Dna Nedir? Dna Modeli Nasıl Yapılır? Dna Ödev İçin Model Örneği Yapılışı

DNA nedir? DNA Modeli Nasıl Yapılır? DNA Ödev İçin Model Örneği Yapılışı
DNA nedir? DNA Modeli Nasıl Yapılır? DNA Ödev İçin Model Örneği Yapılışı

DNA veya deoksiribonükleik asit, bireysel tüm genetik özelliklerin temel yapı taşıdırDNA insan vücudundaki hemen hemen tüm hücrelerin komponentidir Ayrıca, bir insanın tüm hücrelerindeki DNA aynıdır Örneğin bir insanın kanındaki DNA ile, deri hücresindeki, spermindeki veya tükürüğündeki DNA aynıdır DNA çok güçlü bir araçtır, çünkü tek yumurta ikizleri hariç her insanın DNA’sı birbirinden farklıdır (34) Bu farklılıktan dolayı, aynı parmak izinde olduğu gibi, olay yerinden toplanılan DNA ile olayla bir şüphe bağı kurabilir ya da şüpheyi elimine edebilir Kimse bulunmasa dahi, akrabalarının DNA’sından kurban tanımlanabilir Ayrıca bir olay yerinden toplanan deliller ile diğer bir yerden toplananlar karşılaştırıldığında, saldırganın lokal, bölgesel veya ülke çapındaki bağlantısı ortaya çıkarılabilir Yıllar öncesine ait bir DNA delili adli olarak değerli olabilir Buna karşın çevresel faktörler (örneğin; ısı, güneş ışığı, nem) gibi bir çok faktör, olay yerinde kalan DNA’yı etkileyebilir Ayrıca bütün DNA delilleri, kullanılabilir DNA profili olmayabilir Fakat, parmak izleri gibi DNA testleri de polise şüphelinin ne zaman ya da ne kadar zamandır olay yerinde olduğunu söyleyemez

DNA nedir? DNA Modeli Nasıl Yapılır? DNA Ödev İçin Model Örneği Yapılışı






Çift Sarmalı DNA Modeli

Dna Nedir - Dna Modeli

1 Çekirdek asitlerinin bulunuşu
Friedrich Miescher, 1869 yılında irinde ve sombalığında fosforca zengin, karbon, azot ve hidrojen içeren yeni bir organik bileşen olan “Çekirdek asitlerini” bulduBiyologlar bu yeni maddenin kalıtsal şifrenin temeli olduğunu ancak 80 yıl sonra anlayabildi Bu asitlerin yapı taşları da “Nükleotid” olarak adlandırıldı 1953’te James Watson ve Francis Crick DNA’nın modelini tahmin ederek, kalıtsal bilginin taşınmasını ve kendisini eşlemesini açıkladılar Biyolojik bilgilerin DNA’dan, RNA aracılığı ile, dönüşsüz olarak proteine bilgi aktarımı şeklinde olması “Sentral Dogma” olarak adlandırıldı

2DNA’nın yapı taşları



Nükleotidler nükleik asitlerin monomerleridir Yapılarında şu moleküller bulunur:

a) Azotlu organik baz: Halka sayısına göre ikiye ayrılır:

Pürinler: İki halkalı bir yapıya sahiptir Adenin (A), Guanin (G)

Primidinler: Tek halkalı bir yapıya sahiptir Sitozin (S), Timin (T), Urasil (U)

b) Beş karbonlu şeker: Nükleik asitlerde riboz (C5H10O5) ve deoksiriboz (C5H10O4) olmak üzere iki çeşit şeker bulunur

c) Fosforik asit (H3PO4): Fosforik asit diğer bir moleküle bağlanırken OH- gruplarından birini kaybeder ve fosfat grubu adını alır

3DNA’nın molekül modeli:

Ø Şekil 1 Şekil 1 Watson-Crick modeli



4DNA’nın Replikasyonu:
Hücreler iki yeni hücre oluşturmak
üzere bölünecekleri zaman, genom kendini eşler ve DNA’nın kendini eşlemesi (replikasyon) adını verdiğimiz bu olay hücre çekirdeğinde gerçekleşir Öncelikle baz çiftleri arasındaki zayıf bağlar açılır, iki iplik birbirinden ayrılır Her iplik üzerinde eşleme yapılır ve yeni oluşan iplikler kalıp olarak kullandıkları ipliğin tamamlayıcısı olurlar ve bu şekilde oluşan iki yeni çift sarmal, orjinal sarmalın tam kopyasıdır

5Ribonükleik asit:

a) Messenger RNA (mRNA):
DNA kalıbı üzerinde sentezlenir Bu olaya transkripsiyon denir mRNA’ya sentezlenecek protein bilgisi aktarılır mRNA’da komşu üç nükleotide kodon denir her kodon bir amino asidi şifreler mRNA DNA’dan aldığı genetik şifreyi ribozomlara ***ürüp protein sentezinde görev yapar

b) Transfer RNA (tRNA):
mRNA’dan aldığı bilgi doğrultusunda sitoplazmadaki amino asitleri ribozoma taşır ve proteinin sentezlenmesini sağlar Her tRNA’da mRNA’daki kodonları okuyacak ve ona uyacak bir antikodon bulunur Üç nükleotitten meydana gelir tRNA’da diğerlerinden farklı olarak A ile U, G ile S eşleşir

c) Ribozomal RNA (rRNA):
Ribozomların yapısına katılır DNA tarafından sentezlenen rRNA çekirdekçikte depolanır Ribozomların alt birimleri oluşurken buradan alınıp kullanılır

KAYNAKLAR:
1Yaşamın temel kuralları-Prof Dr Ali DEMİRSOY (sf 410-420)
2Moleküler Biyoloji-Prof Dr Zafer BAHÇECİ (sf 33,37,38)
3Temel Britannica-Cilt 9 (sf 281)
4Sonuç Dershanesi-Biyoloji (sf 232-235)