Hint Okyanusu

Hint Okyanusu


Hint Okyanusu


Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, Batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malezya Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanırDünya sularının %20'sini kapsar Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10000 kilometre kadardır Bu alanda yaklaşık olarak 73566000 km² yer kaplar Hacminin yaklaşık olarak 292131000 km³ olduğu tahmin edilmektedir
Okyanus içerisindeki ada ülkeler Madagaskar, Komor Adaları, Seyşeller, Maldivler, Mauritius, Sri Lanka ve Endonezya'dır Asya ve Afrika arasında önemli bir geçiş yolu niteliğinde olması nedeniyle ülkeler arasında anlaşmazlıklar çıkmaktadır Bağlantı bölgesi Hindistan'ın kuzeyinde kıta sahanlığından çıkarak güneye doğru ilerleyen bir sap ve iki koldan oluşan ters bir Y şeklindeki Orta Hint Okyanusu Sırtı'dır Doğu, batı ve güney havzaları bu sırtlar yüzünden bir kez daha bölünmüştür Kıta sahanlığı ortalama olarak 200 km genişliğe kadar uzanır Bunun yanı sıra Avustralya'nın batı kıyılarında 1000 km'ye kadar çıkmaktadır Ortalama derinlik 3890 metredir En derin nokta Java çukurunda deniz seviyesinin yaklaşık 7450 m altındadır 50° güney enleminin kuzey bölümü %86 oranında pelajit çökeltilerle; diğer %14'lük bölüm ise toprak tortularıyla kaplanmıştır Bu enlemin altında kalan bölgeler ise daha çok buzul alanlardır IHO (International Hydrographic Organisation) 2000'de aldığı bir kararla Hint Okyanusu'nun bir bölümünde beşinci bir okyanusun daha sınırlarını belirledi Bu yeni okyanus Antartika kıyılarından 60° güney enlamine kadar uzanıyor (Bkz Güney Okyanusu)
Hint Okyanusu'ndaki önemli geçiş noktaları ve boğazlardan bazıları Babü'l Mendep, Hürmüz Boğazı, Malakka Boğazı, Süveyş Kanalı'nın güney girişi ve Sunda Boğazı'dır Andaman Denizi, Umman Denizi, Bengal Körfezi, Büyük Avustralya Körfezi, Aden Körfezi, Mozambik Kanalı, Kızıldeniz okyanusun diğer bölümlerindendir

İklim

Kuzey kesimlerde iklime muson rüzgar sistemleri etki etmektedir Ekimden nisana kadar güçlü kuzeydoğu rüzgarları eser; mayıs-ekim ayları arasında ise güney ve batı rüzgarları hüküm sürer Bu rüzgarlar Umman Denizi'nden Hindistan alt kıtasına şiddetli muson yağmurları getirirler Güney Yarımküre'de rüzgarlar genellikle daha yumuşaktır ama Mauritius yakınlarında şiddetli yaz fırtınaları yaşanabilir Muson rüzgarlarının yönü değiştiğinde ise kasırgalar Arap Denizi ve Bengal Körfezi'nin kıyılarını vurmaktadır
Okyanus akıntıları genel olarak musonlar tarafınndan kontrol edilir Biri Kuzey Yarımküre'de saat yönünde, diğeri ise ekvatorun güneyinde saat yönünün tersi yönde olmak üzere iki büyük dairesel akıntı hakim akış şeklini belirler Kış musonları etkisini gösterdiği sırada kuzey akıntılarını da tersine döndürür Derin sulardaki dolaşım ise Atlantik, Kızıldeniz ve Antartika'dan gelen akıntıların kontrolündedir 20° güney enleminin kuzey bölgelerinde deniz suyu sıcaklığı minimum 22°C değerlerindedir Doğu bölgelerde bu 28°C'ye kadar çıkmaktadır 40°güney enleminin güneyinde ise sıcaklık çok hızlı bir şekilde düşer
Suyun tuzluluk oranı 1000'de 32 ila 37 arasında değişmaktedir Tuzluluk oranı en yüksek olan yerler Arap Denizi ile Güney Afrika ve Güneybatı Avustralya arasındaki bölgelerdir
45° Güney enleminden sonra su yüzeyinde irili ufaklı buz kütleleri ve buz dağları görülmeye başlanır 60° Güney enleminin güneyindeki bölgelerde ise yıl boyunca bu kütlelere rastlanabilir