Nükleik Asitler - Nükleik Asitlerin Yapısına Katılan Monomerler Nelerdir?

Nükleik Asitler - Nükleik Asitlerin Yapısına Katılan Monomerler Nelerdir?
Nükleik Asitler - Nükleik Asitlerin Yapısına Katılan Monomerler Nelerdir?

Karbonhidrat, hem canlının yapısına katılan hem de enerji sağlayan karbon, hidrojen ve oksijen elementlerinden oluşan organik bileşikler

Bütün canlı hücrelerde bulunur Doğada genellikle büyük moleküller halindedir Vücuda alınan bu büyük moleküllerin hücrelere iletmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun molekül büyüklüğüne kadar parçalanması gerekir

Görevleri

* Nükleik asitlerin ve ATP'nin yapısına katılır
* Polisokkaritlerin bir kısmı hücre zarının yapısına katılır
* Karbohidratlar enerji veren organik bileşikler olarak kullanılır
* Hücrelere enerji deposu olarak kullanılır

Karbonhidrat çeşitleri

Monosakkaritler

En basit karbonhidratlardır ve basit şekerler olarak adlandırılır Monosakkaritler daha küçük birimlere parçalanamazlar Cn(H2O)n genel formülü ile gösterilir (n = 3,4,5,6 gibi rakamları gösterir) Fakat bu formül bütün karbonhidratlara uygulanamaz Mesela, deoksiriboz (C5H10O4) ve rammoz (C6H12O5) şeker oldukları halde yukarıdaki formüle uymazlar Diğer taraftan C3H6O3 formülü ile gösterilen laktik asit, karbonhidratların genel formülüne uymasına rağmen bir şeker değildir

Karbon sayısı 3-8 arasında değişir Biyolojik açıdan önemli monosakkaritler; 5 C'lu pentoz ve 6'lu heksoz şekerlerdir Riboz ve deoksiriboz, 5 C'lu şekerlerdir Glikoz (üzüm şekeri, kan şekeri), galaktoz (süt şekeri),fruktoz (meyve suyu ,bal şeker karışımında ) ise 6 C'lu şekerlerdir Suda çözünürler ve tatlıdırlar

Disakkaritler

Disakkaritler çift şekerlerdir Bir disakkarit iki molekül monosakkaritin glikozit bağı ile bağlanmasıyla oluşur Bu bağlanma sırasında bir molekül su ortaya çıkar İnsan ve hayvanların yedikleri disakkaritler, sindirim sisteminde monosakkaritlerine ayrılarak kullanılır Dehidrasyon:küçük moleküllü yapıların daha büyük molekülleri oluşturmasına denir
Hidroliz:büyük moleküllü yapıların,daha küçük molekülleri oluştururken su ile parçalanmasına denir
Disakkaritlerin en önemlilerİ:maltoz,laktoz ve sakkarozdur

Monosakkarit + Monosakkarit → disakkarit + Su
Yukarıdaki olay bir dehidrasyondur

Oligasakkaritler

Üç ile altı arasında monosakkaritin birleşerek dehidrasyonu (su açığa çıkması) ile meydana gelirler Bazı bitkilerde serbest olarak bulundukları gibi, karbonhidrat olmayan çeşitli maddelerin yapısına da katılırlar Üç monosakkaritten ibaret olanlara trisakkarit, dörtlü olanlara tetrasakkarit denir

Raffinoz, heksozlardan türeyen önemli bir trisakkarittir Fruktoz, glikoz ve sakkaroz moleküllerinden meydana gelmiştir Şeker kamışında, okaliptüs türü ağaçlarda, pamuk tohumunda bulunur Şeker üretimi esnasında melasta toplanır

Polisakkaritler

disakkaritler de monosakkaritlerin dehidrasyon sentezi ile birleşmesinden dolayı oluştuğundan çok sayıda monosakkaritin yer aldığı polimerlerdir polisakkaritler suda çözünmeyen büyük moleküllerdir belirtilmemiş olarak nişasta da bir glukoz polimeridir, depo polisakkaritidir ayrıca patojenik bakteriler de polisakkarit sentezleyebilirler

Homopolisakkaritler

Çok sayıda monosakkaritin dehidrasyonu ile oluşmuş büyük moleküllü karbonhidratlardır Temel yapı birimi glikoz molekülüdür

n (Monosakkarit) → Polisakkarit + (n-1) Su

Karbonhidratların çoğu canlılar için temel besin maddeleri'dir Yeşil bitkilerde fotosentez sonucu meydana gelirler Otçul hayvanlar bu ihtiyaçlarını bitkilerden, etçil hayvanlar da otçullardan tedarik ederler Vücutta 1 gr karbonhidratın yanması sonucunda ortalama 4 kalori açığa çıkar Selüloz, besin kaynağı olmakla birlikte bitkilerin destek yapısına da giren önemli bir karbonhidrattır

Polisakkaritler birimlerin tekrarlanmasıyla şekillenen polimerlerdirMonomerik birimler glikosidik bağla bağlanırlarBu bağlar ,monosakkarit monomerlerinde birinci karbon atomuna bağlı hidroksil grubunun alfa veya beta şeklinde bulunuşuna bağlı olarak alfa veya beta glikosidik bağlar olabilirMonomerler alfa bağlarla doğrudan bağlanabilirlerBeta bağların şekillenmesinde,bir monomerin (OH) grubu,komşu monomerin (OH) grugu ile ilişki kkurmak için 180 derece dönerBu bağlar fizyolojik bakımdan hiç değilse üç nedenle önemlidirBu bağlar, farklı görev ve özelliklere sahip birçok daha geniş molekülün oluşmasında iki veya daha fazla alt birimin bağlanmasında görevlidirlerBundan başka,alfa ve beta glikosidik bağlarını tutarBöylece bu bağlar ,yapı ve görevleri sırasında kullanılan,bileşikler arasındaki farkın ayırt edilmesini sağlarlarSon olarak,alfa glikosidik bağlarla bağlanmış moleküller,metabolizmada kolayca değişirlerHalbuki beta glikozidik bağlar daha güçlü glikozidik bağları güçlendirirler

Heteropolisakkaritler

Yapılarında monsakkaritlere ek olarak başka maddeler de içeren karbonhidratlardırEk gruplar kükürtlü veya azotlu olabilir Çoğunlukla bağ dokuda yapı elemanı olarak kullanılır Hiyalüronik asit, heparin, kertan sulfat, kondrotin sulfat başlıca örnekleridir