Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler - Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler

Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler - Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler
Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler - Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler

Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler
11 Özel İsim
Varlıklara tek tek verilmiş isimler*dir Başka bir deyişle özel isim bir tek varlığa verilmiş isimdir

• İnsanlara takılan isimler (Ali, Ayşe, Umut, Sevinç);
• Hayvanlara takı*lan isimler (Boncuk Kocabaş, Kılkuyruk);
• Kıta, ülke, bölge, kent, köy, kasaba, dağ, ova, yol, akarsu, yıldız ve yıldız kümeleri, ulus, dil isimleri (Asya, Afganistan, İç Anadolu, Konya, Kırkgöz, Ekinözü, Ağrı, Çukurova, İstiklal Caddesi, Ceyhan, Merih, Küçükayı, Türk, Türkçe);
• Her türlü kurum, kuruluş isimjeri (Türkiye Büyük Millet Meclisi, İstan*bul Üniversitesi, Yardımsevenler Derneği);
• Gazete, dergi, kitap isimleri (Cumhuriyet, Nokta, İnce Memed)

özel isim sayılır
Özel isimlerin ilk harfi büyük yazılır Birkaç söz*cükten oluşan isimlerde bağlaçlar dışında tüm sözcükler büyük harfle başlar Ayrıca özel isimlerin aldığı

• -i, -e, -de, -den (hal ekleri)
• -in, -i (tamlayan ve tamlanan ekler)
• -di, -miş, -se, -im, -sin, -dir (ek fiille)
• -le (bağlaç);
• -ler (çoğul eki) ekleri

kesme işaretiyle (') ayrılır:
Orhan'ı, Ankara'ya, Türkiye'de, Kapalıçarşı'dan, İstanbul'un iki yakası, Atatürk Türkiye'si, Ahmet'ti, Sivas'mış, Milli Eğitim Bakanlığı'ysa, Türk'üm, Mehmet'sin, Türki*ye Büyük Millet Meclisi'dir; Ali'yle, Suat' lar

12 Cins İsmi
Aynı türden varlıkların tümüne birden verilmiş isimlerdir Yanlış olarak "cins isim" biçiminde kullanılmaktadır Cins isimle*ri kendi türleri içinde yer alan tüm varlıkları kapsadıkları gibi o cins içindeki varlıkları tek tek de kapsar:

• Çocuk ağlıyor (bilinen, görülen bir çocuk)
• Çocuk ilgi bekler (tüm çocuklar)

Varlıkların Oluşlarına Göre İsimler
21 Somut İsim
Duyularımızla kavradığımız, uzayda bir yer kaplayan varlıklara verilen isimlerdir Bu yüzden somut isimlere "madde ismi" de denilmektedir
Okulun bulunduğu sokakta geçit yok
Okul, sokak, geçit sözcükleri birer somut isimdir

22 Soyut İsim
Duyularımızla değil düşünce ya da inanç yoluyla kavradığımız, uzayda bir yer kaplamayan varlıklara verilen bu isimlere "mana ismi" de denilmektedir
İnsanı, coşku, sevgi, umut ve dostluk ya*şatır
Coşku, sevgi, umut, dostluk sözcükleri bi*rer soyut isimdir

Varlıkların Sayılarına ve Bir Yerde Bulu*nuşlarına Göre İsimler
31 Tekil isim
Sayı bakımından bir tek varlığı anlatan isim biçimidir
Pazar taze ve ucuz sebze, meyve alabilece*ğimiz en uygun yerdir
Pazar, sebze, meyve, yer sözcükleri birer tekil isimdir

32 Çoğul isim
Sayı bakımından birden çok varlığı anlatan isim biçimidir Türkçe'de tekil isimler -ler (-lar) ekiyle çoğul duruma geti*rilir
Bahçeler, parklar kurumuş yapraklarla doldu
Bahçeler, parklar, yapraklar sözcükleri bi*rer çoğul isimdir

33 Topluluk ismi
Biçimce tekil olmalarına karşılık aynı türden varlıkların yer aldığı topluluğu anlatan isimlerdir
Bir alayda tabur, bölük ve takım gibi birimler bulunur
Alay, tabur, bölük, takım sözcükleri birer topluluk ismidir