Şengül Şirin
|
Arnavutluk-Arnavutluk'un Nüfusu-yüzölçümü-tarihi-anayasası-Ülkeler Coğrafyası
- Tam Adı : Arnavutluk Cumhuriyeti
- Yüzölçümü: 28 748 km²
- Başkenti: Tiran
- Para Birimi: LekDili: Arnavutça
- Nüfusu: 3 544 841 kişi (2002 tahmini)
- Ortalama Ömür: 721 yıl (2002 tahmini)
- Okur Yazarlık Oranı: % 93 (1997 tahmini)
- Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 3 800 $ (2001 tahmini)
- Konum; Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan ve 362 km kıyısı olan Arnavutluk batıdan Adriyatik ve İon Denizi ile komşudur Toplam 720 km olan kara sınırının; 282 km'si Yunanistan, 151 km'si Makedonya ve 287 km'side Yugoslavya iledir Toplam 28 748 km² alan kaplayan Arnavutluk arazisinin 1 350 km² si göller oluştururken, 27 398 km² si kara yüzeyidirÜlkenin en alçak yeri 0 m ile Adriyatik Denizi kıyıları iken, en yüksek yeri 2 753 m ile Golem Korab Tepesidir
- Tarih;
- MÖ, 1 yüzyılda Romalılar tarafından işgal edilen ülkeye, Gotlar, Grekler ve Sırplar yerleşmişlerdir 14 yüzyılda Osmanlı egemenliğini tanımışlardır 1912'de hürriyetine kavuşan Arnavutluk, 1939'da İtalyanların saldırısına uğramıştır, iç savaşlardan sonra, 1946'da General Enver Hoca'nın yönetiminde tek partili komünist cumhuriyet kurularak tekrar bağımsız duruma gelmiştir Daha sonra ülke demokratik yönetime geçmiştir 1997'de yolsuzluk yapıldığı gerekçesiyle hükümete karşı ayaklanmalar olmuş ve çok sayıda Arnavut halkı İtalya’ya sığınmıştır Halen ülkede istikrarın sağlanmasına çalışılmaktadır
- Yönetim;
- Ülkenin Tam Adı
- :Arnavutluk Cumhuriyeti
- Kısa Adı
- :Arnavutluk
- Yönetim Şekli
- :Demokrasi
- Başkent
- :Tiran
- Kurtuluş Günü
- : 28 Kasım 1912 (Osmanlı İmparatorluğu'ndan)
- Milli Tatil Günü
- : 28 Kasım Bağımsızlık Günü (1912)Ülke toplam 36 bölge ve 1 özel belediyeden* oluşmaktadır Bu bölgeler; Berat, Bulqize, Delvine, Devoll (Bilisht), Diber (Peshkopi), Durres, Elbasan, Fier, Gjirokaster, Gramsh, Has (Krume), Kavaje, Kolonje (Erseke), Korce, Kruje, Kucove, Kukes, Kurbin, Lezhe, Librazhd, Lushnje, Malesi e Madhe (Koplik), Mallakaster (Ballsh), Mat (Burrel), Mirdite (Rreshen), Peqin, Permet, Pogradec, Puke, Sarande, Shkoder, Skrapar (Corovode), Tepelene, Tirane (Tirana), Tirane* (Tirana), Tropoje (Bajram Curri), Vlore
- Anayasa:28 Kasım 1998'de halk referandum ile anayasa kabul edilmiştir
- Adli Sistem:
- Oy Hakkı: 18 yaşını dolduran herkesin oy hakkı bulunmaktadır
- Yürütme Dalları:
- Devlet Başkanı: Cumhurbaşkanı Recep MEYDAN (24 Temmuz 1997'den bu yana)
- Seçimler: Cumhurbaşkanı Millet Meclisi tarafından 5 yıllığına seçilir Son seçim 24 Temmuz 1997'de yapıldı Başbakan Cumhurbaşkanı tarafından atanırSeçim Sonuçları:Recep MEYDAN Millet Meclisindeki 122 oyun 110'unu alarak Cumhurbaşkanı olarak seçildi
- Hükümetin Başı: Başbakan Pandeli MAJKO (22 Şubat 2002'den bu yana)
- Kabine:
- Yasama Dalları:
- Seçimler:
- Seçim Sonuçları:
- Adli Dallar:
- Politik Partiler ve Liderleri:Politik Baskı Gurupları ve Liderleri:Katıldığı Uluslar Arası Organizasyonlar: ACCT (Fransızca Konuşan Ülkeler Ajansı), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CEI (Orta Avrupa Girişimi), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB, IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü - muhabir), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklayanlar Örgütü), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO(Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
- Uluslar Arası Çevre Anlaşmaları:
- Taraf Oldukları : Biyolojik Çeşitlilik, İklim Değişiklikleri, Çölleşme, Tehlikeli Atıklar, Ozon Tabakasının Korunması ve Sulak Alanlar
- Uluslar Arası Sorunları
- Anlaşmazlıklar: Arnavutluk sınırına Yugoslavya'daki Arnavutluk sınırındaki Kosova bölgesinde yaşayan Arnavutların haklarını savunması ve Makedonya ile işbirliğini geliştirmesi komsuları ile sorun yaşamasına neden olmaktadır Bir çok Arnavut illegal yollarla komşu ülkeler ve Batı Avrupa'ya geçmeye çalışmaktadır Yasaklanmış İlaçlar:Arnavutluk'a Batı Avrupa'ya nakledilmek üzere Ortadoğu'dan eroin ve esrar, Güney Amerika'dan az miktarda kokain gelmektedir Ayrıca az miktarda uyuşturucu maddeler elde edilen bitkiler ülkede üretilmektedir Bazı Arnavut şebekeleri Avrupa'da uyuşturucu dağıtımında aktif görev almaktadır
- Yer ŞEKİLLERİ;
- Ülkenin büyük bir bölümü dağlıktır Dağlar, Adriyatik denizinin kıyısındaki kıyı ovalarından itibaren başlar, birbirine paralel sıralar halinde kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanır Yüksek zirveler 2000 m'yi aşar Daha önce yer yer bataklıklarla kaplı kıyı ovaları, verimli tarım arazileri haline getirilmiştir Doğal Afetler:Şiddetli depremler, güneybatı kıyısı boyunca tsunami görülür; seller ve kuraklık diğer önemli afetlerdir Çevre konusunda hassas noktalar: Orman tahribi, toprak erozyonu ile sanayi ve evsel atıklardan kaynaklanan su kirliliği önemli çevre problemleridir
- İklim;
- Ülkede güney Akdeniz iklimi görülür, iç kısımlarda kışın sıcaklık 0°C'nin altına iner Yağış miktarı yüksek yerlere doğru artarak 1000 mm'yi aşar
- Bitki Örtüsü;
- Kıyı bölgesinde Akdeniz bitkileri yaygındır; iç kısımlarda geniş ve iğne yapraklı ormanlar görülür
- Nüfus;
- Ülkede farklı dil konuşan gruplar vardır Ancak nüfusun büyük çoğunluğunu Arnavutlar oluşturur Devlet ateizmi empoze etmesine karşın ülkede Müslümanlar çoğunluktadır Osmanlılar döneminde yapılmış çok sayıda cami ve diğer eserler bulunur Halkın üçte ikisi kırsal alanlarda yaşar Kıyı kesiminde nüfus yoğunluğu fazladır
- Nüfus:3 544 841 kişi (2002 tahmini)
- Yaş yapısı: 0-14 yaş: % 288 (erkek 528 678 kişi; kadın 493 531 kişi)
- 15-64 yaş:% 64 (erkek 1 094 034 kişi; kadın 1 175 024 kişi) 65 yaş ve üzeri:% 72 (erkek 111 524 kişi; kadın 142 050 kişi) (2002 tahmini)
- Nüfus artış oranı: % 106 (2002 tahmini) Doğum oranı: 1 000 kişide / 1859 doğum (2002 tahmini)
- Ölüm Oranı: 1 000 kişide / 649 ölüm (2002 tahmini) Net göç oranı: 1 000 kişide / -146 göç (2002 tahmini)
- Cinsiyet oranı: Doğumda:107 erkek / kadın
- 15 yaş altı: 107 erkek / kadın15-64 yaş:093 erkek / kadın65 yaş ve üzeri:079 erkek / kadınToplam nüfusun:096 erkek / kadın (2002 tahmini)
- Bebek ölüm oranı: 1 000 canlı doğumda / 3864 ölü (2002 tahmini) Ortalama Ömür: Toplam nüfus: 721 yılErkek:7514 yıl Kadın:6927 yıl (2002 tahmini) Doğurganlık oranı: Kadın başına 227 çocuk (2002 tahmini)
- HIV/AİDS - yetişkin nüfusta yayılma oranı: % 001'den daha az (1999 tahmini)
- HIV/AİDS - taşıyan insan sayısı: 100'den daha az kişi (2000 tahmini)
- HIV/AİDS - ölü sayısı: 100'den daha az kişi (1999 tahmini) Milliyet (Uyruk): Arnavut
- Etnik guruplar:Arnavut % 95, Yunan % 3, diğerleri % 2 (Valak, Çingene, Sırp ve Bulgar) (1989 tahmini)
- Din: Müslüman % 70, Ortodoks % 20 ve Katolik %10Dil: Arnavutça ve Yunanca
- Okur yazarlık oranı: 9 yaş altındaki herkes okuma yazma bilmektedir erkek:% 93 (1997 tahmini) kadın:BilinmiyorToplam nüfus:Bilinmiyor
- Yerleşim;
- Türkler tarafından kurulan başkent Tiran ve çevresinde milli parklar, dinlenme sahaları ile sanayi tesisleri yer alır Diğer kentleri; Elbasan, Körice, İşkorda, Berat, Leş ile Adriyatik kıyısında camilerin de görüldüğü güzel bir kent olan Avlonya ve Dıraç'tır
- Ekonomi;
- Avrupa'da gelir seviyesi en düşük ülkelerden biri olan Arnavutluk'un ekonomisi önemli ölçüde sanayi ve tarıma dayanır Nüfusun % 40'ı sanayi ve ticaret sektöründe çalışmaktadır Tarıma uygun araziler ülkenin beşte birini oluşturur İşsiz insanlar, komşu ülkelere, özellikle Yunanistan'a çalışmaya gitmektedir Son yıllarda ilişkilerimizin geliştiği Arnavutluk'tan ham deri, ferro krom, hurda alüminyum ve kereste almaktayız Bu ülkeye temizlik malzemeleri, alüminyum levhalar, oto lastiği, televizyon, bazı gıda ürünleri (şeker, un) satmaktayız
- Gayri Safi Milli Hasıla:132 milyar $ (2001 tahmini)
- GSMH Gerçek Büyüme Oranı: % 73 (2001 tahmini)
- GSMH Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 3 800 $ (2001 tahmini)
- GSMH Sektörlere Dağılımı: tarım:% 52endüstri: % 21hizmetler: % 27 (2001) İş Gücü: 1283 milyon kişi (2001)
- İş Gücünün Sektörlere Dağılımı: tarım: % 50
- endüstri ve hizmetler:% 50
- İşsizlik Oranı: % 17 (2001 tahmini)
- Fakirlik Sınırının Altındaki Nüfus: % 30
- Hane Halkının Gelir Oran Yüzdesi: en düşük % 10:Bilinmiyor en yüksek %10:Bilinmiyor Enflasyon Oranı (tüketici fiyatları): % 3 (2001 ) Yatırımlar (GSMH'ya Oranı): % (2006 tahmini)
- Bütçe: gelirler: 697 milyon $harcamalar:15 milyar $ (2002 tahmini)TARIM
- Önemli ürünleri; buğday, mısır, pamuk, tütün, patates ayçiçeği, sebze, meyve, üzüm ve şeker pancarıdır Kıyı kesiminde Akdeniz Bölgesi'ne özgü ürünler, özellikle turunçgiller yetiştirilir Dağlık alanlarda göçebe hayvancılık yapılır
- Arazi Kullanımı: Ekili-Dikili Alan: % 21Sürekli Ürünler:% 4
- Diğerleri:% 75 (1998 tahmini)Sulanabilir Arazi: 3,400 km² (1998 tahmini)
- SANAYİArnavutluk'ta gıda maddesi, şeker, tekstil ve hazır giyim, çimento, bakır zenginleştirme, kimyasal maddeler, petrol ürünleri, gübre ve temel maddelerin üretim tesislerine sahiptir
- Sanayi üretimi büyüme oranı: % 9 (2001 tahmini)
- MADENCİLİKÜlkede çıkarılan başlıca madenler; petrol, doğalgaz, kömür, krom, bakır ve nikel Ülkede hidroelektrikte üretilmektedir
- Elektrik Üretimi: 4738 milyar kWh (2000) Elektrik Kullanımı: 5378 milyar kWh (2000)
- Elektrik İhracatı: 100 milyar kWh (2000)
- Elektrik İthalatı: 1072 milyar kWh (2000)TİCARETÜlke dışarıdan genellikle makine ve tüketim malları almaktadır
- İhracat: 306 milyar $ (2001 tahmini)İhraç Malları: Çeşitli tekstil ve ayakkabı ürünleri, asfalt, çeşitli metaller ve metalik madenler, ham petrol, sebze, meyve ve tütün ihraç ürünlerinin başında gelmektedir
- İhracat Yaptığı Ülkeler: İtalya % 70, Yunanistan % 12, Almanya % 6, Makedonya % 2 ve Avusturya % 1 (2001)
- İthalat: 11 milyar $ (2001 tahmini) İthal Malları: Önemli ithal malları; çeşitli makine ve ekipmanları, gıda maddeleri, tekstil ve çeşitli kimyasallardır
- İthalat Yaptığı Ülkeler: İtalya % 32, Yunanistan % 26, Türkiye % 6, Almanya % 6 ve Bulgaristan % 2 (2001)
- Dış Borcu: 1 milyar $ (2000)
- Ekonomik Yardım: aldığı; 315 milyon $ (2000)
- Para Birimi: Lek (ALL)Mali Yıl: 1 Ocak - 31 Aralık
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|