Fransız İhtilalinin Nedenleri Hazırlık Çalışmaları, İnsan Hakları 26 Ağustos 1789,

Fransız İhtilalinin Nedenleri Hazırlık Çalışmaları, insan hakları 26 ağustos 1789,
Fransız İhtilalinin Nedenleri Hazırlık Çalışmaları, insan hakları 26 ağustos 1789,
Fransız İhtilali(1789-1799)

Fransa’da Ancien Regime’e son veren devrimci hareketlerin tümüne verilen addır

Fransız devrimi,brujuva sınıfının değişik derecelerde öncülüğüyle Batı ile Amerika’da meydana gelen devrimler zinciri içinde yer alır
Ancak dünya çapında çok büyük yankı uyandıran Fransız Devrimi’nin kendine özgü nitelikleri vardırDevletin ve Kilise’nin otoritesine saldıran,aklın kudretini,ilerlemeyi ve insan haklarını savunan filozofların yeni düşünceleri uzun süredir Ancien Regime’in temelini sarsıyorduFransızların eskiden beri üç sınıfa ayrılması,adaletsiz vergi dağılımı,köylülerin ezki derebeylik vergileri ödemek zorunda bırakılmaları halkta hoşnutsuzluk yaratıyordu18 yüzyılda Fransa’nın refah dönemi yaşadığı kesindi,ama 1789’dan önceki yıllarda patlamalara yol açan bir darlık dönemi başlamıştı(ürünün kötü olması,fiyatların yükselmesi,şarap satışlarının düşmesi,işsizlik)Aydınlanma hareketini benimsemiş,büyük ticaret ve sanyi ile zenginleşmiş büyük burjuvazi,ülkenin siyasi yaşamına etkin bir biçimde katılamadığı için kızgındı16 Louis’in ayrıcalıklıların ve parlementerlerin karşısında zayıf kalması,Turgot ve Necker’in önerdiği reformların başarısızlığa uğrattıMali güçlükler bunalımı hızlandırdıAmerika savaşıhazinede büyük bir açık meydana getirdiAçık yıldan yıla büyüdüÇaresiz kalan maliye bakanları Calonne ve Brienne ,vergi yükünü daha adil bir şekilde dağıtma yollarını aradılar,ama eşrafınmuhalefeti ve parlamentonun uzlaşmaz tutumuyla karşılaştılarMuhalifler etats generaux’nun toplanmasını istedilerLamoignon’un parlamento direnişini kırmaya yönelik reform tasarısı ,başarısızlıkla sonuçlandı,çeşitli bölgelerde ayaklanmalar patlak verdiİflastehlikesi karşısında kral boyun eğdiNecker’i geri çağırdı ve etats generaux’yu 1789 mayısında toplayacağına söz verdi
Etats generaux’dan Kurucu meclis’eEtats generaux’da oylama sınıf esasına göre mi yoksa üyelik esas alınarak mı yapılacaktı?Kral görüş bildirmedi ama tiers etat’nın milletvekili sayısını iki katına çıkarılmasına karar verdi1789’da ocaktan mayısa kadar seçimler yapıldıYürürlükteki usule göre,seçmenler şikayet dilekçeleri hazırladılar,istekleri oldukça ölçülüydüAma Versailles’teki etats generaux toplantısı tiers etat’yı düş kırıklığına uğrattı;Necker siyasal reformlardan hiç söz etmemiştiAyrıcalıklıların,yetkilerin denetlenmesi için üçüncü sınıfla birleşme önerisini reddetmeleri tiers etat temsilcilerini kendilerini Ulusal meclis olarak ilan etmeye(17 haziran) ve Jeu de paume andını içerek birleşmeye yöneltti(20 haziran)Kralın da katıldığı 23 haziran tarihli oturumdan milletvekillerinin dağılmayı reddetmesinden sonra,kral eski tutumundan vazgeçerek ayrıcalıklılara tiers etat’ya katılmalarını emretti(27 haziran)Mali adında yasa çıkarmaya başlayan Meclis,Ulusal kurucu mecls adını aldı
Ulusal kurucu meclis (9 temmuz1789-30 eylül 1791)Devrim “yasal” düzeyde tamamlandığına göre artık halk güçleri sahneye çıkabilirdiKral askeri birlikleri Paris çevresine çağırınca,kentte kaygı başladı;kıtlık ve işsizlik de bunalım yaratmıştıNecker’in görevden alındığı ve yeni bakanların atandığı haberi üzerine Parisliler silaha saldırdıBastille’in alınması halkın kralın mutlakiyetçiliğine karşı zaferini simgeliyorduKral Necker’i yeniden göreve çağırdıve Paris’e gelerek yeni belediye başkanı Bailly’nin elinden üç renkli kokartı almayı kabul ettiİlk mülteciler sınırlardan kaçarken kırsal kesimi saran “büyük korku” köylü ayaklanmalarına yol açtı ve 4 ağustos gecesi Meclis’te ayrıcalıkların kaldırılmasıyla sonuçlandıİki ay sonra yeni bir halk hareketi kral ailesini Tuileries’te oturmak zorunda bıraktıBöylece kral Parislilerin tutsağı olduBu arad yeni bir düzen kurmak isteyen milletvekilleri İnsan Hakları Bildirgesini yayımladılar(26 ağustos) ve tek bir yasama meclisiyle bedelli bir seçim sistemine dayalı liberal ve burjuva bir anayasa hazırlamaya,bu arada yönetimi,yargıyı ve maliyeyi yeniden örgütlemeye giriştilerBu çalışmalar büyük hatipler(Mirebeau,Mounier,Barnave,Lameth vb) arasındaki ateşli tartışmalarla yürütüldüMeclis dışındaki kulüplerin etkisi de arttı

Bununlşa birlikte kilise mallarının(2 kasım 1789),bunun doğal sonucu olarak asignat’nın,özellikle de papanın karşı çıktığı sivil rahipler teşkilkata kanununun yürürlüğe konması yeni sürtüşmelere yol açtıUlusal birliği pekiştiren Federasyon bayramının(14 temmuz 1790) başarısına karşın,bölünmeler arttıKoalisyonların ve grevlerin yasaklanması işçilerin huzursuzluğuna yol açtıDışarıda Alsace prensleri olayı,Aviknon’un ilhakı,hakların kendi kaderlerini kendi belirlemesi ilkesi öbür batılı güçleri kaygılandırırken,mülteciler kışkırtıcı bir rol oynadılarBu belirsizlik ortamında kralın Varannes’e kaçması(20 haziran 1791) ve Paris’e zorla geri getirirlmesi cumhuriyetçilerle sınırlı bir monarşi yanlıları arasında kopmaya yol açtıKralın kaçırılma masalına inanan meclis anayasayı hızla tamamladı16Louis de bu anayasayı kabul etti(14 eylül)Kurucu meclis yerine Yasama Meclisi’ni bırakmak üzere dağıldı
Yasama meclisi(1 ekim 1791-20 eylül 1792),güç bir toplumsal ortamda toplandıSağda,anayasaya bağlı Feuillantlar,solda geleceğin Montagnardlar’ı ilke birlikte Girondiller oturuyorlardıKulüplerin büyük etkisi vardıDirenen rahipler ve özellikle entrikaları Avusturya ile Alman prensleri tarafından desteklenen mülteciler konusunda sert tartışmalar yapılıyorduKral martta Girondin bir hükümet kurulmasını kabul etmek zorunda kaldı;Brissot’nun,saray tarafından da gizlice desteklenen saldırgan politikası meclisin Avusturya’ya savaş açmasına neden oldu(20 nisan 1792)Kralın iki kararnameyi veto etmesi ve hükümetin görevden uzaklaştırılması Tuileries sarayının basılmasına yol açtı(20 haziran);ancak vetosunu kaldırmadıBaldırıçıplaklar kralın tahttan indirilmesini istedilerİlk askeri bozgunlar ve Braunschweig bildirisi halkın öfkesini arttırdıFederelerin Paris’e gelmesi ve isyancı bir Komün kurulmasından(9 auğstos) sonra Tuileries’nin alınması ve 16 Louis’in ailesi ile birlikte tutuklanması (10 ağustos) monarşinin sonun geldiğini gösteriyorduYasama meclisi,güçlü Komün’e boyun eğmek zorunda kaldı;Avusturya-Prusya kuvvetlerinin ilerlediğini haber alan Komün,eylül katliamlarının gerçekleşmesine göz yumduYabancı istilası,Valmy’de durdurulurken (20 eylül) yeni meclis kuruldu:Konvansiyon meclisi
Ulusal Konvansiyon(21 eylül 1792-26 ekim 1795),toplanır toplanmaz aldığı kararlara 1 Cumhuriyet Yıl tarihini verdiDaha ilk oturumlardan sonra taşradan seçilen,Paris’in üstünlüğüne karşın olan liberal ve eşitlikçi Girondinler ile halka daha uygun olan,Komün ve Baldırıçıplaklarca desteklenen merkeziyetçilik yanlısı Montagnardlar arasında çekişme başladıKimi Girondinlerin halka çağrıda bulunarak önlemeye,kurtarmaya çalışmalarına karşın,kralın yargılanması(11 aralık 1792’de başladı) ve idamı(21 ocak 1793),öte yandan konvansiyonun Ren ve Alpler üzerindeki fetihçi politikası Fransa’ya karşı geniş bir koalisyon oluşmasına yol açtıKonvansiyon hem yabancı istilasına,hem Vendee ayaklanmasına karşı koymak zorunda kaldı,bu tehlikeler karşısında birçok önlem alındı:Genel Güvenlik komitesinin (ekim 1792),Halk Kuruluş Komitesinin(mart 1793) kurulması,ulusal görevlerin, temsilciler kurulu üyelierinin,gözetim komitelerinin,halk derneklerinin harekete geçirilmesi İlk bozgunluk ve Girondinler’in dostu Dumouriez’nin ihaneti,Girondinler’in suçlanmasını sağladıGirondinler’in,müfrezelerin desteği ile tasviyesi(2 haziran) taşrada “Federalist” ayaklanmalara neden olduToulon kenti,limanını İngilizler’e açtıBu tehlikeler karşısında Halk Kuruluş Komitesi dış ve iç düşmanları yenmek için ülkeyi diktatörlükle yönetmeye başladıTeröre başvurdu(şüpheliler yasası 17 eylül),kraliçenin ve Girondinler’in idamı,muhaliflerin Lyon’da taranması,Nantes’ta suda boğulmalarıAssignat’nın sürekli olarak değerden düşmesi ve yiyecek darlığıkarşısında komite güdümlü bir ekonomik politika uygulamaya başlarken,meclis toplumsal içerikli önlemlere yöneldi ve savaşa hazırlık çalışmalarını hızlandırdı1 yıl demokratik Anayasa’sı oylanır oylanmaz askıya alındıAynı zamanda aşırı sol hristiyanlıktan sıyrılma politikası yürüttü1793’ün sonunda,Vendee ayaklanmasının bastırılması,ferderalistlerin yenilgisi,Toulon’un geri alınması,dış zaferler bir düzelme getirdiRobespierre,erdem ve teröre dayalı devrimci hükümetin temellerini attı: Saint-Just,mültecileri ve şüphelileri hedef alan vantoz kararnamelerinin oylanmasısnı sağladıAma komitelerde ve mecliste anlaşmazlıklar çıktıRobespierre,önce solda,devrimi daha ileri götürmek isteyen hebertçileri,sonra sağda terör dönemine son verilmesini isteyen dantonduları ezdi(mart-nisan 1794)Üstünlüğü ele geçirince merkezileşmeyi güçlendirdi,Yüce Varlık İnancı’nı kurdu:bu inanç için düzenlenen şenliği yönetti22 preirial yasası büyük terör dönemini başlattı,ama bu politika ılımlıların yanı sıra,dış tehlikenin kalktığı bir ortamda bile kendi can güvenliğinden kaygılanan “pişman terörleri“ de hoşnutsuzluğa düşürdüKorkuda doğan bir suikastla 9 thermidorda(27 temmuz 1794) Robespierre ve arkadaşları devrildiBu tarihten sonra devrim gerilemeye başladıThermidor konvansiyonu “gerici” önlemler aldı:hapishanelerin açılması,büyük komitelerin yetkilerinin kısılması,narhların kaldırılması,Jacobinler Kulübü’nün kapatılmasıSefaletin ve Assignat’nın çöküşünün yol açyığı karışıklıklar bastırıldıYeni askeri başarılar,Prusya,İspanya ve Hollanda ile elverişli antlaşmalar yapılmasını sağladıKralcılar hareketlenmeye başladılar ama mültecilerin Quiberon’a düzenlediği bir çıkarma(27 haziran-22 temmuz 1795) başarısızlıkla sonuçlandı Bununla birlikte konvansiyon yandaşları yeni bir ana yasa hazırladılar(Yıl 3 Anayasası)Ayrılmadan önce,Paris’te görev süresi sona eren milletvekillerine kayırıcı nitelikte üçte iki kararnamesinin kaldırılmasını isteyen kralcıların ayaklanma girişimlerini general Bonaparte tarafından bastırılmasını sağladılar(5 ekim)
Directoire(26 ekim 1795-9 kasım 1799)Yeni anayasa ile bedelli seçim sistemine dayalı bir “burjuva cumhuriyeti” kurulduBir diktatörlük tehlikesini uzaklaştırmak için yürütme 5 Directeur,yasama da 2 konseye bırakıldıHemen kurulan hükümet aynı sorunlarla başetmek zorunda kaldı:Hazine;Assignat’nın çöküşü,yiyecek bunalımı,ahlak bozukluğu, moral çöküntüsü,sefalet,zenginlik gösterisiSırayla sağından ve solundan baskı altında tutulan Directoire,4 yıl boyunca bir denge siyaseti uyguladı:Eşitler komplosunun bastırılması sağa karşı girişilen 18 fructidor(4 eylül 1797) darbesi,arkasından Jocabinler’in ezilmesi(11 mayıs 1798)Bakan Ramel çeşitli önlemler alarak mali durumun düzelmesini sağladıDışarıda,fetih savaşı,Bonaparte’ın başarılı İtalya sefri ile yeniden başladı;Bu sefer devrimci düşünceleri yayma ve Fransa’ya dediğini yaptırma olanağını verdiAma Bonaparte Mısır seferindeyken(1798-1799),Directoire’in Hollanda,İsveç,Roma ve Napoli’yi istila siyaseti,Fransa’ya karşı 2 koalisyonun kurulmasına yol açtıFransa bir dizi yenilgiye uğradıİçte durum daha da kötüleşti3 Directeur’e karşı düzenlenen 30 prairial darbesinden sonra Jacobincilerin canlanması,batıda ve güneyde kral yanlısı hareketlerin ortaya çıkması kamuoyunu tedirgin etti;ülkede barış ve güçlü bir rejim isteği yaygınlaştıFransa’nın bozgun haberleri üzerine beklemedik bir anda Mısır’dan dönen Bonaparte Sieyes ile anlaşarak 18 ve 19 brumaire(9-10 kasım 1799) darbesiyle Directoire’ı devirdiDevrim, askeri diktatörlükle sonuçlandı!

fransız ihtilali nedenleri, girondinler, etats generaux meclisi, etats generaux, etats generaux toplanması, amerikan insan hakları bildirgesinin fransız ihtilaline etkileri, fransız ihtilalinden 16louisfransız hareketleri 1789, tiers etat fransız ihtilali ve devrimi aynı mıdır, fransız ihtilalinin neden ve sonuçları , amerika insan hakları bildirgesinin fransız ihtilaline etkileri, Fransız İhtilalinin Nedenleri Hazırlık Çalışmaları, insan hakları 26 ağustos 1789, fransız ihtilalinin nedenleri iç nedenler