Torasik Çıkış Sendromu

TORASİK ÇIKIŞ SENDROMU


Boynun yan tarafından çıkıp kol ve ellere doğru yol alan damar ve sinirler, boyundan ayrıldıktan sonra köprücük kemiği (klavikula), birinci kaburga ve iki boyun kasının oluşturduğu (skalen kaslar) dar bir alandan geçerler Bu dar alana torasik çıkış adı verilir Boyunda iki omur arasından çıkan sinirler çıktıktan hemen sonra birbirleriyle birleşerek ve tekrar ayrılarak ağlar oluştururlar ve omuz çevresine dallar verdikten sonra kola giden 3 ana siniri oluştururlar Bu sinirler; radial sinir (el sırtı, kolun yanı, baş parmak), median sinir (baş parmak, 2ve3 parmak ve 4 parmağın yarısı) ve ulnar sinirdir (serçe parmak, 4 parmağın yarısı, kolun iç tarafı) TÇS da her üç sinir etkilenmekle birlikte daha çok kolun iç yanından küçük parmak, yüzük parmağının yarısının hissiyatını ve parmaklar arasındaki kasların sinirlerini sağlayan ulnar sinir etkilenir TÇS ayrıca kola giden atardamarları ve toplardamarları da etkiler, buna bağlı olarak ellerde şişmeler ve üşüme olabilirTorasik çıkışta omuz, kol ve ellere giden sinir ve damarları sıkıştıran birçok ihtimal vardır Fazla bir kaburganın olması, yada 7boyun omurlarının yan çıkıntılarının gereğinden uzun olması, köprücük kemiğinde iyileşmiş kırıklar, boyun kaslarında yaralanmalar veya spazm vs gibi sebepler, en sık rastlanan sebeplerdir Ayrıca düşük omuz, uzun süre ağır yük taşıma, omuz seviyesinin üzerinde yapılan fiziksel aktiviteler, kamburluk diğer önemli sebeplerdir

Belirtileri

Bir veya iki kolda (özellikle sağ kol, el) ağrı, kuvvetsizlik, uyuşma, karıncalanma, şişme, yorulma, ve üşüme sık rastlanan şikayetlerdir Bu belirtilerin tamamı boyun fıtığı ve kireçlenmeleri, karpal tünel sendromu, omuzdaki tendinit ve bursitlerle aynı belirtilerdir

Teşhis

Teşhis hastanın ifadelerine ve muayene bulgularına göre konulur düz röntgen bazı sebepleri gösterebilir EMG, MR, dopler ultrasonografi gibi ileri tetkik metotlarından yararlanılabilir

Önleme ve tedavi

TÇS nın esas tedavisini omuz çevresi ve boyun çevresi kaslarına yönelik egzersizler oluşturur İyi bir duruş eğitimi ve dengeli kas yapısı torasik çıkışı genişleterek baskıları en aza indirir
Ağırlık taşıma, itme, çekme zararlıdır
Stres kas spazmına yolaçarak torasik çıkışı daraltır Boynu çevirerek arkaya bakmak zararlıdırUzun süreli omuz seviyesinin üzerinde çalışmak zararlıdır
Hasta omuzda ağır çantalar taşımamalıdır
Omuz elavatörleri ( kaldırıcı kasları) güçlendirilmelidirİri göğüslü kadınlarda uygun sütyen giyilmeli yada göğüsler plastik olarak küçültülmelidir
Fazladan bir kaburga varsa cerrahi olarak çıkarılabilir Fizik tedavi ve rehabilitasyon omuz çevresindeki ve boyun kaslarını gevşetir ve bu kaslardaki spazmı giderir
Boyun ve omuz koruma prensiplerine dikkat edilmelidirBOYUN VE OMUZ KORUMA PRENSİPLERİ

Oturmak

Çenenizi (yukarı değil) bükük ve boynunuzu arkaya çekik tutun İyi bir boyun sağlığı iyi bir duruşla mümkündür Kol destekleri olan sert sandalye kullanın Gevşemeyin; bütün omurganız sandalye arkalığına dayanacak şekilde dik olsun Sandalye kollarını kollarınıza destek olarak kullanırsanız, ileri eğilme sebebiyle boynunuzda olacak lüzumsuz zorlanmayı önlemeye yardımcı olur Çenenizi ileri doğru uzatarak çok dikkatlice bir yere bakmayın

Ayakta durmak
Çenenizi ( yukarı değil) bükük ve boynunuzu arkaya çekik tutun Keza belinizin düz durmasına çalışın Dizlerinizi bükmeden öne doğru eğilmeyin; bu, boyun ve omuzlarınızın arkaya çekik ve dik tutabilmenizi kolaylaştıracaktır

Yatmak

Yüzüstü yatmayın Yan yatarak uyumanız daha iyidir Baş ve boynunuza yastığın yardımıyla normal bir duruş sağlayın, ve kollarınızı aşağıda tutun Eğer sırt üstü yatmak istiyorsanız yastığınızı baş ve boynunuzun altına gelecek şekilde koyun Yastık baş ve boynunuzu nötür bir durumda desteklemelidir Boynunuzun gergin durmasından kaçının
Yatak altına tahta konması veya sert ortopedik yatak kullanılması daha uygundur Yumuşak yastığı boynunuzun altına uydurmaya çalışmak yerine, normal yastık da kullanabilirsiniz Oturduğunuz yerde uyumak boyun için oldukça zararlıdır
Yatarken televizyon seyretmek ve kitap okumak boyun kaslarınızı zorlar Yatarken kollarınızı başınızın altına koymak yada kollarınızı baş hizasında tutmak zararlıdır Kollarınızı eşinizin başı altına koymayın
İstirahat halinde

Televizyon seyretmek için bir sedire uzanmayın Sert bir koltuk veya sandalye kullanın Okurken başınızı desteklemek için yumuşak kuş tüyü yastık kullanmayın

Araba kullanırken

Arabada yüksek oturun Koltuğunuz ( tercihen sert) direksiyonun üzerinden bakmak için gerilme ve eğilmenizi gerektirmeyecek şekilde ne çok alçak ne de çok geride olmalıdır Destek için poliüretan bir sırt yastığı faydalı olabilir; yastık 1-2cm kalınlığında, sırtınız genişliğinde ve omuzlarınızın hizasına kadar olmalıdır Aynaları iyi ayarlayın Boyun ağrısı olanlar geri giderken boyunlarıyla değil belleriyle dönmelidir Gereksiz yere camları açmayın, alacağınız rüzgar boyun tutulmasına yol açabilir
Uzun yolculuklarda boyunluk kullanılması oldukça yararlıdır Uzun yolculuklarda 3-4 saatte bir ara vererek boyun, sırt ve bel kaslarınızı esnetin

Bir şeyi kaldırırken veya bir şeye uzanırken

Dizlerinizi bükün ve kaldırma için bacak kaslarınızı kullanın Ani hareketlerden kaçının Ağırlığı gövdenize yakın tutun ve hiçbir şeyi baş hizasından yukarı kaldırmaya çalışmayın Başınız hizasından yüksekçe bir rafa uzanmanız gerekliyse bir iskemleye çıkın Uzun süre uzanma veya yukarı bakmaktan kaçının

Çalışırken

Aşırı çalışmayın Eğer bütün gün masada çalışıyorsanız; fırsat bulunca kalkıp dolaşın İş arası dinlenmelerde egzersizlerinizi bir iki defa yapmanız faydalı olabilir Çalışma materyaline çok yakın olmak boyun kaslarını zorlar Uzun süreli klavyeli cihaz kullananlarda boyun ağrısına daha sık rastlanır Şayet buna mecbursanız egzersizlerinize daha çok dikkat edin, cihaz karşısındaki duruşunuz boynunuzu en az zorlayacak pozisyonda olsun

Dikkat edilecek diğer noktalar

• Uygun olmayan sütyenler özellikle iri göğüslü hanımlarda boyun, sırt ve omuz ağrılarına sebep olabilir
• Dişleri sıkarak yatmak ( diş gıcırdatması) boyun kaslarında spazma yol açar, sonuçta boyun ağrıları ve çiğneme kaslarında ağrı olur
• Telefonla konuşurken telefonun boyunla omuz arasına sıkıştırılması boyun kaslarına zarar verebilir
• Bel ağrıları ve boyun ağrıları birbirlerini oldukça etkileyen hastalıklardır Bu nedenle boynu ağrıyanlar aynı zamanda bellerine, beli ağrıyanlarda boyunlarına dikkat etmelidirler
• Çalışırken çalışma masasına dayanmayın
• Işıklandırması iyi ayarlanmamış ortamlarda çalışmak boyun ve sırt kaslarınızı zorlayabilir
• Çok uzak yada yakın mesafeden televizyon seyretmeyin
• Özellikle saçları uzun olanlar iyice kurutmadan dışarı çıkarlarsa boyun kaslarında spazm olur Bu nedenle saçlar yıkandıktan sonra mutlaka kurutulmalıdır
• Görme bozuklukları, objelerin görülmesi için çok daha fazla dikkat göstermenizi gerektirir Bu durum boyun kaslarını yorarak boyun ve omuz ağrılarına zemin hazırlar Bu nedenle görme bozuklukları zamanında tedavi edilmelidir
• Ellerinizi omuz hizasından yüksek yada çok alçak seviyelerde kullanmanız boyun bölgesini zorlar Bu nedenle öğretmenlerde, duvar ve tavan işçilerinde boyun ağrısı sık görülür
• Eğer öğretmenseniz tahtaya kazı yazarken omuz hizasından üst seviyeye ve çok aşağı seviyelere yazı yazmayın
• Perde takmak gibi çok nadir yapılan uygun olmayan aktivitelerde bile boyun fıtığına ve diğer boyun ağrılarına yakalanabilirsiniz Üzerine çıktığınız platformu yükselterek bu riski en aza indirin yada boyun probleminiz varsa en iyisi hiç yapmayın, daha uygun birilerinden yardım isteyin
• Uykusuzluk, çok çalışma, sinirsel gerginlik, işinden memnun olmama, takdir edilmeme gibi durumlar boyun kaslarında gerginlik yaparak disklerin beslenmesini bozabilir