Algoritma Nedir ? Algoritma Neye Denir? Algoritma Ne Demektir? Algoritma Örnekleri

Algoritma Nedir ? Algoritma Neye Denir? Algoritma Ne Demektir? Algoritma Örnekleri
Algoritma Nedir ? Algoritma Neye Denir? Algoritma Ne Demektir? Algoritma Örnekleri

Algoritma (Algorithm)

PROGRAM YAZMAK SÜRECİ

1 Problemin farkına varmak,
2 Problemi analiz etmek,
3 Çözüm yolları düşünmek,
4 İyi çözüm yolları seçip algoritma oluşturmak,
5 Akış diyagramı çizmek,
6 Uygun bir dilde kodlamak,
7 Programı test etmek,
8 Programı dağıtmak

ALGORİTMA NEDİR?
(Adım adım işlem basamaklarının yazılmasıdır)

Programlamaya Giriş

Program : Belirli bir problemi çözmek için bir bilgisayar dili kullanılarak yazılmış deyimler dizisi
Önceki bölümde bir problemin çözümü ile ilgili teknikler sunmuştuk Bir problemi bilgisayar ile çözmek için geliştireceğimiz programın yazımında izleyeceğimiz adımlar:

i) Problemin ne olduğunu kavra Çözüm için gereksinimleri belirle
ii) Problemin girdilerini, çıktılarını ve diğer kısıtlama ve gereksinimleri belirle ( bilgilerin giriş ve çıkış biçimlerinin nasıl olacağına kadar)
iii) Problemin çözümünü veren algoritmayı yaz
iv) Algoritmayı bir programla dili ile yaz
v) Programın doğru çalışıp çalışmadığını test et Bu testi değişik veriler (girdiler) için tekrarla

Problem Çözme ve Algoritmalar

11 Problem Çözme
Problem çözmede, soruna hemen girişmek yerine, dikkatli ve sistematik yaklaşım ilke olmalıdır Problem iyice anlaşılmalı ve mümkün olduğu kadar küçük parçalara ayırılmaladır
Descartes tarafından "Discourse on Method" isimli kitabında anlatılan problem çözme teknikleri;[2]

1 Doğruluğu kesin olarak kanıtlanmadıkça, hiçbir şeyi doğru olarak kabul etmeyin; tahmin ve önyargılardan kaçının
2 Karşılaştığınız her güçlüğü mümkün olduğu kadar çok parçaya bölün
3 Düzenli bir biçimde düşünün; anlaşılması en kolay olan şeylerle başlayıp yavaş yavaş daha zor ve karmaşık olanlara doğru ilerleyiniz
4 Olaya bakışınız çok genel, hazırladığınız ayrıntılı liste ise hiçbir şeyi dışarıda bırakmayacak kadar kusursuz ve eksiksiz olsun

12 Algoritmalar
Belirli bir görevi yerine getiren sonlu sayıdaki işlemler dizisidir
İS 9yy da İranlı Musaoğlu Horzumlu Mehmet
(Alharezmi adını araplar takmıştır) problemlerin çözümü için genel kurallar oluşturdu Algoritma Alharezmi'nin Latince okunuşu
Her algoritma aşağıdaki kriterleri sağlamalıdır
1 Girdi: Sıfır veya daha fazla değer dışarıdan verilmeli
2 Çıktı: En azından bir değer üretilmeli
3 Açıklık: Her işlem (komut) açık olmalı ve farklı anlamlar içermemeli
4 Sonluluk: Her türlü olasılık için algoritma sonlu adımda bitmeli
5 Etkinlik: Her komut kişinin kalem ve kağıt ile yürütebileceği kadar basit olmalıdır
Not: Bir program için 4 özellik geçerli değil işletim sistemleri gibi program sonsuza dek çalışırlar

Örnek: İki sayının toplamını yazan algoritmayı yazınız

Çözüm: Adım 1 --> İlk sayıyı oku, Sembolik olarak A1 S1=?
Adım 2 --> İkinci sayıyı oku A2 S2=?
Adım 3 --> Sayıları topla A3 T S1+S2
Adım 4 --> Sonucu görüntüle A4 T'yi göster

1Soru : Kullanıcının girdiği iki sayının karelerinin toplamını görüntüleyen algoritmayı yazınız
Çözüm
A0 --> Başla
A1 --> Sayaç=0 (Sayaç'ın ilk sayısı 0 olarak başlar)
A2 --> Sayı=? : TßT+Sayı (Sayıyı giriniz T'ye sayıyı ekle veT'yi göster)
A3 --> Sayaç=Sayaç+1 (Sayaç'a bir ekle ve sayacı göster)
A4 --> Sayaç<4 ise A2'ye git (Eğer sayaç 4'ten küçükse Adım 2'ye git)
A5 --> O=T/4 (Ortalama için T değerini 4'e böl)
A6 --> O'yu göster (Ortalamayı göster)
A7 --> Dur

2Soru : 20'den 50'ye kadar olan sayıların toplamını bulan algoritma yazınız BAŞLA
Çözüm A0 --> Başla
A1 --> S=20 : T=0 (Sayı 20 T değeri 0 ile başla)
A2 --> TßT+S (T'ye sayıyı ekle T'yi göster)
A3 --> S=S+1 (Sayıyı bir artır)
A4 --> S<50 ise A2'ye git (Eğer sayı 50'den küçük ise Adım 2'ye git)
A5 --> T'yi göster (T'nin değerini göster)
A6 --> Dur Akış Şeması à

3Soru : 30 ile 90 arasındaki çift sayıların toplamını bulan algoritma yazınız
Çözüm:
A0 --> Başla
A1 --> S=0 : T=0 (Sayı 0, Toplam değeri 0 olsun)
A2 --> S=S+1 (Sayıyı bir artır, sayıyı göster)
A3 --> T=T+2S+28 (28 sayısına çift sayı olması için sayıyı 2 ile çarp ve toplama ekle, toplamı göster)
A4 --> 2S+28<90 ise git A2 (Eğer Çift sayı 90 değerinden küçük ise Adım 2'ye git)
A5 --> O=T/S (Toplam değeri sayıya böl ve ortalamayı bul)
A6 --> O'yu yaz (Ortalamayı göster)
A7 --> Dur

4Soru : Klavyeden girilen 10 adet sayıdan çift sayıların toplamının tek sayıların toplamına oranını bulan algoritma yazınız
Çözüm:
A0 --> Başla
A1 --> S=0 : T=0 : Ç=0 (Sayı, tek ve çift sayılar 0 değerini alsın)
A2 --> Sayı? (Sayıyı giriniz)
A3 --> (-1)sayı=1 ise Ç=Ç+Sayı (Eğer -1'in sayı üssü 1 sayısına eşitse sayıyı çift sayıya ekle ve çift sayıyı bul)
A4 --> (-1)sayı=+1 ise T=T+Sayı (Eğer -1'in sayı üssü +1 sayısına eşitse sayıyı tek sayıya ekle ve tek sayıyı bul)
A5 --> S=S+1 (Sayaça 1 ekle ve sayacı göster)
A6 --> S<10 ise A2'ye git (Eğer Sayaç 10'dan küçük ise Adım 2'ye git)
A7 --> V ß Ç/T (Çift sayıların toplamını tek sayıların toplamına böl)
A8 --> V'yi göster (Bölme sonucunu göster)
A9 --> Dur

5Soru : Klavyeden girilen iki sayıdan en büyüğünü bulup gösteren algoritmayı yazınız
Çözüm :
A0 --> Başla
A1 --> S1=? : S2=? (İlk sayıyı gir ; ;İkinci sayıyı gir)
A2 --> S1>S2 ise git A4 (Sayı 1 sayı 2'den küçükse Adım 4'e git)
A3 --> S2>S1 ise git A5 (Sayı 2 sayı 1'den küçükse Adım 5'e git)
A4 --> S1'i göster git A6 (sayı 1 değerini göster ve işlemi durdur)
A5 --> S2'yi göster (Sayı 2 değerini göster)
A6 --> Dur

6Soru : Klavyeden girilen üç sayıdan en büyüğünü bulup gösteren algoritmayı yazınız
Çözüm :
A0 --> Başla : EB=-¥ : S=0 (Başla olabilecek EB:en küçük sayı olsun, Sayı 0 olsun)
A1 --> Sayı? (Sayıyı giriniz)
A2 --> Sayı>EB ise EB=Sayı (Eğer Sayı EB'den küçükse EB sayıyla aynı değeri alsın)
A3 --> S=S+1 (Sayaca 1 ekle ve sayacı göster)
A4 --> S<3 ise git A1 (Eğer sayac 3'ten küçükse adım 1'e git)
A5 --> EB'yi göster (En büyük sayıyı göster)
A6 --> Dur

Örnek 121 : 1'den 100'e kadar olan sayıların toplamını veren algoritma
1 Toplam T, sayılar da i diye çağırılsın
2 Başlangıçta T'nin değeri 0 ve i'nin değeri 1 olsun
3 i'nin değerini T'ye ekle
4 i'nin değerini 1 arttır
5 Eğer i'nin değeri 100'den büyük değil ise 3 adıma git
6 T'nin değerini yaz

Algoritmaların yazım dili değişik olabilir Günlük konuşma diline yakın bir dil olabileceği gibi simgelere dayalı da olabilir Akış şeması eskiden beri kullanıla gelen bir yapıdır Algoritmayı yazarken farklı anlamlar taşıyan değişik şekildeki kutulardan yararlanılır Yine aynı amaç için kullanılan programlama diline yakın bir (sözde kod = pseudo code) dil , bu kendimize özgü de olabilir, kullanılabilir

Aynı algoritmayı aşağıdaki gibi yazabiliriz
1 T=0 ve i=0
2 i'nin değerini T'ye ekle
3 i'yi 1 arttır
4 i<101 ise 2adıma git
5 T'nin değerini yaz

Algoritmayı bir de akış şeması ile gerçekleyelim

T=0
İ=0

İ'nin Değrini T'ye ekle

İ'yi bir arttır

İ<101

T'yi yaz

Örnek 122 : ax2+bx+c=0 tipi bir denklemin köklerini veren algoritma
Girdi : a, b ve c katsayıları Çıktı : denklemin kökleri
1 a, b ve c katsayılarını al
2 D = b2-4ac değerini hesapla
3 D<0 ise gerçel kök yok 7 adıma git
4
5
6 değerlerini yaz
7 Dur
Döngü Gösterimi
Tekrarlanan adımlar
n Koşul sağlandığı sürece
n1
n2 tekrarlanan adımlar
n3

Örnek 123 : İki tamsayının çarpma işlemini sadece toplama işlemi kullanarak gerçekleyin
Girdi : iki tamsayı
Çıktı : sayıların çarpımı
1 a ve b sayılarını oku
2 c =0
3 b>0 olduğu sürece tekrarla
31 c=c + a
32 b = b-1
4 c değerini yaz ve dur

Örnek 124 : Bir tamsayının faktoriyelini hesaplayınız
Girdi : Bir tamsayı
Çıktı : sayının faktoriyel
İlgili formul: Faktoriyel(n)=1*2**n
1 n değerini oku
2 F=1
3 n >1 olduğu sürece tekrarla
31 F=F*n
32 n= n-1
4 F değerini yaz

Örnek 125 : İki tamsayının bölme işlemini sadece çıkarma işlemi kullanarak gerçekleyin Bölüm ve kalanın ne olduğu bulunacak
1 a ve b değerlerini oku
2 m=0
3 a>=b olduğu sürece tekrarla
31 a=a-b
32 m = m + 1
4 kalan a ve bölüm m 'yi yaz

Örnek 126 : 100 tane sayıyı okuyup, ortalamasını bul
1 T=0, i=0
2 i<101 olduğu sürece tekrarla
21 m değerini oku
22 T = T + m
23 i = i + 1
3 T = T / 100
4 Ortalama T 'yi yaz
5 Dur

Örnek 127 : Bir sınava giren öğrencilerin not ortalamasının hesaplanması
1 Tüm sınav kağıtlarını inceleyip notların toplamını hesapla
2 Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hesapla
3 Ortalamayı yaz

1 Notların toplamını ve incelenen sınav kağıdı sayısını sıfır kabul et
2 Sıradaki sınav kağıdının notunu notların toplamına ekle
3 İncelenen sınav kağıdı sayısını Bir arttır
4 İncelenecek sınav kağıdı var ise 2 Adıma git
5 Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hasapla
6 Ortalamayı yaz

1 Notların toplamını ve incelenen sınav kağıdı sayısını sıfır kabul et
2 Her bir sınav kağıdı için
3 1 Sıradaki sınav kağıdının notunu notların toplamına ekle
4 2 İncelenen sınav kağıdı sayısını bir arttır
5 Ortalamayı notların toplamını incelenen sınav kağıdına bölerek hesapla
6 Ortalamayı yaz

Koşul Gösterimi

n Koşul doğru ise
nD1
nD2 doğru olduğunda işlenen adımlar
nD3
aksi halde
nY1
nY2 yanlış olduğunda işlenen adımlar
nY3

Kök bulma örneğinde 3 Adımı tekrar yazarsak
3 D>=0 ise
3D1
3D2
aksi halde
3Y1 Reel kök yoktur

Sorular:
* Girilen üç sayıdan en büyüğünü bulan algoritmayı yazınız
* Tamsayılarda üs alma işlemini gerçekleştiren algoritmayı yazınız ( ab )
* 1-100 arasında tutulan bir sayıyı tahmin eden algoritmayı yazınız

Örnek 128 : Aracın otopark ücretinin hesaplanması Araçların en fazla 24 saat kaldığını varsayın
0 - 2 saat 150 bin
2 - 8 saat 300 bin
8-24 saat 500 bin

1 Aracın kaç saat kaldığını öğren ( t olsun )
2 t <= 2 ise
2D1 ücret = 150 bin
Aksi halde
2Y1 t<=8 ise
2Y1D1 ücret = 300 bin
Aksi halde
2Y1Y1 ücret = 500 bin
3 ücreti yaz
4 Dur

Örnek 129: Sınavdaki en büyük notun bulan algoritma

1 En büyük = ilk sınav kağıdındaki not (ya da olabilecek en düşük değer kabul edilebilir)
2 İncelenecek sınav kağıdı var ise
3 1 Sınav kağıdındaki not > En büyük ise En büyük = Sınav kağıdındaki not
4 En büyük değerini yaz
5 Dur

Algoritmanın yazımı daha simgesel olabilir Ni i Öğrencinin notu olsun

1 EB = N1
2 i = 2
3 İncelenecek sınav kağıdı var ise
4 1 Ni>EB => EB = Ni
5 2 i = i + 1

6 EB' yi yaz
7 Dur

Örnek 1210 : Programın C dili ile yazılıp çalışır hale getirilmesi

1 Programı bilgisayara gir
2 Kaynak dosya olarak kaydet
3 Kaynak dosyayı derle ( compile)
4 Derleme sonucunda hata var ise
5 1 Hataları düzelt
6 2 3 Adıma git
7 Oluşan amaç dosyasına diğer dosyaları bağla (link)
8 Bağlama sonucunda hata var ise
9 1 Hataları düzelt
10 2 Hatalar kaynak dosya ile ilgili ise 2 adıma aksi halde 5 adıma git
11 Program çalıştırılmaya hazır

Algoritma bir problemin çözümünde izlenecek yol anlamına gelir Tüm programlama dillerinin temeli algoritmaya dayanmaktadır Algoritma bilmeden gerçek manada bir programcı olamazsınız Bunu yaparken 3 temel bileşenimiz vardır Biz problemleri çözerken bu basamakları takip edicez

1 Değişkenler
2 Algoritma
3 Akış Diyagramı

Bununla ilgili küçük bir örnek verelim: Örneğin klavyeden girilen iki sayının toplamını bulan ve sonucu ekrana yazdıran programın algoritması ve akış diyagramı istenseydi

1 Değişkenler

birinci sayı: x
ikinci sayı :y
iki sayının toplamı:toplam

2Algoritma

Adım 1 :Başla
Adım 2:Birinci sayıyı oku ve x değişkenine aktar
Adım 3:ikinci sayıyı oku ve y değişkenine aktar
Adım 4:x ve y sayılarını topla sonucu toplam değişkenine aktar
Adım 5:Toplam değerini ekrana yazdır
Adım 6:Dur

3Akış Diyagramı



algo1

Yukarıdaki örnekte basit bir problemin nasıl çözüleceği anlatılmıştır:
Burada değişkenler dışarıdan girilen ve bizim oluşturduğumuz değerleri tutan elemanlardır
Algoritma ise problemin çözümünün adımlar halinde oluşturulmasıdır
Akış Diyagramı (Flowing Diagram) ise çözümün şekiller ile tasviridir