Balkanlar |
|
|
#1 |
|
Şengül Şirin
|
BalkanlarBalkanlar Avrupa ve dünya tarihinde önemli bir rol oynamış olan Balkanlar, Türkiye’nin dış politikası içinde de özel bir yere sahiptir Bu durum, Türkiye’nin de Balkanlar’ın ayrılmaz bir parçası olmasından kaynaklanmaktadır Bu çerçevede, Balkanlar’da barış ve istikrarın korunması Türkiye için hayati önem taşımaktadır Türkiye, bir bölge ülkesi olarak, Balkan ülkeleri ile ikili ilişkilerine özel önem vermektedir Türkiye’nin, bölge ülkeleriyle sahip olduğu, bağımsızlık, egemenlik ve toprak bütünlüğüne karşılıklı saygı ve içişlerine karışmama prensipleri üzerine kurulmuş köklü iyi komşuluk ilişkileri, ikili ilişkilerin her alanda daha geliştirilmesi bakımından uygun bir ortam sağlamaktadır Balkanlar Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısıdır Türkiye ve diğer Balkan ülkeleri halkları arasında önemli bağlar mevcuttur Çeşitli Balkan ülkelerinde soydaş toplulukları yaşamaktadır Diğer yandan, ataları, ebeveynleri ve/veya kendileri Balkan yarımadasının değişik bölgelerinden Türkiye’ye göç etmiş vatandaşlarımız bulunmaktadır Bu nedenle, Balkanlar’da ortaya çıkan bunalımlar, başta Türkiye’ye yönelik mülteci akımına yol açması üzere Türkiye bakımından önemli sonuçlar doğurmaktadır Bu itibarla Türkiye, Balkanlar’ın geleceğini etkileyebilecek gelişmelerle yakından ilgilenmektedir Bosna-Hersek ve Kosova krizleri sırasında kan dökülmesinin ve etnik temizliğin engellenmesi amacıyla yürütülen uluslararası faaliyetlerde ön planda yer almasının nedeni de budur Türkiye, eski Yugoslavya’nın pek çok bölgesinde, sivillerin can güvenliğinin ve esenliğinin sağlanması amacıyla yürütülen faaliyetlere, asker, polis ve gözlemci katkısı sağlamaya da devam etmektedir Türkiye, savaştan zarar görmüş Balkan ülkelerine, savaş yaralarını sarabilmeleri için önemli miktarda yardım da sağlamıştır Türkiye, ikili çabalarına ek olarak, Balkanlar’da yumuşama, barış ve istikrarın sağlanması amacıyla bölgesel düzeyde de gayret göstermektedir Türkiye’nin, Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ) İşbirliği Süreci ve Güneydoğu Avrupa Çok Uluslu Barış Gücü (GAÇBG) gibi önemli girişimlerin hayata geçirilmesinde oynadığı rol, Balkan ülkeleri arasındaki ilişkilerin daha da geliştirilmesine ve Balkanlar’da kalıcı bir barış içinde birlikte yaşama anlayışının yerleşmesine verdiği önemin göstergesidir Türkiye, bu çerçevede, bölgesindeki ekonomik süreçlerde de üzerine düşen rolü oynamakta kararlı olup, bu çerçevede Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı (İP) ve Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi (SECI) içinde de faal bir siyaset takip etmektedir Türkiye, uluslararası ilişkilerin ve işbirliğinin ekonomik ve siyasi boyutlarının birbirinden ayrılamayacağı düşüncesiyle, bölgenin kendi içinden çıkan tek süreç konumunda bulunan ve bölge ülkelerinin kendi aralarındaki işbirliğini geliştirme ve Güneydoğu Avrupa’ya kalıcı istikrar getirme yönündeki iradelerinin sembolü olan GDAÜ İşbirliği Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı arasındaki eşgüdümün geliştirilerek devam ettirilmesi gerektiğine inanmaktadır Türkiye, “Balkanlar” kelimesinin uzun zamandır beraber anıldığı ve olumsuzluklar içeren anlamdan artık kurtarılarak, “karşılıklı saygı” ve “barış içinde birlikte varolma” gibi kavramları simgeler hale getirilmesi zamanının geldiğine inanmaktadır Balkan ülkelerinin herbirinin ekonomik kalkınmışlık seviyesi ve yaşam standartı, bölgenin güvenliği ve istikrarına doğrudan etki etmektedir Bu çerçevede, bölgenin güneydoğu köşesi sosyal ve ekonomik karışıklık içine düşerse Avrupa’nın bütününde istikrar ve güvenlikten bahsetmek de mümkün olamayacaktır Bu nedenle, Türkiye, Avrupa-Atlantik ve Avrupa kurumlarının, kalıcı barışı, istikrarı ve refahı sağlamak amacıyla Balkanlar bölgesini kucaklaması ve bölgenin çok çeşitli tarihi mirasını Avrupa kültür ve medeniyetinin kurucu unsurları olarak kabul etmesi zamanının geldiğine inanmaktadır 2 II BALKAN ÜLKELERİYLE İLİŞKİLER2 II a Türkiye - Arnavutluk İlişkileriTürkiye ile Arnavutluk arasındaki yakın dostluk, siyasi tercihlerin ötesinde, paylaşılan ortak tarihi, insani ve kültürel mirastan kaynaklanmaktadır Bunun doğal sonucu olarak, iki ülke arasındaki ilişkiler mükemmel düzeyde seyretmektedir Yoğun gündemine rağmen ilişkilerde hiçbir siyasi sorun bulunmamaktadır İkili ilişkilerin en önemli veçhelerinden birini askeri ilişkiler oluşturmaktadır Türkiye ile Arnavutluk arasındaki askeri ilişkiler gerçekten de yüksek bir düzeye erişmiştir Türkiye’nin lojistik ve eğitim alanlarındaki desteği, Arnavutluk ordusunun NATO standartlarına ulaşmasına katkıda bulunmaktadır Diğer taraftan, iki ülke ekonomik ilişkilerinin daha da geliştirilmesi gerekmektedir Türkiye, Arnavutluk’u Balkanlar’ın barış ve istikrarı için önemli bir ülke olarak görmekte ve bu alandaki katkılarını takdirle karşılamaktadır Aynı zamanda, Türkiye, Arnavutluk’un Avrupa-Atlantik kurumlarıyla bütünleşme sürecinde kaydettiği ilerlemeden memnuniyet duymaktadır Türkiye, Arnavutluk’un bu hedefe yönelik çabalarına destek vermeyi sürdürecektir 2 II b Türkiye - Bosna-Hersek İlişkileriİki ülke arasında mevcut derin tarihi bağlar dolayısıyla, Bosna-Hersek Türk dış politikasında özel bir yer tutan ülkeler arasında olmuştur Türkiye uluslararası alanda tanınmış sınırları içersinde Bosna-Hersek’in toprak bütünlüğünün, egemenliğinin ve bağımsızlığının korunması suretiyle çok etnili ve çok kültürlü statüsünün yeniden kurulmasının önemli olduğuna inanmaktadır Türkiye, Barışı Uygulama Konseyi ve Yönlendirme Kurulunun bir üyesi olarak Dayton Barış Anlaşmasının tam olarak uygulanmasını başlangıçtan itibaren desteklemiştir Türkiye, Dayton Barış Anlaşmasının hayata geçirilmesindeki gerçek sorumluluk, yetki ve otorite ile Bosna-Hersek’in bir barış ve refah ülkesine dönüştürülmesi sorumluluğunun Bosna-Hersek halkına ait olduğunu düşünmektedir 2 II c Türkiye - Bulgaristan İlişkileriTürkiye ve Bulgaristan arasındaki ilişkiler, bu ülkedeki yeni rejimin, eski liderliğin Bulgaristan’da yaşayan Türk azınlığa yönelik baskıcı politikalarını terketmesi ile son on yıllık dönemde nitel bir gelişme sergilemiş, iki ülke arasında her düzeydeki temasların sayısı artmış, uzun süredir varolan bazı ikili sorunlar çözüme kavuşturulmuştur Buna ek olarak, iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilebilmesi için gerekli hukuki çerçeve tamamlanmış ve bu sayede bu alanlarda önemli gelişme kaydedilmiştir Türkiye, Bulgaristan ve Romanya’nın NATO üyeliklerini Parlamentosunda kabul ettiği bir yasa ile destekleyen tek ülke olarak, 2002 yılı Kasım ayında Prag’da yapılan zirvede bu ülkelerin NATO üyeliği için davet almalarını memnuniyetle karşılamıştır 2 II d Türkiye - Hırvatistan İlişkileriTürkiye ile Hırvatistan arasındaki ikili siyasi ilişkiler geçtiğimiz yıllarda kaydadeğer ölçüde geliştirilmiştir Bunda karşılıklı üst düzey ziyaretlerin de önemli rolü vardır Türkiye, Hırvatistan’ın demokratikleşme süreci, mülteci dönüşleri, özelleştirme, ekonominin yeniden yapılandırılması alanlarındaki ve Avrupa-Atlantik kurumları ile bütünleşme yönündeki çaba ve kazanımlarını takdirle karşılamakta, aynı zamanda, Hırvatistan’ın Balkanlar’da kalıcı barış ve istikrar ortamının korunmasına yönelik politikalarına değer vermektedir ![]() 2 II e Türkiye - Makedonya Cumhuriyeti İlişkileriTürkiye ve Makedonya iki ülke arasındaki tarihi ve kültürel bağlara dayanarak geçtiğimiz yıllarda yakın ve dostça ilişkiler geliştirmiştir Türkiye, Makedonya Cumhuriyeti’nin güvenliğine, istikrarına, refahına ve toprak bütünlüğüne büyük önem vermekte olup,13 Ağustos 2001’de imzalanan “Çerçeve Anlaşması”nı ve anlaşma uyarınca yapılan anayasal değişikliklerin kabulünü memnuniyetle karşılamıştır Türkiye, “Çerçeve Anlaşması”nın ruhuna uygun olarak, Makedonya’daki Türk azınlığın hakça temsiline büyük önem atfetmektedir Türkiye, Çerçeve Anlaşması uyarınca silahların toplanmasını denetlemek ve ülkede güvenlik ortamını sağlamak amaçlı NATO operasyonlarına katkıda bulunmakta, ayrıca Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Makedonya Gözlem Misyonuna da personel sağlamaktadır Türkiye AB’nin Makedonya’daki NATO Misyonu’nu devralmasından sonra NATO destekli AB Operasyonu’na (Concordia) da katılmaktadır Türkiye, Makedonya’nın uzlaşmaya ve şiddet olaylarının tekrarlanmamasına yönelik çabalarını desteklemeye devam edecektir Türkiye aynı zamanda Makedonya’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik kurumları ile bütünleşme çabalarını ve bugüne kadarki kazanımlarını takdirle karşılamakta ve desteklemeye devam etmektedir 2 II f Türkiye - Romanya İlişkileriGünümüzde Türk-Romen ilişkileri mükemmel bir düzeyde seyretmektedir Bunun temelinde, paylaşılan uzun bir ortak geçmiş yatmaktadır İkili ilişkilerin ulaştığı mükemmel düzeye karşın, özellikle ekonomik alanda bu ilişkilerin daha da ileriye götürülmesi olanağı mevcuttur Türkiye, Romanya’yı Balkanlar’ın barış ve istikrarı için önemli bir ülke olarak görmekte ve bu alandaki katkılarını takdirle karşılamaktadır Aynı zamanda, Türkiye, Romanya’nın Avrupa-Atlantik kurumlarıyla bütünleşme yolunda kaydettiği ilerlemeden memnuniyet duymaktadır ![]() Türkiye, Romanya ve Bulgaristan’ın NATO üyeliklerini Parlamentosunda kabul ettiği bir yasa ile destekleyen tek ülke olarak, 2002 yılı Kasım ayında Prag’da yapılan zirvede bu ülkelerin NATO üyeliği için davet almalarını memnuniyetle karşılamıştır 2 II g Türkiye - Slovenya İlişkileriTürkiye, Slovenya ile ilişkilerin geliştirilmesine önem atfetmektedir Türkiye ve Slovenya dış politikalarında, barış, istikrar, iyi komşuluk ile ikili ve çok-taraflı işbirliğine dayanan ekonomik gelişme gibi, ortak hedefleri paylaşmaktadırlar Her iki ülke de Avrupa ülküsüne inanmaktadır 2 II h Türkiye – Sırbistan ve Karadağ İlişkileriTürkiye, yakın komşu olarak gördüğü Sırbistan ve Karadağ ile olan ilişkilerine daima büyük önem vermiştir Türkiye, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Parlamentosu’nun Şubat 2003’te Anayasal Şart’ı kabul etmesi üzerine Sırbistan ve Karadağ adını alan yeni Devlet Birliği’nin, Balkanlar’ın esenlik, huzur ve istikrarına katkıda bulunmasını temenni etmekte, yakın dostluk ve işbirliği ilişkilerini idame ettirmek istemektedir Kosova: Türkiye, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1244 sayılı kararının eksiksiz uygulanmasına destek vermekte, KFOR, UNMIK ve AGİT Misyonu’na asker, polis ve uzmanlar sağlayarak Kosova’nın güvenlik ve istikrarına katkıda bulunmaktadır Türkiye bölgeyle yüzyıllardır süregelen tarihi ve kültürel bağları dolayısıyla, Kosova ile ilgili gelişmeleri yakından takip etmektedir Bu bağlamda, Türk azınlığın kazanılmış haklarının korunmasına ve Kosova’nın siyasi ve idari yapılarında adil ve hakça temsiline ülkemizce büyük önem atfedilmektedir 2 II i Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ) İşbirliği Süreci Türkiye, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Makedonya Cumhuriyeti, Romanya, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Yunanistan’ın tam, Hırvatistan’ın da gözlemci üye olarak katıldığı Güneydoğu Avrupa Ülkeleri (GDAÜ) İşbirliği Süreci, bölge ülkelerinin kendi aralarındaki işbirliğini geliştirme ve Güneydoğu Avrupa’ya kalıcı istikrar getirme yönündeki iradelerinin sembolüdür Türkiye, bölgesel konuların ele alınarak bölgesel çözüm yollarının üretilebileceği bir üst düzey siyasî işbirliği forumu olarak gördüğü GDAÜ İşbirliği Süreci'ne, bölgenin kendi içinden çıkan tek işbirliği süreci olması nedeniyle özel önem vermektedir Türkiye, GDAÜ İşbriliği Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar paktı arasındaki koordinasyonun geliştirilerek devam ettirilmesi gerektiğine inanmakatdır (GDAÜ İşbirliği Süreci Çeşme Üçlü Zirvesi, 14-15 Mayıs 2002) 2 II j Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı (İP)Türkiye, uluslararası toplumun Balkanlar’daki kırılgan duruma kalıcı bir çözüm yaratmaya yönelik bir yüklenimi olarak değerlendirdiği Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı’nı (İP) en başından beri desteklemektedir Ancak, baştaki iyimser havanın ardından, halihazırda, Pakt’ın yeni bir yapılandırmaya gereksinim duyduğu hususu genel kabul görmektedir Türkiye, AB’nin bu bağlamda ön almaya ve ek sorumluluk üstlenmeye hazırlandığını görmekten memnuniyet duymakta, ancak, İstikrar Paktı’nın başarı için gereksinim duyduğu yeni yapılanma konusunda bölge ülkelerine de danışılması gerektiğini düşünmektedir Türkiye, GDAÜ İşbirliği Süreci ile Güneydoğu Avrupa İstikrar paktı arasındaki koordinasyonun geliştirilerek devam ettirilmesi gerektiğine inanmaktadır
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz
En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır |
|
|
|