Erozyona Karşı Alınacak Tedbirler Nelerdir? Erozyonu Önlemek İçin Tedbirler Nelerdir?

Erozyona karşı alınacak tedbirler nelerdir? Erozyonu Önlemek İçin tedbirler nelerdir?
Erozyona karşı alınacak tedbirler nelerdir? Erozyonu Önlemek İçin tedbirler nelerdir?
YER GÖÇMELERİ, KAYMALAR (HEYELAN), EROZYON VE ÖNLEMLERİ <<<

YER GÖÇMELERİ, KAYMALAR (HEYELAN), EROZYON VE ÖNLEMLERİ

1 YER GÖÇMELERİ VE KAYMALAR

Herhangi bir yamacın, bir kısmının kayarak aşağıya doğru yer değiştirmesine yer göçmesi ya da heyelan denir Eğer, ana kaya üzerinden yalnızca toprak örtüsü kayıyorsa, buna da yer kayması adı verilir

Yer Göçmeleri ve Yer kaymalarını oluşturan etkenler

a Fazla eğim: Yer göçmeleri ve kaymalarına etki eden en önemli faktör eğimdir Düz bir arazide diğer şartlar olsa bile heyelan olayı gerçekleşmez Vadilerle çok yarılmış dik yamaçlı yerlerde, göçmeler daha çok ve daha sık görülür

b Şiddetli yağış: Yağışlarla yeryüzüne düşen sular, toprak arasına sızar Bu durum sürtünmeyi azaltır Bünyesine su alan topraklar kayganlaşır Göçmelerin ve kaymaların, çoğunlukla sürekli bol yağışların düştüğü ve karların eridiği dönemlerde meydana gelmesinin sebebi budur

c Yerçekimi: Yer kaymaları ve göçmelerini harekete geçiren kuvvet yerçekimidir Kuvvetli yerçekimi, toprak tabakalarının aşağılara doğru kaymasında etkilidir

d Tabakaların durumu: Tabakaların eğiminin yamaç eğimine paralel olduğu yerlerde heyelan daha kolay olur Tabakalar eğime dik ise, bu durumda heyelan olma ihtimali azalır Daha çok toprak kayması görülür

e Kayanın ve toprağın cinsi: Kayalar ve topraklar farklı dirençtedir Bazıları kolay, bazıları da zor aşınıp koparlar Bazıları ise, bünyesine suyun hepsini alarak kayma için elverişli bir ortam hazırlar

Türkiye’de yer göçmeleri ve kaymalar

Türkiye’de yer göçmeleri ve kaymalar en çok Karadeniz Bölgesi’nde özellikle Doğu Karadeniz Bölümü’nde görülür Sürmene, Of, Geyve, Sera, Çatak ve Senirkent heyelanları ülkemizde son elli yılda meydana gelen birçok yer göçmesinin başlıcalarıdır

İklim olaylarına bağlı olarak, kar erimeleri ve yağmur şeklindeki yağışlardan dolayı, en fazla heyelan ilkbaharda, en az heyelan yaz ve sonbahar mevsimlerinde görülmektedir

Yer göçmeleri yeryüzü şekillerinde değişiklik yapar Örneğin, Tortum Gölü, eski bir tarihte yer göçmesi sonucu, Tortum Çayı vadisinin tıkanmasıyla oluşmuştur Trabzon’un batısındaki Sera Gölü de 1950 yılındaki bir yer göçmesi sonucu meydana gelmiştir

2 TOPRAK EROZYONU

Toprak tabakasının üst kısmının, akarsular, sel suları ve rüzgârlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle taşınıp sürüklenmesi olayına erozyon denir

Kurak bölgelerde ve bitki örtüsünden yoksun arazilerde hem rüzgâr, hem de akarsu erozyonu çok fazla görülür

Erozyonu artıran faktörler

Bitki örtüsünden yoksunluk
Toprağın aşırı işlenmesi
Meraların aşırı otlatılması
Toprağın eğime paralel sürülmesi
Yangınlar
Ani su taşkınları
Yağışların düzensiz olması

Erozyon derecesi hafif aşınım, orta aşınım, şiddetli aşınım ve çok şiddetli aşınım olmak üzere dört kategoriye ayrılmıştır Türkiye yüzölçümünün yaklaşık % 36 sı şiddetli aşınıma uğrarken, % 22 si de çok şiddetli aşınıma uğramaktadır O halde topraklarımızın önemli bir kısmı şiddetli ve çok şiddetli erozyon etkisindedir

Erozyonu önlemek ve zararlarından korunmak için;

Ağaçlandırma çalışmaları yapmak,
Eğimli arazilere sekiler (taraçalar) yapmak,
Mevcut bitki örtüsünü korumak,
Tarlaları eğim doğrultusunda sürmemek,
Anız örtüsünü yakmamak,
Ürünleri nöbetleşe ekmek,
Meraları korumak ve iyileştirmek,
Baraj gölü yamaçlarını ağaçlandırmak,
Usulsüz tarla açmanın önüne geçmek,
Erozyonun zararları hususunda halkı bilinçlendirmek, gereklidir