Mal Ortaklığı Yasal Düzenleme

Mal Ortaklığı Yasal Düzenleme
Mal Ortaklığı Yasal Düzenleme
MAL ORTAKLIĞI

A Mülkiyet

I Kapsamı

MADDE 256- Mal ortaklığı rejimi, ortaklık malları ile eşlerin kişisel mallarını kapsar

II Ortaklık malları

1 Genel mal ortaklığıMADDE 257- Genel mal ortaklığında eşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ile gelirleri ortaklık mallarını oluşturur

Eşler, ortaklık mallarına bölünmemiş bir bütün olarak sahip olurlar

Hiçbir eş, ortaklık payı üzerinde tek başına tasarruf hakkına sahip değildir

2 Sınırlı mal ortaklığı

a Edinilmiş mallarda ortaklık

MADDE 258- Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle sadece edinilmiş mallardan oluşan bir ortaklık kabul edebilirler

Kişisel malların gelirleri de bu ortaklığa dahildir

b Diğer mal ortaklıkları

MADDE 259- Eşler, mal rejimi sözleşmesiyle belirli malvarlığı değerlerini veya türlerini, özellikle taşınmaz malları, bir eşin kazancını, bir meslek veya sanat icrası için kullandığı malları ortaklık dışında tutabilirler

Aksi sözleşmede öngörülmedikçe bu malların gelirleri ortaklığa dahil değildir

III Kişisel mallar

MADDE 260- Kişisel mallar, mal rejimi sözleşmesi, üçüncü kişinin karşılıksız kazandırması veya kanunla belirlenir

Eşlerden her birinin sadece kişisel kullanımına ayrılmış olan eşyası ile manevi tazminat alacakları kanundan dolayı kişisel malıdır

Bir eşin saklı pay olarak isteyebileceği malvarlığı değerleri, mal rejimi sözleşmesiyle ortaklığa dahil edildiği ölçüde, mirasbırakanları tarafından kendisine kişisel mal olarak kazandırılamaz

IV İspat

MADDE 261- Bir eşin kişisel malı olduğu ispatlanmadıkça tüm malvarlığı değerleri ortaklık malı sayılır

B Yönetim ve tasarruf

I Ortaklık mallarında

1 Olağan yönetim

MADDE 262- Eşler, ortaklık mallarını evlilik birliğinin yararına uygun olarak yönetirler

Olağan yönetim sınırları içinde her eş, ortaklığı yükümlülük altına sokabilir ve ortak mallarda tasarrufta bulunabilir

2 Olağanüstü yönetim

MADDE 263- Olağan yönetim dışında kalan konularda eşler, ancak birlikte veya biri diğerinin rızasını almak suretiyle ortaklığı yükümlülük altına sokabilir veya mallarda tasarrufta bulunabilir

Rızanın bulunmadığını bilmeyen veya bilecek durumda olmayan üçüncü kişiler için bu rıza var sayılır

Evlilik birliğinin temsiline ilişkin hükümler saklıdır

3 Ortaklık malları ile meslek veya sanat icrası

MADDE 264- Eşlerden biri, diğerinin rızasıyla ortaklık mallarını kullanarak, tek başına bir meslek veya sanat icra ederse, bu meslek veya sanata ilişkin bütün hukuki işlemleri yapabilir

4 Mirasın kabulü veya reddi

MADDE 265- Eşlerden biri, diğerinin rızası olmaksızın ortaklık mallarına girecek olan bir mirası reddemeyeceği gibi, tereke borca batıksa mirası kabul de edemez

Diğer eşin rızasının alınmasına olanak bulunmazsa veya bu konudaki istem onun tarafından haklı sebep olmaksızın reddedilirse, istem sahibi eş kendi yerleşim yeri mahkemesine başvurabilir

5 Sorumluluk ve yönetim giderleri

MADDE 266- Mal ortaklığının sona ermesi halinde, eşlerden her biri ortaklık malıyla ilgili işlemlerden dolayı vekil gibi sorumludur

Yönetim giderleri ortaklık mallarından karşılanır

II Kişisel mallar

MADDE 267- Eşlerden her biri, yasal sınırlar içerisinde kendi kişisel mallarını yönetme ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunma hakkına sahiptir

Kişisel mallara giren gelirler varsa, yönetim giderleri bu gelirlerden karşılanır

C Üçüncü kişilere karşı sorumluluk

I Ortaklık borçları

MADDE 268- Eşlerden her biri, aşağıdaki borçlardan kişisel malları ve ortaklık mallarıyla sorumludur:

1 Evlilik birliğini temsil veya ortaklık mallarını yönetme yetkisine dayanarak yapılan borçlardan,

2 Ortaklık mallarını veya ortaklık mallarına giren gelirleri kullanarak bir meslek veya sanatın icra edilmesi nedeniyle yapılan borçlardan,

3 Diğer eş için de kişisel sorumluluk doğuran borçlardan,

4 Kişisel mal yanında ortaklık mallarının da sorumlu olacağı hususunda eşlerin üçüncü kişilerle anlaşarak yaptığı borçlardan

II Kişisel borçlar

MADDE 269- Her eş, diğer bütün borçlardan kendi kişisel mallarıyla ve ortaklık mallarının değerinin yarısı kadarıyla sorumlu tutulur

Ortaklığın zenginleşmesinden kaynaklanan istemler saklıdır

D Eşler arasındaki borçlar

MADDE 270- Mal rejimi eşler arasındaki borçların muaccel olmasını önlemez Bununla beraber bir borcun yerine getirilmesi borçlu eşi, evlilik birliğini tehlikeye düşürecek derecede önemli güçlüklere sokacaksa, bu eş ödeme için süre isteyebilir Durum ve koşullar gerektiriyorsa hakim, istemde bulunan eşi güvence göstermekle yükümlü tutar

E Mal rejiminin sona ermesi ve tasfiye

I Sona erme anı

MADDE 271- Mal rejimi eşlerden birinin ölümü, diğer bir mal rejiminin kabul edilmesi veya eşlerden biri hakkında iflasın açılmasıyla son bulur

Mahkemece evliliğin iptal veya boşanma sebebiyle sona erdirilmesine veya mal ayrılığına geçilmesine karar verilmesi hallerinde, mal rejimi dava tarihinden geçerli olmak üzere sona erer

Ortaklık mallarıyla kişisel malların kapsamının belirlenmesinde mal ortaklığının sona erdiği tarih esas alınır

II Kişisel mala ekleme

MADDE 272- Eşlerden birine sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumlarınca yapılmış olan toptan ödemeler veya iş gücünün kaybı dolayısıyla ödenmiş olan tazminat, toptan ödeme veya tazminat yerine ilgili sosyal güvenlik veya sosyal yardım kurumunca uygulanan usule göre ömür boyunca irat bağlanmış olsaydı, mal rejiminin sona erdiği tarihte bundan sonraki döneme ait iradın peşin sermayeye çevrilmiş değeri ne olacak idiyse, tasfiyede o miktarda kişisel mal olarak hesaba katılır

III Kişisel mal ile ortaklık malı arasındaki denkleştirmeMADDE 273- Bir eşin kişisel mallara ilişkin borçları, ortaklık mallarından veya ortaklık mallarına ilişkin borçları kişisel mallarından ödenmiş ise; tasfiye sırasında denkleştirme istenebilir

Her borç, ilişkin bulunduğu mal kesimini yükümlülük altına sokar Hangi kesime ait olduğu anlaşılamayan borç ortaklık mallarına ilişkin sayılır

IV Değer artış payı

MADDE 274- Bir eşin kişisel malı veya ortaklık malıyla bir başka mal kesimine giren malvarlığı değerinin edinilmesi, iyileştirilmesi veya korunmasına katkıda bulunulmuşsa, edinilmiş mallara katılma rejiminde değer artış payına ilişkin hükümler uygulanır

V Değer belirlenmesi

MADDE 275- Mal rejimi sona erince, mevcut ortaklık mallarının değerlendirilmesinde tasfiye anı esas alınır

VI Paylaşma

1 Ölüm veya diğer bir mal rejiminin kabulü halinde

MADDE 276- Eşlerden birinin ölümü veya diğer bir mal rejiminin kabulü sebebiyle mal ortaklığının sona ermesi halinde, her eşe veya mirasçılarına ortaklık mallarının yarısı verilir

Mal rejimi sözleşmesiyle başka bir paylaşma oranı kararlaştırılabilir

Bu tür anlaşmalar altsoyun saklı paylarını zedeleyemez

2 Diğer hallerde

MADDE 277- Boşanma veya evliliğin iptali sebebiyle ya da kanun veya mahkeme kararı gereğince mal ayrılığına geçiş hallerinde, her eş edinilmiş mallara katılma rejiminde kendi kişisel malı sayılacak olanları ortaklık mallarından geri alır

Geri kalan ortaklık malları eşler arasında yarı yarıya paylaşılır

Yasal paylaşmanın değiştirilmesine ilişkin anlaşmalar, ancak mal rejimi sözleşmesinde bunun açıkça öngörülmüş olması halinde geçerlidir

VII Paylaşma usulü

1 Kişisel mallar

MADDE 278- Mal ortaklığının eşlerden birinin ölümüyle sona ermesi halinde sağ kalan eş, edinilmiş mallara katılma rejiminde kişisel malı sayılabilecek olanların payına mahsuben kendisine verilmesini isteyebilir

2 Aile konutu ve ev eşyası

MADDE 279- Eşlerin birlikte yaşadıkları konut veya ev eşyası ortaklık mallarına dahil ise, sağ kalan eş, payına mahsuben bunların mülkiyetinin kendisine verilmesini isteyebilir

Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eş veya ölenin diğer yasal mirasçılarının istemiyle bunlar üzerinde mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınabilir

Mal ortaklığı rejiminin ölüm dışındaki bir sebeple son bulması halinde, eşlerden her biri, üstün bir yararının varlığını ispat etmek suretiyle aynı istemleri ileri sürebilir

3 Diğer malvarlığı değerleri

MADDE 280- Bir eş, üstün bir yararının varlığını ispat etmek suretiyle diğer malvarlığı değerlerinin de payına mahsuben kendisine verilmesini isteyebilir

4 Diğer paylaşma kuralları

MADDE 281- Diğer hallerde paylı mülkiyet ve mirasın paylaşılmasına ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır