Odysseia Destanı

Odysseia Destanı - Homeros

Egeli büyük ozan Homeros’un destanlarından İlyada bir olayın, Odysseia ise bir kişinin destanıdır Bazı yorumcular ve bilginler, İlyada ve Odysseia’nın yapısal ve dilsel özellikleri arasındaki farklılıklardan dolayı bu eserlerin farklı yazarlara ait olduğunu düşünürler Destanlar sözlü geleneğin ürünü oluşu, bu konuda kesin bir yargıya varılmasını güçleştirmektedir Fakat yorumcular şunu kesin olarak bilmektedirler ki; İlyada destanının Odysseia’dan daha önce yazılmış olduğunu Bunu gösteren en büyük bulgular;

1- Kullanılan dil, her iki destanın da Miken uygarlığının çöküşünden ve Anadolu’da ilk İon Kentlerinin kurulduğu İÖ 1000’den çok sonra yazıldığını göstermektedir Odysseia’da değinilen Fenike ticareti de İÖ 900’den sonraya denk düşer

2- İlyada’da savaşan zırhlı piyade birlikleri, Yunan tarihine göre İÖ 8 yy oluşturulmuştur

Ayrıca bazı kazı araştırmalarında bulunan resimlerle süslü vazolar, amforalar 8 yüzyılın sonundan kalmadır Bu bilgilere dayanılarak her iki destanın da 8 yy ikinci yarısında oluşturulduğunu söylemek mümkündür

Yazarların aynı olmasından ve konuların belli bir çevre etrafında toplanmasından dolayı destanlar bir aradaymış gibi değerlendirilir Fakat Odysseia destanı bir destandan çok çağdaş bir romana, bir filme benzetirler Gerçekten de konusuyla romanı, kurgusuyla filmi andırır bu destan

Odysseia’da anılar, öyküler, geriye dönüşler (film kültüründe flashback), yer ve zaman atlamalarıyla, olay içinde olayların anlatıldığı çağdaş bir roman kurgusu görülür İlyada, gerçek bir destandır; büyük bir olayın ve o olaya karışmış pek çok kişinin insanüstü ilişkisini anlatır Odysseia ise bir tek kişinin, Kral Odysseus’un öyküsüdür Troya Savaşı biteli on yıla yaklaştığı halde İthake Kralı Odysseus, yurduna dönememiştir Şimdi bu serüvenlerdeki bin bir karakterlerden birkaçını tanıyalım

Odysseus:
Baş karakter Destana adını vermiştir Odysseus, halk arasında yaşayan tanrı olarak bilinirdi Onu savaş tanrısı olarak görürler ona taparlardı Odysseus aslında bir tanrı değildi ama Gök tanrı Zeus’un çok sevdiği bir ölümlüydü Yiğitliği, cesurluğu, aklı Zeus’u etkiliyordu Ayrıca Poseidon’a duyduğu kin ve nefretten dolayı Zeus’un beğenisini kazanıyordu Odysseus’un sıfatlarından “polymetis”, “polymekhanos” ve “polytlas” ın başlarında bulunan “poly” eki çok anlamına gelir Bunlardan birincisi akıl, ikincisi çare bulma yetisi, üçüncüsü de sabırdır Odysseus çok ama çok akıllıdır Gerektiğinde yalan söyler ve bunu söylemekten dolayı kimseden (yani tanrılardan) korkmazdı

Zeus:
Kronos oğlu, tanrıların tanrısı, ulu Olympos dağının hükümdarıdır O O ki; yağmuru yağdırabilen, şimşekleri çakabilen tek tanrıdır Gök tanrıdır o Rheia ve Kronos’un 3 oğlundan biridir En güçlüsüdür Ama gücünü tanımak istemeyenler vardır Bunlardan biri kardeşi Poseidon’ dur Ama ona dersini vermiştir İyilerin dostudur Zeus O gerçek bir tanrıdır

Poseidon:
Engin suların tanrısı Poseidon’dur O Kronos’un ikinci oğludur Zeus’tan korkar ama bunu belli etmek istemez Gerçi Zeus ile pek de görüşmez Olympos dağında verilen şölenlere, ziyafetlere gitmez O hep denizlerin altında yaşar Pek sık görülmez yukarı çıktığı

Odysseia destanı beş ana bölümden oluşur ve yaklaşık 24 bin dizeden yapıldığı söylenir Ayrıca bu destanda yüzden fazla karakter bulunur
__________________