Balkan Savaşı (1912-1913)

• SAVAŞLAR BALKAN SAVAŞI (1912-1913)
  
  
  

Balkan Yarımadasında sadece Arnavutluk ve Makedonya Osmanlı Devletinin egemenliğinde idi Ama Balkan Devletlerinin hepsi gözünü bu güzel toprak parçasına dikmişti 8 Ekim 1912'de Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ birleşerek, Trablusgarp Savaşı'yla meşgul Osmanlı Devleti'ne karşı savaş açtılar Osmanlı Devleti, Rumeli'de bir tehlike görmediğinden buradaki askerlerin bir bölümünü terhis etmiş, kuvvetlerini Doğu ve Batı Ordusu diye iki gruba ayırmıştı Osmanlı birlikleri Bulgar, Yunan ve Sırp taarruzları karşısında ağır kayıplar verdi Yanya, İşkodra dışında Batı Trakya boşaltıldı 29 Ekim 1912'de Osmanlı Kuvvetleri bazı bölgelerde başarılı oldularsa da, Çatalca önlerine kadar çekildiler 8 Kasım 1912'de Yunanlılar Selanik'i işgal etti 17 Kasım 1912'de Bulgarların İstanbul'u almak için taarruzları geri püskürtüldü 28 Kasım 1912'de savaşı fırsat bilen Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti Balkan devletleri elde ettikleri başarılardan sonra birbirlerine düşmekteyken, büyük devletlerin araya girmesiyle 17 Aralık 1912'de Londra Barış Konferansı toplandı Çıkar çatışmaları konferansın uzamasına sebep oldu 26 Mart 1912'de Edirne, Bulgarların eline geçti 6 Martta Yanya, 23 Nisan'da İşkodra düştü 1Balkan Savaşı, 30 Mayıs 1913'te imzalanan Londra Antlaşmasıyla sona erdi


Antlaşmaya göre; Trakya'da Osmanlı-Bulgar sınırı Midye-Enez hattı oldu Trakya, Edirne Bulgaristan'a, Güney Makedonya, Selanik ve Girit Yunanistan'a, Kuzey ve Orta Makedonya Sırbistan'a, Silistre Romanya'ya verildi Arnavutluk'un bağımsızlığı kabul edildi




1 Balkan Savaşı'nda istediği toprakları alamadığına inanan Bulgaristan, 29 Haziran 1913'te Yunanistan ve Sırbistan'a saldırdı Böylece II Balkan Savaşı başladı Bulgar kuvvetleri Yunanistan, Romanya ve Sırbistan askerleri karşısında yenildi Osmanlı Devleti de bu fırsatı değerlendirdi Mustafa Kemal'in kurmay başkanı olduğu Bolayır Kolordusu, Bulgaristan'a taarruz ederek 15 Temmuz 1913'te Keşan'ı, 17 Temmuz'da Enez ve İpsala'yı, 18 Temmuz'da Uzunköprü'yü, 21 Temmuz günü de, Karaağaç ve Dimetoka'yı alarak Edirne'ye girdi Bulgaristan barış istedi 29 Eylül 1913'te İstanbul Antlaşması imzalandı Edirne Osmanlı Devleti'ne geri verildi Dimetoka Osmanlılarda kalmak üzere Meriç nehri Türk-Bulgar sınırı oldu







Sultanahmet Meydanı'nda Balkan savaşı taratarı miting (1912)

Balkan Savaşları



Balkan Savaşları
I, II Balkan Savaşı ve hudutlar (1912-1913) Tarih 8 Ekim 1912 - 18 Temmuz 1913 Bölge Balkan Yarımadası Sonuç I Balkan Savaşı; Balkan BirliğiOsmanlı Devleti yenildi, Londra Antlaşması
II Balkan Savaşı; BulgaristanBükreş Antlaşması (1913) kazandı ve yenildi, Taraflar I Balkan Savaşı;
Osmanlı Devleti II Balkan Savaşı;
Bulgaristan
I Balkan Savaşı;
Bulgaristan
Yunanistan
Karadağ
Sırbistan II Balkan Savaşı;
Sırbistan
Yunanistan
Karadağ
Romanya
Osmanlı Devleti

Güçler 350,000 Bulgaristan 366,000(600,000) Sırbistan 190,000(366,000) Yunanistan 115,000(190,000) Karadağ 35,000 Balkan Savaşları Osmanlı Devletinin Balkanlardaki dört devlete karşı 1912-1913'te yaptığı savaşlardır (8 Ekim 1912 - 29 Eylül 1913) Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan ile Sırbistan'ın Balkanlarda hızlanan faaliyetleridir


I Balkan Savaşı


1878 tarihli Berlin Antlaşması'nda umduğunu bulamayan Bulgaristan 1908 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra Balkanlarda etkin bir politika izlemeye başlamıştı Avusturya Macaristan İmparatorluğu'nun yine 1908 yılında Bosna-Hersek'in ilhak etmesi ise Sırbistan'ı aynı yönde bir politika izlemeye itti
1912 yılında Rusya bu iki devletin çıkarlarının çatışmaması için Bulgaristan ve Sırbistan arasında arabuluculuk ve düzenleyicilik yapmaya başladı Osmanlı Devleti'ne karşı yapılan ittifaka Yunanistan ve Karadağ da katıldı


İngiltere ve Rusya 'nın Anlaşması

Yine 1912 yılında İngiltere, Rusya ile Tallinn'de gizli bir anlaşma yaparak, Rusya'yı İstanbul ve Boğazlar üzerinde serbest bıraktı

Rusya'nın Balkan Devletleriyle Antlaşması

Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki varlığına son vermek isteyen Yunanistan, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ, Rusya'nın aracılığıyla aralarında anlaşarak, Türkleri Balkanlardan atmak istediler Trablusgarp Savaşı da onları cesaretlendirdi

• Trablusgarp Savaşı’nın çıkması (1911),
• Osmanlı Ordusunda bölgeyi çok iyi tanıyan 1000 kadar subayın İttihat ve Terakki örgütünün ordu üzerindeki hakimiyetini artırmak amacıyla orduyu gençleştirmek görüntüsü altında emekli etmesi,
• Balkanlarda olası bir karışıklığın olamayacağı kanısıyla bölgeden 200 taburluk (75,000 asker) bir kuvvetin terhis edilmesi,
• Ordunun donanımının düşman güçlerden çok daha üstün olmasına rağmen silah depolarının sabotaj ve baskınlara açık ileri mevkilerde konuşlandırılması,
• İrtibat yollarının ve istihbari noktaların dış taarruzlara açık bırakılması,
• Sırbistan'ın Almanya'dan satın aldığı ağır silahların Selanik Limanı üzerinden geçirilmesine izin verilmesi ve dolayısıyla Balkan devletlerinin silahlanması hususuna ses çıkarılmaması
• Askerlikle politikanın tamamıyla birbiri içine girmesi sonucu İttihat ve Terakki Partisi ile Hürriyet ve İtilaf Partisi mensubu subay ve generallerin, sırf siyasi görüş farkı nedeniyle birbirine yardım etmemesi

Tesalya Ordusu Komutanı Veliaht Konstantinos'in Selanik'e girişi (9 Kasım 1912)



Selanik Merkez Komutanı Şefik Bey[kaynak belirtilmeli], Veliahtı Konstantinos'a sancağı verkrken (1912)



Bulgar askerleri Edirne saldırı öncesinde



Yunanistan Deniz Kuvvetleri'ne ait Georgios Averof Zırhlı Kruvazörü (müze)



Sonuçları

Çok kısa zaman zarfında;

• Osmanlı Devleti yaklaşık 700,000 civarında asker ve yılların çabasıyla elde edilmiş binlerce top ile silah stoklarını kaybetti
• 6 milyonu Türk, 2 milyonu Arnavut olmak üzere toplam 8 milyon sivilin kaybına yol açtı
• Ordu deneyimsiz ve baltalayıcı subaylarca yönetildiğinden Doğu ve Batı cephesi olarak iki tertipte savaşan Osmanlı Ordusunun ilk önce doğu ordusu Bulgarlar tarafından yok edilmiştir Daha sonra Batı cephesiyle irtibatı kesilen Osmanlı Ordusu, Sırp ve Yunanlarla savaşan birliklerini de kaybetmiştir
• 1910'daki sıkıntılar nedeniyle Arnavutlar Osmanlı tarafında yer almamıştır
• İttihatçı askeri örgütlenme ve taraftarların beceriksizliği nedeniyle Trakya Türkleri ancak 45,000 civarında bir seferber çıkarabilmiştir
• Öte yandan savaşın kısa sürmesi Osmanlı Devleti'nin Anadolu ve Arap Yarımadası'ndaki birliklerinin bölgeye nakledilmesine dahi fırsat tanımamıştır
• 1Balkan Savaşı tam bir baskındır
• Balkan Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin kendisinden daha küçük Balkan devletlerine yenilmesi düvel-i muazzamayı(İngiltere ,Fransa, Rusya) kışkırtmış ve Çanakkale Savaşına yol açmıştır

Kaybedilen Topraklar ve Halk

Bulgarlar, Çatalca'ya kadar gelerek, İstanbul'u tehdit etmeye başladılar Sırp, Karadağ ve Yunanlar, Makedonya'yı tamamen işgal ettiler Diğer hristiyan Balkan ülkelerini kendine karşı tehdit olarak gören Arnavutluk, mecburen bağımsızlığını ilan etti Yunanlar; Gökçeada (İmroz) ve Bozcaada dışındaki Ege Adaları'nı işgal etti
Taraflar arasında savaşı bitiren anlaşma 1913 yılı mayıs ayında Londra'da imzalandı Londra Antlaşması'na göre:

• Arnavutluk bağımsızlığını kazandı
• Girit Adası Yunanistan'a verildi
• Osmanlı Devleti'nin Trakya sınırı Edirne'yi dışarıda bırakacak şekilde Midye-Enez Hattı oldu

II Balkan Savaşı


Bulgaristan'ın daha fazla toprak almasını kabul etmeyen Yunanistan, Karadağ, Sırbistan ve I Balkan Savaşı'na katılmayan Romanya birleşerek, Bulgaristan'a karşı savaş açtılar Bulgarların üst üste yenilerek Doğu Trakya'daki birliklerini batıya kaydırmasından faydalanan Osmanlı Ordusu, Midye-Enez çizgisini aşarak, Edirne ve Kırklareli'ni geri aldı
II Balkan Savaşı Ağustos 1913 tarihli Bükreş Antlaşması ile bitti Bu antlaşma ile Bulgaristan; Dobruca'yı Romanya'ya, Kavala'yı Yunanistan'a vermiş ve Makedonya'dan ufak bir toprak parçası almıştır




II Balkan Savaşı ve Osmanlı Devleti'nin Yaptığı Anlaşmalar



Bu antlaşmayı takiben Osmanlı Devleti yine 1913 yılında İstanbul Antlaşması'nı yaptı Kırklareli ve Dimetoka, Osmanlı Devleti'ne geri verildi Batı Trakya ve Dedeağaç, Bulgaristan'da kaldı
Osmanlı Devleti bu savaşın sonunda Yunanistan'la Atina Antlaşması'nı yaptı GiritEge Adaları, Yunanistan'a verildi Yunanistan'da kalan Türklerin durumu da düzenlendi Sırbistan ve Karadağ'ın, Osmanlı Devleti'yle sınırı kalmadığı için antlaşma imzalanmamıştır

Osmanlı Devleti, Sırbistan ile de Bulgaristan'la yaptığından farklı bir İstanbul Antlaşması imzalamıştır

Her üç anlaşmada da Balkan devletlerinin sınırları içinde kalan Türk topluluğunun durumuna ilişkin hükümler bulunmakta, Balkanlardaki Türk halkının din ve mezhep özgürlüğü, Türkçe öğretim yapan ilk ve orta okulların açılması gibi hususlara yer verilmektedir

Elçiler Konferansı

İtalya ile Yunanistan'ın işgaline uğramış ve hukuken Osmanlı toprağı olan EgeLondra'da toplanmış bulunan "Elçiler Konferansı" uğraşıyordu Konferans 1914İtalya'nın işgal ettiği adalar İtalya'ya, İmroz ve Bozcaada dışında Yunanistan'ın işgal ettiği adalar ise Yunanistan'a bırakılması kararını aldı Ancak, yine konferansa göre bu kararın hukuki değer kazanabilmesi için İtalya ve Yunanistan'ın Osmanlı ile ayrı ayrı birer antlaşma yapması gerekiyordu Bu antlaşmalar imzalanamadan I Dünya Savaşı patlak vermiştir Adaları konusunda bu anlaşmalarda herhangi bir hüküm yoktur Bu konu ile Şubat ayında Meis adası dışında