Hammaddeler - Hammaddeler Nelerdir? Hammaddelerin Adları - Hammaddeler Hakkında Bilgi

Hammaddeler - Hammaddeler Nelerdir? Hammaddelerin Adları - Hammaddeler Hakkında Bilgi
Hammaddeler - Hammaddeler Nelerdir? Hammaddelerin Adları - Hammaddeler Hakkında Bilgi

Kitap,Plastik Kova,Cam Tabak,Sabun,Deterjan,Cips,Pamuklu Kumaş,Sentetik Kumaş,İnca Bayan Çorabı,Şampuan,Halı,Buzdolabının Dış Yüzü Bu Maddelerin Ham Maddeleri Nelerdir Ve Ham Maddeler Hangi Aşamalardan Geçip O Hale Geliyor
Cam

Çoğunlukla saydam veya yarısaydam halde kullanılan, genellikle sert, kırılgan olan ve sıvıların muhafazasına imkân veren inorganik katı malzeme Antik çağlardan beri gerek inşaat, gerekse süs eşyası olarak camdan yararlanılmaktadır Günümüzde halen en basit araç gereçlerden iletişime ve uzay teknolojilerine kadar çok yaygın bir kullanım alanı vardır
Cam ani soğutulmuş alkali ve toprak alkali metal oksitleriyle, diğer bazı metal oksitlerin çözülmesinden oluşan akışkan bir malzeme olup ana maddesi (SiO2) silisyumdur Cam amorf yapısını koruyarak katılaşır Üretim sırasında hızlı soğuma nedeniyle kristal yapı yerine amorf yapı oluşur Bu yapı cama sağlamlık ve saydamlık özelliğini kazandırır
Camın hali

Cam kolye süsü Cam işlemeciliği İtalya'nın Murano adasında yaygındır Burada camdan yüzük ve diğer takılar yapılmaktadır

Cam bir amorf katıdır Bu Haliyle de yer yer davranış olarak sıvı halde bir maddeye benzer Sıvı maddelerin genel özelliklerinden olan viskozite, camda da bulunan bir özeliktir Diğer bir deyişle cam akışkan bir maddedir ancak akış süresi o kadar uzundur ki bu akışı bir insan gözlemleyemez, yaşam süresi yetmez Bu yüzden bizler camı katı bir madde olarak nitelendirebiliriz Bundan başka camlar, katılar kadar belirgin erime sıcaklığı olmayan, sıvı davranışı gösteren katı bir faz olarak da nitelendirilebilir

Camı oluşturan ana maddeler

Adi camın bileşimine giren üç grup madde vardır Bunlar cam haline gelebilen oksitler, eriticiler ve stabilizatörler denilen maddelerdir Camın bileşimine giren bu maddeler kum-soda-kireç olarak da adlandırılabilirler Adi camın bileşimine giren maddelerin dışında cama önemli özellikler kazandıran ve üretimde bazı yararlar sağlayan yardımcı bileşenler vardır
Camlaşma özelliği olan bu maddeler genelde ağ oluşturan bazı oksitlerdir Kuvars kumu bunların başında gelir Ağ oluşturan oksitlerin en önemlileri ise SiO2, B2O3 ve P2O5 (fosfor) dir

Cam türleri

Soda kalsik Camı Dünyada üretilen camların %90’ı soda kalsik camıdır Kolayca eritilebilir, ucuzdur fakat ısıl şoklara mukavemet ve kimyasal kararlılık gibi haller dışında her yerde kullanılabilir Normal elektrik ampulü, fluoresan ampulleri, pencere camları vb malzemelerin üretiminde kullanılırlar Yapısında %5 oranında CaO vardır Kurşun Camı (Kristal Cam) Soda kalsik camında kirecin yerini PbO aldığında kurşun camı elde edilmiş olur Yapısında %80 oranında bazı hallerde daha fazla kurşun oksit bulundurur Kurşun oksit, camın erime noktasını düşürerek yumuşama noktasını CaO'li camlarınkinin de altına düşürür Ayrıca cama kolay işlenebilme, ışığı yansıtma ve yayma özelliği kazandırır Kurşun oksit miktarının %80'i geçtiği cam türü gamma ve X ışınlarından korunmak amacıyla kullanılır Oldukça pahalı bir cam olduğu için baryum oksitli camlar kullanılır Borosilikat Camı Borosilikat camlarının yüksek yumuşama noktası vardır Buna rağmen, ısıl şoklara karşı büyük bir mukavemet sağlayan büyük bir genleşme katsayısı, su ve asitlere karşı çok iyi mukavemet göstermesi ve üstün elektriksel özellikleri vardır Bu nedenlerden dolayı labuvatuar (teknik) cam olarak kullanılmaktadır Mutfak eşyası, büyük boyutlu astronomik aynalar yapılmaktadır Alüminosilikat Camı %20 den fazla alümin, az miktarda bor, bir miktar kireç ile çok az alkali içerirler Ancak alkali bulunmadığı zaman camın eritilmesi ve işlenmesi zorlaşır Yumuşama noktasının yüksek ve dilatasyon katsayısının küçük olması termometre, yanma tüpleri, alevle doğrudan temas edecek her türlü parçanın yapımında kullanılır Silisyum Camı (%96 SiO2) %96 oranında silisyum içeren bu cam, presleme ve üfleme yöntemleri ile şekillendirme bu camlara uygulanır Dilatasyon katsayısı küçüktür Bu cam türü, çok saydam oluşu nedeniyle UV ışınlarını çok iyi geçirirler Bu nedenle UV lambaları ile mikrop öldürücü özel lambaların yapımında kullanılır Silisyum Camı (%99 SiO2) Çok saf kuvars kumunun eritici madde olmadan eritilmesiyle elde edilir Bu camın üretimi ve şekillendirilmesi çok yüksek sıcaklıkta (1750˚C'de) olur Bu nedenle üretilecek malzemelerin şekil ve boyutları sınırlı olmak zorundadır Genleşme katsayısının küçük, yumuşama noktasının çok yüksek olması ve UV ışınlarını çok iyi geçirmesi gibi olumlu özellikleri vardır Dielektrik özellikleri de iyidir Ancak maliyetin yüksek oluşu nedeniyle eletroteknikteki uygulamaları sınırlıdır Isıl şoklara karşı mukavemeti en yüksek camdır

vikipedi

Kağıdın ham maddesi

Kâğıdın ana hammaddesi odundur Kâğıtlık odun, mobilya vs üretiminde kullanılan odundan düşük, yakacak olarak kullanılan odundan daha yüksek kalite seviyesindedir Bu odun da, ya iğne yapraklı (çam vb yumuşak) ağaçlardan veya yapraklı (meşe vb sert) ağaçlardan elde edilir
Aslında memleketin orman kaynaklarının tüketiminde kâğıt sanayii, orman ürünleri sanayii ve yakacaktan sonra üçüncü sırayı işgal etmekle beraber, ormanın yetişmesinin çok zaman alması dikkate alınırsa, sadece kâğıt sanayi bile, ormancılığa gereken önem verilmezse, bir memleketin orman kaynaklarını kısa zamanda tüketebilecektir Bundan dolayı bütün dünyada kâğıt sanayii, odun dışındaki kaynaklara her geçen gün daha süratle yönelmektedir Bunlar arasında yıllık bitkiler olarak bilinen saman, kamış, kendir-kenevir ile tütün, ayçiçeği vb bitkilerin sapları sayılabilir Çok çeşitli olan bu bitkiler arasından şimdiye kadar sadece saman, kamış ve kendir ekonomik kullanım seviyesine erişebilmişlerdir Genellikle diğerlerinin toplanması ve stoklanması ekonomik gözükmemektedir

Kâğıt yapımı

Kağıt imalatı yapan fabrikaları; kâğıt hamuru fabrikaları -bugün selüloz fabrikaları olarak bilinmektedir ve kâğıt fabrikaları olarak ikiye ayırmak mümkündür Ancak bugün kâğıt fabrikaları hem kâğıt hem de hamur üretimi yapan entegre tesisler olarak kurulmaktadır
Hamur üretim bölümünde çeşitli metodlarla sözkonusu hammaddelerden kâğıt hamuru üretilir Üretilen hamur ya sulu halde uygun karışımlar ile doğrudan doğruya kâğıt makinasına verilir veya suyu alınarak yoğunlaştırılmış halde satılır

vikipedi

Plastik, karbonun , hidrojen , oksijen ,azot ve diğer organik ya da inorganik elementler ile oluşturduğu monomer adı verilen, basit yapıdaki moleküllü gruplardaki bağın koparılarak, polimer adı verilen uzun ve zincirli bir yapıya dönüştürülmesi ile elde edilen malzemelere verilen isimdir
Örneğin; Etilen bir monomerdir Bu monomerden oluşturulan polimer olan polietilen ise polimerdir En çok kullanılan plastiklerin başında gelir
Tanımdan anlaşılacağı üzere plastikler doğada hazır bulunmaz, doğadaki elementlere insan tarafından müdahale edilmesi ile elde edilir Elde edilmesi belli bir sıcaklık ve basınç altında, katalizör kullanılarak monomerlerin reaksiyona sokulması ile olur Plastik ilk üretildiğinde toz, reçine veya granül halde olabilir Genelde plastikler petrol rafinerilerinde kullanılan ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan malzemelerden elde edilir Yapılan araştırmalara göre yeryüzündeki petrolün sadece % 4 lük bir kısmı plastik üretimi için kullanılmaktadır

Yaygın olarak kullanılan plastik türleri

• Polietilen (Polyethylene) (PE): Geniş bir kullanım alanı vardır
• Polipropilen (Polypropylene) (PP): Yaygın kullanılan plastiklerdendir Otomobil yan sanayinde, bahçe mobilyalarında vb yerlerde kullanılır
• Polistiren (Polystyrene) (PS): Paketleme, elektronik ve beyaz eşyaların plastik kısımları vb kullanım alanları vardır
• Polietilen tereftalat (Polyethylene terephthalate) (PETE): Pet şişe ismi bu malzemeden gelmektedir
• Polyamid (Polyamide) (PA) (Nylon): Fiber, diş fırçası kılları, misina vb kullanım alanları vardır
• Polyester (Polyester): Tekstilde kullanımı yaygındır
• Polivinil klorid (Polyvinyl chloride) (PVC):Boru, profil vb imalatında kullanılır
• Polikarbonat (Polycarbonate) (PC): CD, gözlük vb imalatında kullanılırAlevi iletmeme ve kendini söndürme özelliğine sahiptir
• Akrilonitril bütadien stiren (Acrylonitrile butadiene styrene) (ABS): Elektronik aletlerin plastik aksamında yaygın olarak kullanılır
• Poliviniliden klorid (Polyvinylidene chloride) (PVDC) (Saran): Yiyecek paketlemede kullanılır

vikipedi

Sabun

Suyla birleştiğinde temizlemede kullanılan maddelerden kalıp ya da sıvı şekilde olanlara verilen genel ad
Sabunun temizleyici etkisi, suyu çeken ince bir tabaka ile yağ parçacıklarını sarabilme yeteneğinden doğar
Evlerde kullanılan sabunlar, doğada bulunan bitkisel ve hayvani yağlardan elde edilen yağ asitlerinin tuzlarıdır Serbest halde bulunan karboksilli asitlerden de çeşitli sabunlar yapılabilir Sentetik temizleme maddelerinin kullanıldığı 1930 yılından itibaren aynı manada kullanılan sabun ve deterjan kavramları birbirinden ayrılmıştır
Sabunun tarihi insanlık tarihi kadar eskidir Pompei'deki lav örtüsü altında kalan toprakta sabun kalıpları bulunmuştur Modern sabun imali, 19 yüzyılda Fransız kimyageri, Eugène Chevreul'ün sabunun bir yağ asidi tuzu olduğunu göstermesinden sonra gelişmiştir
Tarihte, sabunlar genellikle sodyum, soda küllerinin ya da potasyum ve tuzlarının ve yağlı asitlerinin kül suyuyla sabunlaştırma tepkimesine girmesi sonucu elde edilirlerdi Temeldeki yağların hidrolizi gliserol ve rafine sabunu oluşturur
Sabun, temizleme amacı yanında kozmetik, losyon, krem, sprey, ilaç yapımında kullanılır Endüstride boya, plastik döküm, metal çekme işlerinde, sentetik kauçuk ve plastiklerin birçok türünün imalatında, su geçirmez tekstil üretiminde, metallerin paslanmasını önleyici yardımcı malzeme olarak birçok alanda kullanılmaktadır

Sabunun bileşimi [değiştir]

Sabun yapımında kullanılan monokarboksilli asitlerden en önemlileri, doğada serbest olarak bulunan 12, 14, 16 veya 18 karbon atomu ihtiva eden yağ asitleridir Bu yağ asitleri, yağlarda gliserinleştirilmiş olarak bulunur Sabun yapımında en çok kullanılan yağ cinsleri hayvanlardan elde edilen iç yağlar, pamuk yağı, hidrojenlenmiş bitki yağları, balık yağı vb gibi maddelerdir İç yağlar, hidrojenlenmiş yağlar ve balina yağından yapılan sabunlar katı ve suya dayanıklıdır Hindistancevizi yağı ihtiva eden yağlardan yapılan sabunlar suda kolay çözünür ve bol köpük yapar Sodyum stearat oldukça sert sabun olup, küçük köpüklüdür Köpükleri de oldukça kararlıdır Tıraş sabunları bu türdendir Köpüklerin küçük ve sık olması sakalları bir arada tutarak tıraşın kolay olmasını sağlar Suda çözünebilirliğini arttırmak için, sodyum stearata potasyum stearat da ilave edilir Sert sodyum stearat sabunu, 60-100 derece arasında sıcak suda iyi temizleyicidir Sodyum stearat kozmetik, krem, losyon ve buna benzer maksatlarla da kullanılır Suda kolay çözünebilen ve düşük su sıcaklıklarında da temizleme gücü büyük olan ve mavi sabun olarak bilinen yumuşak sabun yağ asitlerinin tuzudur

Evde sabun yapımı [değiştir]

Kaliteli banyo ve el sabununu evde yapmak mümkündür Evde biriken yağ, iç yağ, kuyruk yağı veya bunların karışımı sabun yapılarak değerlendirilebilir Bu maksatla evvela yağ kaynatılarak süzülür ve 40 dereceye kadar soğutulur Kostik soda, su ile karıştırılıp kaynatılarak 25 dereceye kadar soğutulduktan sonra, bu iki sıvı ağır ağır birbirine karıştırılır Karışım tahtadan kalıplara dökülerek sabun elde edilir Bu sabunun bileşimi 0,4 kg kostik soda (NaOH), 1,2 litre su ve 2,7 kg yağ koyulur ve sabun elde edilir ve rahatça kullanılır

vikipedi

Deterjan

petrol türevlerinden elde edilen, temizleme, arıtma özelliği bulunan, toz, sıvı veya krem durumunda olabilen kimyasal madde, arıtıcı Deterjanın, kelime anlamı kir sökücü olup sabun dışındaki temizleyicilerin tümünü kapsar Yüzey aktif özelliği nedeniyle temizleme işlerinde kullanılan, içinde yardımcı kimyasal maddeler de bulunduran karışımlara deterjan denilmektedir

Tarihi

İlk deterjan üretimi 1917 yılında yapılmıştır Alman kimyacı F Günther, naftalini alkilleştirerek elde ettiği maddeyi sülfonlamış ve böylece ilk deterjanın aktif maddesini elde etmiştir Bunu sonraki yıllarda özellikle Alman kimyacıların araştırmaları takip etmiş ve 1932 yılında Henkel'in Fewa ve Procter and Gamble'ın Dreft markalarıyla piyasaya çıkardığı yağ alkolü sülfatı bazlı deterjanlar ilk deterjanlar olarak tarihe geçmiştir
Bugün batıda üretilen deterjanların %50-60'ı endüstride ve temizlik amacıyla büyük kuruluşlarda, %25-30'u temizlik amacıyla evlerde ve geri kalanı kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinin formülasyonlarında kullanılmaktadır

Deterjan katkı maddeleri

• Kompleksleştiriciler
• Ağartıcılar ve Stabilizatörler
• Korozyon önleyiciler
• Optik beyazlatıcılar
• Kolloidal taşıyıcılar
• Köpük ayarlayıcılar
• Dolgu maddeleri (nem çekiciler ve topaklamayı önleyiciler)
• Dezenfektanlar
• Parfüm
• Ovucular, enzimler ve diğer aktif madde katkıları ve hidroklorikasit

vikipedi

Şampuan

Saçtaki; yağ, kir, deri parçacıkları, kepek, çevreden bulaşan tozlar ve diğer kirli parçacıkların, su yardımı ile saçtan ayrılarak, saçın temizlenmesini sağlayan bir temizlik maddesidir
Şampuan su ile temas ettiğinde köpüren bir maddedir Saçınızı şampuan ile yıkadığınızda saçlı derinizi ve saçınızı temizlerken, saçınızın doğasında bulunan yağları da saçınızdan uzaklaştırabilir
Şampuanlama genellikle saçın taranmasına ve şekil verilmesine kolaylık sağlayan saç kremi ile birlikte kullanılmaktadır
Şampuan, Sir Alusandro Benett tarafından 1920’li yıllarda üretilmiştir Ancak saçı temizlemek üzere kullanılan bu sabun sonradan sağlığa zararlı bulunmuştur
Şampuan’da kullanılan bazı kimyasal maddeler şöyledir:

Sentetik bitki ekstratı

SLS (Sodium Lauryl Sulphate) SLES ALES (Ammonium Lauryl Ether Sulphate) Cocamide DEA PEG – 12 Dimethicone Etilen Glikol Distearat Kıvamlaştırıcılar Selilöz türevleri Polietilen glikol diesterleri Renklendiriciler Parfüm Paraben koruyucular Methyl-, Ethyl-, Propyl-, Butyl-, Benzyl Alcohol, Isobutylparaben, Sodium Methyl-, Methylchloroisothiazolinone ya da Sodium Propylparaben, Methylisothiazolinone Polyquaternium-7 Climbazole
Yukarıda adı geçen maddeler hemen hemen marketlerde bulunan tüm şampuanlarda yer alan kiyasallardır Bununla birlikte bazı şampuan üreticileri kimyasal maddelerden mümkün olduğunca kaçınarak; “doğal”, “organik”, “bitkisel”, “bitkiden türetilmiş” türü şampuanları da piyasaya sürmüşlerdir

vikipedi

Kumaşın üretimi

Kumaş dokuma veya örme metodu ile üretilir
Dokumada genel prensip atkı ve örgülerin birbirinin içerisinden geçmesidir Bu alanda yapılmış en büyük yenilik Leonardo da Vinci'nin icadı (1490), olan mekiğin kullanılmasıydıbu metodda atkı iplikleri mekik içindeki bir çubuk üzerinde sarılıdır Zincir belirli aralıklarda ipliklerin yerini değiştirip iplikleri birbirlerinden uzaklaştıklarında, dokumacı açılan kanala bir kenarından diğer kenarına mekiği geçirir daha sonra iplikler tersi yönde birbirinden uzaklaşır Dokumacı yeniden mekiği bir uçtan diğer kenara kadar geçirir Bu işlem sürekli devam eder

Pamuk (Gossypium hirsitum), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından anavatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türü

Naylon, İngilizce nylon sözcüğünden türetilmiş isim Mecaz olarak, düzmece, sahte anlamı katmak üzere isim tamlamalarında da kullanılmakla birlikte, bu sözcük aslen kimyasal bir terimdir



Naylonun kimyasal formülü

Yüksek molekül ağırlıklı poliamitlerden oluşan, sıcağa, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı dayanıklı plastik malzeme Genellikle lif halinde üretilen naylon, ilk kez 1930'da Amerikalı kimyacı Wallace H Carothers'e bağlı bir araştırma grubu tarafından geliştirildi
Eriyik ya da çözeltisinden çekilerek, dökülerek ya da püskürtülerek lif, ince iplikçik, sert kıl ya da levha haline dönüştürülen naylon, ip halat ve dokuma üretiminde kullanılır veya doğrudan kalıplara dökülerek belirli bir biçimi olan ürünlere (mutfak gereçleri gibi) dönüştürülür
Soğuk çekme yöntemiyle elde edilen tok, esnek ve dayanıklı ürün ise genellikle ince ya da kalın iplikçikler halinde çorap, paraşüt ve fırça yapımında kullanılır Ayrıca püskürtmeli döküm yöntemiyle bazı malzemelerin kaplanmasında da yararlanılabilir

Polyester, polimerlerin bir kategorisi veya daha özel olarak ana bağları içinde ester fonksiyonel grupları içeren yoğuşma polimerleridirPolyesterler doğada bulunmasına karşın, polyester genel olarak tüm polietilen tereftalat ve polikarbonat içeren sentetik polyesterlere ait geniş bir aileyi belirtir PET, termoplastik polyesterlerin en önemlilerinden biridir
İlk sentetik polyester olan gliserin ftalat su geçirmezlik özelliği elde etmek için I Dünya Savaşı’nda kullanılmıştır Doğal polyesterler 1830’lu yıllardan beri bilinmektedir Polyester kelimesinin yaygın kullanımı polyester liften gelen kumaşı belirtir Polyester giysiler, doğal liflerle karşılaştırıldığında, daha az doğal hissedilir Polyester lifler sıklıkla pamuk lifleri ile beraber , daha iyi özelliklere sahip giysiler üretmekte kullanılır

Uygulamaları

• Kumaş üretimi için lifler (ve mikrolifler)
• Şişeler
• Film şeritler
• Fotoğraf filmleri
• Yaygın olarak kullanılan camla güçlendirilmiş (fiberglas) kompozit malzeme ve diğer kompozit malzemeler
• LCD (likit kristal ekran)
• Hologramlar
• Filtreler
• Sığaçlar için dielektrik film ve teller için yalıtım filmi ve yalıtım bandı
• Halı

Likit kristal polyesterler, endüstride kullanılan likit kristal polimerlerdir Genelde oldukça iyi mekanik özelliklere ve ekstra ısı direncine sahiptirler Bunun için, jet motorlarında aşınma contası olarak kullanılırlar
Termoset polyester reçineler genellikle döküm malzemeleri olarak kullanılırlar, fiberglas kaplanmış reçineler ve metalik olmayan oto gövde dolguları gibi Bir çok uygulamada, polimerizasyon ve çapraz bağlar, metil etil keton peroksit veya benzol peroksit gibi organik peroksit içeren ısıveren (ekzotermik) tepkime başlatırlar

vikipedi