Amilaz

AMİLAZ:

Amilaz, nişastayı, glikojeni ve dekstrinleri hidrolize eden pankreas ve tükürük bezlerinden salgılanan bir enzimdir Serumdaki normal değerleri 8-16 Wohlgemuth ünitesi ya da 80-180 Somogyi ünitesidir En fazla artışlar pankreas bezinin akut iltihaplarında gözükür Kronik pankreas iltihaplarında, delinen mide ülserlerinde ve safra kesesinin iltihaplarında hafif artışlar olur

AMİLAZ

Amilaz,nişasta moleküllerinin parçalanmasını hızlandıran bir grup enzimin ortak adıBu enzimler,bitkilerin binlerce glikoz molekülünden oluşturduğu nişasta moleküllerinin parçalanarak birbirine bağlanmış yalnızca ikişer glikoz molekülünden oluşan maltoz moleküllerine dönüşmesinde katalizör işlevi görürAmilazların ,nişasta molekülleri arasındaki bağları koparma biçimiyle birbirinden ayrılan ve biri alfa,öbürü beta amilaz olarak adlandırılan iki ayrı türü vardır

Alfa amilaz canlı organizmalarda çok bol bulunan bir enzimdirİnsanın ve memeli hayvanlardan birçoğunun sindirim sisteminde,biri pityalin adıyla bilinen ve tükürük bezlerinde üretilen,öbürü amilopsin adıyla bilinen ve pankreas tarafından incebağırsağa salgılanan iki alfa amilaz önemli rol oynarİnsandaki pityalin ve amilopsin enzimleri tükürük ve pankreas salgısından yalıtılarak incelenmiş ve birbirlerinden farklı olmadıkları anlaşılmıştır

Pityalin ağızda besinlerle karışarak nişasta moleküllerini parçalamaya başlarGerçi besinler ağızda kısa bir süre için kalır,ama pityalinin etkisi midede daha birkaç saat kadar sürerEn sonunda yüksek asitli mide salgıları besinlere karışmış olan pityalini etkisiz hale getirirPityalinin sindirim üzerindeki etkisi midedeki asit miktarına ,midenin boşalma hızına ve besinlerin mide asitleriyle karışma oranına bağlıdırEn iyi koşullarda,besinlerle alınan nişastanın hemen hemen yarısı midedeki sindirim sırasında pityalin tarafından maltoza parçalanabilir

Besinler incebağırsağa geçtiğinde,geri kalan nişasta molekülleri de amilopsin tarafından parçalanarak maltoza dönüştürülürPankreas salgıları onikiparmakbağırsağına döküldüğünden ,nişasta sindiriminin çoğu incebağırsağın bu ilk bölümünde gerçekleşirİlk aşamada maltoza indirgenen nişasta molekülleri en sonunda glikoz molekülleri de bağırsak çeperlerinden hızla emilerek kana karışırOnikiparmak bağırsağının çeperlerindeki hücreler tarafından yakalanan maltoz molekülleri ,bu hücrelerin salgıladığı enzimler aracılığıyla parçalanırBazen amilaz grubundan sayılan bu bağırsak enzimleri grubunun aslında maltaz olarak kabul edilmesi daha uygundur

Beta amilazlar mayalarda,küflerde ,bakterilerde ve bitkilerin özellikle tohumlarında bulunurBu enzimler ,dokumaların nişastamsı haşıllama maddelerinden temizlenmesinde ve tahıl tanelerinin mayalanabilir şekerlere dönüştürülmesinde kullanılan diyastaz adlı karışımın temel bileşenidir


Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinet için derlenmiştir