Bu Sezonun şampiyonu Kolbastı

Trabzonspor, bu sezona futboldan çok kolbastıyla damga vurdu Sadece bir mahallede oynanan oyun, Bordo-Mavililer sayesinde bir anda Türkiye’ye yayıldı Cep telefonlarına melodi olan kolbastı, 19 Mayıs gösterilerine de damgasını vurdu
Bu sene Trabzonspor’a bir şeyler oldu Yıllardır üzerine ölü toprağı serpilmişçesine zirveden uzak kalan Karadeniz fırtınası, bu sezon ligde hep ilk 3’te yer aldı Peki, Bordo-Mavili takım nasıl böyle istikrarlı bir çizgi yakaladı? Önceki sezonlara göre değişen neydi? 20’nin üzerinde oyuncuyu kadrosuna katan bir takım bunu nasıl başardı? Sorular uzar gider Cevap çok basit: Kolbastı… Bu sezon Trabzonspor’da farklı olan tek şey, her galibiyetten sonra oyuncuların kolbastı oynamasıydı
Bordo-Mavili uşaklar yeşil çimende kazandıkları her maçın ardından bir halka oluşturuyor ve her oyuncu kendine has ritimle taraftarların alkışları arasında bu oyunu icra ediyor Ortaya da birbirinden güzel görüntüler çıkıyor Kamerunlu Song’dan tutun da Gineli Yattara’ya, Brezilyalı Alanzinho’dan Nijeryalı İsaac’a kadar dünyanın dört bir yanından bir avuç futbolcunun 90 dakikanın bitiminde ortaya koydukları galibiyet sevinci taraftarları en az üç puan kadar mutlu ediyor
İyi de Bordo-Mavili takım bunca sezon bazı galibiyetlerden sonra horon oynadığı hâlde nereden çıktı bu kolbastı, dediğinizi duyar gibiyiz “Sezon başında karar verdik, galibiyetlerimizi Trabzon’a özgü oyunlardan kolbastı veya horon ile kutlamak için” diyor Bordo-Mavili takımın kaptanı Hüseyin Bordo-Mavili oyuncular, Almanya’daki hazırlık kampında provalarını yapmaya başlamış kolbastının Biliyorsunuz bu sezon takıma 20’ye yakın oyuncu transfer edildi Kolbastı ve horonu bilmeyen bu yeni oyuncuların antrenman yapması gerekiyordu Takımın eski oyuncuları ile Trabzon kökenli oyuncular horona ve kolbastıya yabancı değildi Ancak bu sezona gelinceye kadar zaman zaman horon oynamışlar, kolbastıya hiç yer vermemişlerdi Avni Aker çimlerinde kolbastı oynanmıyordu ama futbolcuların düğünlerinde kolbastıya rastlamak mümkündü Bu düğünlerde Tayfun, Barış ve Yattara gibi oyuncular pistte âdeta döktürüyordu
Almanya kampında kolbastı antrenmanları başarılı geçti Bu antrenmanlara masör Şefik hocalık ediyordu Kolbastının çıktığı yer olarak kabul edilen Trabzon-Faroz Mahallesi’nin çocuğuydu masör Şefik Şimdi sıra, bu oyunu seyirci önünde oynamaya gelmişti Trabzon’un Türkiye’deki ilk maçı, İstanbul Olimpiyat Stadı’nda Belçika’nın Brugge takımıylaydı Yeni transferlerle birlikte bu yeni oyun görücüye çıkacaktı Bordo-Mavili oyuncuların bu oyunu oynaması için maçı kazanması gerekiyordu Tek şart buydu Öyle de oldu 1-0 kazandılar Ve Olimpiyat Stadı bir ilke daha imza attı Trabzonspor takımı sahanın ortasında çember oluşturmuş ve her bir oyuncu hünerlerini sergilemeye başlamıştı Seyirci bile o an ne olduğunu anlayamamıştı
Sezon başladı Bordo-Mavili takım sezona çok iyi bir giriş yaptı İlk hafta sahalarında kazandılar Oyuncular bu oyunu oynadı ancak basının dikkatini çekmedi Üçüncü hafta sahalarında oynadıkları Beşiktaş maçı berabere bitince oyun oynanmadı 5 haftadaki Antalya maçı zar zor kazanıldı Bu oyun yine oynandı Oyunun oynanması için müzik de şarttı Trabzon deplasmanda da kazanıyordu ancak müzik yayını olmadığı için oyuncular hünerlerini gösteremiyorlardı Ta ki İstanbul’da oynanan Büyükşehir Belediyespor maçına kadar 4-0 kazandı Trabzonspor Ve Bordo-Mavililer dört dörtlük bir kolbastı sundular seyirciye Bu görüntüler televizyonlar tarafından tüm Türkiye’ye gösterildi Öyle ki internet sitelerine düştü oyun Macaristan’da bir internet sitesi ‘Türk takımının farklı galibiyet sevinci’ diye sitesine koydu bu görüntüleri Site tıklanma rekorları kırdı Tüm Türkiye’nin Trabzonspor’a bakışı değişti Karadeniz ekibi daha bir sempatik gelmeye başladı insanlara Takımın futbolundan ziyade galibiyetten sonra oynayacağı kolbastı ilgi çekmeye başladı Trabzonlu oyuncular da her geçen hafta kendilerini daha bir geliştiriyorlardı Takım iyice kaynaşıyordu Öyle ki devre arasında Trabzonspor’la sözleşme imzalayan, takımın birkaç antrenmanına çıktıktan sonra Ankaraspor maçı kadrosuna dâhil edilen ve oyunun son bölümünde Ersun Yanal tarafından sahaya sürülen Brezilyalı Alanzinho bile kazanılan bu karşılaşmadan sonra kolbastı oynayacaktı İkinci yarıda kötü neticeler gelince oyun rafa kaldırıldı Ama o kadar beğenildi ki taraflı tarafsız herkes ‘yenilseniz bile kolbastı oynayın’ demeye başladı Ve zamanla kolbastı Trabzonspor’u da aştı Tüm Türkiye’ye yayıldı Son 19 Mayıs gösterilerine de damgasını vurdu Türkiye’nin dört bir yanında kolbastı kursları açıldı, cep telefonlarının aranan melodisi oldu Horonun pabucu da dama atıldı
Takımda ilk yılı olmasına rağmen bu oyunu en iyi oynayanların başında Rigobert Song geliyor Kamerunlu oyuncu Trabzon’da hamsi, mezgit ve kolbastıya bayıldığını söylüyor Kendi ifadesiyle tam bir Trabzonlu olmuş: “Kolbastı takımın karakterinin bir parçası hâline geldi Takımın etrafındaki ambiyansın en önemli faktörlerinden biri oldu Bizi sempatik bir takım havasına soktu Herkes tarafından böyle görülüyoruz Aramızda büyük, küçük ayrımı yok Herkes birbirine saygı duyuyor Böyle olunca da kolbastı bu işin eğlencesi Takımdaki herkes kolbastı oynamayı hem bir görev, hem de zevk olarak algılıyor” Song, kolbastının figürlerini çok güzel buluyor Ona göre tanıtımı iyi yapılması hâlinde kolbastı dünya çapında bir oyun hâline gelebilir: “Çünkü çok güzel bir ritmi ve havası var”
Takıma bu sene katılan başarılı defans oyuncularından biri de Egemen O, kolbastıyı öğrenme aşamasında “Tam anlamıyla bilmiyorum Onun için başlarda çömelerek izliyordum Şu an yeni yeni ortaya çıkmaya başladım” diyor Bordo-Mavili oyuncu, anladığı kadarıyla Tayfun, Barış ve Yattara’nın bu oyunu çok iyi oynadığını dile getiriyor Sezon başı kampında odalarda bilgisayar ekranından defalarca kolbastı izlediklerini, sonra antrenmanlarda bunu uyguladıklarını dile getiren Balıkesirli Egemen, “Çok olumlu tepkiler aldık İnsanlar ‘maç bitse de kolbastı izlemeye başlasak’ demeye başladı” diyor
Kolbastı oyununun büyük ilgi görmesi yönetim kurulunu da memnun ediyor Futbol Şube Sorumlusu İhsan Alioğlu, kolbastının son bir-iki yıl içerisinde Trabzon’dan çıkış kaydeden bir kültür organizasyonu olduğunu dile getiriyor “Bizim futbolcularımız da bunu kendi kendilerine uyarladılar Futbolcularımıza çıkın kolbastı oynayın diye bir telkinimiz olmadı Taraftarlarımızın da coşkuyla oynadığı bu oyunu kendi kendilerine kabullendiler” Yönetim önümüzdeki sezon kolbastıyı daha organize bir hâle getirmenin planlarına da şimdiden başlamış
Kolbastı tahta çıktı, peki horon ne olacak? Trabzon’da ‘kolbastı neden horonun önüne geçti?’ sorusu dilden dile dolaşıyor Horon daha kolektif, düzen, birliktelik ve disiplin isteyen bir oyun Kolbastıda ise her birey belli bir hareket alanı içerisinde özgür davranıyor Trabzon’un horon ile temsil edilmesi gerektiğini savunanlar Bordo-Mavili takımın kolbastı yerine horon oynamasını istiyor Karadeniz Üniversitesi’nde öğretim görevlisi Prof Dr Orhan Durgun bu isimlerden biri Horonun tarihini kaleme alarak bu alanda ilk kitap çalışmasına da imza atan Durgun, “Trabzon’un geleneksel oyunu horondur Horon varken kolbastının ön plana çıkmaması gerekirdi” diyor

Kolbastı oyunu nereden geliyor?

Bu konuda çeşitli rivayetler var Prof Dr Orhan Durgun’a göre, bu oyun Trabzon’a 1920’li yılların başında dışarıdan geldi: “Bahçecik’te cezaevi var Bu cezaevine değişik yörelerden insanlar yerleştiriliyordu İlk o cezaevinde oynandı” Prof Dr Durgun’a oyuna ‘kolbastı’ denmesinin sebebini soruyoruz Cevap: “Buradaki ‘kol’, kolluk güçlerini temsil ediyor Cezaevinde mahkûmlar kendi aralarında bu oyunu oynuyor Lakin oyun oynamaları yasak Gardiyanların koğuşlara yanaştığı esnada bağlamanın sesi daha az çıkıyor Zaten bugün de müzik bir hızlanır, bir yavaşlar Bu o günlerden gelme bir durum” Oyuna ‘hoptek’ diyenler de var Durgun, 1970’lerde Trabzon’da Yaşar Çubukçu diye bir bağlama ustasının oyuna bu ismi taktığını belirtiyor Bir başka görüşe göre ise oyun Trabzon’un Faroz Mahallesi’nde ortaya çıktı Oyunu Trabzon’da ilk icra eden isim ise bugün 90 yaşında olan Muammer Karayunus Konstantin Muammer diye çağrılan Karayunus’un evindeyiz: “70 yıl önceydi Giresunlu bir arkadaşın düğününe gittim Düğünde çok güzel bir hava çalıyordu Müziğin nağmeleri çok hoşuma gitti Ben müziği ve o müzikle oynanan oyunu biraz da değiştirerek Trabzon’da oynamaya başladım Mahalle oyunlarında ve düğünlerinde kocakarılara varıncaya kadar herkes bu oyunu beğendi Bana bunu nereden buldun dediler Olayı anlattım Müziği aldığım arkadaşım öldü” Karayunus, oyunun Giresun-Espiye oyunundan uyarlandığını dile getiriyor O, bugün oynanan kolbastıyı ise beğenmiyor: “Benim oyunumda vücut oynuyordu Fakat şimdi ise ayaklar oynuyor” Trabzonsporlu oyuncuların kolbastı oynamalarından da memnunluk duyuyor Karayunus Takımda asıl kolbastıyı Yattara’nın oynadığını belirtiyor

BEHRAM KILIÇ Sayı: 755/ Tarih : 25-05-2009

Çok güzel bir oyun kolbastı ama her yerde görmek sıkmaya başladı açıkçası Her şey tadında bırakılınca güzeldir diye düşünüyorum