansal hizmetlerin uluslararası bir nitelik kazanması, yeni ve daha geniş çaplı mesleki nitelikleri gerektirmekle birlikte, yabancı dil bilgisi ve yurtdışı tecrübesi de özel önem kazanmaktadır Uluslararası bağlantıların artması, serbest piyasa ekonomisinin yaygınlaşmasıyla banka ve sigortacılığın etkin olduğu alanların genişlemesi sözkonusudur Bu nedenlerle bankalar ve sigorta şirketleri tarafından, AB meslek profillerinde tanımlanan işleri yapacak personelin vasıflarının daha yüksek olması talep edilmektedir

X MSK YETERLİLİK BELGESİ NASIL ALINIR?

MSK tarafından onaylanmış bir MSK Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar, yetkisi MSK’ca onaylanmış bir kurumun yapacağı yeterlilik sınavını başarıyla geçmek zorunda olacaktır

Sınav ve belgelendirme sistemine ilişkin düzenlemeler önümüzdeki dönemde MSK tarafından belirlenecektir

___________________________________________
1)Meslek Analiz Çalışması sırasında, alan uzmanları tarafından genel tutum ve davranışlar sıralanmıştır Ancak, bu hususlar sınav ve değerlendirmede esas alınmayacaktır
2)Kaynak: Sellin, Burkart; CEDEFOP, Supplement to the Compendium of occupational profiles at the skilled blue-and white-collar worker level-situation and trends: supply and demand for skilled workers-, Berlin 1995