![]() |
Doğal Afetler Hangi Sıklıklta Oluyor? Doğal Afetler Hangi Sıklıkta Meydana Gelir? |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Doğal Afetler Hangi Sıklıklta Oluyor? Doğal Afetler Hangi Sıklıkta Meydana Gelir?Doğal Afetler Hangi Sıklıklta Oluyor? Doğal Afetler Hangi Sıklıkta Meydana Gelir? Doğal Afetler Hangi Sıklıklta Oluyor? Doğal Afetler Hangi Sıklıkta Meydana Gelir? DOĞAL AFETLER Oluşumları tabiat olaylarına dayanan afetlerdir ![]() ![]() ![]() ![]() DEPREMLER Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayı ![]() Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve güvenle ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapılarında hasar görüp, can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir doğa olayıdır ![]() Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına "Sismoloji" denir DEPREM TÜRLERİ Depremler oluş nedenlerine göre değişik türlerde olabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() DEPREMLERİN ÖLÇÜMÜ Sismologlar depremi çıplak gözle ve doğrudan gözlemleyemediklerinden bazı sayısal verileri veya çeşitli ölçümleri esas alarak depremleri analiz ederler ![]() ![]() ![]() DEPREMLERİN BOYUTLARI VE OLUŞUM SIKLIĞI Dünyanın pek çok bölgesinde her gün küçük depremler olmaktadır, hatta ABD'deki Alaska ve California'da, Endonezya'da veya Japonya'da bir gün içinde birden çok sayıda deprem olmaktadır ![]() ![]() • Her yıl 3,7 veya daha büyük bir deprem • Her 10 yılda bir 4,7 veya daha büyük bir deprem • Her yüz yılda bir 5,6 veya daha büyük bir deprem Dünyadaki depremlerin %90'ı ve büyük depremlerin ise yaklaşık %80'i Pasifik Bölgesi'nde meydana gelmektedir ![]() DEPREMİN ETKİLERİ • Camlar kırılabilir • Binalar çökebilir • Yangınlar çıkabilir • Tsunamiler görülebilir • Heyelanlar görülebilir • Salgın hastalıklar görülebilir • Temel gıda maddelerinin ve temel ihtiyaçların temininde zorluklar yaşanabilir Ruhsal ve psikojik zarar görebilir SEL Sel, bir bölgede toprağı belirli bir süre için tamamen veya kısmen su altında bırakan; ani, büyük ve düzensiz su akıntılarına verilen isimdir ![]() ![]() SEL´İN SEBEPLERİ İnsanlar tarih öncesi çağlardan beri yaşamak için hep nehir kıyılarını ve deniz kenarlarını tercih etmiştirler, çünkü suya yakın olmak demek aynı zamanda kolay ulaşım, daha yumuşak bir iklim ve daha verimli topraklar demekti ![]() ![]() HEYELAN Heyelan ya da Toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir ![]() Heyelan aynı zamanda toprak kaymasıdır ![]() ![]() ![]() KURAKLIK Bir bölgede nem miktarındaki geçici dengesizliğin o bölgedeki su kıtlığı ile ilişkisi olarak kabaca tanımladığımız kuraklık doğal bir iklim olayıdır ve herhangi bir zamanda herhangi bir yerde meydana gelebilir ![]() ![]() ![]() ![]() Kuraklık yalnızca fiziksel bir olay veya bir doğa olayı olarak görülmemelidir ![]() ![]() Uzun süreli kuru hava nem azlığı yaratarak bitki, orman ve su kaynaklarında azalmaya sebep olur ve neticede, ciddi çevresel, ekonomik ve sosyal problemlerin ortaya çıkar KURAKLIK TİPLERİ Meteorolojik kuraklık Tarımsal kuraklık Hidrolojik kuraklık KURAKLIĞIN ETKİLERİ 1 ![]() Üründe kayıp Süt ve çiftlik hayvanları kaybı Kereste üretiminde kayıplar Ulusal büyümede kayıp, ekonomik gelişmede gecikme Yiyecek üretiminde düşüş-Yiyecek stoklarının azalması Çiftçi gelirlerinde kayıplar Eğlence iş alanlarında kayıplar Tarımsal üretimin direk bağlı olduğu endüstrilerde kayıplar Üretimdeki düşüşe bağlı işsizlik Hükümetlerin vergi gelirinde kayıplar 2 ![]() Topraktaki su ve rüzgâr erozyonu Bitki alanlarına zarar Suyun kalitesine zarar Hayvan kalitesine etki Hayvan doğal yaşamlarına etki 3 ![]() Yiyecek kıtlığı Yoksullukta artış Göç Sosyal huzursuzluk Kırsal alanlardaki yaşam seviyesinde düşüş ORMAN YANGINI Ormanda bulunan ot, ibre, yaprak, kütük gibi yanıcı maddelerin tutuşarak ormandaki yaşam birliği içindeki canlı-cansız tüm varlıkları yok eden, serbestçe yayılma ve büyüme eğilimi gösteren yangınlara orman yangını denir ![]() Orman yangınının oluşabilmesinin üç şartı (Yangın üçgeni) 1-Yanıcı madde(yeterli miktarda varsa) 2-Oksijen(% 15’ten fazla olması gerekir) 3-Tutuşma sıcaklığı(260–400 C derece) Rüzgâr; havanın yatay hareketidir ![]() ![]() ![]() ![]() • Yanıcı maddelerin kurumasını hızlandırır ![]() • Oksijeni arttırır ![]() • Alevleri yanıcı maddelere doğru eğer ![]() • Yangının yayılma ve ilerleme yönüne etki eder ![]() • Yanan parçaları taşır, kıvılcım atmayı sağlayarak yangının büyümesine etki eder Orman yangınlarının çıkış nedenleri Ülkemizde ve buna paralel olarak Karabük’te çıkan orman yangınları irdelendiğinde, yangınların % 99 unun insanların sebep olduğu faktörlerden çıktığı anlaşılmaktadır ![]() Bunlar; 1-İhmal ve dikkatsizlik (piknik ateşi, çoban ateşi, avcı ateşi, anız yakma, iyice söndürülmeden atılan sigaralar, enerji nakil hatları vb ![]() 2-Kasıt (tarla açmak, sabotaj, terör vb ![]() 3-Kaza İnsan unsurlu olmayan yangın nedeni ise bir doğa olayı olan yıldırımdır ![]() Çok sıcak ve kurak iklimlerde cam kırıklarının da mercek görevi görerek yangınlara sebebiyet verdiği kayıtlara geçmiştir ![]() TSUNAMİ Tsunami okyanus ya da denizlerin tabanında oluşan deprem, volkan patlaması ve bunlara bağlı taban çökmesi, zemin kaymaları gibi tektonik olaylar sonucu denize geçen enerji nedeniyle oluşan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder ![]() Tsunami ilk oluştuğunda tek bir dalgadır ancak kısa bir süre içerisinde üç ya da beş dalgaya dönüşerek çevreye yayılmaya başlar ![]() ![]() ![]() ![]() HORTUM Hortum, kümülüs bulutları ile bağlantılı olarak silindir şeklinde dönerek gezen bir rüzgâr türüdür ![]() ![]() ![]() Bir denizin ya da gölün üzerinde meydana gelen bir hortum, yerden emdiği sular ile bir "Su hortumu" oluşturur ![]() BİR HORTUMUN OLUŞMASI Bir hortumun meydana gelmesi çok karmaşıktır ve hala tatmin edici bir bilimsel açıklama ortaya sürülememiştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ÇIĞ Çığ, farklı nedenlerden dağdan aşağıya kayan büyük bir kar miktarıdır ![]() ![]() ÇIĞIN OLUŞUMUNDA ETKİ EDEN FAKTÖRLER • ![]() ![]() ![]() ![]() • Taze kar: Taze kar tabakası ne kadar kalınsa, çığ tehlikesi o kadar büyüktür ![]() ![]() • Fırtına: Kar fırtınası olduğunda, kar tanecikleri dönerek uçuşur ve rüzgârsız sırtlarda birikir ![]() ![]() • Kar tabakası: Karın tabaka halinde kaydığı yerlerden uzak durmak gerekir ![]() ![]() Isı: Kar yağışından sonra ısı birden düşerse, yeni kar tabakası alttakine iyi işleyemez ![]() ![]() ÇIĞ TİPLERİ Kopma şeklini esas alan bir kıstasa göre Gevşek Kar Çığı ve Kar Dilimi Çığı olmak üzere iki türe ayrılır ![]() ![]() ![]() 1 ![]() Kar örtüsü içindeki zayıf tabaka yüzeyde veya yüzeye yakın bir yerde oluştuğunda gevşek kar çığı meydana gelir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() Zayıf kar tabakası, güçlü bir tabakanın hemen altında oluştuğunda kar dilimi çığları meydana gelir ![]() ![]() ![]() YANARDAĞ Bir yanardağ (ya da volkan), magmanın (dünyanın iç tabakalarında bulunan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla ergimiş ya da erimiş kayalar), yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir YANARDAĞ TÜRLERİ Yanardağların sınıflandırılması, yanardağın şeklini etkileyen püskürtünün türüne göre yapılabilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YANARDAĞIN ETKİNLİKLERİ Yanardağların püskürmeleri ve volkanik etkinlikler farklılık gösterir • Freatik (buhar) püskürmeleri • Yüksek silika içerikli lavın patlamalı püskürmeleri (ör ![]() • Düşük silika içerikli lavın dökülmeli püskürmeleri (ör ![]() • Piroklastik akıntılar • Laharlar (döküntü akıntıları) • Karbondioksit çıkışı Tüm bu yanardağ etkinlikleri insanlara zarar verebilir ![]() Yanardağ etkinlikleri genellikle depremler, sıcak su kaynakları, çamur kazanları ve gayzerler gibi yer etkinlikleriyle beraber görülürler ![]() ![]() YILDIRIM Havanın iyi bir iletken olmaması bünyesinde elektrik yükleri bulunduran bulutları oluşturur ![]() ![]() ![]() ![]() Bulutla yer arasındaki potansiyel farkı arttıkça aradaki havanın da delinmesi kolaylaşır ve belli bir değerden sonra havanın delinmesiyle oluşan iletken kanal boyunca buluttan toprağa veya topraktan buluta elektriksel boşalma başlar ![]() ![]() DOLU Dolu,çapları 5-50mm ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() SİS Sis yeryüzündeki yatay dönüş mesafesini 1km’nin altına düşüren meteolojik bir olaydır ![]() ![]() ![]() Sis çeşitleri Radyasyon sisi Adveksiyon (Yatay hava hareketi) Sisi Oroğrafik (Yer şekili) Sis Cephe sisleri KASIRGA Büyük çaplı ve çok şiddetli Beufort ölçeğine göre saatte 75 milden fazla hızla ve dönerek esen tropik rüzgâr ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kasırgalar, mahallî fırtınalar kadar şiddetli sayılmazlar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() BORA Ansızın ortaya çıkan, çoğunlukla ardından yağmur getiren geçici ve sert rüzgâr ![]() TAYFUN Büyük okyanus’un batısında ve Çin denizi’nde görülen şiddetli kasırga, tropikal siklon ![]() TORNADO Tornadolar, ortaya çıktıkları enlemler bakımından bazı ortak noktalara bağlıdır(hava kararsızlığı, harekete geçirici bir etmenin varlığı) ![]() ![]() ![]() ![]() Çok büyük zararlara yol açan tornadolar, tam geçiş yerlerinde gerçek bir yıkıma neden olabilirler(birkaç yüz metre genişliğinde ve onlarca kilometre uzunluğunda) ![]() Tornadolar, Mississippi ovalarını kırıp geçirir; buralarda bazen bir günde 1000’den fazla can kaybının olduğu görülmüştür ![]() KÜRESEL ISINMA 200 MİLYON İNSAN EVSİZ KALACAK Küresel ısınma engellenmezse, kıyı kentleri haritadan silinecek ![]() ![]() ![]() Dünyanın ortalama ısısı geçtiğimiz 100 yıl içinde 0 ![]() ![]() Mucizevî bir şekilde, insanoğlu bugün atmosferi kirletmeyi durdursa bile ortalama ısı önümüzdeki 100 yılda da 1,2 derece artacak ![]() ![]() ![]() ORTADOĞU’DA SU İÇİN SAVAŞLAR ÇIKACAK Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon’un raporuna göre,2020yılından itibaren dünyada su ve enerji kıtlığı baş gösterecek ![]() Avrupa’daki Venedik gibi kıyı kentleri su altında kalacak ![]() ![]() NOT: Dünyada deniz seviyesinin 1metre altında 100 milyon insan yaşıyor Tarım alanlarının ve su havzalarının korunması ve ele geçirilmesi nedeniyle çıkacak çatışmalar, terör örgütleri kanalıyla bölgesel savaşlara dönüşecek İSTANBUL KIYILARI SULAR ALTINDA KALACAK 15 yıl içinde küresel ısınma nedeniyle sıcaklığı ortalama 2 derece artması dünya ekonomisinde 7 trilyon dolar zarara yol açacak ![]() 200 milyon kişi evsiz kalacak, Sahra Çölü Afrika’yı kaplayacak ![]() NOT:100 yılda 10bin kuş türünden 1’nin nesli tükeniyordu ![]() Deniz seviyesi 1metre yükselecek ![]() ![]() BİR MİLYON CANLI TÜRÜ YERYÜZÜNDEN YOK OLACAK Birleşmiş Milletler’in Küresel Isınma Raporuna göre 65 milyon yıl önce yok olan dinozorlardan sonra ilk kez hayvan ve bitki türleri bu kadar hızlı siliniyor ![]() ![]() Küresel ısınma bu hızla devam ederse 2050 yılına kadar yeryüzündeki bitki türlerinin yüzde 37’si,yani 1 milyon hayvan ve bitki türü ortadan kalkacak ![]() NOT: Munich RE’ ye göre, küresel ısınmanın yıllık maliyeti 150 milyar dolar ![]() Okyanus suları ısınacak ![]() ![]() DÜNYADA NELER OLUYOR Atmosfere yılda ortalama 21 milyar ton karbondioksit salınıyor ve bu miktar giderek artıyor ![]() Ortalama bir Amerikalı yılda 6 ton, bir İngiliz 3 ton, bir Çinli 0,7 ton, bir Hintli 0 ![]() ![]() Türkiye atmosfere yılda 220 milyon ton karbondioksit bırakacak, dünyayı en çok kirleten ülkeler sırasında 20 ![]() ![]() Avustralya kıyılarındaki 134 bin nüfuslu Mikronezya adasında deniz her yıl 2 ![]() ![]() ![]() 20 yıl sonra önlem alınmazsa Afrika’da 400milyon insan kuraklık nedeniyle açlıkla karşı karşıya kalacak ![]() ATMOSFER KARBONA BOĞULDU Sanayi Devrimi’nin başladığı 1780’lerde atmosferdeki karbondioksit oranı yüzde 0 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() EN BÜYÜK SUÇ ENERJİDE Küresel ısınmanın baş nedeni olan sera gazları üretiminde birincilik elbette enerji santrallerinin elinde ![]() ![]() ![]() BİZİM YAPMAMIZ GEREKENLER EVİNİZDEKİ AMPULLER ÇEVRE DOSTU OLSUN Ampullerinizi değiştirin ![]() ![]() CİPLER BİNEK OTODAN 2 KAT DAHA ZARARLI Ortalama bir cip, şehir içinde 10kilometre 3kg karbon gazını atmosfere salıyor ![]() ![]() ![]() ELEKTRONİK CİHAZLARI STAND BY’DA BIRAKMAYIN Fiyatları düştüğü için satışları da artan düz ekran televizyonlar, normal televizyonların 3 katı elektrik harcıyor ![]() UÇAKLA GİTMEK YERİNE DEMİRYOLUNU TERCİH EDİN Ortalama 3 saatlik bir uçuşta Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı 2 bin ton karbon gazını atmosfere yayıyor ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|