Eter Nasıl Elde Edilir? - Eter Nasıl Üretilir? - Eterlerin Elde Edilişleri

Eter Nasıl Elde Edilir? - Eter Nasıl Üretilir? - Eterlerin Elde Edilişleri
Eter Nasıl Elde Edilir? - Eter Nasıl Üretilir? - Eterlerin Elde Edilişleri
ETERLERİN ELDE EDİLİŞLERİ
Genel olarak eterlerin elde edilişinde asit katalizli yada baz katalizli tepkimelerden yararlanılır Genellikle asit olarak H2SO4 kullanılır
1 Alkollerden Su Çekilmesi İle: Derişik sülfürik asit katalizörlüğünde iki mol alkolden 1 mol su çekilir Su çekme inde Al2O3, ThO2 (toryum dioksit), V2O5 (vanadyum penta oksit) de kullanılabilir Eğer sıcaklık 140 oC geçerse alken oluşur

2 Alkolatlardan Eter Sentezi (Williamson Sentezi): Eterlerin lab sentezinde en çok kullanılan yöntemdir Baz katalizli tepkime ile eter eldesine Williamson sentezi denir İngiliz kimyacı Alexander Williamson tarafından bulunmuştur Bu yöntem ile hem simetrik hem de asimetrik eterler edilir Alkolatlar alkil halojenürler ile etkileştirilmesiyle eter elde edilir (SN2 )

Kullanılan alkil halojenürler birincil olursa tepkime çok iyi sonuç verir Üçüncül ise iyi sonuç vermez

DİETİL ETER:
Eter denildiğinde genellikle dietil eter anlaşılır Kolay buharlaşabilen, KN:34,5 oC yoğunluğu 20 oC de 0,714 g/cm3 olan bir maddedir Kolay parlar Hava ile belirli orandaki karışımı patlayıcıdır Solunum yoluyla alınırsa azı ayıltır çoğu bayıltır İlk kez 1842 de tıpta bayıltıcı olarak kullanılmıştır Halk arasında “lokman ruhu” olarak anılır Laboratuarda çözücü olarak ve Grignard bileşiği hazırlamada kullanılır Etil alkolde her oranda çözünür Yağlar, reçineler ve başka organik maddeler için iyi bir çözücüdür
Etil alkolden H2SO4 katalizörlüğünde su çekilmesiyle elde edilir Sıcaklık 140 oC geçer ise 160 oC olursa etilen oluşur

Eter koyu renkli ve ağzı sıkı kaplı şişelerde karanlıkta saklanmalıdır Çünkü hava ve ışık etkisiyle tahriş edici ve patlayıcı eter epoksitleri oluşturabilir

DİVİNİL ETER:
KN: 39 oC olan doymamış bir eterdir Divinil eter, dietil eterden daha anesteziktir Özellikle kısa süreli ameliyatlarda ve diş cerrahisinde kullanılır Sakıncası oksidasyon ve polimerizasyona yatkın olmasıdır

EPOKSİTLER (Oksiranlar)
Epoksitler aslında halkalı eterlerin en küçüğü olan üçlü halkalı eterlerdir Yani, bir oksijen atomu içeren üç üyeli halkalı bileşiklerdir

Sentetik olarak en önemli olan epoksit etilen oksittir ve sanayide sentezlenmesi etilenin gümüş oksit katalizörlüğünde oksitlenmesi ile yapılır

Yukarıdaki tepkime yalnızca etilen oksit için uygundur Genel anlamda epoksitlerin hazırlanması genelde bir alken ve bir organik peroksiasitler yardımı ile yapılır

Peroksi asitler, organik karboksilli asitlere bir fazla oksijen eklenmiş yükseltgen (oksijen veren) moleküllerdir En çok kullanılan peroksi asetik asit ve m-cloroperbenzoik asittir (mCPBA)

Epoksitlerin Tepkimeleri: Epoksitler üç atomlu halkalı yapı olduklarından halka yapısı oldukça gergindir Atomların geometrileri yaklaşık 109,5 °C den 60°C civarına zorlanmışlardır Bu da kolayca halka parçalanma reaksiyonu ile başka ürünlere dönüşmesini anlamamıza kolaylık sağlar Örnek olarak normal eterlerin oldukça zor verdiği asit katalizörlüğünde su katma tepkimeleri ile glikollleri verirler

Soru: Eterlerin genel formülü CnH2n+2O dur Bir eterin 0,2 molü tamamen yandığında oluşan CO2 NK’da hacmi 8,96 L dir Buna göre eterin molekül formülü nedir? (C2H6O dimetil eterdir)

Soru: Etil alkol ile dietil eteri karışımının 40 gr***** Na ilave edilince NK’da 4,48 L H2 oluşuyor Karışımdaki eterin kütlece % nedir? (%54)

Soru: Etil alkol ile dimetil eter karışımının 15 gr***** Na ilave edilince NK’da 1,826 L H2 oluşuyor Karışımdaki eterin kütlece % nedir? (%50)

Soru: Mol kütlesi 46 g olan bir eter elde etmek için kullanılacak alkolün mol kütlesi ne olmalıdır? (32g/mol olmalı)

Soru: Bir organik bileşiğin 0,1 molü yandığında 22 g CO2 , 0,6 mol H2O oluştuğuna göre bu bileşiğin formülü nedir? Yapı formülleri neler olabilir? Adlarını yazınız