İklim Bilgisi

İKLİM BİLGİSİ

İklim:Geniş bir sahada,uzun yıllar devam eden, atmosfer olaylarının ortalamasına denirİklimi inceleyen bilime klimatoloji denir Hava Durumu: Dar bir sahada, kısa süre içinde görülen meteorolojik olaylara denirHava durumunu inceleyen bilime meteoroloji denir Not: Ekvator ve kutup kuşağı hariç hiçbir bölgede, hava durumuna bakılarak iklim hakkında fikir yürütülemez Sinoptik Harita: Her gün hava durumunu belirtmek için çizilen haritalardır Hava Kütlesi:Atmosferin sıcaklık ve nem bakımından aynı özelliği gösteren geniş parçalarına denir Örnek ;Ekvator çevresinden gelen hava kütleleri sıcak-nemli iken , Kutup çevresinden gelen hava kütleleri soğuk –kurudur Cephe:Farklı karakterdeki hava kütlelerinin karşılaşım alanıdır Cephe oluşumu en fazla ılıman kuşakta görülür İklim Elemanları:Bir yerin iklimini oluşturan sıcaklık, basınç, rüzgar, nem ve yağış gibi atmosfer ola Rasat(Gözlem): Sıcaklık, rüzgar, basınç, yağışvb gibi atmosfer olaylarının aletlerle ölçülmesi yada aletsiz olarak gözlenmesi sonucunda tutulan kayıtlara denir Dünyada aynı anda yapılan gözlemler Sinoptik gözlemlerdir Türkiye saati ile 7-14-21 saatlerinde yapılırBu saatte ölçülen değerlerden ortalama değerler elde edilirEn düşük değerler minimum,en yüksek değerler maksimum değerlerdirBunlara uç değerler yada ekstrem değerler denir

Termometre: sıcaklık , Higrometre: nem Barometre: basınç , Anemometre: rüzgar Evaporimetre: buharlaşma

ATMOSFER

Yerçekiminin etkisiyle, Dünyayı çepe çevre saran gaz tabakasına denir

Atmosferin Önemi

§Güneşten gelen zararlı ışınları tutar §Yaşam için gerekli gazları bulundurur §Dünyanın aşırı ısınma ve soğumasını engeller §Güneş ışınlarının dağılmasını sağlayarak, gölgede kalan kısımların da aydınlanmasını sağlar §Meteorolojik olayların görülmesini sağlar §Işığı, sesi, sıcaklığı geçirir ve iletilmelerini sağlar §Uzaydan gelen meteorların parçalanmasını sağlar

ATMOSFERİN ÖZELLİKLERİ

§Atmosferin alt katları daha sıcaktır çünkü atmosfer yerden yansıyan ışınlarla ısınır §Atmosferin kalınlığı ekvatorda fazla, kutuplarda azdır §Ortalama kalınlığı 10000 km'dir §Atmosferin yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır §Ağır gazlar alt tabakalarda, hafif gazlar üst tabakalarda toplanmıştır §Her zaman bulunan ve miktarı değişmeyen gazlar ;%78 Azot,%21 Oksijen,%1 Asal gazlardır §Her zaman bulunan ve miktarı değişen gazlar;Subuharı ve Karbondioksittir §Her zaman bulunmayan gazlar ise Tozlar ve ozondur §Atmosfer saydam ve renksizdir Ancak atmosferin içerisinde bulunan subuharı Güneş'ten gelen ışınları bir prizma gibi kırarak beyaz ışınların mavi görünmesine sebeb olur Atmosferin bu mavi görünümü okyanus ve denizlerin üzerine yansıyarak aslında renksiz olan su kütlelerinin mavi görünmesine sebeb olur Atmosferdeki gazların oranlarının değişmesi iklim üzerinde bir takım değişikliklere neden olur Örneğin atmosferin %o 3'nü oluşturan CO2'in iki katına çıkması halinde yeryüzünde sıcaklık artar CO2'in yarıya düşmesi halinde yeryüzünde sıcaklık azalır

ATMOSFERİN KATMANLARI

TROPOSFER:

Gazların %90'ı bu katmanda bulunurYeryüzünün hemen üzerindeki ilk kattırEkvator üzerindeki kalınlığı 17 km, kutuplarda 8-10 km'dirBunun nedeni ise ekvatordaki hava kütlelerinin ısınarak yükselmesi, kutuplarda ise havanın ağırlaşarak inmesidirSu buharının bulunduğu tek katmandırBu yüzden meteorolojik olaylar sadece bu katmandadırBulutların bulunduğu tek katmandır( yatay ve dikey hava hareketleri görülür)

STRATOSFER: -

Troposferden sonra 17-30 km'ler arası tabakadır -Su buharı olmadığından iklim olayları görülmez -Sıcaklık her yerde aynıdır -Yatay hava hareketleri görülür

MEZOSFER:

*Kalınlığı 30-80 km arasındadırOzonosfer ve kemosfer diye iki kısımdan oluşur a) Ozonosfer: Bu tabakada ozon gazı bulunmaktadırGüneşten gelen zararlı ultraviole ışınları, ozon gazı tarafından tutulurBundan dolayı canlıların koruyucu katıdır b) Kemosfer: Zararlı ışınların tutulması az miktarda burada da görülürGazların iyonlara ayrılmaya başladığı yerdir İYONOSFER: *Kalınlığı 80-100 km arasındadır Gazlar ultraviyole ışınların etkisiyle iyonlara ayrılıriyonlaşma sırasında açığa çıkan enerji sıcaklığı yükselmiştir Radyo dalgalarını yansıtır EKZOSFER: *Atmosferin en son katmanıdır