09-09-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kimyasal Bağlar Ve Siniflandirilması -Metalik Bağ - Moleküller Arası Bağlar Nelerdir
Kimyasal Bağlar Ve Siniflandirilması -Metalik Bağ - Moleküller Arası Bağlar Nelerdir
Kimyasal Bağlar Ve Siniflandirilması -Metalik Bağ - Moleküller Arası Bağlar Nelerdir
KİMYASAL BAĞLAR VE SINIFLANDIRILMASI “kimyasal bağlar” tanecikler arasında oluşan “çekim kuvvetleri”nden başka şeyler değildir Fakat bu çekim kuvvetlerinin şiddeti farklılaştıkça (artıp azaldıkça) farklı isimler alırlar Şiddetlerine ve gerçekleştiği taneciklerin cinsine göre 3’e ayıkabiliriz: Moleküller İçin Bağlar Metalik Bağ Moleküller Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 1 Hidrojen Bağı 2 Kovalent Bağ 2 Dipol Dipol Etkileşimi a) Apolar Kovalent Bağ 3 Vander Wals Kuvveti b) Polar Kovalent Bağ I MOLEKÜL İÇİ BAĞLAR Moleküldeki atomları bir arada tutan, atomlar arasında I MOLEKÜL İÇİ BAĞLAR Moleküldeki atomları bir arada tutan,atomlar arasında gerçekleşen bağlardır Şiddetleri epeyce fazla olduğundan ve elektronların etkisi doğrudan söz konusu olduğundan ”gerçek bağ” diye nitelendirmek diye nitelendirmek yanlış olmaz İyonik bağ ve kovalent bağ olmak üzere 2 çeşittir 1 İYONİK BAĞ Metal-ametal elementler arasında elektron alışverişi sonucu oluşan bağlardır Bağın oluşturduğu metal elektron vermiş (katyon) halde, ametal ise elektron almış (anyon) haldedir Elementler bileşik oluştururlarken elektron sayısı (elektron düzeni) bakımından kendisine en yakın soygaza benzemek ister Atom numarası (1,2,3 gibi) com küçük olan elementler, son enerji düzeyindeki elektron sayısı 8 olunca (oktet kuralı )kararlı hale gecer Bu iki kural aslında kendisine en yakın soygaza benzeme isteğinden başka bir şey değildir Metal-ametal arasında bileşik oluştururken metallerin elektron verdiğini, ametallerin İse elektron aldığını biliyoruz Şimdi sodyum ile klor arasında oluşan bileşikteki bağların yapısını inceleyelim 1s 2s 2p 3s 11Na 17 Cl Orbital şemalarından anlaşıldığı gibi, birleşik oluştururken, son enerji düzeyine 1 elektronu olan Na bu 1 elektronu vererek +1, son enerji düzeyinde 7 elektronu alan Cl ise Na un verdiği bu elektronu alarak -1 değerine sahip olur ve bu iki element arasındaki elektron alış verişi sonucunda Na Cl bileşiği oluşur Bu bileşikteki bağ iyonik bağdır ÖRNEK Aşağıdaki bileşiklerden hangisini elementlerine ayrıştırmak en zordur? (3Li, 11Na, 9F, 17Cl, 12Mg, 8O) A) LiCl B) NaCl C) LiF D) NaF E) MgO Bu bileşiklerin hepsindeki bağlar iyonik bağ İyonik bileşikleri elementlerine ayrıştırmak çok zordur Çünkü elektron verici element (metal)ile elektron alıcı element ametal arsında elektron alış verişi sonucu oluşan istekli bir birliktelik söz konusudur İyonik bağda iyonlar arası uzaklık önemsenmezse elektiriksel çekim kuvveti yüklerin çarpımıyla D O olduğundan ,iyon yükü arttıkça bağ sağlamlaşır Mg+² ,O-² arasındaki çekim kuvveti diğerlerinden büyüktür YANIT:E İyonik bileşiklerin tamamına yakını kristal yapılıdır Şekil olarak farklı olup da özellikleri benzeyen , cok çeşitli (kübik, tetrogonal, hegzagonal gibi) kristal biçimleri var Fakat bunların hepsinin yapısını ayrıntıyla ele almaya gerek yok Şimdi örnek olarak kübik istiflenme biçimi gösteren NaCl kristalinin yapısını inceleyelim a Üç Boyutlu b İki Boyutlu Bir tek yemek tuzu kristalinde çok sayıda Na+ iyonu ve ona eşit sayıda Cl¯ iyonu bulunur Kristal yapısını tam anlayabilmek için biraz hayal gücünü zorlamaya gerek var “b” şeklinde ise (+) ve (-) ile simgelenmiş Önce “a” şeklini anlamaya çalışalım; Karşılıklı köşelerinde Na+ ve Cl¯ iyonları bulunan bir küp düşünün ve karşılıklı yan yüzeyleri “çakışık” olacak biçimde küpleri çoğaltın “a” şeklinde böyle iki küp çizilmiş “b” şeklinde ise böyle dört tane kübün sadece taban yüzeyleri çizilmiş “a” şeklindeki küpleri hayalinizde çoğaltın “b” şeklindeki küpleri ise önce üç boyutlu hale dönüştürün, sonra çoğaltın Kristaldeki her Na+ iyonu da 6 tane Cl- iyonu tarafından kuşatılır Bu koordinali yapıda(+)ve(-) yüklü iyonlar arasındaki çekim kuvvetleri nedeniyle kristal yapısı çok sağlamdır Görüldüğü gibi,bir tek NaCI molekülünden bahsetmek yanlış olur (NaCI)n biçiminde de moleküllerden bahsedebiliriz Kristal yapının sağlamlığı nedeniyle oluşan bu dev moleküller sayesinde iyonik bileşiklerin erime ve kaynama noktaları oldukça yüksektir Katı halde kristaldeki iyonların yerleri sabittir
|
|
|