Orta Amerika/Panama

Panama


Panama Cumhuriyeti
República de Panamá
Resmî dil İspanyolca Başkent Panama (şehir) En büyük kent Panama (şehir) Devlet başkanı Martín Torrijos Yüzölçümü
- Toplam
- Su %'si Ülkeler arasında 118'inci
75,517 km²
%2,9 Nüfus
- Toplam (2004)
- Nüfus yoğunluğu Ülkeler arasında 133'üncü
3,320,000
43/km² Para birimi Balboa (PAB) Saat dilimi
UTC-5)
Ulusal marş "Himno Istmeño" İnternet alan adı pa Uluslararası arama kodu 507 Panama (İspanyolca: República de Panamá), Orta Amerika'da, Karayip Denizi ve Kuzey Büyük Okyanus kıyısında, Kolombiya ve Kosta Rika arasında yer alan bir ülkedir Başkenti ülke ile aynı adı taşıyan Panama şehridir (Panama city)

Coğrafya

Orta Amerika ve Karayipler'de, 9 00 Kuzey enlemi, 80 00 Batı boylamı arasındadır
Sınırları:Kuzeyde Karayip Denizi,doğuda Kolombiya(225 km),güneyde Büyük Okyanus,batıda Kosta Rika(330 km)

• İklimi: Tropikal deniz iklimi, sıcak, nemli, bulutlu; Mayıs - Ocak ayları arasında uzun süreli yağmur mevsimi, Ocak - Mayıs ayları arasında ise kısa kuru mevsim yaşanır

• Saat Dilimi:GMT-5

• Çevre Sorunları:Endüstriyel tarım atıklarının su kirliliğine yol açması,ağaçlık alanların azalması,erozyon,gelişmiş bölgelerde hava kirliliği,maden işçiliğinin doğal kaynaklara zarar vermesi

• Arazi yapısı: İç kısımda daha fazla dik ve engebeli dağlar, yüksek ovalar, kıyı kesiminde geniş

• Ovalar ve engebeli tepelikler yer alır

• Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Büyük Okyanus 0 m

• En yüksek noktası: Chiriqui Yanardağı 3,475 m

• Doğal kaynakları: Bakır, maun ormanları, karides, hidro enerji

• Arazi kullanımı:
  • Tarıma uygun topraklar: %7
  • Daimî ekinler: %2
  • Otlaklar: %20
  • Ormanlık arazi: %44
  • Diğer: %27 (1993 verileri)

• Sulanan arazi: 320 km² (1993 verileri)

Nüfus

• Nüfus: 3,235,000 (2004 verileri)

• Nüfus artış oranı: %17

• Panama Şehri Nüfusu: 1,653,220

• Mülteci oranı: -11 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

• Yeni doğanlarda ölüm oranı: 2018 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

• Ortalama hayat süresi:
  • Toplam nüfus: 7568 yıl
    • erkeklerde: 7294 yıl
    • kadınlarda: 7853 yıl (2001 verileri)

• Ortalama çocuk sayısı: 227 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

• HIV/AIDS

• • hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %154 (1999 verileri)

• • hastalığı olan insan sayısı: 24,000 (1999 verileri)

• • hastalıklarından ölenlerin sayısı: 1,200 (1999 verileri)

• Ulus: Panamalılar

• Nüfusun etnik dağılımı: melez %70, Kızılderili ve Batı Hindistanlıların karışımı %14, beyaz %10, Kızılderili %6

• Din: Roma Katolikleri %85, Protestanlar %15

• Diller: İspanyolca (resmî), İngilizce %14

• Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
  • toplam nüfusta: %908
    • erkekler: %914
    • kadınlar: %902 (1995 verileri)

Yönetim

• Yönetim biçimi:Anayasal Demokrasi

• Başkent: Panama

• İdari bölümler: 9 eyalet ve bir bölge; Bocas del Toro, Chiriqui, Cocle, Colon, Darien, Herrera, Los Santos, Panama, San Blas ve Veraguas

• Bağımsızlık günü: 3 Kasım 1903

• Millî bayram: Bağımsızlık günü, 3 Kasım (1903)

• Anayasa: 11 Ekim 1972; 1978, 1983 ve 1994 yıllarında önemli düzeltmeler yapılmıştır
• Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: CCC, ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), RG, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) (İFOO(9000) Panama Deniz kuvvetlerinde subay olarak ğörev yapan türk vatandaşı istanbul doğumlu sebahattin erdoğdu panama deniz kuvvetleri 09102008'de panama ordusuna ğönüllü olarak başvuruda bulunup sınavları kazanarak bu ülkede deniz donanmasında ilk yabancı subay olarak yer almıştır

Ekonomik Göstergeler

GSYİH: Satınalma gücü paritesi: - 166 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %25 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %7
endüstri: %165
hizmet: %765 (1999 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatları): %18 (2000 verileri)
işgücü: 11 milyon (2000 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %208, endüstri %18, hizmet %612 (1995 verileri)
İşsizlik oranı: %13 (2000 verileri)
Endüstriyel: İnşaat, petrol arıtımı, yapı malzemeleri, bira üretimi, çimento ve diğer yapı malzemeleri, şeker
Endüstrinin büyüme oranı: %2 (2000 verileri)
Elektrik üretimi: 4413 milyar kWh (1999)
Elektrik tüketimi: 4049 milyar kWh (1999)
Elektrik ihracatı: 95 milyon kWh (1999)
Elektrik ithalatı: 40 milyon kWh (1999)
Tarım ürünleri: Muz, pirinç, mısır, kahve, şekerkamışı, sebze, çiftlik hayvanı, karides
İhracat: 57 milyar $ (2000 verileri)
İhracat ürünleri: Muz, karides, şeker, kahve, giyim eşyaları
İhracat ortakları: ABD %42, Almanya %11, Kosta Rika %5, Benelux (Belçika, Hollanda, Lüksemburg Ekonomik Birliği) %4, İtalya %4 (1999)
İthalat: 69 milyar $ (2000 verileri)
İthalat ürünleri: Yatırım malları, ham petrol, gıda malları, tüketim malları, kimyasallar
İthalat ortakları: ABD %39, Japonya %8, Ekvator %6, Meksika %5 (1999)
Dış borç tutarı: 756 milyar $ (2000 verileri)
Para birimi: Balboa (PAB); ABD Doları (USD)
Para birimi kodu: PAB; USD
Mali yıl: Takvim yılı

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 396,000 (1997)
Telefon kodu: 507
Radyo yayın istasyonları: AM 101, FM 134, kısa dalga 0 (1998)
Radyolar: 815,000 (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 38 (1998)
Televizyonlar: 510,000 (1997)
Internet kısaltması: pa
Internet servis sağlayıcıları: 6 (2000)
Internet kullanıcıları: 45,000 (2000)

Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: 355 km
Karayolları: 11,592 km (2000)
Su yolları: 882 km
Boru hatları: Ham petrol 130 km (2001)
Limanları: Balboa, Cristobal, Coco Solo, Manzanillo, Vacamonte
Hava alanları: 107 (2000 verileri)