Suriye'nin Tarihi - Suriye Ve Suriye Tarihi - Suriye Toprakları Hakkında

Suriye'nin Tarihi - Suriye Ve Suriye Tarihi - Suriye Toprakları Hakkında
Suriye'nin Tarihi - Suriye Ve Suriye Tarihi - Suriye Toprakları Hakkında

Suriye, toprakları üzerinden çeşitli medeniyet ve kültürlerin geçtiği ve pek çok istilaların, hadiselerin meydana geldiği, eski ve kritik bir mevkiye sahiptir Ülkeye ilk yerleşenler Hazret-i Nuh'un oğlu Şam'dan türeyen ve Sami dilini konuşan Samilerdir Müslümanların Suriye'ye hakim olmasına kadar bölge Amoritler, Fenikeliler, İbraniler, Hititler, Persler, Makedonyalı İskender, Roma ve Bizans imparatorlukları idaresinde kaldı

Peygamberimiz Hazret-i Muhammed'in tebliğ ettiği İslam dini bütün Ortadoğu'ya yayıldığında, Suriye de İslamlaştı Hazret-i Ebu Bekir'in halifeliği devrinde, Suriye'ye gönderilen İslam orduları, Hazret-i Ömer zamanında 635'te bölgeyi fethetti Hazret-i Ömer bölgeye gelip, Suriye'yi teşkilatlandırdı Hazret-i Ömer, önce Hazret-i Muaviye'nin kardeşi Hazret-i Yezid'i Şam valisi tayin etti Şam, bölgenin en büyük şehirlerinden olup, şehrin adı eskiden Suriye olarak bilinirdi Yezid'in vefatıyla Hazret-i Muaviye Şam valisi oldu Hazret-i Muaviye, Suriye'yi teşkilatlandırıp, medenileştirdi

662'de Emevi Hanedanı Suriye'de kurulup, Şam şehri merkezleriydi Emevi Halifeliğinden sonra,Abbasilerin hakimiyetine geçti Abbasi Halifeliği (662-749) devrinde Suriye, çok gelişip, pek çok ilim, kültür, medeniyet ve sosyal tesisler yapıldı

Onuncu yüzyılın sonunda, Mısır'a hakim Şii Fatımiler, Suriye'yi işgal ettiler On birinci yüzyılda Selçuklular, bölgeyi hakimiyetlerine aldılarsa da, 1096'da Haçlı Seferleri başladı Haçlı Seferleri (1096-1270) esnasında Haçlı-Şii Fatimi ittifakından Suriye çok zarar gördü Haçlıları, Eyyubi Hanedanının kurucusu Selahaddin-i Eyyubi (1169-1193) Suriye'den uzaklaştırdı Suriye, Selçuklu Atabekliği, Eyyubiler ve Memluklerden 1517 yılında Osmanlı hakimiyetine geçti

On altıncı yüzyılın başından 20 asrın başına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan Suriye, bu zamanda gelişip, en huzurlu ve müreffeh devrini yaşadı Osmanlı idari teşkilatında vilayet halindeydi 1833 yılında Osmanlıya tabi Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa sülalesine verildi Birinci Cihan savaşı (1914-1918) sonrasına kadar Osmanlı idaresinde kalan Suriye'ye Osmanlılar, pek çok ilmi, sosyal, kültürel, tarım, sınai ve ulaşım tesisleri kazandırdılar Bu devirde pek çok ilim adamı yetişip, medeniyete hizmet ettiler

Birinci Dünya Savaşında müttefik ordularının yenilmesi neticesinde, Osmanlı Devletiyle imzalanan Mondros Antlaşmasıyla bölge Fransızların işgaline uğradı 1920'de Fransa'nın mandasına girdi Suriye, Fransa'nın idaresine girmesiyle Osmanlı devrindeki huzur ve müreffeh hayatın yerini, anarşi ve sefalet aldı Suriye'de Müslümanlar çoğunlukta olmasına rağmen, idarede Fransızlar, Ermeniler ve Nusayriler hakimdi Şam, Halep, Nusayri merkezi Lazkiye ve Harran bölgesindeki Dürzilerle Fransa'nın mücadelesi, Suriye'de hala devam eden anarşinin kaynağıdır Fransa, Suriye mandasına ait Hatay ve İskenderun'u antlaşmayla 1939'da Türkiye'ye vermek zorunda kaldı

İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) yıllarında, 1941'de, Fransa, nüfuzu altında kalmak şartıyla Suriye'ye kısmi istiklal verdi 1943 seçimlerinde Şükrü el-Kuwatli, Suriye'nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi Fransa harp sonrasında Suriye'den kısmi olarak çekildiyse de, geride pek çok problem bıraktı 1945'te Birleşmiş Milletlere Cumhuriyet idaresiyle katıldı 1948'de Arab-İsrail savaşına katılan Suriye'de, 1949 ihtilaliyle Şükrü el-Kuwatli iktidardan uzaklaştırıldı

Sovyetler Birliği ile yakın münasebete girince, idare Rusya'ya yanaştı İç huzursuzluklar artıp, komşularıyla münasebeti bozuldu Sosyalist Baas Partisi kurulup, memleketteki huzursuzluktan faydalanarak, kuvvetlendi 1958'de Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla birleşti Birleşme uzun sürmeyip, 1961'de ayrıldı Baas Partisi, dışta Pan-Arap, içte sosyalizm propagandasıyla Suriye'de güçlenip, 1963'te ülkenin tek kanuni partisi hüviyetini kazandı

Baas Partisi, Suriye'de dikta rejimi kurup, ülkeye eski Lazkiye bölgesindeki Nasturi aşireti idareye hakim oldu 1967 Arap-İsrail savaşında Golan Tepelerini İsrail işgal etti 1973'te Mısır ile anlaşıp, İsrail'e kuzeyden saldırmışsa da başarılı olamadı Arap ülkelerinden ve Sovyet Rusya'dan yardım aldı 1976'da Lübnan'ın içişlerine müdahale edip, asker gönderdi Suriye askerleri Lübnan'da püskürtülerek, geri çekilmek zorunda kaldı 1982'de İsrail'in hava taarruzlarına uğradı

Baas Partisi'nin Rusya ile yakın münasebeti, ülke içinde ve dışında çatışmaya sebep olmaktadır Bitmek bilmeyen harp ve anarşi, Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra manda devleti ve Sosyalist Baas Partisi diktatörlüğünde halen devam etmektedir 1991'de Irak'ı, işgal ettiği Kuveyt topraklarından çıkarmak için başlatılan harekatta Çok Uluslu Müttefik Kuvvetlerin yanında yer aldı

Suriye Hakkinda Genel BilgilerResmi adi: Suriye Arap Cumhuriyeti
Baskenti: Sam (Dimesk)
Yüzölçümü: 185180 km2
Nüfusu: 16500000 (1999 tahmini)





Etnik yapi: % 88 Arap, % 6 Kürt, % 28 Ermeni, % 1 Türk, % 1 Rum Kalan nüfusu Süryâniler, Keldaniler, Nasturiler, Çerkezler ve Yahudiler olusturur

Dil: Suriye'nin resmi dili Arapça'dir Bunun yani sira Kürtçe, Türkçe gibi degisik etnik unsurlara ait diller de konusulmaktadir

Din: Devletin resmi dini yoktur Ancak halkin % 74'ü sünni Müslüman, % 11'i Nusayridir Nusayriler ehli sünnet alimlerinin gulatu's-si'a (Siilerin taskinlari) dedikleri firkalardan olan ve Hz Ali (ra)'in ilâh olduguna inanan bir kitledir Hiristiyan inancindaki teslise (üçlemeye) benzer bir inanç sistemleri vardir Lazkiye bölgesinde çogunlugu olustururlar Nüfusun % 3'ü Dürzidir ve es-Suveyde (Cebelu Duruz) bölgesinde yogundurlar % 08 oraninda ismaili vardir Nüfusun % 10'a yakin bir kismi da hiristiyandir Binde bir oraninda da yahudi mevcuttur Bunlarin yani sira az sayida da yezidi bulunmaktadir

Cografi durumu: Bir Ön Asya ülkesi olan Suriye kuzeyden Türkiye, dogudan Irak, güneyden Ürdün, batidan Lübnan ve Akdeniz'le çevrilidir Önemli akarsulari Firat, Asi ve Habur irmaklaridir Su kaynaklari bakimindan zengin sayilir Topraklarinin % 33'ü tarima elverislidir ve bu arazinin de % 10'u suludur



Tarihi: Bugünkü Suriye topraklari Hz Ömer (ra) döneminde M 634, 635 ve 636 yillarinda gerçeklestirilen seferlerde fethedildi Sirasiyla Emeviler, Abbasiler, Misir hükümdarlari, Selçuklular ve Eyyübilerin yönetiminde kalan Suriye 1250 - 1303 yillari arasinda Mogol saldirilarina maruz kaldi Ardindan Memlüklerin eline geçti 1517'de de Yavuz Sultan Selim tarafindan Osmanli devletine katildi 1831'de, Osmanlilara baskaldirarak Misir'da ayri bir yönetim kurmus olan Kavalali Mehmed Ali Pasa'nin eline geçti 1840'ta gerçeklestirilen halk ayaklanmasindan sonra yeniden Osmanli devletine baglandi 1920'de Fransizlar tarafindan isgal edildi Halk bu isgale karsi çiktiysa da Fransizlar onbinlerce insanin canina kiyarak ve büyük sehirleri bombalayarak halk ayaklanmalarini bastirdilar Ancak halkin isgal karsisindaki direnisi devam etti Fransizlar 1943'te Suriye'den çekilmek ve 1 Ocak 1944'te de bu ülkenin bagimsizligini tanimak zorunda kaldilar Ancak arkalarinda kendi elleriyle yetistirdikleri ve kurduklari sistemi ayakta tutacak bir bürokrat tabakasi biraktilar Bu bürokrat tabaka Fransiz isgalcilerin de çesitli oyunlariyla bagimsizlik sonrasinda ülke yönetimini ele aldi Suriye'nin bagimsizlik sonrasi ilk cumhurbaskani Türk asilli Sükri el-Kuvvetli'dir el-Kuvvetli yönetimine 1949 darbesiyle son verildi Bagimsizlik sonrasi Suriye bir darbeler ülkesi oldu 1949, 1954, 1961, 1962, 1963, 1966 ve 1970 yillarinda birbirinden farkli darbeler gerçeklestirildi 1949 darbesinden sonra Hüsni Zaim devlet baskanligini aldi Ondan sonra sirasiyla Sâmi Hinnavi, Edib Çiçekli, Hâsim Bey el-Attasi ve Sükri el-Kuvvetli cumhurbaskanligi yaptilar 1955-58 yillari arasinda Suriye ile Misir birleserek Birlesik Arap Cumhuriyeti'ni kurdular Bu dönemde Birlesik Arap Cumhuriyeti'nin devlet baskani o zamanki Misir cumhurbaskani Cemal Abdünnasir oldu Suriye - Misir birliginin bozulmasindan sonra Suriye cumhurbaskani Nazim el-Kudsi oldu 1963'te General Hafiz el-Emin'in öncülügünde gerçeklestirilen darbe Baas Partisi'nin iktidari ele almasini sagladi 1966'da gerçeklestirilen darbe ise Baas'in bagimsiz askeri kanadi için bir zafer oldu Bu darbeden sonra ülke yönetimini Nuruddin el-Attasi aldi 1967 Arap - israil Savasi esnasinda Suriye'nin hava kuvvetleri komutani ve savunma bakani olan nusayri asilli Hafiz Esed 1968'de bir darbe tesebbüsünde bulundu ama basarili olamadi Ancak Esed 23 Kasim 1970'te gerçeklestirdigi darbeyle yönetimi ele aldi Bu darbeden sonra Baas Partisi içindeki nusayriler digerlerini tasfiye etmeye basladilar Ülke 1970'ten buyana Hafiz Esed'in yönetimi altindadir Yönetime gelmesinden sonra Sovyetler Birligi'yle siki bir dostluk iliskisi içine giren Esed, dagilmasina kadar Sovyetler'den sürekli destek görmüstür Esed, izledigi politikada ABD ve Bati'nin çikarlarini gözetmeyi de ihmal etmedi Onun ABD'deki yahudi teskilatlariyla gizli iliskiler içinde olduguna dair bir belge Sudan'da çikan Kabas gazetesinin 1 Temmuz 1988 tarihli sayisinda yayinlandi



Suriye'de baasçilarin yönetimi ele geçirmeleriyle birlikte Müslümanlar üzerinde agir bir zulüm ve baski dönemi basladi Esed bu zulüm ve baskiyi daha da artirdi Onun döneminde çok sayida Müslüman zindanlara doldurularak her türlü iskenceye maruz birakildi

Esed'in gerçeklestirdigi en büyük cinayetlerden biri Hama katliamidir Hama islami hareketin en güçlü oldugu sehirlerden biridir Bu özelligi dolayisiyla bu sehir 1982'de büyük bir katliama sahit oldu Esed'in kardesi ve zamanin genelkurmay baskani Rif'at Esed, Subat 1982'de bir gece vakti Hama'ya havadan ve karadan saldiri düzenledi Saldiriya katilmak istemeyen askerlerin çogu aninda idam edildiler Bazilari da Müslümanlarin tarafina geçtiler Birkaç gün devam eden Hama katliaminda yaklasik kirk bin Müslüman sehit oldu Sehir adeta bir harabeye döndü

Dis problemleri: Filistin topraklarini isgali altinda tutan israil, 1967 savasinda Suriye'nin Golan tepelerini de isgal etmistir Suriye'nin israil'le bu isgalden kaynaklanan bir problemi bulunmaktadir Suriye Golan tepelerini israil'den geri istiyor Suriye'nin Türkiye'yle olan anlasmazliginin eksenini Hatay konusu olusturmaktadir Suriye bu sehir üzerinde hak iddia ediyor Suriye'nin Türkiye'yle olan bir diger problemi de Güneydogu Anadolu Projesi'nden kaynaklanmaktadir Bu projenin uygulamaya konmasiyla birlikte Suriye kendi topraklarini besleyen su kaynaklarinin azalacagi iddiasiyla su meselesini gündeme getirdi

iç problemleri: Suriye'nin en önemli iç sorunu ülkedeki islâmi cemaatlere yönelik baskidan kaynaklanmaktadir Bu baski dolayisiyla zaman zaman yönetimle islâmi cemaat mensuplari arasinda silahli çatismalar da oluyor Bir diger sorun ülkedeki Baas diktatörlügü yüzünden muhalif güçlerin çalismalarini yer altina kaydirmalarindan kaynaklanan sorundur

islami Hareket: Suriye islâmi yönden oldukça zengin bir mirasa sahiptir Geçmiste bu topraklarda pek çok Müslüman ilim adami yetismis ve ortaya koyduklari ilmi çalismalarla islâm dünyasina isik saçmislardir Suriye'de islâm'in rejime karsi mücadelesi 1941'de Dr Mustafa es-Sibai'yle basladi Sibai'nin Müslüman Kardesler cemaatinin kurucusu Hasan el-Benna ile çok yakin iliskileri oldu ve kendisi de bu cemaatin Suriye kolunu olusturdu Suriye'de Müslüman Kardesler cemaati olusturulmadan önce islâmi faaliyetler çesitli sosyal yardimlasma cemiyetleri vasitasiyla sürdürülüyordu Dr Sibai 1945 ve 1946 yillarinda yürüttügü faaliyetlerle bu cemiyetleri Müslüman Kardesler çatisi altinda topladi Suriye'deki Müslüman Kardesler'in su anki genel murakibi Muhammed Ebu'n-Nasr el-Beyanuni'dir



Bugün Suriye'deki islâmi mücadeleyi sürdüren cemaatlerin en büyügü Müslüman Kardesler cemaatidir Bunun yani sira selefiler de etkili durumdadirlar Ancak selefiler siyasi ve devlete yönelik çalismalardan çok itikadi ve ameli konulara agirlik vermektedirler

Suriye yönetimi islâmi Hareket'e agir bir baski uygulamaktadir Bu baski dolayisiyla çok sayida Müslüman vatanini terk etmek zorunda kalmistir Sadece Suudi Arabistan'da mülteci olarak yasayan Suriyeli sayisi bir milyonu bulmaktadir Suriye rejimi Müslüman Kardesler'den oldugu belirlenenlerin idamini gerektiren bir de kanun çikardi ve bu kanun halen yürürlüktedir

Ekonomi: Suriye ekonomisi daha çok tarim ve hayvanciliga dayanir Tarim ürünlerinden elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasiladaki payi % 27'dir Çalisan nüfusun % 26'si tarim alaninda is görmektedir Suriye ekonomisine önemli oranda katkisi olan petrol daha çok ABD sirketleri tarafindan çikarilmaktadir Dogal gazin da ülke ekonomisine katkisi vardir Petrol ve dogal gazin GSYH'daki payi % 14 oranindadir Ayrica fosfat, demir, asfaltit gibi madenler de çikarilmaktadir

Sanayi: Suriye'de hafif sanayinin bazi kollari gelistirilmistir En yaygin sanayi kollari sunlardir: Tekstil, konfeksiyon, deri islemeciligi (bu üç sektördeki sanayi kuruluslari tüm sanayinin % 30'unu olusturur), seker, gida, mesrubat ve sigara üretimi (bu sektörlerle ilgili kuruluslar sanayinin % 24'ünü olusturur), agaç isleri, mobilya, kâgit, kimyasal maddeler ve boya, dayanikli tüketim maddeleri, çimento ve diger insaat malzemeleri, madeni ve toprak esya, mekanik makine, büro malzemeleri ve elektrik malzemeleri imalati Sanayinin GSYH'daki payi % 6'dir Çalisan nüfusun yaklasik % 14'ü sanayi sektöründe is görmektedir