III. Selim’in Tahttan İndirilmesi (1807) |
05-19-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
III. Selim’in Tahttan İndirilmesi (1807) __________ __________________ D III Selim’in Tahttan İndirilmesi (1807) III Selim’in giriştiği Nizam-ı Cedit ıslahatı yeniçerilerin ve çıkarları elden giden çevrelerin işine gelmedi Osmanlı-Rus Savaşı dolayısıyla ordunun Tuna boylarına gitmesinden yararlanan muhalifler Şeyhülislâm Ataullah Efendi ve sadrazam kaymakamı Köse Musa Paşa başta olduğu halde harekete geçtiler Boğaziçi’ndeki topçu yamaklarına Nizam-ı Cedit elbisesi giydirilmesi konusunu istismar ederek isyan çıkardılar Kabakçı Mustafa İsyanı adıyla tarihe geçen isyan sonunda III Selim tahttan indirildi IV Mustafa padişah oldu (1807) E II Mahmut’un Padişah Olması (1808) IV Mustafa’nın padişah olmasıyla yönetim Kabakçı Mustafa ve adamlarının eline geçti Nizam-ı Cedit ocağı kaldırıldı, taraftarları izlendi III Selim devrinde yapılan ıslahatlar bir anda yok edildiNizam-ı Cedit taraftarları ise Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa’nın yanına gittiler III Selim taraftarı olan Alemdar, III Selim’i yeniden hükümdar yapmak amacıyla İstanbul’a yürüdü Alemdar’ın İstanbul’a gelmesiyle önce Kabakçı Mustafa ortadan kaldırıldı Nizam-ı Cedit taraftarlarının saraya saldırması üzerine IV Mustafa, III Selim’i öldürttü Bunun üzerine Alemdar Mustafa Paşa, IV Mustafa’yı tahttan indirerek II Mahmut’u padişah yaptı (1808) F Alemdar Mustafa Paşa Dönemi II Mahmut kendisine sadrazam olarak Alemdar Mustafa Paşa’yı seçti Alemdar Mustafa Paşa yönetime egemen oldu • Nizam-ıCedit taraftarlarını işbaşına getirerek yenilik hareketlerini başlattı • III Selim’in ölümünde etkili olan kişiler cezalandırıldı • Olaylara karışan ulema İstanbul’dan sürüldü • İstanbul’un asayişi sağlandı • Sened-i İttifak (1808) XIX Yüzyıl başında Anadolu ve Rumeli’de ayanlar türemişti Alemdar sarsılan devlet düzenini yeniden kurabilmek amacıyla bütün ayanları İstanbul’da topladı Ayanların ve devlet adamlarının katılımıyla büyük bir toplantı yapıldı Yapılan görüşmeler sonunda hükümet ile ayanlar arasında "Sened-i İttifak" yapıldı (1808) 1) Devlet, ayanların varlığını kabul etti 2) Ayanlar devlet otoritesini kabul edecekler, verilen emirlere uyacaklardı 3) Ayanlar yapılan ıslahatlara bağlı kalacaklardı 4) Ayanlar kendi bölgelerindeki halka adaletli davranacaklardı 5) İstanbul’da isyan çıkaracak olursa ayanlar, İstanbul’a gelerek isyanı bastıracaklardı Önemi: 1) Sened-i İttifak, Osmanlı tarihinde başka örneği olmayan bir belgedir 2) Osmanlı Devleti ayanların varlıklarını tanıyarak onları hukuki hale getirmiştir 3) Bu belge, Osmanlı Devleti’nin ayanlara söz geçiremeyecek kadar zayıf duruma düştüğünü göstermektedir 4) Osmanlı tarihinde ilk defa padişah kendi otoritesi dışında bir güç olarak ayanları kabul etmiştir • Alemdar, Nizam-ı Cedit’in yerine Sekban-ı Cedit adlı yeni bir ocak kurdu • Yeniçeri Ocağı ıslah edilerek eğitim yapmaları sağlandı • Birçok kimsenin geçim kaynağı olan ulufe alım satımı yasaklandı Alemdar Mustafa Paşa’nın sadrazamlığı ancak dört ay sürdü Kendisinin ve etrafındaki kişilerin olumsuz davranışları halk üzerindeki etkinliğini azalttı Yenilik hareketleri sonunda çıkarları bozulan Yeniçeriler aleyhte faaliyetlere başladılar Padişah da Sened-i İttifak’tan dolayı kendisine cephe aldı Sonuçta Yeniçeriler ayaklanarak Alemdar’ın ölümüne neden oldular İsyancılar IV Mustafa’yı padişah yapmak istedilerse de II Mahmut onu öldürttü Bunun üzerine Yeniçeriler Sekban-ı Cedit’in kaldırılmasını istediler Bu isteğin kabulüyle isyan sona erdi __________________ |
|