09-09-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Doğalgaz Nerelerde Depolanır
DOĞALGAZ NERELERDE DEPOLANIR
Doğalgaz Nerelerde Depolanır
Doğalgaz sıvılaştırılarak tanklarda gaz halinde basınçlı çelik depolarda veya yeraltındaki tabii boşluk ve süngerimsi tabakalarda basınç altında depolanır
Yeraltı Su Gölleri Ve Dereleri
Doğalgaz basınçla buralara zerk edilir ve su yeryüzüne çıkarılır Öncesinde yeraltı gölünün,gazın sıkıştırma basıncına dayanıklı kil tabakası ile çevrili olması gerekir
Yeraltı Kaya Tuzu Yatakları
Önce su zerk edilerek tuzun çözünürlüğü sağlanır ve yeryüzüne alınır Oluşan boşluğa doğalgaz basınç altında depolanır Önce temiz su kullanılmasıyla tuz eritilip mağaralar oluşturuluyor ve bu tuz mağaralarının içindeki tuzlu su boşaltılarak yerine gaz dolduruluyor Tuz mağaralarında depolanan gaz suyu almaya eğilim göstereceğinden suyun dışarıda tutulmasını sağlayacak bir donanımın da kurulması gerekiyor
Yeraltında Yapay Boşluklar
Bu tip boşluklar kayalık bölgelerde madencilik teknikleriyle yapay olarak açılmaktadır Pahalı bir teknik olduğundan diğer doğal olanakların sınırlı olduğu yerlerde kullanılır Gaz için sızdırmazlık maliyeti artırıcı bir unsur olduğundan genelde sıvı yakıtlar için tercih edilir
Terkedilmiş Madenler
İşlevini tamamlamış maden yatakları izolasyon ve sızdırmazlık sağlandığı takdirde kullanılır
İşlevi Bitmiş Doğalgaz Ve Petrol Yatakları
Doğalgaz için en uygun ve tercih edilen yer altı depolama şeklidir Aynı zamanda en ekonomik olanıdır Bazı durumlarda henüz işlevini bitirmemiş petrol ve doğalgaz yatakları bile bir yandan üretim yapılırken dışarıdan doğalgaz verilerek depo görevini sürdürebilir
Türkiye gibi mevsimlik sıcaklık değişimleri yaşayan ülkelerde gaz depolama alanlarının oluşturulması çok önemli Doğalgaz satın alırken yapılan anlaşmalar yıllık olduğu için, yaz aylarında da kış aylarında aldığımız kadar gazı almak durumundayız Bu nedenle, tüketilemeyen gazı bir sonraki kış tüketmek üzere depolamamız gerekiyor Böylece, bu kış olduğu gibi, mevsim soğuklarının normalin altına düştüğü durumlarda da depoladığımız gazdan kullanabiliriz Bunun da ötesinde, “önümüzdeki yıl Türkiye satın aldığı gazı tüketemeyecek “ gibi iddialar da var Bu durumda, bu depo alanlarının önemi önümüzdeki yıl ülkemiz için daha anlaşılır olacak Depo olarak kullanılan alanlar, eskiden tüketilmiş olan gaz ya da petrol rezervleri olabilir Bu alanlar depo olarak kullanılabilecek en uygun yerler Bu amaçla Türkiye’de TPAO’nun Kuzey Marmara ve Değirmenköy doğalgaz sahalarının, bu sahalardaki doğal gazın tüketimi sonrasında doğalgaz yer altı depolama tesisi olarak kullanılması amacıyla, TPAO tarafından temel mühendislik çalışmaları tamamlanmış Şu anda, inşaat çalışmalarının başlatılmasına yönelik çalışmalar sürdürülüyor Bu tesisin 2005 yılında işletmeye alınması planlanıyor Doğalgazın depolanması konusunda tuz mağaraları başka bir seçenek olarak geliyor karşımıza Yeraltı tuz katmanlarında önce temiz su kullanılmasıyla tuzun eritilmesiyle mağaralar oluşturuluyor ve bu tuz mağaralarının içindeki tuzlu su boşaltılarak yerine gaz dolduruluyor Bu mağaraların derinliği ve çapı büyüklüğüne göre değişebiliyor Ancak, tipik olarak 100-400 m yükseklikte, 100 m çapında ve yerin
500-2000 m derinliklerinde bulunan mağaralar kullanılıyor Tuz mağaralarında depolanan gaz, suyu almaya eğilim göstereceğinden, suyun dışarıda tutulmasını sağlayacak bir donanımın da kurulması gerekiyor Şu anda tüm dünyada 30’dan fazla tuz mağarası gaz deposu olarak kullanılıyor Türkiye de Tuz Gölü’ndeki tuz domlarının doğal gaz yer altı deposu olarak kullanımı için geliştirilen “Tuz Gölü Doğalgaz Yer Altı Depolama Projesi”nin çalışmalarını bu yıl tamamlamayı planlıyor
|
|
|