Farenjit

FARENJİT



Yutaktaki iltihaplanmaya bağlı olarak ortaya çıkar; genellikle burun boşluklarında ve gırtlaktaki iltihaplanmalarla birlikte görülür Hastalığın gidişine göre farenjitin akut ve kronik biçimlerinden söz edilir

NEDENLERİ


Akut farenjitin en sık rastlanan nedenleri başta Streptococcus pyogenes türü olmak üzere bakteriler, bazı virüsler ve çeşitli bulaşıcı hastalıklardır
Kronik farenjit de birçok nedene bağlı olabilir Bademcik iltihabından sonra, geniz bademciklerinin büyümesi gibi burunda kısmi tıkanma yapan hastalıklar sonucunda, nezle ya da burun mukozası iltihabında (rinit), çevre koşullarına bağlı olarak (aşırı kuru ya da nemli havada), çeşitli maddelere (kurşun, antimon, çinko; iyot, cıva, bizmut bileşikleri) bağlı zehirlenmelerde ve uzun süreli konuşmalarla yutak bölgesinin aşın zorlanması sonucunda ortaya çıkabilir
Kronik farenjit ayrıca bazı hastalıklarla birlikte görülebilir Bunlar lenfatizm (vücudun çeşitli bölgelerindeki lenf bezlerinin aşırı büyümesine bağlı gelişim bozukluğu), şeker hastalığı, nefrit (böbrek iltihabı), damar sertliği, kalp hastalıkları ve çeşitli vitamin eksiklikleridir

BELİRTİLERİ


Akut farenjit - Çeşitli belirtilerle ortaya çıkar Yutakta kısa sürede şiddetli kızarıklık, ağrılı yutma ya da yutma güçlüğü, ateş, genel halsizlik, boyun lenf bezlerinde şişme görülür Aftlı farenjit - En çok diş çıkarma çağındaki çocuklarda olmak üzere hemen her zaman ağıziçi iltihabıyla (stomatit) birlikte görülür Hastalık aft biçimindeki tipik lezyonlann çoğunlukla aniden ortaya çıkmasıyla başlar Aftlar mercimek büyüklüğünde, beyaz renkte, birbirinden ayrı ya da gruplar halinde birleşmiş, genellikle çevresinde kırmızımsı bir alan bulunan oval lekelerdir Bunlar yanma duygusuna, tükürük salgısının artmasına ve yutma güçlüğüne yol açar; 1-2 haftada geçer, ama genellikle yeniden ortaya çıkar Basit kronik farenjit - Başlıca özellikleri boğazda kuruma ve kızarıklık, inatçı öksürük ve sık sık yutkunmadır; hasta boğazındakİ yanma duygusunu gidermek için sürekli olarak tükürüğünü yutmaya çalışır Hastalık 2-6 ay kadar sürebilir ya da kronikleşir Kronik hipertrofik farenjit - Hücre boyutlarının büyümesiyle (hipertrofi) yutak duvarı kalınlaşmış ve kırmızı-mor bir renk almıştır Hastalığın başlıca belirtileri şiddetli ve uzun süreli öksürük, bulantı, kusma, ses tonunda değişildik ve yutkunma güçlüğüdür Farenjitin bu biçimi sık sık yineleyerek kronikleşme eğilimindedir ve daha çok 25-30 yaşlarından sonra görülür Kronik atrofik farenjit - Yutak mukozası çok incelmiş (atrofi), soluk renkli ve genellikle ince bir tabaka halindeki koyu ve yapışkan mukus salgısıyla kaplıdır Kızarıklık çok az ya da hiç yoktur Başlıca belirtileri kısık-boğuk bir ses ve kuru öksürüktür Hastalığın bu biçimi genellikle kronik farenjitin son evresini oluşturur

KOMPLİKASYONLAR

Farenjit sıradan ve klinik açıdan fazla önem taşımayan bir hastalık olarak değerlendirilir Tedavide antibiyotiklerin kullanılmasından önce böbrek iltihabının (nefrit) ve akut eklem romatizmasının başlıca nedenleri Strepîococcus pyogenes’in etken olduğu farenjit ve akut bademcik iltihaplarıydı Günümüzde ise antibiyotik tedavisiyle bu tür ikincil hastalıkların gelişme olasılığı Çok azalmıştır Farenjit Özellikle çocuklarda çoğu kez kulak iltihabıyla (otit) birleşir Çok şiddetli ağn ve bazen kusma da yapan bu hastalık kronikleştiğinde sağırlığa kadar varabilir Farenjitin komşu anatomik yapılara yayılarak sinüzit, larenjit ve bronşite yol açmasına da sık rastlanır

TEDAVİ


Akut farenjitin tedavisinde burun içine uygulanan kanlanma giderici (dekonjestan) ve mikrop öldürücü (antiseptik) ilaçlar, gargaralar, buğular, gerektiğinde de antibiyotikler ve iltihap giderici ilaçlar kullanılır
Basit kronik farenjitte ve kronik atrofik farenjitte tedavi sigara ve alkollü içki gibi hastalığa neden oluşturabilecek ya da onu alevlendirecek alışkanlıkların ortadan kaldırılmasına dayanır
Aynca gargaralar ve boğazın tuzlu suyla çalkalanması önerilebilir
Kronik hipertrofik farenjit de uygulamada yukandaki gibi tedavi edilir Yerel tedavi olarak mentolle gargara yapılması yararlıdır Ayrıca buğu tedavisi uygulanabilir