Alaşım Nedir? Alaşım Ne Demek? Alaşım Neye Denir? Alaşım Hakkında Bilgi

Alaşım Nedir? Alaşım Ne Demek? Alaşım Neye Denir? Alaşım Hakkında Bilgi
Alaşım Nedir? Alaşım Ne Demek? Alaşım Neye Denir? Alaşım Hakkında Bilgi

Alaşımlar hakkında bilgi arıyorum bana alaşımlarla ilgili bilgiler verebilirmisiniz

Alaşım Nedir? Alaşımlar Hakkında

Alaşım
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Alaşım, bir metal elementin başka metaller ya da herhangi başka elementler ile homojen karışımıdır İki veya birkaç maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karışıma alaşım denir
Alaşımlar karışımdaki metallerin özelliklerinden farklı özellikler gösterirler En bilinen alaşımlara; tunç (bakır-kalay), pirinç (bakır-çinko), lehim (kalay-kurşun) ve cıva alaşımları olan amalgamlar örnek verilebilir Alaşımlar, uygulamaların gerektirdiği fiziksel özelliklere sahip malzemeler üretilmesinde yaygın olarak kullanılır

Tarihçe
Tunç Çağı'ndan kalma çeşitli tunç aletler



Alaşımların tarihi milattan önce 4 bin yıllara kadar uzanmaktadır İran ve Mezopotamya bölgelerinde bulunan tunç (bronz) örnekleri bu zaman diliminde tarihlenmiştir Demirden daha sert olan tunç; silah, kesici ve delici aletler, mutfak aletleri, süs eşyaları vb yapımında günümüze değin kullanılagelmiştir
Yapılan arkeolojik çalışmalarda Çin'in Sincan bölgesinde MÖ 1000 yıllarına ve Hindistan'ın Merkez Ganj Vadisi ve Doğu Vindhyas bölgesinde MÖ 1800 yıllarına tarihlenen çelik buluntulara rastlanmıştır Sözkonusu buluntular çelik kullanımının en az 3000 yıllık bir tarihinin olduğunu belgelemektedir Tunça göre daha sert ve dayanıklı olan demir-karbon alaşımı çelik çeşitli araç gereç yapımında yaygın olarak kullanılmışdır

Alaşımların Üretim ve Kullanımı
Alaşımlar, uygulamaların gerektirdiği fiziksel özelliklere sahip malzemelerin üretilmesini sağlar Yüksek sıcaklıklar, aşınma, kimyasal etkiler, metal yorgunluğu vb gibi her türlü etkilere saf metallerin yetersiz kaldığı durumlarda, gerekli olan özellikleri sağlayan niteliklerde alaşımlar kullanılır Örneğin demirin sertliğinin yeterli olmadığı uygulamalarda, daha sert yapıdaki demir alaşımları olan çelikler kullanılır
Alaşımda cıva bulunursa malgama adını alır Cıva yalnız demir ve platin madenleriyle malgama yapmaz Madenlerin çeşitli özellikleri vardır Bazı madenler yumuşak yalnız başına kullanılamazlar Altın ve gümüş gibi Bazı madenler ise döküme elverişli değildirler Bakır gibi, bazıları kolayca aşınabilirler Bazıları dayanıklı veya dayanıksızdırlar Bazıları yüksek ve bazıları da alçak sıcaklıkta ergirler İşte madenlerin gösterdikleri bu çeşitli özelliklerden ötürü teknikte layıkıyla faydalanmak için ve daha elverişli olmalarını temin amacıyla alaşımlar yapıldı Mesela bakır döküme elverişli olmadığından bakırı kalayla birlikte eriterek tunç ve çinko ile eriterek pirinç alaşımları yapıldı Alaşımlar; kendisini meydana getiren madenlerin erime noktalarından daha aşağı derecede eridikleri için teknikte kullanılmaya elverişlidirler

Alaşımların Elde Edilmesi
Alaşımlar, birden fazla çeşitli maden parçaları eritilmek suretiyle elde edilir Madenlerin oksitlenmelerine engel olmak için kömür tozu ile örtülür ve toprak bir pota içerisinde eritilir Eğer madenlerden biri uçucu ise diğer maden erimekte iken diğeri ile karıştırılır Uçmadan meydana gelecek eksikliği tamamlamak için biraz fazla miktar maden konur
Çok miktarda alaşım elde etmek için reverber fırınlarında ergitilerek yapılır

Alaşımların Özellikleri
Alaşımlar, yoğun olup maden parlaklığında, ısı ve elektriği iletirler Bazıları beyazdır Fakat bakır ve altın gibi renkli madenler yeteri miktarda bulunursa alaşımlar renklidir
Genel olarak alaşımlar, kendini teşkil eden maddelerden daha sert, fakat daha az levha haline gelebilir ve dayanıklıdırlar Çok fazla levha ve yaprak haline gelebilen altın, antimon veya kurşun ile karıştırıldığı zaman sert ve kırılabilir
Bakırda, kalayla birleştiği zaman levha haline gelebilme özeliğini kaybeder
Alaşımlarda her iki metal, hem katı hem de sıvı halinde birbiri içerisinde ergimiştir
Metaller birbiri içerisinde erimezler Bu takdirde alelade bir karışım meydana gelmiştir Bu alaşım mikroskop altında iki çeşit kristal gösterir; Kurşun-Antimon alaşımı gibi
Alaşım kristali, her iki atom sayıları oranında ihtiva eder Sodyum malgaması, Bakır-Çinko alaşımı, Alüminyum-Bakır alaşımı, Demir- Karbon alaşımı gibi Fakat bu şekildeki alaşımlar teknik bakımdan kullanılmaya elverişli değildir Çünkü bunlar çok kırılıcıdır
Alaşımlar genellikle kendilerini meydana getiren metallerden daha az aktiftirler Örneğin, sodyum malgaması suyu daha yavaş ayrıştırır Halbuki sodyum suya çok kuvvetli etki yapar
Alaşımlar yapılarına giren az eriyebilen madenlerden daha fazla ve daha kolaylıkla eriyebilir Bir kısmı bu madenlerden en ziyade eriyebilen madenin erime derecesinden daha aşağı bir derecede erir Mesele kurşun 335 0C, bizmut 264 0C, kalay 228 0C eridiği halde Bi 8, Pb 5, Sn 3 kısımlardan ibaret olan alaşım 94,5 0C de erir (Darcet darse alaşımı)
Bakır ve kalay alaşımı zamanla dayanıklılığını kaybeder Bakır birçok alaşımların yapısına girer Kıymetli madenlerden gümüş ve altına sertlik verir Parlaklık ve renklerini bozmadan, inceliklerini korur

Kimyasal Özellikleri
Uçabilen bir madeni bulunan alaşımları ısı analiz eder Bundan altın ve gümüş elde etmekte faydalanılırAltın veya gümüş tozu önce cıva ile karıştırılırGüderiden süzülerek cıvanın fazlası çıkarılır ve sonra alaşım ısıtılarak uçabilen madde ayırt edilir Alaşımlar, alaşımları teşkil eden maddelerden daha az oksitlenebilen ve asitlerden daha az etkilenebilen karışımlardır
Genel olarak oksijen, alaşımlar üzerine etki eder Bu halde madenden biri bir asit oksidi, diğeri, bir baz oksidi yapar İşte bunun içindir ki kalay ve kurşun, antimon ve potasyumdan ibaret alaşımlar alevle yanar Bazı madenler kimyaca birleşmişler ve birtakım alaşımlar yapmışlardır
Mesela, Sodyum cıva malgaması, Bakır çinko, Alüminyum bakır, Demir karbon bileşikleridir Fakat bu alaşımların teknikte kullanılmaları elverişli değildir Çabuk kırılabilirler Bu alaşımlar belirli oranlar kanununa göre teşekkül etmişlerdir
Alaşımların mikroskopla incelenmelerine gelince; bir alaşımın parlak yüzeyi üstüne asitler veya bazı kimyasal ayıraçlar dökülürse alaşımda muhtelif renkler görülür Etkimeler birbirinden farklıdır Madenin cinsine göre çeşitli irili ufaklı çukurlar meydana gelir eski şekliyle karşılaştırılır Mikroskopta incelenir ve fotoğrafı alınır

Önemli Alaşımları Bulunan Elementler

Bakır (Cu)
Bakır, önemli alaşımların çoğunun bileşimine girer Değerli madenlerle karışarak , onlara, renk ve parlaklıklarını bozmaksızın sertlik ve ince kısımlarını bile koruma özelliği verir
Bronzlar (tunçlar); Bakır, kalay ile çok önemli olan tunçları teşkil eder Topların tuncu dayanıklılık bakımından önemlidir Çanların tuncu, top tuncuna göre kalayın daha çok oranda bulunduğu tunçtur Bu tunç kırılabilir, fakat çok tınlar
Bakır alüminyum ile çok sert bir tunç meydana getirir Silisli ve fosforlu tunçlar da vardır
Bakır, çinko ile pirinci oluşturur Çinko ve nikel ile de mayekor (taklit gümüşü) yapar

Çinko (Zn)
Çinko, daima alaşımları halinde kullanılır En önemli alaşımları pirinç, bronz ve beyaz metaldir Pirinç; çinko ve bakır alaşımı olup, alaşımda bu iki metalin oranları çok değişiktir Fakat en çok kullanılan tipinde bakır %60, çinko %40 oranında bulunur Bronz; Bakır ve kalay alaşımı olup, bir miktar çinko ilave edilir Beyaz metal; çinko bakır,alüminyum ve magnezyum metalleri karışımından ibaret bir alaşımdır Son zamanlarda, otomobil endüstrisinde karbüratör, yakıt pompası, radyatör, kapı kolları vb gibi parçaları yapmakta çok kullanılır
Çinkonun ikinci derecede önemli bir alaşımı Alman gümüşüdür (Yeni gümüş) Bileşimi; bakır, nikel ve çinko metallerinden ibarettir Alaşımın gümüşle ilgisi olmamasına rağmen, gümüşe benzediği için bu isim verilmiştir

Alüminyum
Alüminyum tunçları, ekonomi bakımından, elektrik fırınında 70 kg bakır ile 40 kg korenden veya boksitle kömür parçalarından oluşan karışım ısıtılarak yapılır; alümin Al2O3 indirgenir Karbon monoksit çıkar ve %14 alüminyumu bulunan bir alaşım elde edilir Bu alaşım yeter miktarda bakır ile beraber eritilirse, tunçtan daha çok dayanıklı alaşımlar elde edilir
Demirli alüminyum; işlemde bakır yerine font konularak, %90 demir ve %10 alüminyumu bulunan demirli alüminyum (Ferro-Alüminium) elde edilir Bu alaşım demir veya çeliği arıtmak için kullanılır 10 kısım alüminyum ve 90 kısım bakırdan ibaret alaşımlar alüminyum tuncunu yapar; bu alaşım altın parlaklığını ve demirin sağlamlığını haizdir Bu alaşım, 1 kg bakır ve 1 kg çinko ile beraber tekrar edilirse adi pirinçten daha sağlam ve daha sert alüminyum pirinci meydana gelir Alüminyum pirinci nikel ile beraber tekrar eritilirse, gayet dayanıklı ve kolaylıkla kalıba dökülebilir bir yeni alaşım meydana gelir 10 kısım kalay ve 100 kısım alüminyumdan ibaret alaşım, alüminyumun renk ve bir dereceye kadar hafifliğini korur Daha kolay ,işlenir Alüminyumu lehimler
Silimin: %86 alüminyum ve %14 silisyumdan ibarettir Bunlardan başka duralüminyum, magnalyum ve elektron alaşımları da vardır
Alüminyumun gümüş, altın ile olan alaşımları da ziynet yapmakta kullanılır

Kurşun (Pb)
Kurşun alaşımlarını yapmada maksat, sert, sert olduğu kadar esnek ve kırılmaya karşı dayanıklı, erime noktaları düşük bir metal karışımı elde etmektir Bunlar arasında en önemlileri;
Lehim; Erime noktası 182 oC olan bu alaşım %40 kurşun, %60 kalaydan oluşur
Kurşun-antimon alaşımı: Bileşimi: %13-25 kurşun, %75-87 antimondur Çok sert olup kırılganlıkları biraz fazladır Yüksek basınçlara dayanamazlar Bu kötü özelliği ortadan kaldırmak için karışıma bir miktar kalay ilave edilir Örnek; %73 kurşun, %15 antimon ve %12 kalaydan ibaret alaşımdan matbaa harfleri yapılır Sert ve basınca dayanıklıdır

En Önemli Alaşımlar
Bazı önemli alaşımlar şöyledir:

• Bakır alaşımları
  • Bakır + Kalay ® Tunç
  • Bakır + Çinko ® Pirinç
  • Bakır + Çinko + Nikel ® Mayakor
  • Bakır + Çinko + Kalay ® Teknik eserler tuncu
  • Bakır + Alüminyum ® Fen aygıtlarında, deniz valfleri, pervaneler, dümenler
• Altın, gümüş ve altın, bakır alaşımları
  • Altın + Gümüş ® Yeşil altın
  • Altın + Gümüş ® Solmuş yaprak altını
  • Altın + Gümüş ® Su yeşili altını
  • Altın + Gümüş + Bakır ® Roz altını
  • Altın + Gümüş + Bakır ® Sarı, çok beyaz, değerli İngiliz altını
• Kurşun alaşımları
  • Kurşun + Kalay ® Lehim
  • Kurşun + Arsenik ® Saçma ve mermi
  • Kurşun + Antimon + Kalay ® Matbaa harfleri
• Demir alaşımları
  • Krom + Demir ® Tel-silindir yatakları
  • Demir + Nikel ® Fen aletleri
  • Demir + Nikel ® Ampul teli
  • Demir + Molibden ® Yüksek hızlı dökümde
  • Demir + Volfram ® Parça dökümünde (tungsten çeliği)
  • Demirin fosforlu, karbonlu, silisyumlu, çelikleri de önemli alaşımlardandır

Alaşım Nedir? Alaşımlar Hakkında