İşık Kirliliği Nedir? İşık Kirliliği Hakkında Bilgi İşık Kirliliği Neye Denir? İşık

Işık Kirliliği Nedir? Işık Kirliliği Hakkında Bilgi Işık Kirliliği Neye Denir? Işık Kirliliği
Işık Kirliliği Nedir? Işık Kirliliği Hakkında Bilgi Işık Kirliliği Neye Denir? Işık1 Giriş
Günümüzde, şehirde veya şehir yakınlarında yaşayan insanlar geceleri gökyüzündeki yıldızların çoğunu görememektedirler Şehirde yaşayan nüfusun hızla artmasıyla, açık alan aydınlatmaları yapılmaya başlanmıştır Bunun sonucu olarak gökyüzüne yayılan ışığın miktarı artmıştır Ancak şehirden yeterince uzaklaşıldığında Samanyolunu ve pek çok yıldızı görebilmek mümkün olabilmektedir Gökyüzünün aydınlatılmasının çevreye zarar verdiği ve doğal mucizelerden biri olan evreni görme hakkını engellediği bilinen bir gerçektir
Kentlerdeki gök ışıklılığı amatör ve profesyonel astronomi için ciddi bir tehdittir Çevreyi ve astronomik araştırmaları olumsuz yönde etkileyen gökteki ışıklılığa ışık kirliliği adı verilmektedir Gökyüzünün aydınlatılmasıyla geceleri insanların güvenliği açısından artış sağlanmadığı gibi, boşa harcanan ışık enerjisi kamaşmaya, enerji israfına ve bunların sonucu olarak doğal kaynakların tahribine sebep olmaktadır
Işık kirliliğinin kontrolünde en büyük problem, ışık kirliği kavramından haberdar olunmamasıdır Dış aydınlatmanın özenli yapılması ile ışık kirliliğinin önüne geçilebilir Alınabilecek önlemler arasında, geceleri yapılan aydınlatmanın ancak çok gerekli ise yapılması, varlık algılayıcılarının veya zaman sayaçlarının kullanımının yaygınlaştırılması, ışığın gökyüzüne değil yere doğru yönlendirilmesi, renksel geri verim özelliği çok önemli değilse alçak basınçlı sodyum buharlı lambaların kullanılması ve gözlem istasyonları etrafında yerleşimden kaçınılması yer almaktadır

2 Işık Kirliliği Nedir?
Işık kirliliği kısaca dış aydınlatmanın bir yan ürünü olarak da tanımlanabilir Işık kirliliğini azaltmak için aydınlatılması zorunlu bölgelerin, yalnızca aydınlatılması gereken zaman diliminde ve gereken düzeyde aydınlatılması gereklidir Işık kirliliği hakkında bilgi verirken, üç temel bileşenden bahsetmek gerekmektedir
Gök parlaması
Işığın aydınlatılacak bölge sınırlarının dışına taşması
Kamaşma
21 Gece Gök Parıltısı
Gece gök parıltısı doğal veya yapay kaynaklardan meydana gelebilmektedir
Doğal kaynaklar:
Ay ve yeryüzünden yansıyan güneş ışığı,
Atmosferin üst tabakalarındaki alçak seviyeli hava parlaklığı (geçici düşük dereceli aurora),
Gezegenler arasındaki toz bulutundan yansıyan güneş ışığı,
Atmosferde yayılan yıldız ışığı
Silik, henüz oluşmamış yıldızlar ve nebulanın oluşturduğu fon ışığıdır Nebula, belli belirsiz ışık lekeleri şeklinde görülen uzay objeleri veya yayınık kozmik toz kütleleri ve gazdır

Gök parlamasını arttıran yapay kaynak ise elektriksel aydınlatmadır Işık armatürlerden direkt olarak gökyüzüne yayılabilir veya yeryüzünden yansıyan ışık atmosferdeki toz ve gaz molekülleri tarafından atmosfere saçılarak, parlak bir fon yaratabilir Yıldızları görmeyi engelleyici bir etkisi vardır Gök parlaması seviyesi, hava koşulları, atmosferdeki toz ve gaz miktarı, gökyüzüne yansıyan ışık miktarı ve görüş açısına bağlı olarak oldukça değişkendir Kötü hava koşullarında ışığı atmosfere yayan parçacık sayısı daha fazladır ve gök parlamasının oldukça yüksek olması sebebiyle israf edilen ışık ve enerji miktarı gözle görülebilir hale gelir

Şekil 1 Gök parlamasına bir örnek

Gök parlamasının yüksek olması, özellikle astronomi çalışmalarını olumsuz etkileyen bir durumdur Uzaydaki cisimlerin gözlemlenememesi sakıncasını beraberinde getirir Gök parlamasının artması gökyüzündeki karanlık bölgelerin parıltısının da artması anlamına gelir Siyah gök fonunun üzerinde yıldızlar ve diğer gök cisimlerinin oluşturduğu kontrast azalır Astronomlar gözlem yapacaklarında havanın kuru, gözyüzünün açık olduğu, karanlık geceleri tercih ederler Şehir dışındaki yerleşim alanlarının tipik gökyüzü koşullarındaki zenit parıltısı, doğal gök koşullarındaki zenit parıltısından 5 ila 10 kat daha fazladır Şehir merkezlerinde ise zenit parıltısı doğal geri plan parıltısından 25-50 kat daha parlak olabilir Profesyonel ve amatör astronomların ölçüm sonuçlarına göre, gök parlaması değerleri tüm dünyada hızla artış göstermektedir
Işık kirliliği konusunda bilinçlenmenin artmasıyla, profesyonel olarak aydınlatma ile ilgilenen kişiler, gök parlamasını, elektriksel aydınlatmayla ilişkisini kurmaya çalışarak, ölçmeye başladılar Bu oldukça çaba isteyen bir çalışmadır çünkü gök parlamasını etkileyen pek çok faktör vardır Sadece aydınlatmanın varlığı değil, armatürden yayılan ışığın açısal dağılımı, yeryüzünden yansıyan ışık ve açısal dağılımı, nem ve aerosollerin atmosferik etkileri gibi oldukça sık değişen hatta anlık değişen olayların göz önünde bulundurulması gereklidir Aerosoller yapay kirlilik, yangın, volkanik patlamalar etkisiyle oluşan atmosferdeki parçacıklardır
Gece gökyüzünü incelerken, profesyonel astronomlar genellikle gökyüzünün karanlık bölgesinin ölçüm değerlerini alırlar Amaç arka fon üzerindeki yıldız sinyalini kontrast farkı yardımıyla belirleyebilmektir Profesyonel astronomlar ölçümlerini zenit noktasında alırlar Gök parlaklığını ölçme yöntemleriyle ilgili hazırlanmış teknik raporlar mevcuttur
Pek çok amatör ve profesyonel astronom gök parlaması değerlerini, bu değerlerdeki artışı gözlemlemek amacıyla kaydetmişlerdir Toplanan bu veriler kullanılarak, gök parlaması öngörüsünün yapılabilmesi amacıyla çeşitli hesap yöntemleri geliştirilmiştir En kaba yaklaşım yöntemlerinden biri, Büyük Ayı takım yıldızının gözlemlenmesi ve çıplak gözle kaç yıldızın görülebildiğinin sayılması prensibine dayanır Garstang (1986) ve Walker (1977) tarafından önerilen bir diğer yöntemde, gök parlaması değerinin öngörüsünü aydınlatmayı hesaba katmak amacıyla, kişi başına belirli bir parıltı değerinin çarpım katsayısı olarak kullanması düşünmüştür Ancak ışık kaynaklarının ışık dağılım eğrileri, ışık kaynaklarının sayısı, gücü ve yansıyan ışık bilgileri hesaplara dahil edilmemiştir Ayrıca sayılan parametreler dahilinde aydınlatma modelinin çıkarılmaması sebebiyle, mümkün olduğunca az yapay ışık kullanmak dışında, gök parlamasının nasıl azaltılabileceği konusunda detaylı bilgi verilmemektedir
Işık kirliliği göçmen kuşlar için de ciddi bir tehlikedir Geceleri yıldızlardan faydalanarak yollarını bulan kuşlar, şehir ışıklarının cazibesine kapılıp yollarını kaybedebilmektedirler Bu şekilde meydana gelen kuş ölümleri hiç azımsanamayacak orandadır Deniz kaplumbağalarının da ışık kirliliğinden olumsuz etkilendikleri bilinen bir gerçektir Sahilde yumurtalarından çıkan minik kaplumbağalar, geceleri kara ile deniz arasındaki aydınlık farkından faydalanarak, denize ulaşmaktadırlar Sahile yakın yerleşim yerlerindeki kuvvetli aydınlatma, kaplumbağaları deniz yerine tam ters istikamete yönlendirebilmekte ve ölümlerine sebep olabilmektedir

22 Işığın Aydınlatılacak Bölge Sınırının Dışına Taşması
Işık Kirliliği geceleri çevre için gittikçe büyüyen bir tehdittir Aydınlatmanın aydınlatılacak bölge sınırlarının dışına taşması sonucu, aydınlatılması istenmeyen mekanlarda olumsuz sonuçlarla karşılaşılabilir ve dikkat dağıtıcı bir manzara yaratabilir Ayrıca enerji israfı da oldukça yüksek maliyetleri beraberinde getirir

Şekil 3 Işığın aydınlatılacak bölge sınırlarının dışına taşmasına bir örnek, Ataköy, İstanbul

En önemli nokta, kaliteli aydınlatma yapılmasıdır Önlemler alındığı taktirde aydınlatmanın kalitesi arttırılabilir Böylece gece görüş kalitesi artar, daha güvenli ve daha estetik görünümlü bir çevre yaratılabilir, enerji tasarrufu beraberinde daha az maddi külfet getirir

23 Kamaşma
Dış aydınlatma armatürleri fizyolojik ve psikolojik kamaşma yaratmayacak şekilde yerleştirilmelidirler Şekil 4’ te bir binanın dış cephe aydınlatması için kullanılan armatürün, yayalar için yarattığı kamaşma etkisi görülmektedir

Şekil 4 Fizyolojik kamaşma ve konforsuzluk kamaşmasına bir örnek, Boğaziçi Üniversitesi kampusü

3 Işık Kirliliği - Astronomi İlişkisi
Az sayıda optik ve kızıl ötesi ölçümlerin alındığı ana astronomi gözlem istasyonu vardır ve bu mekanların ışık kirliliğinden korunmaları gerekmektedir Uzay teleskopları kullanımı yeryüzü gözlem istasyonlarının önemini azaltmamıştır Yeryüzü astronomi istasyonlarına ihtiyaç vardır ve bu istasyonlar sağlıklı çalışmalar yapabilmek açısından oldukça önemlidirler
Işık kirliliği ciddi bir sorun olmakla birlikte, oldukça etkili çözümleri mevcuttur Bu çözümler sayesinde yeryüzü optik astronomi istasyonlarından etkin ölçüm sonuçları alınabilir ve gelecekte önemli çalışmalar yapılabilir

4 Yapay Işık Kirliliğine Karşı Alınabilecek Önlemler
Işık kirliliğine karşı alınabilecek başlıca önlemler şunlardır:
“Ne kadar çok ışık, o kadar iyi aydınlatma” düşüncesi doğru bir aydınlatma yaklaşımı değildir Aydınlatılması gereken bölgenin ihtiyacını karşılayacak kadar aydınlatma yapılmalıdır
Işık kaynaklarının özenle seçilmesi önemlidir Enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, görülmeyen dalga boyundaki radyasyonun, yani kızılötesi ve morötesi ışınımın filtrelendiği ışık kaynakları kullanılmalıdırlar
Işık kaynaklarının yaydığı ışığın, doğru yönlendirme ve yerleştirme ile kontrol edilmesi gereklidir Amaca uygun aydınlatma yapılmalıdır Aydınlatmanın aydınlatılacak bölge sınırlarının dışına taşmamasına özen gösterilmelidir
Işık kontrolü sağlayan zaman ve varlık algılayıcıları ile loşlaştırma ünitelerinden faydalanılmalıdır Günlük akışı olumsuz etkilemeden, gecenin belirli bir saatinden sonra aydınlatma seviyesi düşürülmelidir
Gök parlamasını arttırabilen hava kirliliği, zeminin yansıtma özelliği ve benzeri etkileri göz önünde bulundurmak gereklidir
Ana gözlem istasyonlarının çok yakınında yerleşimi önlemek gereklidir Ayrıca gözlem istasyonlarının çevresinde yerleşim konusunda sıkı denetlemeler yapılmalıdır
Mümkün olduğunca monokromatik (tek renkli) ışık kaynakları kullanılmalıdır Özellikle yol, park alanları ve güvenlik aydınlatmasında oldukça etkin olarak kullanılan sodyum buharlı lambalar, günümüzde kullanılan monokromatik ışık kaynaklarına örnek olarak verilebilirler
· Her geçen gün artan aydınlanma nedeniyle, artan aydınlanma giderlerini en aza indirmede ışık kirliliğinin de bir etken olarak ele alınması, TSE standartlarının yeniden belirlenmesi ve üretilecek yeni lamba ve armatürlere uygulanmasıdırHangi çeşit lambaların nerelerde kullanılabileceği kurallara bağlanmalı, bu konuda yerel yönetimlere yardımcı olacak yasal önlemler alınmalıdır
Çevreye karşı duyarlılık da önce o toplumlarda gelişmiştir Işık kirlenmesinde de durum aynıdır
· Macaristan, ışık kirliliğine karşı eğitime ilkokuldan başlamıştır Etkili aydınlatma için armatürlerde uzmanlaşan firma sayısı giderek artmaktadır Gerektiğinde eski civa buharlı lambaları yeni armatürlü düşük basınçlı sodyum lambaları ile değiştirilmektedir
· Park ve bahçelerde dekoratif amaçlı kullanılan küre tipi armatürler yerine, bulundukları yatay düzlemin üst tarafına ışık saçmayan, perdeli aydınlatma lambaları kullanmalıyız

· Bina dış cephe, reklam ve ilan panolarının aydınlatılması yukarıdan aşağıya doğru yapılmalı

· Bazı park alanlarında çok kısa direklerin üzerinde çok yoğun ışıklı projektörler kullanılmaktadır Bu tip projektörler en az 15 m yükseklikteki direkler üzerinde uygun açılarla yönlendirilerek kullanılmalı

· İki yanında binaların bulunduğu cadde ve sokaklarda enine çelik halat askı sistemine takılan ve sadece yola ışık gönderen armatürler kullanılmalı

· Güvenlik amaçlı aydınlatmalarda harekete duyarlı, kendini otomatik olarak açan sistemler kullanmalıyız Bu sistemler elle de kullanılabilmektedir Böylece enerji giderimizi azalttığımız gibi ışığın caydırıcı etkisinden yararlanabiliriz Yapılan araştırmalar gösteriyor ki göğü aydınlatma, suç işlemeyi engellemiyor Suçun nedeni ışık ya da karanlık değildir Suçlular gökte aranmamalıdır!

· TSE standartlarını yeniden belirleyerek üretilecek yeni lamba ve armatürlere uygulamalıyız

· Hangi çeşit lambaların nerelerde kullanılacağını kurallara bağlayarak, yasal önlemler almalıyız

· Vitrin aydınlatmalarında zamanlayıcılar kullanmalıyız, ışık kaynakları gece 11'den sonra otomatik olarak kapanabilmeli

· Gözlemevlerimizin bulunduğu bölgelerde ışık kirliliğine karşı belli bir koruma alanı belirleyerek bu bölgeler için daha sıkı yasa ve yönetmelikler uygulamalıyız Örneğin Arizona'daki Kitt Peak Ulusal Gözlemevi'nin ise 35 millik yarıçapa sahip bir çember koruma alanı bulunmakta

· Renk ayrımının önemsiz olduğu yerlerde düşük basınçlı sodyum lambalarını tercih etmeliyiz

5 Sonuçlar
Işık kirliliği sadece amatör ve profesyonel astronomi için değil, çevreyi korumak adına da ciddi bir tehdittirAydınlatma tasarımı ve tesisatı tüm koşullar göz önünde bulundurularak ve ışık kirliliğine yol açmayacak şekilde yapılmalıdır Işık kirliği konusunda daha bilinçli olunmalıdır Dış aydınlatmanın özenli yapılması ile ışık kirliliğinin önüne geçilebilir Gördüğümüz sakıncalı aydınlatma örneklerinin düzeltilebilmesi için hepimize görevler düşmektedir

Işık Kirliliği Nedir? Işık Kirliliği Hakkında Bilgi Işık Kirliliği Neye Denir? Işık Kirliliği Çeşitleri
IŞIK KİRLİLİĞİ İHMAL EDİLEN PROBLEM Gözlerinizi kısarak yolu görmeye çalıştınız mı? Bunun neden böyle olduğunu hiç merak ettiniz mi? Muhakkak ki tüm bu güçlü ve görmeyi engelleyecek derecede gözü rahatsız eden ışıklar uygarlığın vazgeçilmez bir parçasını oluşturur Eatontown Çevre Komisyonu, ışık kirliliğinin nedenlerini araştırdıktan sonra, bu sorunları yaşamadan iyi bir şekilde dış aydınlatmanın sağlanabileceğini buldu Sonuç olarak Eatontown, gereksiz ışığı azaltarak yol güvenliği ve genel anlamda güvenliği sağlamayı amaç edinen kapsamlı bir dış aydınlatma metodunu benimsedi ENERJİ TASARRUFU Bir çok dış aydınlatma sistemi farklı yollarla gereğinden fazla enerji harcar Bu yollar: aşırı aydınlatma, düzgün sıralanmamış veya siperli aydınlatma teçhizatı, yetersiz ışık kaynağı AŞIRI AYDINLATMA Kuzey Amerika Işıklandırma Mühendisleri Birliği ( IES ) çevre aydınlatma ışık düzeylerinin belirtildiği, aydınlatma endüstrisi ile ilgili önerilerin yer aldığı yayınları yayımlar Bu önerilerin güvenli ve uygun olduğunu ve belirtilen ışık düzeylerinin aşılmaması gerektiğini düşünmekteyiz Gözlerimiz kolayca uyum sağladığı ve ışık parlaklığı aynı göründüğü için ışık miktarını arttırmak enerjiyi boşa kullanmaktan başka bir şey değildir Park alanları kapanış saatlerinden sonra aydınlatma düzeyleri azaltılmadığı takdirde başka bir enerji kaybına yol açar IES, gece yapılacak işlerin az olduğu zamanlarda güvenliği sağlamak için aydınlatma seviyesinin azaltılmasını önermektedir Bu, yakındaki binaların girişlerindeki veya başka önemli noktalardaki ışıklar açık bırakılıp diğerleri kapatılarak kolayca sağlanabilir SİPERSİZ AYDINLATMA TEÇHİZATI Sipersiz ışık teçhizatı genellikle “cutoff” olarak adlandırılır Non-cutoff ışık teçhizatı kullanıldığında güçlü ışık genellikle sürücünün görüş alanını aydınlatır “Luminance” yol yüzeyinden veya bir nesneye çarpıp yansıyarak gözümüze ulaşan ışınlara denir IES, güçlü ışık göze ulaştığında, gözün içindeki başı boş ışınların gizleyici bir ışık oluşturduğunu ve böylece de sürücünün görme yetisinin zayıfladığını ifade etmektedir Tam “cutoff” aydınlatma teçhizatı kullanmak belirgin bir biçimde göze güçlü ışık gönderimini engellemek ve bu sayede engelleyici ışık etkisini azaltıp iyi görmeyi sağlamaktadır Projektör tipi aydınlatma teçhizatları düzgün sıralanmamışsa veya uygun siperler yerleştirilmemişse büyük miktarlarda ışık kirliliğine yol açarlar Duvara yerleştirilen projektörler yönsel kontrol yapamazlar ve çevre aydınlatmasında tercih edilme ihtimalleri çok düşüktür Direğe veya binaya uygun biçimde monte edilmediği takdirde belirlenmiş alanlardan yukarıya veya bu alanların yanlarına bile daha fazla ışık verebilirler Çevre aydınlatma cihazlarının tasarımında kriter hedef nesneye veya yüzeye ulaşan ışıktır (yol yüzeyine veya park alanına ulaşan ışık ) Buna karşın IES, “insan gözünün kaldırıma çarpan ışığı göremediğini, sadece kendi doğrultusunda yansıyan ışığa tepki verebildiğini” ifade eder Ortamda güçlü bir ışık olduğunda engelleyici ışık etkisi bu ışığın tümünü görmemize mani olur Başka bir değişle, güçlü ışık nedeniyle göremediğimiz ışığı üretmek için boşuna fazla enerji harcarız Gözü rahatsız eden daha az parlak ışıklardan bile, mümkünse sakınılmalıdır IES, “gözü rahatsız eden ışığın sürücünün hata yapmasına yol açabilecek yorgunluklara neden olduğunu belirtir” YETERSİZ IŞIK KAYNAĞI Aydınlatmada en uygun lambayı kullanmak etkin enerji kullanımını arttırır Örneğin park yeri aydınlatmalarında yüksek basınçlı sodyum ( HPS ) lambaları yerine metal halide lambaları tercih edilir Çünkü HPS gerekenden %30 – 50 daha fazla enerji harcar HPS yerine civanın gaz halinde olduğu lambalar tercih edildiğinde ise enerji tüketimi % 150 artar MASRAFLARI AZALTMA Siperli ışıklar kullanılarak iyi tasarlanmış aydınlatma sistemlerinin maliyeti kötü tasarlanmış olanlardan pek de fazla değildir Aslında ışık kirliliğini azaltmak para tasarrufu bile sağlayabilir Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği ( IDA ) ışık kirliliği ile savaşan bir örgüttür IDA’nın iddiasına göre her yıl bir milyar dolar tutarında fazla enerji gereksiz yere harcanmaktadır Çözüm çok ışık değil, gerektiği kadar ışıktır Suç oranı artmasına karşın şehirlerin ve kasabaların aydınlatma düzeyleri hiçbir zaman arttırılmamıştır Günümüzde çevre aydınlatmasında kullanılan enerji miktarı 16 ve 17 yüzyıllarda benzin tüketiminde olduğu gibi hızla artmaktadır Biraz ışık iyiyse, daha fazlası daha iyidir düşüncesi oldukça yaygındır Ev güvenliğinde kullanılan aydınlatma sistemlerindeki indirim reklamları ve ev eşyaları satan mağazaların reklamları biz tüketicileri oldukça çok etkilemektedir Bu aydınlatma teçhizatının bir kısmı enerjiden tasarruf sağlarken, büyük bir kısmı fazla enerji harcamaktadır Bazısının yönsel kontrol özelliği varken, birçoğunun yoktur Aydınlatma kuvveti yüksek parlak ışıklar alacakaranlıktan şafağa kadar sözde ev güvenliği sağlarken evinize gelen davetsiz misafirler bu ışıkların oluşturduğu büyük gölgelerde kolayca saklanabilmektedirler Güvende olmak ve kendini güvende hissetmek aynı şey değildir PROJEKTÖRLERİNİ KİRALAYAN ELEKTRİK ŞİRKETLERİ Elektrik hizmeti veren şirketler yolar üzerinde bulunan elektrik direklerine projektör kurmak da dahil olmak üzere alacakaranlıktan şafağa aydınlatmalı güvenlik sistemi kiralama programına başlamışlardır Bu programda şu sorunlarla karşılaşılmıştır: 1 Güçlü veya aşırı ışık genellikle söz konusu yola yakın veya ekli yollardan ve özel mülklerden görülmektedir Özellikle fırtınalı havada rüzgar camları buğulandığında bu güçlü ışığın tehlikeli olabileceğini söyleyebiliriz 2 Şirketin elektrik direklerinin yerleri nedeniyle ışığın düzenli dağılımı hiçbir zaman sağlanamamaktadır 3 Bu projektörle çoğunlukla mevcut park yeri ışıklarının enerji tüketimini, toplamda IES’nin önerdiği aydınlatma düzeyini geçecek kadar arttırırlar JCP & L / EATONTOWN ARAYÜZÜ Jersey Central Power & Light Eatontown’da cadde aydınlatmasında sadece tam “cutoff” Kobra Başlı aydınlatma cihazlarını kullanmaya karar vermiştir Bu karar sayesinde, Seattle, Boulder, Charlotte ve Kuzey Carolina gibi şehirlerde bulunan diğer elektrik şirketleri ile iyi ilişkiler içinde bulunan JCP, sokak lambalarını siperli hale dönüştüren birkaç firma arasına girdi Eatontown’daki kiralanmış projektörleri işaret ederek JCP & L yeni çevre aydınlatma talimatında yer alan şartlara uyacağını ve bu şartlara uymayan kurulumları düzelteceğini söylemiştir Bu karardan duyduğumuz memnuniyeti belirtir ve diğer belediyelerin de aynı hassasiyeti göstermelerini dileriz HÜKÜMET POLİTİKALARI New Jersey Otoyol İşletmesi iyi görüş sağlamak için tam “cutoff” aydınlatma sistemi kullanmaktadır; fakat New Jersey Taşıma Departmanı kullanmamaktadır Işık kuvvetinin azaltılması henüz New Jersey Taşıma Departmanı’nın yol aydınlatma politikasının bir parçası değildir New Jersey Çevre Koruma Departmanı bina içi aydınlatmada enerji tasarrufu sağlayacak bir program yapmıştır; fakat aynı program dış aydınlatmayı kapsamamaktadır NEW JERSEY IŞIK KİRLİLİĞİ ÇALIŞMA KOMİSYONU New Jersey Işık Kirliliği Çalışma Komisyonu 2002 yılı boyunca bu sorunları inceleyecektir Komisyon farklı kurum ve kuruluşları temsilen katılan 13 üyeden oluşacaktır 4 temsilci önde gelen Devlet Departmanlarının temsilen, 9 üye de özel sektörü temsilen komisyona katılacaktır Tabi ki 3 temsilci New Jersey’deki elektrik şirketlerini temsilen, diğerleri de çevre, IES, aydınlatma endüstrisi kanun uygulayıcıları, iş dünyası ve astronomi bölümünü temsilen katılacaktır Komisyonun gündeminin Eatontown Çevre Aydınlatma Talimatı da dahil olmak üzere çeşitli tedbirleri ciddiyetle değerlendireceğini umuyoruz New Jersey’deki ışık kirliliğini azaltmak zor bir iş değildir Çünkü aynı sorunu yaşayan başka bölgelerde bu sorun aşılmıştır Astronomi araştırmalarını engelleyen aşırı ışığı azaltmak için Arizona ve California eyaletlerinde ışık kirliliği yasaları oluşturulmuş ve bu yasalar yürürlüğe girmiştir Gökyüzündeki ışık kirliliğinin azaltılmasının enerji tasarrufu ve yol görüşünün artması gibi yararları ortaya çıkmıştır Belki de çevre aydınlatmasında kullanılan enerji, toplam enerji tüketiminin çok küçük bir kısmını oluşturduğu için çevre kirliliği olarak ışık kirliliği çoğunlukla göz ardı edilmektedir Çevreyi tehdit eden bir çok sorun olduğunun bilincindeyiz Bu kirliliklerin çoğunu ortadan kaldırmak hem çok zor hem de çok pahalıdır Bu yüzden de biz değişimi başlatmak için en kolayından başlayalım; ışığı gereği kadar kullanalım, israf etmeyelim YOK OLAN GECE Işık Kirliliği İle Yok Edilen Gece Karanlığı Çocukken kampı gittiğimizde, arkadaşlarımla, gökyüzünde hangi takım yıldız kümesine ait olduğunu fark edemediğimiz bir çok yıldız ve ışık yolu gibi görünen Samanyolu’nu görebiliyorduk O kadar karanlık oluyordu ki, gözünüzün dibine soksanız bile elinizi göremiyordunuz “Venüs’ten yansıyan ışıkla yerde gölgemiz oluştu” diyerek iddiaya girebiliyorduk Aramızdan şanslı olanlar çocukluklarında böyle iddialarda bulunabiliyordu, fakat, gitgide geceleri gökyüzünü izlemek imkansızlaşıyor Çok değil sadece bir kuşak önce çoğumuz Samanyolu’nu evlerinin arka bahçelerinden göre biliyorlardı Ama şimdi kullanımları gittikçe artan çevre aydınlatma cihazları bu değerli doğal güzellikleri özellikle de gece karanlığını ortadan kaldırmak üzere Yanlış kullanım sonucu ortaya çıkan ışık kirliliği, kirlilikler arasında en kolay üstesinden gelinebilecek olan kirliliktir Amerika Birleşik Devletlerindeki elektrik tüketiminin % 25’i ( şimdiye kadarki hava kirliliğinin nedenlerinde %1’i ) aydınlatmadan kaynaklanmaktadır Eğer enerji dikkatli kullanıldığı takdirde yılda 2 milyar dolar ve milyonlarca ton kömür tasarruf edilmiş olacaktır Sadece önemli alanlarda, gerektiğinde enerji tasarrufu sağlayan, aşağı çevrilmiş, tam “cutoff“ aydınlatma cihazlarını kullanın Bu basit cihazlar fazla enerji tüketimini ortadan kaldıracak, sera etkisi yapan zehirli gazların oluşumunu engelleyecek ve güvenliğinizi tehlikeye atmadan PARA TASARRUFU yapmanızı sağlayacaktır Musluklarınızın sabaha kadar akmasına izin vermediniz herhalde peki ya aydınlatma cihazınızdan çıkan ışığın gökyüzünü giderek harcanmasına? Hepimiz vatandaş olarak yüksek vergiler ödüyor ve ürün masraflarını karşılıyoruz Bir çok ülkede elektrik talebi kısıtlanırken, elektrik şirketleri bizim fazla enerji tüketimimizden kar sağlamaktadırlar SUÇLULAR Kötü Tasarlanmış Sokak Lambaları Bir dahaki sefere gece geç vakitte çıkan haberleri izlediğinizde TV kanallarının kullandığı “kule kamerası” haberlerini izleyin Sonra kendinize şu basit iki soruyu sorun: Gece olduğu halde hava neden karanlık değil de turuncu? Ve neden binanın kulesinin tepesinden millerce öteden kolayca görülebilen bu kadar çok ışık var? Kobra stili ve daha kötüsü acorn stili yıllarca öncesine ait eski aydınlatma cihazları ışıklarının büyük kısmını gereksiz bir şekilde gökyüzüne gönderirler Bu konuda hassas şehirler ise aydınlatma sistemlerini değiştirirlerken enerji tasarrufu sağlayan tam “cutoff” tasarımını tercih etmişlerdir 24 Saat Açık Hizmet İstasyonları Birçok benzin istasyonu 30, 40, 50 veya daha parlak halojen aydınlatma cihazları kullanmakta ve cihazların yaydığı ışık millerce öteden kolayca görülmektedir Işığı muhafaza etmek için tasarlanan “canopies”e rağmen aynı sorun yaşanmaktadır Güvenliği sağlamak maskesi altında reklam yapılmaktadır Bu reklamlarla insanlar mumun cazibesine kapılıp etrafında dönen pervane yerine konmaktadırlar Bir benzin istasyonu talimatlarda belirtilen ve kanuna uygun bir şekilde tabelasını hazırlayıp aydınlatabilir ve böylece enerji tasarrufu sağlayabilir Ama karşı caddedeki benzin istasyonu ondan daha fazla ışık kullanırsa daha fazla müşteri çekebilir Sonuç olarak şehriniz ışık ve renk cümbüşü içinde karanlığı kaybeder Daha aydınlık daha iyi demek değildir Not : Mıcanton’da Michigan caddesinde yeni bir Citgo benzin istasyonu açıldı İstasyondaki tuvaletin gözü rahatsız etmeyen ışıkları ve her pompanın başında sadece bir ışık bulunması insana işte olması gerektiği kadar ışık kullanan mükemmel bir benzin istasyonu dedirtiyor! Işıklandırma konusunda ne kadar hassas ve sorumluluk sahibi bir firmaMichigan ve Haggerty’deki başka bir benzin istasyonu da parlak ışıklarını siperlikli aydınlatma cihazlarıyla değiştirerek aynı hassasiyeti gösterdi Oteller Gece uyumak için bir otel gitmiyor muyuz? Peki öyleyse neden otel zincirleri, otel binalarının dışına güçlü ışık veren projektörler yerleştiriyorlar? Genellikle körler iyi bir uyku çekmek için odalarındaki ışığı kapatmazlar ve karanlığa ihtiyaç duymazlar Enerji tasarrufu sağlayan siperli güvenlik lambaları, gerektiği kadar aydınlatılmış reklam tabelaları ama lütfen daha fazlasını yapmayın Bu uygulamaya devam etmek, sağ duyuya karşı gelmek olur Bina Dekorasyonu Gösteriş için bir tuğla duvarı aydınlatmak, günah işlemekten başka bir şey değildir Lütfen bunu yapmayı bırakın Binanın güzel olduğunu hepimiz biliyoruz çünkü onu gündüz görebiliyoruz Projektörlerle bayrak aydınlatmak ise tam anlamıyla vatanını sevmemek emek Enerji kayıplarının çoğu (% 95) bu şekilde ortaya çıkmakta Geceleri bayrakları indirin Araba Galerileri Ve Park Yerleri Park yerine park edilse bile bir araba kirliliğe yol açar Gecenin 2’sinde hayalinizdeki arabayı görmek için galerilerine gideceğinizi düşünenler halojen lambalarla vitrinlerini iyice aydınlatırlar Siz veya başka yalnız bir baykuş vitrinin önünden geçerken arabalara bakabilir diye umut ederler Aynı durum park alanları için de geçerlidir Sadece ışıkları kapatacak ve gece boyunca boş kaldırımları aydınlatmayarak para tasarrufu yapabilirsiniz Fosil yakıt kullanarak çevre kirliliğine sebep olan lambaları da lütfen kapatın “Güvensizlik” Aydınlatması Bahçesindeki lambayı sabaha kadar kapatmayan sinir bozucu bir komşunuz mu var? (Ya da siz mi böyle yapıyorsunuz?) Hareket saptayıcı lamba kullanın işe yaradığını göreceksiniz Gecenin %99’unda kapalı durur Düşünceli olun ve ışığın düzeyini yükseltmeyin Bir hatırlatma – soygunlar genelde gündüz siz işteyken olur Işıkla başkasının arazisine tecavüz engellenmesi gereken bir davranıştır Bu kuralın uygulanması için komşunuzu uyarın’ Burada sadece birkaç örnek verildi Daha o kadar çok var ki ( spor merkezlerinden ve bilboardlardan bahsettik mi?) amacımız insanları ışık kirliliğinden haberdar etmek ve bu sorunu çözmek için harekete geçilmesini sağlamaktı Sizin de yardımınıza ihtiyacımız var! İş sektörünüzden sorumlu yetkililerle ve devlet görevlileriyle irtibata geçerek onları bu sorundan haberdar ediniz Gün ışığı tasarrufu – yaz saati uygulaması 1970’lerde yapılmıştır Bu uygulamanın amacı saatleri ileri alarak gün ışığından daha fazla yararlanılmasını sağlamaktır Bu mantıklı uygulama günümüz toplumlarında oradan kalkmak üzeredir Yeni İngiltere Işık Kirliliği Danışma Grubu Proje : Siyah Gökyüzü Michiganlı Gençleri Işık Kirliliği Konusunda Eğitme Michigan Uzay Konsorsiyumu tarafından kurulan EMU Fizik ve Astronomi Işık Kirliliği Eğitimi Programı Michigan Uzay Bağışları Konsorsiyumu, öğrencileri ve yerel devlet görevlilerini çevrelerindeki kötü aydınlatma sistemleri konusunda bilgilendirmek, harekete geçmeye teşvik etmek için yürütülen halk eğitim programımızı cömertçe finanse etmiştir Düzenleyen kurumu hiçbir masrafa sokmayacak şekilde eğitim programı okullarda yürütülmektedir Her sunum 30 – 45 dakikalık yarı formal ders eklinde yapılmakta ve katılımcılar, kaynaklar tanımlanırken ve sebepler belirlenirken derse katılmaları istenmektedir Katılımcılar eğitim programı kapsamında aydınlatma için gereken elektriğin üretiminde ve dağıtımında harcanan çabaları görmekte ve insan ırkının dünyayı nasıl değiştirdiğinin farkına varmaktadırlar Bu programın genel amacı, hemen hemen herkesi etkileyen bir sorunun çözümü için harekete geçmeleri konusunda katılımcıları teşvik etme ve her bir bireyin daha iyi bir çevrede yaşamamız için neler yapması gerektiğini göstermektedir Fazla Işık Kullanımıyla İlgili Birkaç Yerel Örnek Michigan Canton’da Ford yolu Manzarayı güzelleştirmesi ve etrafı aydınlatması düşünülen bu şirin “acorn” tipi lambalar donuk ve güçlü ışıklarıyla hareket halindeki arabaların görülmesini zorlaştırmakta ve ışıklarının %70 aydınlatılması gereken yer başka olduğu halde gökyüzünü aydınlatmakta Aynı zamanda bu lambalar büyük indirim mağazasına, alışveriş merkezine, tiyatro binasına ve süpermarkete de oldukça yakın Bu lambalar Ann Arbor, Belleville, Oxford, Wayne gibi kasabalarda da yaygınca kullanılmaktadır kent merkezini ışıklarla zenginleştirmek için ısrarla korunan muhafazakar bir tutum gibi görünmektedir Aşırı enerji harcayan lambaların kurulum planlarının uygulanıp uygulanmadığını belediyenizle kontrol edin – Vatandaşların çoğu bu tür lambalar kurulana kadar sorunu göz ardı ederler Kötü tasarlanmış (elektrikli) lambalar heba edilen vergiler listesinde üst sıralarda bulunur Onlar sadece gün ışığında “victorian” görünürler Fakat geceleri eskiden kullanılan doruk ışıklı gaz lambalarının yaydığı ışıktan kat kat güçlü bir ışık yayarlar Sipersiz ışık gözü kamaştırır, ışığı abajuru olmayan çıplak ampulün yaydığı ışığa benzer Çoğunlukla geceleri ışıkların açıldığı saatlerde işyerleri kapalı olduğu halde ve yayalar çoktan evlerine gitmiş oldukları halde “yaya odaklı” lamba olarak satılırlar Modern “victorian” stili lambalarla aydınlatılmış bir caddede araba kullanabilmek için sürücünün gözlerini iyice kısması gerekir!! Tucson, Az ve yerel olarak da Brighton Township, M1 yasalara uyarak elektrik enerjisini tasarruflu kullanmışlar ve bu sorunun üstesinden gelmişlerdir Los Angeles şehri LCA sokak lambalarının çoğunu tam “cutoff” siperli lambalarla değiştirmişti ve sonuçtan oldukça memnundur Detroit Metropolitan Havaalanı pistinin güneyinde Vining’te bulunan Eureka yolunun aydınlatma sistemine bir bakıldığında mükemmel aydınlatmanın nasıl olması gerektiğini görülebilir (uçak pistine yaklaşıldığında lambalar tam anlamıyla siperli yapılmıştır)Tam tersine Las Vegas NV ise reklam tabelalarının aydınlatılması için günde bir milyon dolar harcamaktadır Pensilvanya’da Gettysburg Kolejinde bulunan tam “cutoff” bir lamba bulunmaktadır Daha fazla kötü haber Michigan Wayne’de Araba/Kamyon fabrikasıyükleme alanını aşırı derecede aydınlatan düzinelerce sipersiz “globe” tipi lambalarla birlikte güçlü ışık yayan park aydınlatma projektörleri ve reklam panoları en az 10 mil uzaktan fark edilebilmektedir –Michigan Wayne’de kötü aydınlatmanın yol açtığı ışık kirliliğini açıkça göstermektedir!! Bu bölgede fabrika atıklarıyla ve fabrika bacalarından çıkan dumanın yol açacağı kirliliği azaltmak için gerekli kanunlar koyulmuş fakat ışık kirliliği ve ışık kirliliğinin çevre üzerindeki etkisinin yol açacağı sorunlar göz ardı edilmiştir Michigan Canton’da bir fast food restoranı ve benzin istasyonuGece geç vakite kadar açık kalan dükkanlar, fast food restoranları, araba galerileri, atletizm sahaları ve 24 saat açık benzin istasyonları ışık kirliliğine en fazla katkıda bulunanlardır İki işletme de bir millik alanı doğrudan alanı ışıklarıyla etkilemektedirler Restoranı ve etrafındaki alanı aşırı aydınlatan ışık, lamba sayısı azaltılarak ve lambaları yanlar yerine aşağıya çevrilerek bu problem kolayca çözülebilir Benzin istasyonundaki lambalara tam “cutoff” siper akılarak parlaklık yarıya indirilebilir! Canton’daki küçük bir servis istasyonunda 55’ten fazla güçlü ışık veren lamba vardı Onun yanındaki istasyonun ise 44 lambası vardı Bu durum güvenlikten çok pazarlama taktiğiyle ilgilidir- parlak ışık müşterinin ilgisini çeker Elbette onlara da yardım edeceğiz!! Işık Kirliliğiyle İlgili Yerel Talimat ve Eyalet Kanunu Michigan “House” Yasa Tasarısı 4254 Işık kirliliğiyle ilgilenecek bir çalışma komitesi (şimdi başka bir komite!) çağrıda bulunan iyi hazırlanmamış 4254 sayılı yasa tasarısı, Enerji ve Teknoloji Senato Komitesinde bir süre beklemiş sonra da yazılı şekli komiteden geçmemiştir Buna karşılık ışık kirliliği varlığını sürdürmektedir ve hükümet yetkililerinin bu sorunla eskisinden daha fazla ilgilenmeleri gerekmekte Amerikada birçok eyalette güçlü ışığın yol açtığı kirliliği engelleyici yasa yürürlüktedir Bu eyaletler: New Meksico, Maine, Arizona ve (daha yeni) Connecticut Zengin kaynakları bulunan ve bir turist cenneti olan Michigan eyaletinin de aynı yasayı yürürlüğe geçirmesi gereklidir ULUSLARARASI KARANLIK GÖKYÜZÜ BİRLİĞİ Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği’nin üyesi olan ve kendilerini bu işe admış bir grup giderek büyüyen bu probleme önem verilmesi ve çözüm için harekete geçilmesi için çağrıda bulunmaktadırlar Austin (Teksas) Astronomi Topluluğu size bölgenizdeki ışık kirliliğini ölçme şansı veriyor Ortak çaba ödülü Allen Parkı Mİchigan Parkı caddesi iş yeri bölgesi Gerekenden fazla lamba olmasına karşın en azından lambaların tümü siperli ve aşağı dönük Lamba ayağı ve başı modaya uygun Siperli lambaların kullanılması ve böylece enerji tasarrufunun sağlanması günümüzde istisna haline geldi Ucuz enerji israfı arttırır Gökyüzü çok aydınlıkken Işıklar sadece gökyüzünün karanlığını boğmakla kalmaz, yaşamlarını sürdürmek için gece karanlığında oraya çıkan kuşların ve diğer hayvanların da dengesini bozar Giderek 24 saat uyanık kalan bir toplum haline dönüştüğümüz halde insan ırkı olarak biz de geceyi yaşamak ihtiyacı içindeyiz ve geceyi yaşayamadığımız takdirde bizim de vücudumuzun dengesi bozulur Işık kirliliğinin bedelini, geceleri uyuyamamaktan, çevre kirliliğine kadar birçok alanda yaşayarak ödemekteyiz Bu değişikliğin yan ürünü gece karanlığının yok edilmesidir Bu yüzden de çevre aydınlatmada kullanılacak lambaların her biri özenle seçilmeli ve yerleştirilmelidir Bu konuya daha fazla önem verilmelidir Lambaların siperlerini aşağı çevirmek ve lambaların yerleştirileceği alanları özenle seçmek bangır bangır çalan bir stereo pikabın ışıklı görüntüsüne denk güçlü ışığı azaltacaktır Bunu aklınızda tutarak ve başkalarına da hatırlatarak gece karanlığını korumak için üzerinize düşeni yapmış oluruz Gerektiği kadar ışık veren lambaları kullanmak tercih edilmelidir Unutmayalım ki “bazılarımız karanlığı sever” IŞIK KİRLİLİĞİ Işık kirliliği nedir? Clinton aydınlatma talimatı Işık kirliliğini anlatmanın en iyi yolu birkaç örnek vermek Otobanda veya şehir içi yolda araba kullanırken sokak veya yol lambalarına yaklaştığınızda gözlerinizi kısmak zorunda kalıyor musunuz? Geceleri rahatça uyuyabilmeniz için evinizin karanlık olması gereken bölümünü sokak lambasının pencereden giren ışıkları aydınlatıyor mu? Komşularınız evlerinin arkasındaki ışığı yakıp arka bahçenizi aydınlatıyorlar mı? Bulutlu bir gecede gökyüzüne baktığınızda bulutları görebiliyor musunuz? Bu sorulardan herhangi birine “evet” demişseniz ışık kirliliğini yaşamışsınız demektir Kötü aydınlatmanın olumsuz etkileri nelerdir? A Şehri kaplayan gökyüzünün aşırı aydınlatılması: NYC’den sadece 50 mil uzakta olmamız kırsal bölgede olduğumuz anlamına gelmiyor artık Etrafınıza bir bakın! Şehrin parlak ışıkları Hunterdon’un kırsal görünümünü ve gökyüzü manzarasını yok ediyor Bulutlarda yaşamıyoruz Bu yüzden de onları aydınlatmamıza gerek yok B Doğrudan gelen güçlü ışık: Doğrudan gelen güçlü ışık, görüş alanındaki sipersiz ışık kaynaklarından yayılan yetersiz ışığın gözü rahatsız ederek görme yetisini azaltması olarak tanımlanır Işık kaynağı yerine etkisi görülmelidir “Doğrudan gelen güçlü ışık” tamlaması yerine “güçlü ışık” tamlamasını kullanmamız daha pratiktir Güçlü ışık tanımı şu anlama gelir: sipersiz bir lamba veya aydınlatma gücü çok yüksek bir ışığın bulunduğu bölgede gözlerinizin kamaşmasına neden olan ışıktır Buna karşın genellikle bir ışığın yakınındayken tabi ki de bu parametreleri göreceksiniz Bu yüzden de makul bir tanım yapmak gerekirse de “görüşü sınırlayan ışık” demek yeterli olacaktır C Işıkla arazi ihlali: Işıkla arazi ihlali başka bir ışıktan gelen ve mülkünüzü aydınlatıp sizi olumsuz etkileyen ışıkla yapılan ihlale denir Bu ışık gece pencerenizin camından geçerek evinizi aydınlatan bir sokak lambasından da gelebilir, komşunuzun sabaha kadar yakıp arka bahçenizi aydınlatan ışığından da gelebilir Nereden gelirse gelsin bu ışık çok rahatsız edicidir D Çevre : Lambalardan ve projektörlerden yayılan fazla ışığın tümü bizi kötü görünen karmaşık bir çevre içinde yaşamak zorunda bırakır Gündüz gördüğümüz gibi iyi görünen bir çevre oluşturmak için büyük çaba harcarız Kötü çevre koşulları günümüzde stresin nedenlerinden biridir Unutmayın ki gece de çevrenin bir parçasıdır E Boşa harcanan enerji : Kötü aydınlatma, gerekmeyen veya istenmeyen yerlerin aydınlatılması, yetersiz ışık kaynaklarının ve tasarımlarının kullanımı nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri astronomik miktarda parayı ve enerjiyi boşa harcamaktadır Bu konuyla ilgili bazı istatistiksel bilgiler aşağıdaki gibidir: Son yapılan araştırmalar evre aydınlatmasında kullanılan lambaların yukarı çevrilmesi sonucunda kullanılan elektriğin %30’undan fazlasının gökyüzüne gönderildiğini göstermektedir Bu miktar da yıllık 45 milyar dolara denk düşmektedir Her yıl 25 hektarlık bir göle düşen bir gram ağırlığındaki (1/70 çay kaşığı) civa oradaki balıkları zehirlemekte ve insan sağlığını tehdit etmektedir Her yıl 52 tondan fazla civa ABD’deki elektrik santrallerinden atmosfere karışmaktadır ABD elektrik şirketleri 1998 yılında toplam 1 milyar poundluk zehirli kimyasal atıklarını havaya bıraktılar1998 yılı bu şirketlerden zehirli kimyasal tıklarını bildirmelerinin istendiği ilk yıl 1998 yılında termik santrallerde kömürün akılması sonucu 13 milyon ton sülfür dioksit ortaya çıktı (geçen yılın tüm verileri mevcuttur) NY elektrik santralinden 1998 yılında 313606 ton sülfür dioksit ve 102 bin ton nitrojen oksit havaya bırakıldı Ortalama olarak 047 ton kömürle (940 pound) 1000kWh’lik elektrik üretilmektedir Bu yüzden de 2 ton kömürle 2100 kWh elektrik üretilebilir 18 varillik (76 galon) ham petrolle 100 kWh elektrik üretilir O halde 1 varil ham petrolle 556 kWh elektrik üretilebilir Aydınlatmada 1 yılda boşa harcanan elektrik enerjisi en az 6 milyon ton kömürden (artan asit yağmurlarını ve hava kirliliğini de hesaba katın!) veya 3 milyon varil petrolden (daha fazla petrol ithal edilmesi gerektiğini de hesaba katın!) elde edilen elektrik enerjisi kadar enerji boşa harcanmaktadır F Güvenlik :Çevre aydınlatması suç işlenmesini önler mi? Kimse bu sorunun cevabını bilmiyor Her yerde karşımıza çıkan gece karanlığını ortadan kaldırma çabası halkı güvenlik ışığı kullanma eğiliminden uzaklaştırıyor Sonuç olarak güvenlik ışıkları artık insanların ilgisini çekmiyor Bu olaya cevap olarak bazı kanun uygulayıcıları belli şartlar altında araçların aydınlatılmamış alanlara park edilmesini savunmaktadırlar Işığın birinin hırsızlık olayını görmesini sağlamaktan ziyade, hırsızın işini kolaylaştırdığını düşünmektedirler Mevcut aydınlatma stratejisinin karanlık odaklı olması şart değildir Teknoloji sayesinde harekete duyarlı parçalar kullanılarak sadece gerektiğinde yanan ve beyaz ışık veren lambalar üretilmiştir Gerektiğinde yanan lambalar etkin enerji kullanımını sağlayan HID kaynakları kadar az enerji tüketmez fakat gerekmediği zamanlarda sönerek enerji tasarrufu sağlar Aynı zamanda sürekli yanmadığı için yandığı anda insanların ilgisini gereken bölgeye toplar Işık suçlunun hareketini izlediği için tanıklar suçluyu daha kolay tarif edebilmektedirler ÖYLEYSE SORUN NE? En önemli sorun ışık kirliliği konusunda hala halkın ve bireylerin bilinçsiz olmaları ve bu soruna bir çözüm bulunamamış olunmasıdır Eğitim sorunun aşılmasında büyük rol üstlenecektir İkinci sorun ise duyarsızlıktır Bilinç oluşturulsa bile harekete ihtiyaç vardır Bazıları ışık kirliliğini önemli bir sorun olarak görmekte, bazılarıysa o kadar da önemli olmadığını düşünmektedirler Burada NJAA’da ışık kirliliğini önleme hareketi başkanı tam gün çalışmakta ve etrafta dolaşarak halkı bilgilendirmektedir Işık kirliliği kolayca üstesinden gelinebilecek bir sorundur Belki de sıra sizin bulunduğunuz yerdedir Ne yapmalıyız? A İşe kendi evinizden başlayın Evinizi iyice inceleyin Lambalarınızın gereken yererde, aşağı dönük olup olmadıklarını kontrol edin Doğru ampul kullanın B İş için gereken ışık miktarını kontrol edin Gerektiği kadar aydınlatın, fazla aydınlatmayın Daha iyi görmek için “fazla lamba kullanmayın” fazla ışıktan kamaşmadığı sürece gözleriniz düşük aydınlatma seviyesinde bile iyi görmenizi sağlayacak özelliğe sahiptir Şunu unutmayın ki aydınlık bir yerden karanlık bir yere geçerken veya tam tersi durumda iyi göremeyiz “ampulü değil ışığı gör” deyişini aklınızdan hiç çıkarmayın C Zaman ayarı kullanın (örn Hareket sensörleri veya loşlaştırıcı anahtar) Bu aletler sayesinde ihtiyacınız olduğunda ışık kullanmış olacakınız Gece boyunca açık kalması gereken lambaların üreticileri karanlık bahçelerin hırsızları çekeceğini söyleyerek insanları korkutmaktadırlar Gerçek şu ki yapılan testler sonucunda parlak ışıkla hırsızlık olayları arasında korelasyon bulunamamıştır Hareket dedektörü bulunan lambalar sürekli yanan lambalara göre daha caydırıcıdırlar Çünkü hırsız hareket ettiğinde emen yanar ve yakalanma ihtimalini arttırır