Kürt Müziği Ve Dansı

Kürt müziği ve dansı

Kürt kültüründe müzik ve dans çok önemli bir yer teşkil etmekte özellikle Kürtler arasında yaygın olan dinî inançların ibadet ve kutlama şekillerinde müzik ve dans temel bir rol oynamaktadır Örneğin Kürt kökenli bir inanç olan Ehl-i Hakk'ın temel ibadeti olan cem sırasında müzik ve yüksek sesle söylenen dua ve ilahîler çok önemli bir yer tutarken zikirleri sırasında da müzik ve dans temeldir Kürt dinî müziğinde özellikle def ve tamburun enstrüman olarak önemli bir yer tutar



Geleneksel Kürt dansı gösterisi



Kürt kültüründe dinî karakterde olmayan dans ve müzik de mevcut ve yaygındır Bayramlar düğünler gibi her türlü kutlama ve şenlikte Kürtler dans eder ve şarkı söylerler Kürtlerin bu folklorik danslarının onları komşuları olan diğer etnik kökenlere sahip Müslüman topluluklardan ayırt edebilmekte önemli bir etken olduğu belirtilmiştir Geleneksel Kürt danslarını birçoğu halk oyunu/halay tarzı olup Balkanlar ve Orta Doğu'daki geleneksel halk oyunlarıyla benzerlik arz eder Bunlardan bazıları dilan sepegeryandır
Kürt müziği de genel olarak Kürt kültürü gibi bölgedeki komşu etnik grupların müzik kültürüyle etkileşime girmiş olsa da Arap ve İran müziğinden farklı karakterini korumuş etkileşimler sonucu temelde Dorian gamı olan Kürt gamı gerek Arap gerekse İran müzik kültürüne girmiştir Bölgedeki yaygın diğer müzik kültürlerinin etkisinden büyük ölçüde kendisini korumuş olan Kürt müziği özellikle İran müziğine benzer gibi dursa da birçoğuna göre ne tam olarak halk müziği ne de tam olarak eğitilmiş müzik olarak sınıflandırılabilir Bununla birlikte halk müziği (folk müzik) kapsamında ele alınması gerektiğini savunanlar da mevcuttur Kürt müziğinin özellikle Batı müzik kültüründen farklı bir yönü de tamamen müziğe özel bir müzik terminolojisinden ziyade

Kürt asıllı İranlı müzisyen Bijan Kamkar rubab çalarken


Geleneksel Kürt müziği icra edenler üçe ayrılırlar: çîrokbêj yani hikâyecilerstranbêj yani şarkıcılar ve dengbêj yani aşıklar (halk ozanları) Kürt hükûmdar meclislerinde çalınan resmî özel bir müzik türü olmaması sebebiyle genellikle akşam ve gece meclislerinde (toplantı ve sohbetlerinde) çalınan müzikler klasik müzik olarak kabul edilirler; bu türe şevbihêrk denir Birçok şarkı epik motiflere ve temele sahiptir ince bir melankoliye Kürt şarkılarında özellikle heyran olarak adlandırılan (sevgili) türkülerindelawje olarak adlandırılan dinî müzik ve özellikle sonbaharda seslendirilen ve payizok olarak anılan şarkılar da vardır Kürt müziği çok çeşitli enstrümanlar barındırır ki bunlardan birkaçı şunlardır: tambur buzuk ud qernête şimşal dahol def
Bilinen en büyük Kürt müzisyen olarak genellikle Ziryab zikredilir Bununla birlikte 9 yüzyılda İspanya'ya göç etmiş ve Endülüs müzik geleneğinin kurucusu olmuş olan Ziryab'ın etnik kökeni tartışmalıdır; zira İranlı olduğunu iddia edenler de mevcuttur Kürt müziğinin bugünkü kayda değer temsilcilerinden bazıları ise şunlardır: Şivan Perwer Bijan Kamkar Hasan Zirak Mihemed Arif Cizîrî Kayhan Kalhor Aram Tigran Nizamettin Ariç Tahsin Taha Ciwan Haco Şahram Nazeri İran müziğine oranla çok daha içgüdüsel olup müziğe dair olgu ve kavramların gündelik hayattaki isimlerle ifade edilmesi müzik terminolojisinin bu tip bir adlandırmadan oluşmasıdır Makam isimleri de bu yöndedir ve çok çeşitlidir; dini ve aşiret isimlerinden kadın isimlerine kadar birçok isim makam ismi olarak kullanılmıştır sıklıkla rastlanır Bunların dışında Dilşad Said