Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında
Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında

Bir Uygur destanıdır

Büyük Türk imparatorluğunun Göktürkler'den sonraki halkası olan Uygur Türkleri, Türeyiş Destanı ile soylannın yeryüzünde ilk görünüşlerini anlatırken aynı zamanda da, bütün Türk boylarında yaygın bir inanış olarak beliren, soyun ilâhî bir kaynağa bağlanması fikrini bir kere daha belirtmiş olmaktadırlar

Uygur Türeyiş Destanının, Göktürk-Bozkurt Destanı ile olan çok yakın benzerlikleri, ilk okuyuşta anlaşılacak kadar açıktır

Hemen bütün Türk Destanlarının birinci derecedeki unsuru olan kurt süsü, gerek Türeyiş ve gerekse Bozkurt Destanlarında özellikle ilâhileştirilmekle, neslin başlangıcı ve sürekliliği bu ilâhî süse bağlanmaktadır

Türeyiş Destanı, aslında bir büyük destanın başlangıç kısmına benzemektedir Büyük bir ihtimâlle, Göktürk-Bozkurt destanı gibi Uygur Türeyiş Destanı da, ilk büyük Türk Destanı olan Yaradılış Destanının etkisi altında gelişip meydana getirilmiş, daha dar bir çevrenin küçük çapta bir yaradılış destanıdır

Büyük Hun Hakanlarından birinin iki kızı vardı

Kızlarının ikisi de bir birinden güzeldi

Öyle güzeldi ki, Hunlar, bu iki kızın da, ancak ilahlarla evlenebileceğine inanıyor ve bu kızların insanlar için yaratıldığını söylüyorlardı

Hakan da aynı şekilde düşündüğü için kızlarını insanlardan uzak tutmanın yollanın aradı, ülkesinin en kuzey ucunda, insan ayağı az basan veya insan ayağı hiç görmeyen bir yerinde, çok yüksek bir kule yaptırdı

Kızların ikisini de bu kuleye kapattı

Ondan sonra da aklınca inandığı ilaha yalvarmağa, gelip kızlarıyla evlenmesi için yakarmağa başladı

Öyle yalvarıyor, öyle yakarıyordu ki sonunda bir gün

Hakanın kendi aklınca inandığı İlâh dayanamadı ve bir Bozkurt şekline girip geldi

Hun Hakanının kızlarıyla evlendi

Bu evlenmeden bir çok çocuklar doğdu; bunlara Dokuz Oğuz-On Uygur denildi

Çocukların hepsinin sesi Bozkurt sesine benzedi

Yine bu çocuklar, birer Bozkurt ruhu taşıyarak çoğaldılar

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında Türeyiş Destanı, Uygur Destanı, Türeyiş Destanı Hakkında Bir Uygur destanıdır Büyük Türk imparatorluğunun Göktürkler'den sonraki halkası olan Uygur Türkleri, Türeyiş Destanı ile soylannın yeryüzünde ilk görünüşlerini anlatırken aynı zamanda da, bütün Türk boylarında yaygın bir inanış olarak beliren, soyun ilâhî bir kaynağa bağlanması fikrini bir kere daha belirtmiş olmaktadırlar Uygur Türeyiş Destanının, Göktürk-Bozkurt Destanı ile olan çok yakın benzerlikleri, ilk okuyuşta anlaşılacak kadar açıktır Hemen bütün Türk Destanlarının birinci derecedeki unsuru olan kurt süsü, gerek Türeyiş ve gerekse Bozkurt Destanlarında özellikle ilâhileştirilmekle, neslin başlangıcı ve sürekliliği bu ilâhî süse bağlanmaktadır Türeyiş Destanı, aslında bir büyük destanın başlangıç kısmına benzemektedir Büyük bir ihtimâlle, Göktürk-Bozkurt destanı gibi Uygur Türeyiş Destanı da, ilk büyük Türk Destanı olan Yaradılış Destanının etkisi altında gelişip meydana getirilmiş, daha dar bir çevrenin küçük çapta bir yaradılış destanıdır Büyük Hun Hakanlarından birinin iki kızı vardı Kızlarının ikisi de bir birinden güzeldi Öyle güzeldi ki, Hunlar, bu iki kızın da, ancak ilahlarla evlenebileceğine inanıyor ve bu kızların insanlar için yaratıldığını söylüyorlardı Hakan da aynı şekilde düşündüğü için kızlarını insanlardan uzak tutmanın yollanın aradı, ülkesinin en kuzey ucunda, insan ayağı az basan veya insan ayağı hiç görmeyen bir yerinde, çok yüksek bir kule yaptırdı Kızların ikisini de bu kuleye kapattı Ondan sonra da aklınca inandığı ilaha yalvarmağa, gelip kızlarıyla evlenmesi için yakarmağa başladı Öyle yalvarıyor, öyle yakarıyordu ki sonunda bir gün Hakanın kendi aklınca inandığı İlâh dayanamadı ve bir Bozkurt şekline girip geldi Hun Hakanının kızlarıyla evlendi Bu evlenmeden bir çok çocuklar doğdu; bunlara Dokuz Oğuz-On Uygur denildi Çocukların hepsinin sesi Bozkurt sesine benzedi Yine bu çocuklar, birer Bozkurt ruhu taşıyarak çoğaldılar