Karbonhidratlar Nedir? Karbonhidrat Çeşitleri - Karbonhidratların Görevleri Nelerdir?

Karbonhidratlar Nedir? Karbonhidrat Çeşitleri - Karbonhidratların Görevleri Nelerdir?
Karbonhidratlar Nedir? Karbonhidrat Çeşitleri - Karbonhidratların Görevleri Nelerdir?

Karbonhidratlar nedir? Çeşitleri ve görevleri nelerdir?

Karbonhidrat, hem canlının yapısına katılan hem de enerji sağlayan karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşan organik bileşiklerin genel adıdır Aktif aldehit veya keton grubuna sahip polihidroksi alkoller veya hidroliz edildiklerinde bu maddeleri veren bileşikler olarak tanımlanabilir Bütün canlı hücrelerde bulunur Doğada genellikle büyük moleküller halindedir Vücuda alınan bu büyük moleküllerin hücrelere iletilmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun molekül büyüklüğüne kadar parçalanması gerekir

Karbonhidratlar organizmada öncelikli olarak enerji elde etmede kullanılırlar 1 gr karbonhidrattan 41 kalorilik enerji elde edilir Karbonhidratlar enerji elde etmenin yanında hücre zarının, nükleik asitlerin, organik moleküllerin de yapısına katılırlar Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomu bulundururlar Yeşil bitkiler atmosferdeki karbondioksiti köklerinden aldıkları suyla birleştirerek glikozu oluştururlar

CO2+H2O GLIKOZ +O2

Karbonhidratlar şeker ve şekerli yiyecekler ile ekmek, Makarna, patates ve tahıllarda bulunur Karbonhidratların en küçük yapıtaşı glikozdur Çok sayıda glikoz molekülü farklı şekillerde biraraya gelerek nişasta, selüloz veya glikojeni oluştururlar

Karbonhidratların sindirimi

Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar Ağızdaki tükürük bezlerinin salgıladığı Pityalin(Amilaz) enzimi sayesinde kimyasal sindirim başlar Aynı zamanda ağızda dişlerimiz sayesinde mekanik sindirim de başlamış olur Vücudumuzda karbonhidratların kimyasal sindirimi ince bağırsakta pankreas tarafından salgılanan pankreas öz suyu sayesinde biter Sindirim ağızda başlayarak kalın bağırsakta son bulur

Karbonhidrat çeşitleri

Glikoz

En basit şeker olarak bilinen glikoz bitkide fotosentez olayı sonucunda oluşur Glikozun fazlası bitkilerde nişasta, hayvanlarda glikojene dönüştürülerek depolanır

Nişasta

Yalnızca bitkide depo besin maddesi olarak görülür Çok sayıda glikoz molekülünün bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır Arpa, buğday, patates gibi besinlerde görülür Suda erimezler Hücre zarındaki porlardan geçemeyecek kadar büyük moleküllerdir Hayvanlar nişastayı sindirim olayı ile glikoza dönüştürerek kullanırlar Nişastanın ayıracı iyot çözeltisidir Nişasta iyot çözeltisi ile mavi-mor renge dönüşür

Selüloz

Bitkı, mantar ve bakteri hücrelerinde hücre zarının dışında bulunan hücre çeperi selülozdan oluşur Selüloz hayvan hücrelerinde bulunmaz Aynı zamanda hayvanlarda selülozun sindirimi yapılamaz Sadece geviş getiren memelilerin bağırsaklarında bulunan bakteriler selülozu sindirebilirler

Glikojen
Hayvan hücrelerinde ve mantar hücrelerinde fazla glikozun depo şekli glikojendir Bitkilerde glikojen bulunmaz Hayvanlarda glikozun fazlası kas ve karaciğerde glikojen şeklinde depolanır Kandaki glikoz seviyesi düştüğünde ise glikojen glikoza dönüşerek kana geçer