Anjina Pektoris

Anjina Pektoris



Anjina pektoris göğüste, kalp bölgesinde şiddetli ağrıyla başlar Ağrı zaman zaman sol kola da yayılır Hasta ölüm korkusuyla karışan ağır bir iç sıkıntısı duyar; terli ve solgundur Elini göğsüne götürerek bir an konuşamadan durur Bu durum kalbin normal işlevine dönmesiyle birkaç dakika içinde ortadan kalkar

NEDENLERİ

Anjina pektoris nöbeti birçok etkenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar Erkeklerde kadınlardan dört kat fazla görülürken menopoz sonrasında bu oranın eşitlenmesi hormonal etkenlerin önemini gösterir Hastalık en çok 40-50 yaş grubunda ortaya çıkar; 30 yaşından gençlerde çok az görülür İstatistiklere göre iş de bir etkendir; serbest meslek sahipleri ve işadamları arasında hastalık daha yaygındır Aşın sigara tüketimi, zorlu bedensel çalışma, soğuk hava, güçlü duygu ve heyecanlar da bu etkenler arasında sayılabilir Bütün bu etkenleri harekete geçiren olay ise kalp kasma oksijen taşıyan ko-roner atardamarlardaki işlev bozukluğudur Kalp dokusuna yeterli miktarda kan ve oksijen gitmemesi, yukarıda söz edilen etkenlerin de eklenmesiyle şiddetli göğüs ağrılarına yol açar

Kalbi besleyen koroner atardamarların dokulara yeterli kan ve oksijeni taşıyamaması üç biçimde açıklanır:

a) Birincisi, koroner atardamar duvarlarında yağ moleküllerinin birikerek darlığa yol açmasıdır Koroner atardamarlarda daralma ve sertleşme (aterosk-leroz) varsa kalbin kan gereksiniminin önemli ölçüde arttığı ağır iş, soğuk hava, aşın güç harcama ve duygulanma gibi durumlarda daralan damarlar gerekli kanı kalbe ulaştıramaz Böylece anjina pekîoris ortaya çıkar

b) ikinci açıklama daha önce sıralanan etkenlerin koroner atardamarlarda kasılmalara (spazm) yol açmasıdır

c) Üçüncüsü ise kalp dokusunun aşırı oksijen tüketmesine yol açan adrenalin ve noradrenalin gibi bazı hormonların üretiminin artmasıdır Aşın fiziksel etkinlik, duygulanma ve gerginlik durumlarında dolaşıma bol miktarda adrenalin ve noradrenalin salgılanır Bu durumlarda ortaya çıkan anjina pektoris, kalbe yetersiz oksijen gelmesinden değil, kalp gereksiniminin aşın artma
sından kaynaklanır; koroner atardamarlarda işlev bozukluğu yoktur

BELİRTİLERİ

îlk nöbet genellikle hastanın son derece sağlıklı göründüğü bir sırada gelir, yürüyüş sırasında, spor yaparken, işyerinde ya da bir film seyrederken ani göğüs ağrısı ortaya çıkar Ağrı göğüs kemiğinin arkasında yoğunlaşmıştır Omza ve sol kola yayılabilir Aynı anda derin bir iç sıkıntısıyla soğuk terleme belirir ve hasta yaptığı işi bırakır Ağrı kısa bir süre sonra yok olur Bu ilk nöbet birkaç ay yinelenmeyebilir Ama ağrıyı getiren koşulların bir kez daha var olması durumunda yeniden ortaya çıkabilir Beş tür anjina pektoris tanımlanmıştır:

Efor anjinası Hastalığın sık rastlanan tipidir Nöbet fiziksel etkinlik sırasında gelir Yürüyüş sırasında ortaya çıkması ve hastayı sık sık durmaya zorlaması nedeniyle ABD’de “vitrin hastalığı” adıyla da anılır

Soğuk anjinası Soğuk hava damarlarda büzülmeye yol açar Bu daralmanın koroner atardamarlan da etkilemesi sonucunda anjina pektoris ortaya çıkar

Heyecan anjinası Aşın duygulanmalar kalbin oksijen gereksinimini artırır Koroner atar damarların artan gereksinime uyum sağlayamaması anjina pektorise yol açar

Dinlenme anjinası Görünürde an-jinaya yol açacak herhangi bir neden yokken ortaya çıkar Nöbetler yineleyicidir ve nedereyse aralıksız sürer

Yatma anjinası Nöbetler geceleri ve öğleden sonraları gelir Efor anjina-sından daha hafiftir, ama daha uzun sürer Kan basıncının ani yükselmesi sonucunda koroner atardamarların kasılması nedeniyle ortaya çıkar

Yalancı anjina pektoris Bunlara ek olarak anjina nöbetine benzeyen göğüs ağrıları da vardır Kalp dışı organlardan kaynaklanan ağrıların göğse yansıması da anjina nöbeti gibi algılanabilir Kalpten kaynaklanmayan bu ağrılara “yalancı anjina pektoris” adı verilir

TEDAVİ

Anjina pektoris nöbetleri uzun süredir başarıyla tedavi edilmektedir Anjina tedavisinde mucize yaratan trinitrin adlı ilaç koroner atardamarları genişlete rek kalbe daha fazla kan ve oksijen taşınmasını sağlar Ağızda eritilerek alınan bir trinitrin tableti, anjina nöbetini birkaç saniye içinde ortadan kaldırabilir Anjina pektoris hastalarının trinitrini yanlarından ayumamalan gerekir
Anjina pektoris tedavisinde kullanılan başka ilaçlar da vardır Bunların hepsi koroner atardamarları genişleterek kan akışını kolaylaştırmaya yöneliktir Ayrıca nöbetlerin tipine, sıklığına ve şiddetine göre çalışma yaşamı yavaşlatılmalı, soğuk iklimlerde yaşamaktan kaçınılmalıdır

CERRAHÎ GİRİŞİM

Son yıllarda ilaç araştırmalarında sağlanan önemli ilerlemelere karşın, bazı anjina pektoris olgularında ilaç tedavisi sonuçsuz kalmaktadır Bazen de başlangıçta etkili olan trinitrin bir süre sonra etkisini yitirmeye başlar İlaç tedavisinin etkisiz kaldığı bu durumlarda genellikle cerrahi girişime başvurulur Amaç, görevini yapamayan koroner atardamarların beslediği kalp kası ile aort arasında bir kan köprüsü kurmaktır Bu cerrahi girişim iki yöntemle gerçekleştirilebilir Vineberg yöntemi adı verilen dolaylı yöntemde meme iç atardamarı kalp kasma (miyokart) bağlanır Koroner baypas (by-pass) denen dolaysız yöntemde ise bacaktan alman bacak toplardamarının bir bölümü kullanılarak aort ile kalp kası arasında bağlantı kurulur

VİNEBERG YÖNTEMİ

Kanadalı kalp cerrahı Arthur M Vineberg’in 1950′lerde geliştirdiği ve daha sonra yetkinleştirdiği ameliyat yöntemidir Bu yöntemde köprücükaîtı atardamarının bir kolu olan meme iç atardamarı belli bir düzeyde kesilerek ucu kalp kasınm Ön yüzünün içine bir tünel gibi birleştirilir Paha sonra yan atardamar kollarının da gelişmesiyle kalp kası yeterli ölçüde kanlanabilir ve böylece anjina belirtileri ortadan kalkar

Vineberg cerrahi girişimi kuşkusuz etkili bir tedavi yöntemidir Ama sonuçlarının hastada yavaş ortaya çıkması ve yöntemin teknik açıdan zor olması nedeniyle çok yaygınlaşmamıştır Gene de doğrudan koroner baypasın uygulanamadığı sol koroner atardamar bozukluklarında Vineberg yöntemine başvurulur