05-20-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Kayaların çözülmesi,toprak Oluşumu Ve Toprak çeşitleri
A KAYALARIN ÇÖZÜLMESİ, TOPRAK OLUŞUMU VE TOPRAK ÇEŞİTLERİ 1 Kayaların Çözülmesi Kayalar ve taşlar, dış olayların etkisi altında zamanla değişikliğe uğrayarak paslanmış, çürümüş gibi bir görünüm alır Zamanla taşı oluşturan mineraller arasındaki bağ gevşer ve taş parçalara ayrılır, ufalanır İşte, kayaların ve taşların uğradıkları bu değişikliklere çözülme denir Kayaların yapısal değişikliğe uğraması iki şekilde gerçekleşir • Fiziksel (Mekanik) Çözülme Kayaların, kimyasal yapıları değişmeden, yalnızca fiziki yapılarında görülen parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır Fiziksel çözülme, daha çok aşırı sıcaklık farkı görülen yerlerde, kayaların gündüzleri aşırı sıcaktan genişlemesi, geceleri de aşırı soğuktan dolayı büzülmesi sonucu gerçekleşir Fiziksel çözülme, çöl, karasal, step, tundra gibi, aşırı sıcaklık farkı görülen iklimlerin etkili olduğu yerlerde daha kolay meydana gelir • Kimyasal çözülme Kayaları oluşturan unsurların eriyerek, kimyasal bileşimlerinin değişmesi sonucundaki parçalanma, ufalanma ve ayrışma olayıdır Kimyasal çözülme, daha çok, sıcaklık farkının az olduğu sıcak ve nemli iklim bölgelerinde görülür Ekvatoral, Muson, Okyanus ve Akdeniz iklimlerinin etkili olduğu yerlerde daha kolay meydana gelir 2 Toprak Oluşumu Çözülmeye uğrayan kayaların yüzeyi zamanla, ayrışmış mineraller, organik maddeler ve mikroorganizmalardan oluşan bir örtüyle kaplanır Bu örtüye toprak denir Toprak tabakası, yerkabuğu üzerinde bulunur Kalınlığı birkaç cm den, 2 - 3 m ye kadar olabilir Oluşumunu tamamlayan bir toprak kesitinde;- Ana kaya,
- Ayrışmış kaya,
- Ham toprak,
- Olgun toprak,
katları bulunmaktadır Bu katlara horizon adı da verilir Horizonlar harflerle isimlendirilir
|
|
|