Klavye Ve Mouselarla İle İlgili Bilgi

F KLAVYE
Klavye ve mouselarla ile ilgili bilgi
Tarihçe
F klavye düzeni 1943 yılından başlayarak yapılan çalışmaların sonucunda ve 20 Ekim 1955 tarihinde Türkçe yazmada çok daha kolaylık sağlamak için oluşturdu (1)
Hürriyet gazetisinden Hüseyin Gönüllü'nün F klavyenin babası İhsan Yener'le yaptığı söyleşiyi aynen aktarıyorum (2)
klavye nasıl ortaya çıktı?
-"1946'dan itibaren Türk dilinin özelliklerine uygun, standart bir klavye geliştirilmesi için resmi makamlara yazılar yazdım… 'Bilimsel bir klavye yapın, sizin yaptığınızı kabul edelim' dediler Yabancı uzmanların da bulunduğu bir komisyon kuruldu Türkçe'de kullanılmakta olan tüm kelimelerin istatistiğini TDK'nın kılavuzundan yararlanarak çıkardık 29934 kelime içinde hangi harften kaçar adet bulunduğunu tespit ettikten sonra, parmakların fiziksel güçleri ve hareket özelliklerini de esas alarak harfleri yerleştirdik Ellerin kullanım yüzdesini de hesaba katarak yaptığımız klavyede sol el yaklaşık yüzde 49, sağ el de yüzde 51 oranında kullanılacak şekilde harfler yerleştirilmiştir türkçe'nin fonetik özelliğine uygunluk açısından sesli harfleri sol elde topladık… Gümrük kanunlarına 'bundan sonraki ithalat standart Türk klavyesine uygun olacak' diye bir madde kondu"
HG: —Direnen olmadı mı? Maliyeti nasıl karşıladık?
İY: T-ürkiye'de o zaman 40 bin kadar yazı makinesi vardı Biz, 40 bin yazı makinesini bırakalım dedik Biz, geleceği kurtaralım dedik, tıpkı Atatürk'ün yaptığı gibi
F Klavyenin Üstünlükleri
Türkçeye en uygun klavye olan F klavye (pek çoğunun dediği gibi Ef klâvye değil, harflerin Türkçe okunuş biçimine göre Fe klavye) uzun çalışmalardan sonra daktilolarda en kolay, en hızlı ve hatasız yazmak amacıyla üretilmişti
Türkçe’de çok sık kullanılan seslerin karşılığı olan harflerin “F klavye”de kolay ulaşılabilecek yerlere yerleştirildiğini, Türkçe’deki harflerin kullanılma oranları, ünlü-ünsüz ses ilişkileri, hece ve söz yapısı, parmakların kuvvet, yetenek ve işleklikleri göz önünde bulundurularak üretilen ‘F klavye’ bu özellikleri bakımından Türkçe’ye uyduruk ‘Q klavye’den çok uygundur
Türkçe sözlerde çok sık kullanılan seslerin karşılığı olan harfler bu klavyede en kolay ulaşılabilecek yerlere serpiştirilmişti Yaklaşık 30000 Türkçe sözün ölçü alındığı bir değerlendirmede a harfi 26323, e harfi 16308, k harfi 13–542, i harfi 13384, m harfi 11263, l harfi 10496, t harfi 9–669, r harfi 8698 kez geçmekteydi (Bunlar Türkçede en çok kullanılan harflerdir) Bu oran göz önünde bulundurularak söz konusu harfler, F klavyede en uygun yerlere yerleştirilmişti
Q klavyede ise en çok kullanılan harfler tabir caizse klavyenin en ücra köşelerine dağıtılmış durumdadır Buna karşılık, Türkçede 30000 sözde sadece 125 defa geçen ve en az kullanılan harf olan j harfi, Q klavyede en uygun yere konulmuştur F klavyede bu harfin yerinde Türkçede en fazla kullanılan ünsüz olan k harfi bulunmaktadır (3)
F klavye nasıl yararlar sağladı? Sorusuna İhsan Yener' şöyle cevap vermiştir:
"1955'ten itibaren uluslararası daktilografi ve steno yarışmaları başlamıştı Hemen biz de başvurduk ve 1956'da dâhil olduk Öğrencilerim bu şampiyonalarda 28 defa dünya birincisi oldular Bu birinciliklerin 14'ünde dünya rekoru kırıldı Hatta fransızlar itiraz etmişlerdi ilkinde, 'Türkler yarışma için özel olarak tertip edilmiş bir klavye kullanıyorlar' diye 6 saat süren tartışmalardan sonra, fransızlar'a 'siz de yapın o halde özel bir klavye' dediler" (4)
2003 Dünya Bilgisayar ve Stenografi Şampiyonası’na “F klavye” ile katılan Türk yarışmacıları takım halinde dünya 2’ncisi olmuşlardır (5)
Türkçede genel olarak sessiz harfler ve sesli harfler sözcük / tümce içinde hemen hemen eşit sayıda bulunduğu için, klavye bu harfleri her iki ele de eşit miktarda dağıtır Bu iş bölümü sayesinde yorulmak nedir bilmeden saatlerce tıkır tıkır yazı yazılabilir (6)
Her iki elimizin en çok çalışan 6 parmağı ile yazmış olduğumuz tuşlara denk gelen harfleri yüzde 45 oranında kullanmak varken, neden bizim için daha zor ve yavaş yazmayı sağlayan İngilizlerin Q klavyesini kullanalım? "Q klayveye alıştım, F klavyede zorlanıyorum" diyorsanız, denemesi bir kaç dolara! (Klavye fiyatı) Yabancı bir klavyeye ne kadar sürede alışmışsanız, kendi konuşma dilimize göre dizilmiş olan klavyeye onun yarısı kadar sürede alışabilirsiniz (7)

Q KLAVYE

Q klavyenin tarihçesi
Dünyada Q klavye olarak bildiğimiz tuş dizilimi aslında daktilonun icat edildiği ilk günden beri değişmedi Neden tuşların bu şekilde dizildiği konusunda da çeşitli rivayetler olmasına rağmen şimdilik en yaygın kabul gören hikâye şu: Yazı makinesinin mucidi olan Christopher Latham Sholes, 1867'de cihazın patentini alarak ilk çalışan örnekleri ortaya koyduğunda cihazın tasarımından kaynaklanan mekanik bir sorunla karşılaşır İcat ettiği yazı makinesinin harfleri kâğıda basmak üzere kullandığı mekanik harf kolları, kapalı bir kutunun içinde yer almaktadır ve iki kol birden kâğıda doğru havalandığında içerde sıkışmaya neden olmaktadır Sholes bu problemin çözümü için, kullanıcının yazım hızını yavaşlatmak üzere harflerin yerlerini alabildiğine karıştırarak en çok kullanılan harfleri elin en zor ulaşabileceği yerlere yerleştirmeyi uygun görür ve Q klavye adını verdiğimiz harf dizilimi ortaya çıkar
Yani Q klavye 1873'te mühendisliğe aykırılık abidesi olarak tasarımlanmıştı Daktiloların hızlı yazma nedeniyle sık sık bozulmasına çare olarak geliştirilmişti Daktilo kullananları olabildiğince ağır yazmaya zorlamak için olmadık hilelere başvurulmuş, en çok kullanılan harfler klavyenin her sırasına dağıtılmış, (sağ elini kullanan insanları zayıf ellerini kullanmak zorunda bırakacak şekilde) harfler solda toplanmış
Daha sonra bilgisayarlar çıkıp tuşların hızlı yazma nedeniyle bozulma sorunu ortadan kalktığında bile Q klavye yaygınlaştığından bu standart korunmuştur (8)
Türkçede genel olarak sessiz harfler ve sesli harfler sözcük / tümce içinde hemen hemen eşit sayıda bulunduğu için, F klavye bu harfleri her iki ele de eşit miktarda dağıtır Bu iş bölümü sayesinde yorulmak nedir bilmeden saatlerce tıkır tıkır yazı yazılabilir

Q klavye yavaş yazmak için tasarlandığından bu avantajların hiçbirine sahip değildir Bu yüzden el, Türkçe karakterlerde hem F klavye hızına yetişemez, hem de herhangi bir ele fazla yüklenme olduğu için çabuk yorulur
Serce ve yüzük parmakları elimizin en "afonksiyonel" parmakları olmasına karşın Türkçede en fazla kullanılan harflerden biri olan " a " q klavye´ de sol serce parmağına denk gelir Yine q klavye için; Türkçe´de en az kullanılan harflerden biri olan " j " elin en aktif parmağı olan sağ işaret parmağına denk gelmektedir
Bunun gibi bin bir dezavantaj sayılabilir Türkçede birçok sözcük q klavye için en pasif parmaklara dağılır Bu yüzden q klavyede 10 parmak Türkçe karakter girmek deveye hendek atlatmaya benzer" (9)
Q klavye ingilizce için de uygun değildir
Q klavyenin daha iyi alternatifleri olabileceğini düşünenler de olmamış değil Örneğin Washington State Üniversitesinden Prof Dr August Dvorak, 1932 yılında İngilizce'de çok kullanılan harflerin klavyenin en kolay ulaşılabilir yeri olan orta sırasına toplandığı bir klavye dizilimi önerir Dvorak'ın araştırmalarına göre, sekreterlerin parmakları gündelik yazı işleri sırasında Q klavyede 16 mil yol alırken Dvorak klavyesinde sadece 1 mil yol almaktadır
Ancak daktilo ustalarının, Q klavyeye olan mevcut alışkanlıkları, üreticilerin itirazı ve piyasanın Q klavye tarafından çoktan istila edilmiş olması ve 40 milyon daktilonun değiştirilme maliyeti ortaya çıkınca Dvorak'ın klavyesi yayılamaz ve kaybolup gider (10)
Yazar Emre Aköz şöyle diyor “-Gençler bana mail atıyor: "16 yaşındayım, 6 yaşından beri Q kullanıyorum, çok da hızlı yazıyorum" Yanlış Farkında değiller Kesin veri var elimizde: F klavyeyi 10 parmak yazan bir Türk'le, Q klavyeyi 10 parmak yazan Amerikalılara aynı İngilizce metin veriliyor Amerikalılar dakikada 32–35 kelime; Türk 72 kelime yazıyor!” (11)
F VE Q KLAVYELERE YÖNELİK ELEŞTİRİLER
— Q Klavye Evrenseldir
Bu fikire yazar Yurtsan Atakan şu güzel cevabı veriyor:
Hıncal Uluç'un ''Q'' savunusunda kullandığı temel argümanlardan biri de aynı yanılgıya dayanıyor Dünya ''Q'' klavye kullanıyor, diyor Sevgili Hıncal Uluç, o yüzden yurtdışına gittiğinizde deli danalar gibi ''F'' klavye arayıp bulamayacağınız, hâlbuki eğer ''Q'' klavye kullanıyor olsaydınız sürü sebil klavyeyi emrinize amade bulacağınız için ''F''yi atın, baştan ''Q'' kullanın
Aynı mantıkla iyisi mi biz Türkçe’yi toptan başımızdan atalım Öyle değil mi ya, yurtdışına çıktığımızda derdimizi anlatacak Türkçe bilen biri arayıp bulamayacağımıza -eğer İngilizce bilseydik sürü sebil kişiyle iletişim kurabileceğimize- göre Türkçe’yi atalım, resmi dil olarak baştan İngilizce’yi kabul edelim (12)
Benim bu konuda eklemek istediğim bir husus şudur: F klavye kullananlar genellikle bakmadan yazabilirler Bu durumda sadece windowsta klavyeyi f yapmak yeterli olur
—F Klavye Kullanmak Bizi Küresel Dünyadan Uzaklaştırır
Bu gibi bazı gerekçeler ise çok gülünçtür Japonlar, Çinliler, Kiril alfabesi kullananlar bugün sırf kendi alfabelerini kullandıkları içi dünyadan kopmakta mıdırlar? (13)
—F Klavye Özgüven, Q Klavye Teslimiyet Sembolüdür
HP Türkiye Genel Müdürü Şahin Tulga, SAP Teknoloji Günleri 2003'te Amerika'da aldığı eğitim sürecinden bahsederek düşünme eyleminin daima anadilde yapıldığını, bunun yaratıcılık ve özgüveni tetikleyeceğini, Türkçe için özel olarak geliştirilmiş F klavyenin de bu ana çıkış noktası nedeniyle özellikle kullanılması gerektiğini savunmuştur (14)
—Bilgisayar Kullanımındaki Verimsizliğin En Büyük Etkeni İhsan Yener’e Göre Q Klavye
"Türk dilinin özelliklerine göre on parmakla-bakmadan klâvye kullanma yöntemi için çok verimli bir Standart Türk Klâvyesi 1955 yılından beri resmen varolduğu halde, İngiliz dili için 130 yıl önce (on parmak yönteminin bilinmediği çağlarda) belirlenen (ve Türkçe'deki binlerce sözcüğün yazılmasına olanak vermeyen) American Standard Code for Information Interchange (ASCII) klâvyeyi Dünya standardı zanneden ve buna eklenen, Türkçe'ye has 7 harfin, en kullanışsız yerlere bilinçsizce yerleştirilmesiyle oluşturulmuş klâvyeyi de Q Türkçe standardı olarak kabullenen kullanıcıların bu hususta bilinçsiz oluşları, bilgisayar kullanımındaki verimsizliğin en büyük etkeni olmaktadır" (15)

SONUÇ

Bilimsel araştırmaların sonuçlarından anlaşıldığı gibi Q klavye ingilizcede dâhil hiçbir dil için faydalı değildir Bir klavyenin işlevselliği kullanıcının dilinde en çok kullanılar harfleri parmakların en rahat ulaşabildikleri yere yerleştirilmiş olmasına bağlıdır Her dile göre ayrı klavye tasarlanması daha doğaldır Türkçe için en uygun klavye Fe klavyedir
Q klavye ile hızlı yazdığını iddia edenler F ile daha hızlı ve daha az yorularak yazacaklardır Eğer denemek isterlerse 2-3 hafta 10 parmak f klavye programı ile günde 15 dakika çalışsınlar
Üretici firmalar, talep edildiğinde dil ayrıcalıklarını gözönüne alarak, istenen her türde klâvye ile donanım ve yazılımlar üretip satmaktadırlar; yeter ki ithalâtçı, yerli üretici ve kullanıcı, klâvye konusunda bilinçli olsun satıcı tarafından dayatılan Q klavye karşı çıksın ve kendi dilinin klâvyesini istesin (16)
F klavye uyduruk Q Türkçe klavyesinden, Dvorak klavyesi de Q klavyeden kat kat hızlı ve zahmetsiz yazmaya yugundurlar Bırakın türkçeyi, isterseniz ABDli olun F klavye ile daha hızlı ve kolay ingilizce yazabilirsiniz Bu durumun bilimsel olarak açıklaması yukarıda anlatılmıştır
1990 ların ortalarına değin de herkes F klavyeye alışmıştı Macintoshlar da F klavye ile gelirdi Ama PC piyasası F klavyenin önemini kavrayamadı Yüzlerce dolarlık bilgisayarları satanlar F klavyeyinin önemini düşünmediler Bugün bilgisayar kullanıcılarının büyük çoğunluğu Amerikanın bile bırakmak isteyipte bırakamadığı Q Klavye kullanıcısı Vakit geç olmadan F klavyenin yaygınlaştırılmasın sağlamalıyız Zararın neresinden dönülse kârdır Kaybedilen zaman asla telafi edilemez
-----------------------------------------------------

MOUSE
kontrol eden, bilgi giriş aygıtıdır Fare modeline göre üzerinde bir veya daha fazla sayıda tuş ve tekerlek bulunabilir İlk bilgisayar faresi 1964 yılında Douglas Engelbart tarafından yapıldı Fare el hareketlerini mekanik, LED'li optik, laserli optik yöntemle algılayabilir Fare elde ettiği bilgileri bilgisayara kablo, kızılötesi, radyo dalgalar veya Bluetooth ile aktarabilir

Programın yapısına göre bazen menü seçmek veya ekran içerisinde çalışılacak noktaya gidebilmek klavyedeki gösterge tuşlarıyla uzun zaman alabilir Bu işlemin hızlandırılmasında görev alır

Konu başlıkları [gizle]
1 Bilgisayara Bağlanma Şekline Göre Türleri
11 Kablolu fareler
12 Kablosuz fareler
2 Hareketi Algılama Şekline Göre Türleri
21 Toplu Fareler
22 LED'li Optik Fareler
23 Lazerli Optik Fareler

Bilgisayara Bağlanma Şekline Göre Türleri [değiştir]
Kablolu fareler [değiştir]Bilgisayarın ilk zamanında seri port ve AUTOEXECBAT dosyalarına özel eklenen sürücüler ile çalışan fareler, zamanla PS/2 adlı porta alınmış ve çoğu işletim sisteminde alt seviyelerde desteklenmeye başlamıştır

Günümüzde çoğu fare bilgisayara USB portundan bağlanır

Kablosuz fareler [değiştir]Kablosuz fareler üç türe ayrılır:

Kızılötesi fareler: bu fareler, bilgisayar ile iletişiminde bir kızılötesi sistem kullanır Sistem, bilgisayarın seri, PS/2 veya USB portuna takılır, fare ise sistemle kızılötesi ışınlar ile iletişim kurar Eğer fare ile sistem arasıne bir cisim girerse, fare hareketleri hissedilmeyecektir Bu tür farelerden günümüzde satılmamaktadır
Radyo dalgalı fareler: kızılötesi farelerden farklı olarak bu fareler iletişim için kızılötesi ışın yerine radyo sinyalleri kullanırlar Kapsama alanları genelde onlarca metre civarındadır
Bluetooth fareler: bu fareler, kimi bilgisayarlar ile entegre gelen Bluetooth kablosuz teknolojisini kullanarak iletişim kurarlar İlk iki türe göre büyük bir avantajları vardır: standart bir protokol kullandığı için her cihazla kullanılabilir (PC, Apple ve hatta Pocket PC)

Hareketi Algılama Şekline Göre Türleri [değiştir]
Toplu Fareler [değiştir]Toplu fareler hareketi, altlarında bulunan ve farenin hareketi ile dönen bir top vasıtasıyla algılarlar Bu top dışı lastik kaplanmış, ¤¤¤¤l çekirdekli bir küredir Topun hareketini algılayan tekerlerin üzerinde toz toplanması sebebiyle bu tür fareler zaman zaman bakım gerektirirler (1990'ların başında topu üstte bulunan fareler de PC kullanıcıları arasında yaygındı Artık bu tür farelerin kullanım alanı daralmış ve bu tür, egzotik olarak görülmeye başlamıştır)

LED'li Optik Fareler [değiştir]Bu tür fareler altlarında bulunan LED'in yaydığı ışığın yansıması ile hareketi algılarlar En üst modelleri 1000-1600 dpi gibi yüksek hassaslığa varabilir

Lazerli Optik Fareler Bu tür fareler altlarında bulunan lazer ışık kaynağının yaydığı ışıklar vasıtasıyla hareketi algılarlar İmleç hareketlerine çok yüksek hassasiyet isteyenler için uygun bir seçenektir Hassasiyetleri 3000 dpi ve üzerine çıkabilir Hareketi algılama şekline göre fareleri üçe ayırırsak en pahalı tür lazerli optik farelerdir

Mouse : Mouse göstergesi adı verilen, ekrandaki simgeyi denetlemek için kullanılan bir aygıttır
Mouse kullanılırken temel olarak yapılan 5 değişik işlem vardır
1- işaret etmek: Mouse kullanılarak Mouse göstergesinin istenilen nesne üzerine getirilmesi işlemidir
2- Sol tıklama : Mouse göstergesi istenilen nesne üzerinde iken, Mouse’un sol butonuna (düğmesine) bir kez basılıp bırakılmasıdır Bu işlem genellikle işaret edilen nesneyi seçmek için kullanılır
3- Sağ tıklama : Mouse göstergesi istenilen nesne yada öğeyi işaret ederken Mouse’un sağ tuşuna basılıp bırakılmasıdır Bu işlem sonucu bir menü açılır
4- Çift tıklama : Mouse göstergesi, istenilen nesne yada öğeyi işaret ederken Mouse’un sol butonu üzerinde hızlıca ve ara vermeden iki kez basılmasıdır Bu işlem sonucunda genellikle bir program başlatılır yada bir pencere açılır
5- Sürüklemek : Mouse göstergesi istenilen nesne yada öğeyi işaret ederken, mousenin sol yada sağ butonlarından bir basılı tutularak Mouse’u hareket ettirmektir Bu işlem genellikle taşıma veya kopyalama yapmak için kullanılır Sürükleme işlemi, mousenin sağ butonu ile yapılmışsa sürükleme işlemi sonucu Mouse’un butonu bırakıldığında bir menü açılır