Mezopotamya Medeniyetlerinin Özellikleri

Mezopotamya Medeniyetlerinin Özellikleri
Mezopotamya Medeniyetlerinin Özellikleri
Mezopotamya Uygarlıklarının Özellikleri
Sümerler
1) Konuştukları dilin filolojik yapısı ile bıraktıkları eserler Sümerlerin Orta Asya kökenli olduğunu ortaya koymuştur
2) Güney Mezopotamya'ya yerleşen Sümerler su*lama kanalları ve barajlar yaparak yaşadıkları toprağı ta*rıma elverişli hale getirmişlerdir
3) Tarihdeki ilk şehir devletlerini (siteleri) kurmuşlar*dır
4) Sümer kralları rahip kral özelliğini göstermişlerdir
5) Sümerler, Mezopotamya uygarlığının kurucusu ol*muşlardır Başlıca buluşları şunlardır; Yazı, tekerlek, 60 tabanlı sayı sistemi, çemberin 360° oluşu, tarihdeki ilk güneş ve ay takvimleri, yıldızların burçlara ayrılması Ta*rihin ilk yazılı destanları olan Gılgamış ve Yaradılış des*tanlarını yazmışlar, damga ve silindir şeklindeki mühürleri ve çömlekçi çarkını icat etmişlerdir
6) Urgakina, rahiplerin sömürü*süne karşı tarihin ilk ihtilalini gerçekleştirdi ve bunun son*rasında tarihin ilk yazılı kanunlarını yaptı Bu kanun*larda özel mülkiyeti koruyucu hükümlere yer verdi
7) Ziggurat adı verilen tapınaklar yaparak, bunları okul, depo ve rasathane olarak kullanmışlardır
8) Ekonomik yaşam tarıma dayanmıştır İhtiyaç duy*dukları madenleri almak içinde dış ticaret yönelmiş*lerdir
9) Öldükten sonra yaşamın devmına inanmadıkla*rından mezarlara eşya koymamışlardır
10) Bir süre Akadların egemenliğinde yaşadılar Egemenliklerini yeniden kazandıkları bu dönemde de Elamların saldırısıyla karşılaştılar ve bağımsızlıklarını kaybettiler

Akadlar
1) Sami kökenli kavimlerdendir Tarihin bilinen ilk düzenli ordusunu kurarak Mezopotamya'da üstünlük sağladılar
2) Mezopotamya dışında toprak kazanarak tarihin ilk imparatorluğunu kurdular Ancak bu imparatorluk kısa sürede dağıldı Başlıca nedenleri, merkezi otoritenin tam olarak geliştirilememesi, iç isyanlar ve dış saldırılar
3) İran üzerinden gelen kavimlerin saldırısıyla Akad devleti yı*kıldı
4) Akad dili Mezopotamya'nın yaygın bir kültür dili olmuştur

Babiller
1) Sami kökenli kavimlerdendir
2) En etkili oldukları dönem Hamurrabi dönemidir Kral Hamurrabi iktidarını kurduğu orduya ve yaptığı ya*sa*lara dayandırmıştır Böylece tarihin bilinen ilk monar*şik idaresini kurdu
3) Hamurrabi Mezopotamya'daki yasaları toplayarak konularına göre sistemli hale getirdi Ayrıca yasalarında kısasa kısas özelliğine yer verdi
4) Hamurrabi'den sonraki süreçte devlet zayıfladı Hititler bu devlete son verdi
5) Babilliler, Hititlerin yıkıl*ma*sından sonra Asur egemenliğine girdiler Medlerle itti*fak yapa*rak Asur devletini yıktılar İkinci kez devlet kur*dular Mezopotamya'nın en son devleti olan II Babilé Persler son vermiştir

Asurlular
1 Mezopotamya'nın Asur şehrinde yaşamışlardır İlk zamanlarda ticarete önem vermişlerdir Bu süreçte Ana*dolu'da koloniler kurmuşlardır
Kolonilerden en önemlisi Kayseri Kültepe'de kurulmuş olan Kaneş idi
Not: Kaneş'te (Kültepe) yapılan araştırmalar sonucu Anadolu'daki ilk yazılı belgeler bulunmuştur Bu durum Anadolu'ya yazıyı Asurluların getirdiğini göstermiştir
2 Hititlerin yıkılmasından sonra Ön Asya'da güçlü bir devlet olarak ortaya çıkmışlardır Doğu ve GDAnadoluyu, Suriye'yi, Filistin'i ve Mezopotamya'yı egemenliklerine almışlardır Bu yerlerden ağır vergiler almışlardır
3 Çok tanrılı bir dinsel yaşayışları vardır Asur kral*ları tanrı kral olduklarını topluma kabul ettirmişlerdir
4 Kültürel çalışmalara önem vermişlerdir Mezopo*tamya'nın Ninova şehrinde tarihin bilinen ilk kü*tüphane*sini kurdular
5 Med–Babil ittifakı Asur devletine son vermiştir

Elamlar
1 İran'ın güney batısı ile Mezopotamya'nın doğu*sunda kalan dağlık bölgede yaşamışlardır Tarımsal top*raklara sahip olmak için Sümer ülkesini istila etmişlerdir
2 Elamların egemenliğine Asurlular son vermiştir