Ülkeler Coğrafyası-İsveç

Ülkeler Coğrafyası-İsveç

Tam Adı: İsveç KrallığıYüzölçümü : 449 964 km²Başkenti: StockholmPara Birimi: İsveç KronuDili: İsveçceNüfusu: 8 876 744 kişi (2002 tahmini) Ortalama Ömür: 7984 yıl (2002 tahmini) Okur Yazarlık Oranı: % 99 (1979 tahmini) Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 24 700 $ (2001 tahmini) Konum; Kuzey Avrupa'da İskandinavya yarımadası üzerinde yer alan ve 3 218 km kıyısı olan İsveç Baltık Denizine komşudur Toplam 2 205 km olan kara sınırının; 586 km'si Finlandiya ve 1 619 km'side Norveç iledir Toplam 449 964 km² alan kaplayan İsveç arazisinin 39 030 km² si göller oluştururken, 410 934 km² si kara yüzeyidir Ülkenin en alçak yeri 0 m ile Baltık Denizi kıyıları iken, en yüksek yeri 2 111 m ile Kebnekaise Tepesidir Tarih; Ataları, Viking denilen bir etnik gruba aittir Vikingler, deniz yolu ile Avrupa'dan Balkanlar'a ve Bağdat'a kadar ticaret yapmışlar ve Rusya'da önemli ticaret merkezleri kurmuşlardır, ilk olarak 13 yüzyılda Norveç, Danimarka ve İsveç bir araya gelerek kısa ömürlü bir devlet kurmuşlardır Daha sonra bağımsız bir duruma gelmiştir Danimarka, Polonya ve Rusya'nın oluşturduğu birlik ile İsveç arasında Büyük Kuzey Savaşları başlamıştır Komşuları ile yaptıkları savaşlardan dolayı İsveçliler, büyük kayıplara uğramıştır Dünya savaşları sırasında tarafsız kalan, demokratik sistemle gelişmesini sürdürmektedir Yönetim ; Ülkenin Tam Adı :İsveç Krallığı Kısa Adı :İsveç Yönetim Şekli :Anayasal Monarşi Başkent :Stockholm Kurtuluş Günü : 6 Haziran 1523 (Gustav VASA kral seçildi) Milli Tatil Günü : 6 Haziran Bayrak GünüÜlke toplam 21 eyaletten oluşmaktadır Bu eyaletler; Blekinge, Dalarnas, Gavleborgs, Gotlands, Hallands, Jamtlands, Jonkopings, Kalmar, Kronobergs, Norrbottens, Orebro, Ostergotlands, Skane, Sodermanlands, Stockholms, Uppsala, Varmlands, Vasterbottens, Vasternorrlands, Vastmanlands ve Vastra Gotalands

Anayasa:

1 Ocak 1975 Adli Sistem: Sivil Hukuk sistemine dayanır Oy Hakkı: 18 yaşını dolduran herkesin oy hakkı bulunmaktadır

Yürütme Dalları:

Devlet Başkanı: Cumhurbaşkanı ('dan bu yana) Hükümetin Başı:Başbakan Goran PERSSON (21 MART 1996'dAn bu yana) Kabine:Kabine Başbakan tarafından atanır Seçimler: Seçim Sonuçları: Yasama Dalları: Seçimler: Seçim Sonuçları: Adli Dallar: Politik Partiler ve Liderleri: Politik Baskı Gurupları ve Liderleri: Katıldığı Uluslar Arası Organizasyonlar: AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), Avustralya Grubu, BIS (Uluslararası İmar Bankası), CBSS (Baltık Ülkeleri Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), EIB (Avrupa Yatırım Bankası), ESA (Avrupa Uzay Ajansı), EU (Avrupa Birliği), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G- 6, G- 9, G-10, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IM (Uluslararası Para Fonu)F, IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM (Aynı Tarafta Olmayanlar Hareketi - misafir), NC(Kuzey Avrupa Konseyi), NEA (Nükleer Enerji Ajansı), NIB (İskandinavya Yatırım Bankası), NSG (Nükleer Malzeme Sağlayanlar Grubu), OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı - gözlemci), OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklayanlar Örgütü), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), PFP (Barış için Ortaklık), BM (Birleşmiş Milletler), UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNDOF (Birleşmiş Milletler Geri Çekilme Gözlem Gücü), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOGIP (BM Hint Pakistan Askeri Gözlem Grubu), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNTSO (BM Mütareke Gözlem Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WEU (Batı Avrupa Konseyi - gözlemci), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)ve ZC (Zangger Heyeti) Uluslar Arası Çevre

Anlaşmaları: Taraf Oldukları:

Hava Kirliliği, Hava Kirliliği - Nitrojen Oksit, Hava Kirliliği - Sürekli Organik Kirleticiler, Hava Kirliliği - Sulphur 85, Hava Kirliliği - Sulphur 94, Hava Kirliliği - Uçucu Organik Bileşikler, Antarktika Çevre Protokolü, Antarktika - Deniz Yaşamı Kaynakları, Antarktika Antlaşması, Biyolojik Çeşitlilik, İklim Değişiklikleri, Çölleşme, Tehlikedeki Türler, Çevresel Değişiklikler, Tehlikeli Atıklar, Deniz Hukuku, Denize Boşaltma, Nükleer Silah Denemeleri, Ozon Tabakasının Korunması, Gemilerin Yol Açtığı Kirlilik, Tropikal kereste 83, Tropikal kereste 94, Sulak Alanlar ve Balina Avcılığı Hava Kirliliği - Sürekli Organik Kirleticiler, İklim Değişiklikleri - Kyoto Protokolü'nü imzaladığı halde henüz onaylamamıştır Yer Şekilleri; Ülkenin önemli bir bölümünü İskandinavya dağları kaplar Güneydeki geniş plato üzerinde çok sayıda akarsu ve büyük göllerin görüldüğü Gotlar ülkesi yer alır İsveç, jeolojik yapı yönünden gnays, mikaşist gibi sert başkalaşım kayalarını içeren Baltık Kalkanı üzerindedir Ülkenin kıyı kesimi denizde meydana gelen bu seviye değişmeleri ile şekillenmiştir Şöyle ki, 4 Jeolojik Zaman'ın buzul döneminde deniz seviyesi alçalmaya, buzullar arası dönemde ise yükselmeye uğramıştır Deniz seviyesinin alçak olduğu buzul döneminde, vadiler boyunca ilerleyen buzullar, “U” şeklinde vadiler açmıştır Daha sonra deniz seviyesinin yükselmesi İle bu vadilere deniz sokulmuştur Böylece fiyord denilen "U" biçiminde derin körfezler oluşmuştur Ülkenin Baltık denizinde de çok sayıda adası vardır Bunların en büyükleri üzeri kumullarla kaplı Gotland ve yel değirmenlerinin görüldüğü Öland'tır

Çok sayıda bulunan göllerin en büyükleri Vaner ve Vatter'dir Ülkenin orta bölümü de buzullaşmaya uğramıştır Burada buzulların aşındırması ile oluşan kum ve çakıllardan ibaret moren, depolan, buzul gölleri ve moren set gölleri yer alır Akarsular üzerine kurulmuş küçük barajlardan elektrik üretilir; ayrıca akarsular, ulaşıma uygundur Akarsularla çoğunlukla kereste taşınır Doğal Afetler: Başta Botni körfezi olmak üzere kıyılarında bankiz adı verilen buz kütleleri gemiler için tehlike oluşturmaktadır Çevre konusunda hassas noktalar: Asit yağmurları toprak ve göllerde kirliliğe neden olmaktadır Kuzey denizi ve Baltık denizinde kirlenme başlamıştır İklim ; Ülkenin güneyi ile kuzeyi arasında iklim ve bitki örtüsü yönünden önemli farklar görülür Kuzey Buz Denizi'nden esen kuru ve soğuk rüzgarlar, ülkenin kuzeyinde şiddetli soğuklara sebep olur Botni körfezi, Ocak ile Mayıs arasındaki dönemde donar Burada kışın ortalama sıcaklık, -15°C'ye kadar düşer Ülkenin orta ye güney bölümlerinde denizel etkiler, bu sert iklimi yumuşatır Mesela Stockholm'de Ocak ayı ortalama sıcaklığı -3°C'yi bulur Yağış miktarı kuzeyden güneye doğru azalır İsveç'in kuzeyinde tundra iklimi etkilidir Bitki Örtüsü; İsveç'in kuzeyinde yazın buzların erimesi ile bataklıklar oluşur ve eğimli yamaçlarda çayırlar yetişir Güneye doğru soğuğa dayanıklı geniş yapraklı ağaçlar (huş) ile iğne yapraklı ağaçlardan (sarıçam ve ladin) oluşan ormanlar yer alır % 60'ı bu ormanlarla kaplı olan İsveç, dünyada zengin ormanlara sahip ülkelerden biridir Yaban hayatini korumaya büyük önem verildiği için çok sayıda milli park kurulmuştur Nüfus; Ülkeye MÖ 7 yüzyıldan itibaren yerleşilmeye başlanmıştır 19 yüzyıldan itibaren ekonomik ve sağlık şartlarının iyileştirilmesi ile nüfus hızla artmıştır Kanada ve ABD'ye göçler olmasına rağmen nüfus artışı devam etmiştir Nüfusun çoğunluğu ülkenin güneyinde, özellikle buradaki kentlerde yaşar Nüfusun öğretim-eğitim seviyesi yüksek olup okuma yazma bilmeyenler yok denecek kadar azdır Nüfus: 8 876 744 kişi (2002 tahmini)

Yaş yapısı:


0-14 yaş: % 18 (erkek 817 688 kişi; kadın 776 018 kişi) 15-64 yaş:% 647 (erkek 2 922 095 kişi; kadın 2 824 770 kişi) 65 yaş ve üzeri:% 173 (erkek 651 120 kişi; kadın 885 053 kişi) (2002 tahmini)

Nüfus artış oranı:

% 002 (2002 tahmini) Doğum oranı: 1 000 kişide / 981 doğum (2002 tahmini) Ölüm Oranı: 1 000 kişide / 106 ölüm (2002 tahmini) Net göç oranı: 1 000 kişide / 095 göç (2002 tahmini) Cinsiyet oranı:

Doğumda:

106 erkek / kadın 15 yaş altı: 105 erkek / kadın 15-64 yaş:103 erkek / kadın 65 yaş ve üzeri:074 erkek / kadın Toplam nüfusun:098 erkek / kadın (2002 tahmini) Bebek ölüm oranı: 1 000 canlı doğumda / 344 ölü (2002 tahmini)

Ortalama Ömür: Toplam nüfus:

7984 yıl Erkek:7719 yıl Kadın:8264 yıl (2002 tahmini)
Doğurganlık oranı: Kadın başına 154 çocuk (2002 tahmini) HIV/AİDS - yetişkin nüfusta yayılma oranı: % 008 (1999 tahmini) HIV/AİDS - taşıyan insan sayısı: 3,000 kişi (1999 tahmini) HIV/AİDS - ölü sayısı: 100 kişiden az (1999 tahmini) Milliyet (Uyruk): İsveçli Etnik guruplar: İsveçli, Fin ve diğer Sami ırkından olan azınlıklar Ülkede Fin, Yuğoslav, Danimarkalı, Norveçli, Yunanlı ve Türk göçmenler ve bunların birinci kuşak çocukları da yaşamaktadır Din: Lutheran % 87, Katolik, Ortodoks, Baptist, Müslüman, Musevi, Budist Dil: İsveççe Okur yazarlık oranı: 15 yaş altındaki herkes okuma yazma bilmektedir
erkek:% 99 kadın: % 99 Toplam nüfus: % 99 (1979 tahmini) Yerleşme; Ülkede yerleşmeler, kıyılarda ve iç kısımlardaki göllerin kenarlarında kurulmuştur Belli başlı kentleri; başkent Stockholm ile Göteborg ve Malmö’dür Stockholm birkaç ada üzerinde kurulmuş güzel ve tarihi bir kenttir Ekonomi; İlişkilerimizin iyi olduğu İsveç’ten deniz taşıtları, gazete kağıdı, kaldırıcı ve çekici makine, kereste, tren vagonu, hurda demir-çelik ile telefon santralı, cep telefonu (Ericsson) almaktayız Bu ülkeye hazır giyim ürünleri, krom, domates konservesi, deri ve fındık satmaktayız Gayri Safi Milli Hasıla: 219 milyar $ (2001 tahmini) GSMH Gerçek Büyüme Oranı: % 16 (2001 tahmini) GSMH Kişi Başına
Düşen Milli Gelir: 24 700 $ (2001 tahmini)
GSMH Sektörlere Dağılımı:
tarım:% 2endüstri: % 287hizmetler: % 693 (2000) İş Gücü: 44 milyon (2001) İş Gücünün Sektörlere Dağılımı: tarım: % 2 endüstri:% 24hizmetler:% 74 (2000 tahmini) İşsizlik Oranı: % 39 (2001 tahmini) Fakirlik Sınırının Altındaki Nüfus: Bilinmiyor Hane Halkının Gelir Oran Yüzdesi: en düşük % 10: % 37en yüksek %10:% 201 Enflasyon Oranı (tüketici fiyatları): % 27 (2001) Bütçe: gelirler:119 milyar $harcamalar:110 milyar $ (2001 tahmini) Devlet Borçları (GSMH'ya Oranı): % (2006 tahmini) TARIM Tarımda çalışan nüfus az olmasına karşın modern tarım tekniklerinin uygulanması ve iyi organizasyon sayesinde bol miktarda ürün alınarak yüksek miktarda gelir elde edilmektedir Başlıca tarım ürünleri; arpa, yulaf, çavdar, şeker pancarı, patates ve buğdaydır Ormanlardan sağlanan ürün miktarı bir hayli fazladır Yıllık kereste üretimi 55 milyon m3 dolayındadır Balıkçılık da önemli gelir kaynakları arasında olup avlanan balıkların bir bölümü konserve ve taze olarak ihraç edilir Arazi Kullanımı: Ekili-Dikili Alan: % 7 Sürekli Ürünler:% 0 Diğerleri:% 93 (1998 tahmini) Sulanabilir Arazi: 1 150 km² (1998 tahmini) SANAYİ İsveç’te üretilen çok kaliteli demir-çelik ürünlerine bağlı olarak otomotiv sanayisi de gelişmiştir Metalürji ve makine sanayi gelişmiştir Çok iyi kalitede çelik üretilir Bu sanayi kolları, gemi, otomotiv ve uçak sanayisinin gelişmesini sağlamıştır Ayrıca, kimya (asit, plastik, gübre) ve orman ürünleri (kağıt, selüloz, mobilya) sanayisi de çok ileridir Sanayi üretimi büyüme oranı: % 45 (2001 tahmini) MADENCİLİK Ülkede çıkarılan başlıca madenler; demir, çinko, kurşun, bakır, gümüş, uranyum, tungsten, molibden, ve fosfattır Kömür yatakları yönünden zengin değildir; ancak geniş sahalarda turba depoları yer alır Elektrik Üretimi:144621 milyar kWh (2000) Elektrik Kullanımı: 139176 milyar kWh (2000) Elektrik İhracatı:13628 milyar kWh (2000) Elektrik İthalatı:18306 milyar kWh (2000) TİCARET İhracat: 96 milyar $ (2001 tahmini) İhraç Malları: Çeşitli makineler, motorlu taşıtlar, kağıt ürünleri, kağıt hamuru ve kereste, demir ve çelik ürünleri ile kimyasal maddeler İhracat Yaptığı Ülkeler: Avrupa Birliği ülkeleri % 536 (Almanya % 106, İngiltere % 91, Danimarka % 53, Fransa % 51), ABD % 95, Norveç % 75 (2000) İthalat: 892 milyar $ (2001 tahmini) İthal Malları: Önemli ithal malları; çeşitli makineler, petrol ve petrol ürünleri, kimyasal maddeler, motorlu taşıtlar, demir ve çelik, gıda maddeleri ve kıyafetler İthalat Yaptığı

Ülkeler:

Avrupa Birliği ülkeleri % 603 (Almanya % 163, İngiltere % 88, Danimarka % 67, Fransa % 56), Norveç % 82, ABD % 67 (2000) Dış Borcu: 665 milyar $ (1994) Ekonomik Yardım: verdiği;

17 milyar $ (1997) Para Birimi: İsveç Kronu (SEK) ALINTI